Цифровая дидактика indd

259
2 БӨЛІМ. ЦИФРЛЫҚ ДИДАКТИКАЛАРҒА 
ЗАМАНАУИ ҒЫЛЫМИ КӨЗҚАРАС
2.1 «Цифрлық дидактикалың дамуы» 
туралы авторлардың көзқарасы
Цифрлық дидактика – цифрлық қоғамдағы оқыту процесін ұйым-
дастыру туралы ғылым және педагогика ғылымының беленді дамып 
келе жатқан бағыты.
Педагогика және ақпараттық-коммуникациялық технологиялар 
саласындағы зерттеушілер бұл бағыттың даму процесінің ғылымға 
орныққанға дейін әртүрлі мәселелерге алып келетіндігін көрсетеді.
Журнал мақалаларында, монографияларда, оқу-әдістемелік құрал-
дарында және әдістемелік нұсқаулықтарда көрсетілген ғалымдардың 
қазіргі ұстанымдары мен олардың позицияларын бөлуін көрсетеді. 
Кейбір ғалымдар цифрлық дидактика тәуелсіз дамып келе жатқан 
жас ғалым деп санаса, басқалары ақпараттық-коммуникациялық тех-
нологияларды қолдана отырып дәстүрлі педагогиканың дамып келе 
жатқан саласы ретінде «цифрлық дидактика оқыту мен оқу сапа-
сын жақсарту үшін цифрлық құралдарды қолданады», ал цифрлық 
орта арнайы дайындалған оқытушыларсыз тиімді жұмыс істей 
алмайтындығы атап өтілді. 
Әрине, біз екінші ұстанымды ұстанамыз. Цифрлық дидактиканың 
өзекті мәселелері ғылымның бұл жас саланың теориялық және 
әдіснамалық негіздеуін қажет етеді.
Егер цифрлық дидактиканы қызмет ретінде қарастыратын болсақ, 
ол – білім алушылардың белсенділігін, дербестігін дамытуға және 
цифрлық оқу үдерісіндегі қызметін ұйымдастыруға бағытталған 
іс-әрекет. Қызметті ұйымдастыру дегеніміз оны нақты анықталған 
сипаттамалары, логикалық құрылымы және оны жүзеге асыру процесі 
бар тұтас жүйеге орналастыруды білдіреді. Қызметті ұйымдастыру 
дегеніміз оны нақты анықталған сипаттамалары, логикалық 
құрылымы және оны жүзеге асыру үдерісі бар тұтас жүйеге орнала-
стыруды білдіреді.
Білім беру саласындағы ғалым А.Новиковтың пікіріне сүйенсек, 
оқу іс-әрекетінің әдіснамасы саласындағы ғалым ретінде оқу 
қызметінің логикалық құрылымы тақырып, объект, пән, ұғымдық-
терминологиялық аппарат, формалар, құралдар, қызмет әдістері, оның 
нәтижесін қамтиды. Ол қызметтің ерекшеліктерімен, принциптерімен, 

260
 
 

шарттарымен, нормаларымен сипатталатынын атап өтті.Белгілі бір 
уақыт тізбегінде жүзеге асырылатын еселі қызметтің толық аяқталған 
циклі ретінде қызметті жүзеге асыру үдерісі фазалармен, сатылармен 
және кезеңдермен анықталады.
Біздің ойымызша, цифрлық дидактиканың пайда болуы педаго-
гика, психология, информатика, философия және т.б. қиылысында 
болды. Біз бұл туралы «білім беру кеңістігіндегі цифрлық педаго-
гика» оқулығында жаздық. Іс-әрекеттік тәсіл тұрғысынан цифрлық 
дидактиканың пәні, объектісі, мән-мағынасы нақтыланған.Информа-
тикадан жаңа ұғымдарды алу негізінде ұғымдық-терминологиялық 
аппарат нақтыланады және кеңейтіледі (жыл сайын жаңа оқыту 
құралдары пайда болады).
Цифрлық оқу үдерісінде қатысушылардың белсенді өзара іс-қимыл 
түрлері нақтыланды, оның барысында оқытушы (ұйымдастырушы, 
кеңесші, сценарист және т.б.) объектіге мақсатты түрде әсер ететін және 
осылайша оқу қызметіндегі өзінің қажеттіліктерін қанағаттандыратын 
субъект ретінде(стандартты, шығармашылық, зерттеу деңгейлерінде) 
әрекет етеді. Қалыптасу үдерісіндегі оқу қызметінің формалары, 
құралдары, әдістері, нәтижесі бар. 
Цифрлық дидактиканың қалыптасу процесі қазір ғылымда жұмыс 
істемейінше әртүрлі мәселелерінің туындауына алып келеді және біз 
мақсатты зерттеуді қажет ететін бірқатар ғылыми мәселелерді атап 
өткіміз келеді:
– цифрлық дидактиканың ұғымдық-терминологиялық аппаратын 
қолдануға жүйелік емес көзқарас мәселесі.Информатиканың 
ұғымдық-терминологиялық аппараты шет тіліндегі терминдер-
ден тұрады, содан кейін олардың цифрлық дидактика саласына 
қарқынды алмасымы байқалады, бұл алынған ғылыми термин-
дер кейде қолданылатын тілде түсіндірудің анық еместігіне бай-
ланысты оларға мән бермейді.
– білім сапасы мәселесі. Білім беру сапасын ақпараттық-комму-
никациялық технологиялар саласындағы заманауи жетістіктер 
есебінен ғана шешуге болмайды. Алайда, цифрлық дидактиканың 
компьютерлер мен бағдарламалар арқылы жоғары сапалы 
білім беруді қамтамасыз ететін бағыт ретінде анықтамасын 
педагогикалық қауымдастық қабылдайды және алға тартады.
– даралау, дербестендіру идеясының мәселесі, дәлірек айтқанда, 
дараланған оқытуды дамыту (бейресми және ақпараттық);

261
– цифрлық дидактика тәсілдерін нақтылау мәселесі. Цифрлық 
дидактикадағы тәсілдердің өзгеруі байқалады және бихевиоризм, 
конструктивизм, когнитивизм, коннективизм сияқтыоқытудың 
дәстүрлі тәсілдері жаңа тәсілдермен толықтырылады;
– цифрлық дидактиканы оқыту әдістерін, тәсілдерін, нысанда-
рын нақтылау мәселесі. Принциптердің, әдістердің, тәсілдердің, 
оқыту нысандарының трансформациясы байқалады, трансформа-
цияның мәні «цифрлық технологияларды пайдалану негізінде 
зерттеу процесінің нәтижелеріне қол жеткізу» және т.б. ретінде 
қарастырылады;
– цифрлық дидактика саласындағы ғылыми мектептерді дамыту 
мәселесі.

жүктеу/скачать 3,99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: