Тақырыбы: Бастауыш мектепте қазақ тілін оқыту әдістерінің жүйесі
Қарастырылатын мәселелер: Әдістердің жүйесіндегі танымдық әдістердің орталық орны (анализ, синтез, индукция, дедуікция, экспеимент,модельдеу, бақылау мен салыстыру, жіктеу т.б.).
Дидактикалық әдістер және оларды классификациялау туралы түрлі көзқарастар.
3. Лингвистикалық әдістер және олардың қазақ тілін оқытуда қолданылуы.
4. Қазақ тілін оқыту әдістері.
5. Жекелеген тақырыптардың ерекшеліктерінен туындайтын әдістер.
Оқыту әдістерінің түрі мектептегі окыту жүйесіне байланысты түрлі ксзеңдсрде өзгсрістерге ұшырап отырды. Мысалы, 1932 ж. 25 тамыздағы каулыда оқыту әдістері 4-ке бөліп көрсетілген: 1) ауызша мазмұндау; 2) оқулықты пайдалану; 3) өздігінен жазба жұмыстарын орындау; 4) лабораторияда оқыту әдістері.
Ал белгілі ғалым, дидактик РЛемберг "Дидактические очерки" кітабында мектептегі оқьггу әдістерін 10 түрге бөліп көрсетеді: ауызша мазмұндау, байқау, оқулықпен жүмыс, әңгіме, лабораториялық, мақсатқа жету, жаттығу, оқушының хабарлауы, практикалык жұмыс, көркем өнерді пайдалану.
Ғалымдар Д.Әлімжанов пен Ы.Мамановтың 1965 ж. "Қазак тілін оқыту методикасында" окыту әдістерінің 6 түрін көрсетеді: Байқау, түсіндіру, әңгіме, жаттығу, кітапты пайдалану, грамматикалық талдау. Ал біз оқыту әдістерін негізінен 3-ке топтап көрсеткенді жөн көрдік. 1) балалардың оқу-таным әрекетін үйымдастыру және оны іске асыру әдістері; 2) оқу-таным әрекетіне түрткі (мотивация) жасау, әсер ету әдістері; 3) оқу-таным әрекеттерінің тиімділігін тексеру әдістері.
Бұлардың әрқайсысына бірнеше жекелеген әдіс енеді. Мысалы, 1 топқа сөздік, көрнекілік жөне практикалық әдістер (олар қабылдау мен есте сақтауға негізделеді); индуктивтік, дедуктивтік әдістер (логикалық ойлауға негізделеді), өздігінен орындау, мүғалімнің басшылығымен орындау әдістері (қиялға, ерікке негізделеді). Ал II топқа балалардың кызығу мүддесін туғызу, зейінін жинақтау және оқуда борыш, жауапкершілік туғызу әдістері; III топқа ауызша тексеру, жазуша тексеру, лабораториялық-практикалық тексеру және өзін-өзі тексеру әдістері енеді. Ана тілін оқыту- барысыида бүл әдістердің қайсысының қай кезде тиімді екенін мұғалімнің өзі айқындап алып, іріктеп қолданады.
Әдебиеттер: 1. Рахметова С. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. Алматы: Өлке 2003.
2. Әбілқаев А. Маманов ы. Қазақ тілін оқыту методикасы. Алматы, 1965.
3.Әбілжанов Д., Маманов Ы. Қазақ тілін оқыту методикасы. Алматы , 1995.
4. Әбдікәрімова Т., Әбдіғалиева Т., Шаймерденов Қ. Қазақ тілін оқыту әдістемесі.
№5-дәріс
