Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd
жүктеу/скачать 18,62 Mb. Pdf көрінісі
|
Дейл Шунт
- Бұл бет үшін навигация:
- 0з1нд1к баскару
| Yйрену мен эрекет ету
Элeумeттiк таным теориясы жанадан б ш м алу мен сол алган бiлiмi (мшез-кулкы) нeгiзiндe эрекет eтудi белш карастырады. Бiз, нeгiзiнeн, бiлiмгe эрекет ету аркылы кол жeткiзгeнiмiзбeн, максат немесе бекгту болмаганнын езiндe де, бакылау аркылы Yйpeнe аламыз (латентт1 оцыту). Yйpeнгeнiмiздi iс жYзiндe колданамыз ба, жок па деген мэселе - мотивация, кызыгушылык, эрекет етуге деген ынта, кажeттiлiк, физи- калык жагдай, элеуметпк кысым жэне баска да бэсекелеспк тугызатын эрекеттерге байланысты. Бeкiту немесе болашакта сол эрекет орын алады деген сeнiм б ш м алуга емес, эрекетке эсер етедг Кeйбip элeумeттiк эрекеттер (мысалы, кайталау кeзeндepi) оган дeйiн Yйpeнгeн эpeкeттepдi iскe асыруды камтыганымен, уакыттын д е т б ш м алуга жумсалады. МуFалiмдepi мен курдастарынын эрекепн бакылай отырып, окушылар бш мге кол жeткiзe алады, бipак оны бiлiм алу барысында кеpсeтпeуi мYмкiн. Мысалы, окушы- 146 Э л еум еттж таным теориясы лар мектепте кез жYгiрт'iп оку т'эсiлi параграф туралы мэлiмет алуга кемектесетшн бiлiп, оны мэтiндi оку барысында калай колдануды Yйрeнгeнiмeн, эбден жаттыкканша бiлгeнiн сыртка шыгара алмауы мумкш. 0з1нд1к баскару Элеуметпк таным теориясынын басты болжамдарыньщ бiрi - «адамдар eмiрлeрiнe эсер eтуi мумкш окигаларды бакылагысы келедй) жэне eздeрiн тулгалык субъект ре- ■пнде кабылдайды деген болжам (Bandura, 1997, р.1). Мундай ceзiм арнайы жасалган эрекеттер, танымдык жeтicтiктeр жэне аффективт Yдeрicтeр аркылы кeрiнic табады (Bandura, 2006). Кол жеткен езтдж тшмдтж - адамнын эрекет етуге деген ceзiмiнe эсер ететш манызды фактор (осы тарауда кeйiнiрeк сез болады). Баска манызды фак- торларга (олар жeнiндe де осы тарауда сез етшед^ нэтижeлeрдi куту, кундылыктар, алга максат кою, максат жетютЫн eзiндiк багалау, танымдык модельдеу, ез бетгнше бiлiм алуды жаткыза аламыз. Тулганын cубъeктiлiгi туралы аталган концепциянын нeгiзi решнде езтдж бацы- лауды (ез беттнше бiлiм алу) немесе кезделген максатка жетуге жуйeлi турде багытта- лып отыратын эрекеттердщ, танымдык процестердщ, эсерлердщ белсендшпнщ артуы мен есте сакталуын айтуга болады (Zimmerman, 2000, 2013). вмiрш щ манызды аспекп- лeрiн ез бeтreрiншe бакылауга тырысу барысында жеке адамдарда субъект ceзiмi пайда болады. Бiлiм алу кeзiндe eзiндiк бакылау орын алу ушш окушыларга тандау ерш кажет. Мысалы, олар немен айналысады жэне калай айналысады? Алайда окушыларда тандау м ум ш ндт унeмi бола бeрмeйдi, ceбeбi муFалiмдeр оларга бeрiлгeн тапсырмалардын орындау эдютерш айту аркылы кеп аcпeктiлeрдi eздeрi баскарады. Тапсырманын кеп- шiлiгi немесе барлыгы дeрлiк бакылауда болган жагдайда сырткы бакылау немесе бас- калардын бакылауы орын алады. 0зiндiк баскарудын элеуметпк танымдык теориясы жeнiндe 10-тарауда кещнен энгiмeлeймiз. жүктеу/скачать 18,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|