Форма 12 Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы Техникалық және кәсіби білім беру факультеті



бет7/11
Дата04.08.2017
өлшемі2,04 Mb.
#22948
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

2. Қосымша (қ)

    1. Қазақ тілі пәні бойынша практикалық сабақтардың 1-курс студенттеріну арналған әдістемелік нұсқаулар жинағы. Шымкент, 2002

    2. Н. Беріков. Қазақ тілі сабақтары – Ақтөбе: Ана тілі, 1994

      1. Г. Байжанова, А. Маймақова. Іс жүргізу – Астана: Фолиант, 2007

    3. В.И. Сакала, Б.В. Сакала, Н.В. Сакала. Қазастан Республикасында іс қағаздарын жүргізу – Алматы: LEM, 2006

    4. С. Кенжахметұлы. Жеті қазына – Алматы: Ана тілі, 1997

    5. К. Сариева. Қазақ тілі және ел тану – Алматы: Lebiz, 1997

    6. А. Нысаналин. Қазақтың мақал-мәтелдері – Алматы: Мектеп, 2004

7.С. Қалиева, М. Оразаев, М. Смайылова. Қазақ халқының салт-дәстүрлері-Алматы: Рауан, 2002

  1. Е. Елубаев. Жүз жұмбақ, жүз жаңылтпаш – Алматы: Мектеп, 1999

  2. Ә. Хазимова. Іс қағаздарын қазақ тілінде жүргізу – Алматы, 2004

  3. Л. Дүйсебекова. Қазақ ресми іс қағаздары – Алматы. Ана тілі, 2005

  4. Н. Оралбаева, Ғ. Мадина, А. Әбілқаев. Қазақ тілі – Алматы: қазақ университеті, 1998

  5. К.О.

  6. Өмірбаева. Қазақ тілін көпдеңгейлік оқыту – Ақтөбе, 2005



8. Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин (6% )

  • Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

  • Оқытушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

  • Сабақтың мақсаты мен міндеті.


9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру: 14 мин (14 %)

1. Тұрақты тіркестердің мағынасына қарай неше түрі бар?

2. Киіз үйдің атауларын ата.

3. Үздік бау, Шалма, Туырлық бау дегеніміз не?



10. Жаңа сабақты түсіндіру: 27мин (30%)
Астана - еліміздің бас қаласы
1998 жылғы 6 мамырда «Қазақстан Республикасының астанасы Ақмола қаласын Қазақстан Республикасының елордасы Астана қаласы деп қайта атау туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің тиісті Жарлығы шықты. Астана қаласы атымен Қазақстан Республикасының жаңа елордасы үшінші мыңжылдыққа енді. Жаңа Астана қаласы қаланы қақ жарып ағып жатқан өзен жағасында бой көтереді. Астана ресми елтаңбасының жаңа нұсқасы 1999 жылғы маусымда бекітілді.

Бүгінде астананың аты әлемге әйгілі. Бұл өңір – тарихи оқиғаларды бастан өткізген қасиетті өлке. Тарихшылардың айтуы бойынша, өткен ғасырларда осы күнгі Астана тұрған орын ғұндардың батыстағы бір ордасы болған.

Астана бұрын Қаратөкел, Акмолинск, Целиноград, Ақмола деп атанған. Астана Қазастанның солтүстік аймағында орналасқан. Бұл жерде ауасы таза, қысы қатал, жазы ыстық болады.

Жалғаулар сөз бен сөзді байланыстыру, жалғастыру үшін қолданылады.

Қазақ тілінде жалғаулар төртке бөлініп қарастырылады:



  1. Көптік жалғауы;

  2. Септік жалғауы;

  3. Тәуелдік жалғауы;

  4. Жіктік жалғауы.


11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 31 мин (35%)

1. Кеспе қағаздар, жаттығу жұмысы.


12. Жаңа тақырыпты бекіту: 9 мин (10%)
Оқушылардың өз бетінше атқарған жұмысындағы тапсырмаларды талқылау.
13. Сабақты қорытындылау: 2 мин (2%)
1. Астана қайжылы құрылыды?

2. Қазақ тілінде жалғаулар нешеге бөлінеді?


14. Үйге тапсырма беру: 2 мин (2%)

Қазақтың кіндік қаласы (Астана). Жалғаулардың орналасу тәртібі. Жаттығу жұмысы.



21-сабақ
1. Сабақтың тақырыбы: Зат есім және басқа сөз таптарының септелуі.
2. Сағат саны: 2 90 (100%)
3. Сабақ түрі: тәжірибелік
4. Сабақтың мақсаты:

  • оқыту: Грамматикалық ұғымдарды сауатты әрі дұрыс қолдану дағдыларын қалыптастыру. Пәнге қызығушылығын арттыру.

  • тәрбиелік: Қазақтың тарихи тұлғаларын біліп, құрметтеуге тәрбиелеу.

  • дамыту: Электрондық оқулық арқылы ойлау, есте сақтау, көру қабілеттерін дамыту; ой түйіндеуге, шығармашылықпен жұмыс істеуге жұмылдыру; мәтінді қазақ тілінде әңгімелеуге , ауызекі сөйлеуге дағдыландыру, ой-өрісін кеңейту.


5. Оқыту әдісі: шағын топпен жұмыс
6. Материалды – техникалық жабдықталуы:

а) техникалық құралдар: мультимедиялық жабдықтар

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кеспелер, тест тапсырмалары.

б) оқыту орны: қазақ тілі дәрісханасы
7. Әдебиеттер:

1. Негізгі (н)


  1. Құрманбаева Ш. Қазақ тілі: денсаулық сақтау саласына арналған оқу-әдістемелік кешені. Алматы: Қазығұрт, 2010ж.

  2. Ш. Бектуров, Қазақ тілі: жоғары оқу орындарына түсушілерге арналған оқулық. –Алматы: Білім, 1994.

  3. Н. Оразақынов, Н. Әміреев, Н. Сапақов. Қазақ тілі сөз мәдениеті- Алматы: Мектеп 2006

  4. Ж. Адамбаева, Ф. Оразбаева, Қ. Оңалбаева. Қазақ тілі- Алмаы: Мектеп, 2006

  5. Б. Құлмағанбетова, У. Туребекова, Г. Ибраева. Қазақ тілі – Алматы: Мектеп, 2007

  6. Бектұров Ш. Қазақ тілі: ана тілі деңгейінде үйрету құралы. Алматы, Әділет ЖҚМ, 2002

  7. Қараев М.Ә. Қазақ тілі: (Фонетика, лексикология, морфология, синтаксис) Алматы, Ана тілі, 1993


2. Қосымша (қ)

1. Қазақ тілі пәні бойынша практикалық сабақтардың 1-курс студенттеріну арналған әдістемелік нұсқаулар жинағы. Шымкент, 2002

2. Н. Беріков. Қазақ тілі сабақтары – Ақтөбе: Ана тілі, 1994

4. Г. Байжанова, А. Маймақова. Іс жүргізу – Астана: Фолиант, 2007

5. В.И. Сакала, Б.В. Сакала, Н.В. Сакала. Қазастан Республикасында іс қағаздарын жүргізу – Алматы: LEM, 2006

6. С. Кенжахметұлы. Жеті қазына – Алматы: Ана тілі, 1997

7. К. Сариева. Қазақ тілі және ел тану – Алматы: Lebiz, 1997

8. А. Нысаналин. Қазақтың мақал-мәтелдері – Алматы: Мектеп, 2004

9. С. Қалиева, М. Оразаев, М. Смайылова. Қазақ халқының салт-дәстүрлері-Алматы: Рауан, 2002

11. Е. Елубаев. Жүз жұмбақ, жүз жаңылтпаш – Алматы: Мектеп, 1999

12. Ә. Хазимова. Іс қағаздарын қазақ тілінде жүргізу – Алматы, 2004

13. Л. Дүйсебекова. Қазақ ресми іс қағаздары – Алматы. Ана тілі, 2005

14. Н. Оралбаева, Ғ. Мадина, А. Әбілқаев. Қазақ тілі – Алматы: қазақ университеті, 1998

15. К.О. өмірбаева. Қазақ тілін көпдеңгейлік оқыту – Ақтөбе, 2005



8. Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин (6% )

  • Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

  • Оқытушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

  • Сабақтың мақсаты мен міндеті.


9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру: 14 мин (15 %)
1. Қосымшаның неше түрі бар?

2. Түбір дегеніміз не?

3. Астана – Бәйтерек монументі кешені салу идясының авторы кім?

4. Морфологиялық талдау.


10. Жаңа сабақты түсіндіру: 27 мин (30%)
Зат есім және басқа сөз таптарының септелуі

Қазақ тілінде 7 септік бар, септелудің екі жүйесі түрі бар: 1) жай септелу, 2) тәуелді септелу. Зат есім септелудің осы екі түріменде септеледі. Септік жалғауын қабылдаған сөз септік формасындағы сөз болып саналады.

Септік жалғауларының бірсыпырасы қосымшасыз нольдік формада қолданылуы бар. Бұл жай септелу жүйесіне қатысты, тәуелді септелуде ол жоқ. Мысалы, Жазған хатынан хат иесінің қандайадам екенін көрініп тұрады. Осындағы хат иесінің деген тіркестегі хат ілік септіктің нольдік формасында тұр. Оның қосымшалы түрі – хаттың иесінің.

Септелген зат есім сөйлемнің барлық мүшесі болады.


11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 31 мин (35%)

Мәтінмен жұмыс жасау. Тапсырмалар.


35-жаттығу. Мәтінді оқып, ат қойыңыз, көптік жалғаулы сөздерді тауып, олардың қай сөз табына, қай орнында жалғанғанын көрсетіңіз.
...Осылардай ұлдар мен шолақ тұлымды қыздар бүгінге ас болатын бидайларын теріп жүрген. Мұнда сол былтырғы Әзімбай, Мәлкелерден қорлық көрген Қаңбақ, Тоқсан, Жұмырдың жас балалары да бар. Базаралы, Абылғазының үйлерінен келген кішкене егіншілер де көрінеді.... Бар бала бірге қайтқанда дорбалары, етектері немесе шешіп алған кемзалша, шапаншалары толы азық әкелді. Жүздерінде ырзалық бар. Бұлар жүдеу ғана тірліктің момын ғана тілегінен басқа іздегендері жоқтар... (М. Әуезов).
12. Жаңа тақырыпты бекіту: 9 мин (10%)

1.Қазақ тілінде неше септік бар?

2. Септелудің неше түрі бар?

6. Жаттығу жұмысы.


13. Сабақты қорытындылау: 2 мин (2%)
1. Жеке кеспе қағаздардағы тапсырмаларды орындау;

2. Тест тапсырмаларын орындау;



14. Үйге тапсырма беру: 2 мин (2%)
Зат есім және басқа сөз таптарының септелуі.

22-сабақ
1. Сабақтың тақырыбы: Қазақ батырлары. Бөгенбай батыр.
2. Сағат саны: 2 90 (100%)
3. Сабақ түрі: тәжірибелік
4. Сабақтың мақсаты:

  • оқыту: Оқушыларға «Қазақ батырлары» туралы мәлімет беру; тақырып бойынша білімдерін жүйеге келтіріп пысықтау, тиянақтау, грамматикалық ұғымдарды сауатты әрі дұрыс қолдану дағдыларын қалыптастыру. Пәнге қызығушылығын арттыру.

  • тәрбиелік: Қазақтың тарихи тұлғаларын біліп, құрметтеуге тәрбиелеу.

  • дамыту: Электрондық оқулық арқылы ойлау, есте сақтау, көру қабілеттерін дамыту; ой түйіндеуге, шығармашылықпен жұмыс істеуге жұмылдыру; мәтінді қазақ тілінде әңгімелеуге , ауызекі сөйлеуге дағдыландыру, ой-өрісін кеңейту.


5. Оқыту әдісі: шағын топпен жұмыс
6. Материалды – техникалық жабдықталуы:

а) техникалық құралдар: мультимедиялық жабдықтар

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кеспелер, тест тапсырмалары.

б) оқыту орны: қазақ тілі дәрісханасы
7. Әдебиеттер:
1. Негізгі (н)


    1. Құрманбаева Ш. Қазақ тілі: денсаулық сақтау саласына арналған оқу-әдістемелік кешені. Алматы: Қазығұрт, 2010ж.

    2. Ш. Бектуров, Қазақ тілі: жоғары оқу орындарына түсушілерге арналған оқулық. –Алматы: Білім, 1994.

  1. Н. Оразақынов, Н. Әміреев, Н. Сапақов. Қазақ тілі сөз мәдениеті- Алматы: Мектеп 2006

  2. Ж. Адамбаева, Ф. Оразбаева, Қ. Оңалбаева. Қазақ тілі- Алмаы: Мектеп, 2006

  3. Б. Құлмағанбетова, У. Туребекова, Г. Ибраева. Қазақ тілі – Алматы: Мектеп, 2007

  4. Бектұров Ш. Қазақ тілі: ана тілі деңгейінде үйрету құралы. Алматы, Әділет ЖҚМ, 2002

  5. Қараев М.Ә. Қазақ тілі: (Фонетика, лексикология, морфология, синтаксис) Алматы, Ана тілі, 1993


2. Қосымша (қ)

1. Қазақ тілі пәні бойынша практикалық сабақтардың 1-курс студенттеріну арналған әдістемелік нұсқаулар жинағы. Шымкент, 2002

2. Н. Беріков. Қазақ тілі сабақтары – Ақтөбе: Ана тілі, 1994

4. Г. Байжанова, А. Маймақова. Іс жүргізу – Астана: Фолиант, 2007

5. В.И. Сакала, Б.В. Сакала, Н.В. Сакала. Қазастан Республикасында іс қағаздарын жүргізу – Алматы: LEM, 2006

6. С. Кенжахметұлы. Жеті қазына – Алматы: Ана тілі, 1997

7. К. Сариева. Қазақ тілі және ел тану – Алматы: Lebiz, 1997

8. А. Нысаналин. Қазақтың мақал-мәтелдері – Алматы: Мектеп, 2004

9. С. Қалиева, М. Оразаев, М. Смайылова. Қазақ халқының салт-дәстүрлері-Алматы: Рауан, 2002

11. Е. Елубаев. Жүз жұмбақ, жүз жаңылтпаш – Алматы: Мектеп, 1999

12. Ә. Хазимова. Іс қағаздарын қазақ тілінде жүргізу – Алматы, 2004

13. Л. Дүйсебекова. Қазақ ресми іс қағаздары – Алматы. Ана тілі, 2005

14. Н. Оралбаева, Ғ. Мадина, А. Әбілқаев. Қазақ тілі – Алматы: қазақ университеті, 1998

15. К.О. өмірбаева. Қазақ тілін көпдеңгейлік оқыту – Ақтөбе, 2005



8. Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин (6% )

  • Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

  • Оқытушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

  • Сабақтың мақсаты мен міндеті.


9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру: 14 мин (15 %)
1. Қосымшаның неше түрі бар?

2. Түбір дегеніміз не?

3. Астана – Бәйтерек монументі кешені салу идясының авторы кім?

4. Морфологиялық талдау.


10. Жаңа сабақты түсіндіру: 27 мин (30%)
Бөгенбай батыр
Бөгенбай – қазақ халқының адал ұлы, ол халқын құрып кету қаупінен сақтап қалған, жерін жауға бермеген қас батыр. Бөгенбай Ақшаұлы қазіргі Ақмола облысындағы Ерейментау төңірегінде туылған. Бөгенбай батыр нағыз бейнесі Мағжан Жұмабаевтың «Батыр Баян» поэмасында тамаша суреттелген.

Бөгенбайдың ел ішіндегі беделін «Жігіттік, ерлікті айтсаң Бөгенбайды айт!» деген Тәттіқараның бір жол өлеңі сипаттап береді.Ол ақылды, айлалы қолбасшы және дипломат болған. Ел ішінде елеусіз жүрген Абылайдың хан дәрежесіне дейін көтерілуі осы Бөгенбай сияқты батырлардың арқасы еді.

1723 жылы жоңғар билеушілері қазақ жерін сансыз әскермен басып кіріп, ойран салған. Қазақтар осы жылды «Ақтабан-шұбырынды» деп атаған. Бөгенбай батыр сол дәуірдің үздік әскер басы атанғандықтан, халық оны күресті басқаратын бірінші басшы етіп белгілеген. Бөгенбай қол басшы Олжабай, Қабанбай, Малайсары батырлармен бірге жоңғарларға талай рет ойсырата соққы берген.
11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 31 мин (35%)
1-тапсырма. «Білгіштер» ойыны Сұрақтарға жауап беру.

1. Қазақ батырлары немен шұғылданған?

2. Қазақ батырларының қандай міндеттері болған?

3. Қабанбайды ел қалай атаған?

4. Қабанбай қайда жерленген?

5. «Қанжығалы қарт» деп кімді атаған?

6. Бөгенбай батыр қайда туған, қай жерде қайтыс болған?

7. Бөгенбай батыр қандай адам болған?

8. Оның неше баласы болған?

9. 1761 жылы Қытайға кіммен, не үшін барған?

10. Қазақ батырларының бар өмірі қайда өткен?

11. Үлкен соғыс алдында батырлар неге шықкан?

12. Абылай ханның батырларының ішіндегі ең үлкен ағасы кім?

13.Бөгенбай батыр 1728 жылы 38 жасында неше мың қолға қолбасшы болды?


12. Жаңа тақырыпты бекіту: 9 мин (10%)
1.Қазақ тілінде неше септік бар?

2. Септелудің неше түрі бар?

3. Үлкен соғыс алдында батырлар неге шықкан?

4. Абылай ханның батырларының ішіндегі ең үлкен ағасы кім?

5.Бөгенбай батыр 1728 жылы 38 жасында неше мың қолға қолбасшы болды?

6. Жаттығу жұмысы.


13. Сабақты қорытындылау: 2 мин (2%)
1. Жеке кеспе қағаздардағы тапсырмаларды орындау;

2. Тест тапсырмаларын орындау;


14. Үйге тапсырма беру: 2 мин (2%)
Қазақ батырлары. Бөгенбай батыр.

23-сабақ
1. Сабақтың тақырыбы: Қабанбай батыр. Сөз тұлғасы. Негізгі және туынды түбір.
2. Сағат саны: 2 90 (100%)
3. Сабақ түрі: тәжірибелік
4. Сабақтың мақсаты:

  • оқыту: Тақырып бойынша алған теориялық білімдерін практикамен ұштастыру.

  • тәрбиелік: Ұқыптылыққа, жауапкершілікке, тиянақтылыққа баулу.

  • дамыту: Ойлау, сөйлеу, қабылдау қасиеттерін жетілдіру, дамыту.


5. Оқыту әдісі: шағын топпен жұмыс
6. Материалды – техникалық жабдықталуы:

а) техникалық құралдар: мультимедиялық жабдықтар

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кеспелер, тест тапсырмалары.

б) оқыту орны: қазақ тілі дәрісханасы

7. Әдебиеттер:

1. Негізгі (н)


  1. Құрманбаева Ш. Қазақ тілі: денсаулық сақтау саласына арналған оқу-әдістемелік кешені. Алматы: Қазығұрт, 2010ж.

  2. Ш. Бектуров, Қазақ тілі: жоғары оқу орындарына түсушілерге арналған оқулық. –Алматы: Білім, 1994.

  3. Н. Оразақынов, Н. Әміреев, Н. Сапақов. Қазақ тілі сөз мәдениеті- Алматы: Мектеп 2006

  4. Ж. Адамбаева, Ф. Оразбаева, Қ. Оңалбаева. Қазақ тілі- Алмаы: Мектеп, 2006

  5. Б. Құлмағанбетова, У. Туребекова, Г. Ибраева. Қазақ тілі – Алматы: Мектеп, 2007

  6. Бектұров Ш. Қазақ тілі: ана тілі деңгейінде үйрету құралы. Алматы, Әділет ЖҚМ, 2002

  7. Қараев М.Ә. Қазақ тілі: (Фонетика, лексикология, морфология, синтаксис) Алматы, Ана тілі, 1993


2. Қосымша (қ)

1. Қазақ тілі пәні бойынша практикалық сабақтардың 1-курс студенттеріну арналған әдістемелік нұсқаулар жинағы. Шымкент, 2002

2. Н. Беріков. Қазақ тілі сабақтары – Ақтөбе: Ана тілі, 1994

4. Г. Байжанова, А. Маймақова. Іс жүргізу – Астана: Фолиант, 2007

5. В.И. Сакала, Б.В. Сакала, Н.В. Сакала. Қазастан Республикасында іс қағаздарын жүргізу – Алматы: LEM, 2006

6. С. Кенжахметұлы. Жеті қазына – Алматы: Ана тілі, 1997

7. К. Сариева. Қазақ тілі және ел тану – Алматы: Lebiz, 1997

8. А. Нысаналин. Қазақтың мақал-мәтелдері – Алматы: Мектеп, 2004

9. С. Қалиева, М. Оразаев, М. Смайылова. Қазақ халқының салт-дәстүрлері-Алматы: Рауан, 2002

10. Е. Елубаев. Жүз жұмбақ, жүз жаңылтпаш – Алматы: Мектеп, 1999

11. Ә. Хазимова. Іс қағаздарын қазақ тілінде жүргізу – Алматы, 2004

12. Л. Дүйсебекова. Қазақ ресми іс қағаздары – Алматы. Ана тілі, 2005

13. Н. Оралбаева, Ғ. Мадина, А. Әбілқаев. Қазақ тілі – Алматы: қазақ университеті, 1998

14. К.О. өмірбаева. Қазақ тілін көпдеңгейлік оқыту – Ақтөбе, 2005

15.Қазақша-орысша фразеологиялық сөздік

16.Қазақша-орысша аударма сөздік


8. Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин (6% )

  • Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

  • Оқытушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

  • Сабақтың мақсаты мен міндеті.


9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру: 14 мин (14 %)
1. Морфологиялық таладау жасау.

2. Өткен тақырыптар бойынша сұрақтар.


10. Жаңа сабақты түсіндіру: 27 мин (30%)
Қабанбай батыр

Қабанбай 1691 жылы дүниеге келген. Әкесі Қожақұл батыр болған. Қабанбай жеті жасқа келгенде, әкесін қалмақтар өлтіреді. Бұл кез – қазақ пен қалмақтың жауласып тұрған кезі. Қабанбайдың Есенбай деген ағасы жылқы бағады екен. Бір күні Есенбайдың жылқысын қалмақтардың ұрылары Арсылан мен Өлже – жырғыл айдап кетеді. Ізін қуып барған Есенбайды олар өлтіріп тастайды. Бұл қаза жас Қабанбайдың жанына жара салады. Ыза болған Қабанбай кек алудың амалын іздейді. Бір жүйрік атқа мініп, жылқының ізі бойынша жолға шығады. Сары тауға келгенде, түйе бағып жүрген Ердене деген қырғыз жігітіне жолығады. Ол қалмақпен қырғыз соғысында қолға түскен тұтқын екен. Екеуі сөйлесіп, Қабанбай одан көмек сұрайды. Ерденнің көмегімен ұры Өлжені өлтіріп, екеуі кері қайтады. Артынан қуып жеткен Арсаланды Қабанбай жекпе-жекте өлтіреді. Қабанбай өз еліне бармай, Алтайдағы әпкесіне кетеді. Қабанбайды жездесі жақсы қарсы алады. Осы жерде бірнеше жыл тұрады. Бұл елдің қалмақтары айдап кеткен жылқыларын қайтарып алуға көмегін тигізеді. Осыдан бастап Қабанбайдың батырлығы елге жайылады.



Сөз тұлғасы

Қазақ тіліндегі сөздер тұлғасына қарай әр түрлі болып келеді. Кейбір сөздер жалаң бір ғана түбірден тұрса, екінші бір сөздер сөз тудырушы жұрнақтардың жалғануы арқылы жасалады. Сөздердің тағы бір түрлері екі немесе одан да көп түбір сөздердің бірігуінен жасалады. Соған орай қазақ тіліндегі сөздер тұлғасына қарай бес топқа бөлініп қарастырылады:



  1. Түбір; 2. Туынды; 3. Біріккен сөз; 4. Қос сөз; 5. Қысқарған сөз.



Сөздердің морфологиялық тұлғасына қарай:



Дара сөздер

Бір түбірден тұратын сөздер.



Күрделі сөздер

Кемінде екі түбірден жасалып, бір мағынаны білдіретін сөздер.









1.Түбір сөз

Сөздің мағынасы бар ең бастапқы бөлшегі.



2. Туынды сөз

Түбір сөзге жұрнақ жалғану арқылы жасалады.



1. Біріккен сөз

Екі немесе одан көп сөз бірігіп, бір ұғымды білдіреді, бір сұраққа жауап береді. Мысалы: тасбақа, қарақұрт т.б.



2. Қос сөз

Сөздердің қосарланып немесе қайталанып айтылуынан жасалған сөздер. Мысалы: көре-көре, тау-тау т.б.



3. Қысқарған сөз

Күрделі атаулардың қысқартылып жазылған түрі.

ТМД, ҚазҰМУ, кг, ТУ-154

4.Тіркескен сөз

Екі немесе одан көп сөздер тіркесіп келіп, бір ұғымды білдіретін күрделі сөздің түрі. Мысалы: Алматы қаласы, ұзын бойлы, он бес, ала жаздай, келіп отыр



ән, дос, бөл, біл, тау, жақсы, қала



ән+ші, дос+тық, бөл+ім, біл+гір, тау+лы, жақсы+лық


11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 31 мин (35%)
Морфологиялық талдау жасау, мәтінмен жұмыс жасау, тапсырмалар.
12. Жаңа тақырыпты бекіту: 9 мин (10%)
Оқушылардың өз бетінше атқарған жұмысындағы тапсырмаларды талқылау.
13. Сабақты қорытындылау: 2 мин (2%)

1. Ердене деген кім? Ол не істеді?

2. Жұрнақтың неше түрі бар?

3. Райымбек батыр қандай ерлік жасады?


14. Үйге тапсырма беру: 2 мин (2%)

Қабанбай батыр.. Сөз тұлғасы. Негізгі және туынды түбір.




24-сабақ
1. Сабақтың тақырыбы: Райымбек батыр. Жұрнақ, жұрнақтың түрлері.
2. Сағат саны: 2 90 (100%)
3. Сабақ түрі: тәжірибелік
4. Сабақтың мақсаты:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет