1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
Үй жануарлары (Ұ) Ой ашар стратегиясы.
1. Мұғалім «Арт кластер» әдісі бойынша жаңа сөздерді сурет мазмұнымен сәйкестендіруді сұрайды.Оқушылар әр жануардың аты мен қалай дыбыстайтынын берілген сөздерден тауып тіркестіреді. Мысалы, Жылқы. Жылқы кісінейді. Сиыр. Сиыр мөңірейді.Қой, ешкі маңырайды.Түйе. Түйе боздайды.
Жылқы – құлыншақ. Түйе – ботақан. Қой-қошақан. Бұзау - ботақан. 2. Мұғалім оқушыларды шеңбер бойына тұрғызып, олардың әрқайсысына белгілі бір жануардың суреті бар кеспе қағаз береді және өздерін сол кейіпкерлер ретінде таныстыруларын сұрайды. Жануардың қалай дыбыстайтынын көрстуін сұрайды. Мысалы,
Менің атым - Құлыншақ. Менің атым –Ботақан. Менің атым – Қошақан. (Ұ) Сынып болып оқушылар ферманың тіршілігін көрсететін үлкен постерге фриз жасайды. Мұғалім әрбір оқушыға сұрақ қоя отырып, оның сұлбасын сызады. Мысалы:
- Фермада қандай үйлер болуы мүмкін?
- Онда кімдер жұмыс істейді?
- Бұл жерде ағаштар бар ма?
- Қандай үй жануарлары бар?
(Өз ойларын айту үшін суретті карточкалар мен кітаптарды қолдану)
Оқушылар ферманың тіршілігін көрсету үшін әртүрлі ресурстарды қолданады. Мұғалім оқушыларды жануарлар, үйлер, ағаштар т.б. етіп топтарға бөледі.
(Қ) Мұғалім оқушыларды тапсырманы орындау барысында фермаға қатысты сөздік қорын пайдалануға бағыттайды. Олардың қабілетін бағалайды:
фермаға қатысты сөздерді қолдануын;
пікірін айтуын, сұрақ қоюын және жауап беруін;
өзгелерді тыңдауы мен түсінуін.
(Ұ,Қ) Фризді аяқтаған соң сынып оқушылары қарайды және әрбір оқушы кезектесіп өздерінің істегендерін суреттеп береді. Өзгелері тыңдап, жұп болып бағасын береді.
Қабылдау деңгейі орташа оқушылар постердегі бейнелерге қатысты сөздер айтады
Сабақтың мақсатын оқушыларға нақтылап айтыңыз.
Жануарлардың көлемді суреттері бар кеспе қағаздарды даярлаңыз (сурет және сөз).
Плакат және түрлі материалдардан (қағаз, мақта жіп, желім, бояу, жүн ) фриз (әртүрлі заттардан қатырып жасалған бұйымдар) даярлау керек.
Оқушыларға қосымша тапсырмалар:
Фермаға қатысты ертегі, тақпақ, санамақ айтыңыз. Оқушылардың өздерін осы үдеріске қатыстырып, бірнеше рет қайталаңыз.
Оқушылардың білімді меңгеруіне көмек көрсету үшін қызықты рөлдік ойындар, оқылым және жазылым тапсырмалары керек.
Бұл бөлімді меңгеруге көмектесетін ыңғайлы жағдай жасаңыз:
фермердің, мал дәрігерінің, хайуанаттар дүкені сатушысының т.б. киімдерімен рөлдік ойындарды ойнайтын орындарды дайындау керек. Оның ішінде сабаққа қажетті жазба жұмыстарына арналған құралдары бар орын да болуы тиіс (қалам, қарындаш, қағаз);
ферма, құстар, жануарлар, «Менің туған қалам», «Туған ауылым» тақырыбына байланысты кітаптар/тыңдалым және көру мәтіндері бар арнайы оқу бұрышын дайындау;
шағын қойылым қоюға арналған қуыршақтар.
1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану
1.1.1.1 Сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)
1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну
1.1.3.1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегіменсұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну
1.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау
1.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ және т.б.) ажырату
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну
1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу
1.2.2.1 сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
(МК) Мұғалімүй жануарларының суретін көрсетіп таныстырудан бастайды. Мысалы:
Мынау – менің мысығым. Оның аты… (Ұ) Оқушылар шеңберге тұрып, мұғалімнің көрсеткен үлгісімен өз жануарларын таныстыра бастайды.
(МК) Мұғалім жай сөйлем арқылы үй жануарын сипаттау үлгісін көрсетеді. Жануардың түсін атайды.
Мысалы, Менің мысығымның түсі қара.
Осы тапсырманы орындамас бұрын оқушыларға үйлерінен жануарларының суреттерін әкелуді тапсырыңыз.
Оқушыларға оқу мақсатын нақты түсіндіріңіз.
Суреттер арқылы төрт түлік малмен таныстырыңыз.
Жануарларға қатысты сөздер мен сөз тіркестерін көрсетіңіз.
Фотосуреттер қолданыңыз. Тапсырма аяқталған соң, оқушылардың суреттері мен жазбаларын көрсетіңіз.
1.2.1.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
(МК) Мұғалімүй жануарларының суретін көрсетіп таныстырудан бастайды. Мысалы:
Мынау – менің мысығым. Оның аты… (Ұ) Оқушылар шеңберге тұрып, мұғалімнің көрсеткен үлгісімен өз жануарларын таныстыра бастайды.
(МК) Мұғалім жай сөйлем арқылы үй жануарын сипаттау үлгісін көрсетеді. Жануардың түсін атайды.
Мысалы, Менің мысығымның түсі қара.
Осы тапсырманы орындамас бұрын оқушыларға үйлерінен жануарларының суреттерін әкелуді тапсырыңыз.
Оқушыларға оқу мақсатын нақты түсіндіріңіз.
Суреттер арқылы төрт түлік малмен таныстырыңыз.
Жануарларға қатысты сөздер мен сөз тіркестерін көрсетіңіз.
Фотосуреттер қолданыңыз. Тапсырма аяқталған соң, оқушылардың суреттері мен жазбаларын көрсетіңіз.
1.1.3.1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегіменсұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау
(МК)
(Ұ) Мұғалім «Арт кластер» әдісі бойынша жаңа сөздерді сурет мазмұнымен сәйкестендіруді сұрайды. Оқушылар түрлі аңдардың суреті бар кеспе қағаздарды жаңа сөздермен сәйкестендіреді. Мысалы, қасқыр, борсық түлкі, т.б.Мұғалім кеспе қағаздарды көрсетіп, сөзді айтқан соң, оқушылар оны қайталайды.
(Ұ) Оқушылар аңдар туралы түрлі кітаптарды қарап, суреттер мен фильмдер көреді. Олар бір аңды таңдайды.
(МК) Аң туралы сөздерді пайдалана отырып, аңның маскасын қалай жасау керектігін көрсетеді.
(Ө) Әрбір оқушы аңның маскасын жасайды және оны 1-бөлімде үйренген бет әлпетті суреттейтін сөздермен сипаттайды (ауыз, құлақ, көз, мұрын т.б.).
(Т, Қ) Мұғалім оқушылардың жаңа сөздерді қатысымдық әрекетте қалай қолданатынын бағалайды:
аңдарды сипаттауын;
бет әлпетті сипаттауын;
бірін-бірін түсінуін.
(Ұ,Қ) Мұғалім маскалары мен сипаттауларын өзгелермен айырбастау үшін оқушыларды таңдайды. Оқушылар бір-бірін бағалайды.
Дифференциация:
Қабылдау деңгейі жоғары оқушылар маска бойынша үлгідегі сөздерді қолдана отырып. жай сөйлемдер құрастырып айтады.
Қабылдау деңгейі орташа оқушылар аңдарды және олардың қасиеттерін берілген үлгі бойынша айтады.
Жабайы хайуандар туралы кітаптар, фильмдер және суреттер жинаңыз. Кеспе қағаздарды сыныпта көрсетіп қойыңыз. Мысалы, барыс, киік, бұғы, марал, піл, жолбарыс, арыстан, керік, т.б.
Сабақтың мақсатын оқушыларға нақтылап айтыңыз.
Оқушыларға үйлерінен жабайы хайуандардың суреттерін, олар туралы фильмдер әкелуді тапсырыңыз.
Маска жасауға қажетті нәрселерді дайындаңыз: дөңгелек пішіндегі қағаздар, қайшы, желім, бояу, қарындаш. Жануарлардың маскасын түрліше жасауға болады, бірақ дөңгелек пішінді қағаздарды қолдану - ең оңай әдіс.
1-бөлімдегі бет-әлпет туралы сөздерді тағы бір қайталатыңыз.
Аңдардың маскасын көрнекті жерге қойыңыз.
Оқушылардың бөлімді меңгеруіне қосымша көмек:
аңдар туралы ертегі, тақпақ, санамақ айтыңыз. Оқушылардың өздерін осы үдеріске қатыстырып, бірнеше рет қайталаңыз.
Қазақстан Барысы. Қазақша Мультфильм
http://www.youtube.com/watch?v=f0JwHUg22AE
АҚ ҚАСҚЫР. ҚАЗАҚША МУЛЬТФИЛЬМ. http://www.youtube.com/watch?v=8Noubs3NQPY
Жұмбақтар
http://teacher-almaty.clan.su/publ/33-1-0-383
«Қызыл кітапқа енген аңдар»видео)
http://www.youtube.com/watch?v=l6cep_FH-ME
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру
1.3.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау
1.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ және т.б.) ажырату
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну
1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу
1.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау
(термин сөздерді қолданбау)
1.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану
(Ұ) Мұғалім оқушыларды қаланы/ауылды жаяу аралауға дайындайды:
Баратын қызықты жерлер мен ғимараттар бейнеленген және аттары жазылған қарапайым суретті карта. Мысалы, мектеп, әкімшілік ғимараттар, субұрқақтар (фонтан), дүкен, жол, тасжол, кітапхана, мұражай, мешіт, банк т.б.;
жол қауіпсіздігі ережелерін алдын ала талқылауын;
саяхат барысында нені көретіндігі туралы және нелерге назар аудару керектігін оқушылардың өздеріне айтқызуын.
(Ұ) Сынып қалаға/ауылға саяхатқа шығады.
Келесі тапсырмалар:
(Ұ,Қ) Мұғалім ретті білдіретін сөздерді үйретеді. Оқушыларға суреттер тізбегін салғызып, оны өзіңіз бірінші…., келесі…., содан кейін…, сосын…, соңында… деген сөздермен белгілейді. Сыныпқа көрсетіп, бірін-бірі бағалауды ұйымдастырады.
(Ұ) Мұғалім сыныпта қаланың/ауылдың үлкен картасын жасайды. Оқушылар сурет салады, ғимараттардың және көрікті жерлердің үлгісін жасайды, картаның лайықты жеріне орналастырады.
Дифференциация:
Қабылдау деңгейі жоғары оқушылар картаға атауларды белгілейді. Оқушылардың барған жерлері, жүрген жолдары туралы жүйелі әңгімелейді. (таспаға жазып, барлық оқушылармен бөлісуге болады).
Қабылдау деңгейі орташа оқушылар саяхат туралы әңгімелеу үшін үлгідегі сөздер мен сөз тіркестерін қолданады.
Қаланың/ауылдың көрікті жерлерін аралау үшін саяхатты жоспарлаңыз. Қаланың/ауылдың қарапайым картасы болуы міндетті. Қала/ауыл туралы қажетті сөздер кеспе қағаздарда суреттермен қоса беріліп, сыныпта оқушыларға түсіндірілуі керек. Қалалар/ауылдар мен ғимараттар туралы кітаптар оқушыларға жеткілікті болуы қажет.
Көрікті жерлер мен ғимараттарды мұғалім мен өзге адамдар суретке түсіруіне болады.
Үлкен кеспе қағаздарда реттік мағынаны білдіретін сөздерді көрсетіңіз: бірінші, келесі, содан кейін, сосын,соңында.
Үлкен картаны дайындауға қажетті материалдар болуы керек. Мәселен, қорапша, кеспе қағаздар, қағаз, қайшы, желім, бояу, қарындаш.
Мұғалімге оқушылардың сипаттамаларын жазып алатын құрал қажет.
Оқушылардың бөлімді меңгеруіне қосымша
қала, көрікті жерлер туралы ертегі, тақпақ, санамақ айтыңыз. Оқушылардың өздерін осы үдеріске қатыстырып, бірнеше рет қайталаңыз.
1.5.1.2 мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану
Kazakh National anthem, with photographs of Kazakh traditions can be found on http://www.youtube.com/watch?v=12tGtMA4tqk
http://www.balakai.kz
visitkazakhstan.kz/kk/page/video
«Дүкенге бару» рөлдік ойыны (Ұ) «Есте сақта және тап» оқыта үйрету ойыны арқылы айнала шеңбер құрып тұрған оқушыларға дүкенде саталылатын заттардың суреті беріледі.Оқушылар берілген суреттердің аттарын табады.
(МК) Мұғалімнің үлгісі:
Мен дүкеннен ... (карточкадағы зат) сатып алдым».
Келесі оқушы осы сөйлемді қайталайды және өз қолындағы затын қосып жалғастырады (кеспе қағаздағы). Ең соңындағы оқушы барлық заттарды жатқа айту керек. Егер ұмытып қалса, оларға көмектесу үшін басқа оқушылар өз карточкаларын жоғары көтереді.
(Т) Рөлдік ойын. Оқушылар «Ойыншықтар дүкені», «Киім дүкені», «Азық-түлік» дүкені болып үш топқа бөлінеді. Сатушы, сатып алушылар болып рөлдік ойын ойнайды. Кай топ жаңа сөздерді көбірек қолданса, сол топ жеңімпаз атанады.
(Ұ,Қ) Әрбір топ өзінің көрінісін қояды және не болып жатқанын түсіндіреді.
Қабылдау деңгейі жоғары оқушылар қойылымына тағы да басқа сөйлемдер мен диалог қосады.
Қабылдау деңгейі орташа оқушылар дүкен туралы көріністе үлгідегі сөздер мен сөз тіркестерін қолданады.
Сыныптың бұрышын дүкен ретінде жабдықтаңыз (киім, тамақ, дәрілер, дүкен себеті, касса т.б.).
Дүкендегі заттар (астарында атаулары жазылған) бейнеленген кеспе қағаздарды көрсетіп қойыңыз.
Сабақтың мақсатын оқушыларға нақтылап айтыңыз.
Рөлдік ойынға қажетті сөздер мен сөз тіркестерін қайталатыңыз, жаңа сөз тіркестерін үйретіңіз. Мысалы, «Азық-түлік дүкеніне» қатысты Сәлеметісіз бе? Бағасы қанша ? 2 кг алама өлшеп беріңізші. Өте дәмді! ... теңге тұрады. Мінекей алыңыз. Рақмет! Сау болыңыз!
«Ойыншықтар дүкеніне» қатысты Сәлеметісіз бе? Бағасы қанша ? Мінекей алыңыз. ... теңге тұрады Маған ұнайды. Рақмет! Сау болыңыз!
«Киім дүкеніне» қатысты Сәлеметісіз бе? Бағасы қанша ? Үлкен екен. ... теңге тұрады Өлшемін айтыңызшы. Мінекей алыңыз. Рақмет! Сау болыңыз!
Сұрақтар мен сөйлемдерді оқушыларға қойылым барысында көмек ретінде үлкен әріптермен плакатта көрсетіп қою керек.
.
1.2
Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
Менің елім
(Ұ) Мұғалімоқушылардан Қазақстанның қайда орналасқанын сұрайды. Өздері Қазақстанды картадан көрсетеді. Қазақстанның картасына өзі қайда тұратынын көрсету үшін белгі қояды.
(Ж) Оқушылардан өз мемлекеті туралы не білетінін сұрайды. Оқушылар жұптасып сұхбат алады (өзгелерден сұрау)
(Ұ) Мұғалім «Сен маған, мен саған сұрақ-жауап» әдісін қолданады. Қазақстанның Туы туралы сұрайды. Мысалы:
Мемлекеттік Туда нелер бейнеленген? Ту туралы не білесің?
Оқушылар жауап беріп болған соң, мұғалім тудың суретін көрсетеді.
(Ө) Оқушылар әртүрлі түстер мен оюларды пайдалана отырып ту жасайды. Ауызша сипаттайды.
(Т,Қ) Тыңдалым және айтылым тілдік дағдыларын дамыту үшін оқушыларды топпен жұмыс істетеді және бағалайды.
Туды сөйлемдердің көмегімен сипаттауын;
пішіндер/түстер сөздерін қолдануын;
тыңдап түсінуін.
(Ұ,Қ) Оқушылар кері байланыс орнатады. Өзге оқушылар тыңдап бір-бірін бағалайды.
Дифференциация:
Қабылдау деңгейі жоғары оқушылар Туды жай сөйлемдермен сипаттайды.
Қабылдау деңгейі орташа оқушылар үлгі бойынша түстер және пішіндерді сипаттайтын сөздерді қолданады.
Тапсырманы орындатпас бұрын оқушыларға Қазақстан туралы кітап, фильмдер, атрибуттарды және суреттер әкелуді тапсырыңыз және өзіңіз де жинаңыз.
Сабақтың мақсатын оқушыларға нақтылап түсіндіріп айтып беріңіз. География пәнімен байланыстырыңыз.
Оқушыларға Қазақстанның үлкен қарапайым картасын көрсетіңіз.Бояулардың түстерін қайталап айтқызыңыз.Туды дайындау үшін қағаз, бояу, қарындаштар, желім дайындаңыз.
Қолдануға болатын сипаттаушы сын есім сөздер: көк, аспанкөк, сары, алтын, дөңгелек, шеңбер, күн, күн шуағы, ою, құс, бүркіт.
Ту дайын болғанда көрінетін жерге қойып, оқушыларға көрсетіңіз.
Оқушылардың бөлімді меңгеруіне қосымша көмек:
Отан, туған ел туралы тақпақ, әңгіме айтыңыз. Оқушылардың өздерін осы үдеріске қатыстырып, бірнеше рет қайталатыңыз
Kazakh National anthem, with photographs of Kazakh traditions can be found on http://www.youtube.com/watch?v=12tGtMA4tqk
http://www.balakai.kz
visitkazakhstan.kz/kk/page/video
1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну
1.1.3.1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегіменсұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну
1.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру
1.3.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау
1.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ және т.б.) ажырату
2.1 Сөздік қорды толықтыру
1.2.1.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу
1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу
5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау
(термин сөздерді қолданбау)
1.5.1.4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану
