§ 2. Саясаттану пеш, угымдары, ад1с-твС1ллер1 мен кызметгер!
Саясатганудын nani женшдеалыс, жакын шетсдщкболсын, б^здщ елдш галымдарыныц арасында болсын б!рынгай, жалпы журттанып мойындаган аныкхама,токтам жок. Онынаукымы мен мазмуны, карастыратын мэселелер шенбер!, жеке гылыми пэн рег1ндеерекшеле|Щ1рет1нбслла, елшем! не болуы керек деген сауагщартен!репнде,б1рталай кезкарастарбар. Kew6ip галымдар оган когамда бшпк'Н журпзетш немесе оган эсер ететш мемлекет, партиялар жене баска саяси институттар туралы гылым рел'нде карайды. Элбетге, саясаттанудыц бул мэселелермен ай-налысатынында дау жок. Дегенмен, онын opiciH тек солармен шектеугеесте болмайды. Себебь ол солармен катар жалпы саяси теориялар мен нактылы саяси 1с-эрекеттерд1, саяси процестер мен жуйелерд!. халыкаралык катынастарды да зертгейдьелара-лыксалыстырмалар да журпзедг Сондыктан мундай кезкарас саясатгануга тар магынасыида караган болып шыгады.
Галымдардын екннш тобы саясаттануды гылымга катан, непзделген, ecipece тэж1рибел!к (эмгшрикалык) эдк-тэселге суйенген, нэтижесш тексерш б!луге болатын шм реттвде туешедь Оны жактаушыларды охшвиористер дейд1 (олар туралы кешшрек соз болады). Олар бул гылымды математика, кибернетика жэне % с. с. нактылы гылымдарга телидк Мундайда теориялык кыры (мысалы, когам меи мемлекетпн мен-магынасын. саяси идеялар-ды, саясатгын непзшде жаткан зандылыктар мен кайшыльгктар-ды зерпеу, когамды сын козбен сараптау жэне т. б.) тыс калады. Бул багытты жактаушылар, туитеп келгенде, саясаттануды теориялык жэне практикалыкжаккабелш, eKiHiniciH басшылыкка алып отыр. Булай бшмнщ ею TypiH 6ip-6ipiHe карсы коюшы-лыкпен келгсугс болмайды. Ссбеб], теория мен пракгаканы болт карау аламзаттарихында таяай реттыгырыкка ттредткен.
Эрине, аталган тэсй! сайлаудын дауыс беру иэтижесш, OFaH жумсалган каражзтты, кдй партиянын жактаушьшры коп не аз болганын жэне т. с. с. сан жагынан нактылы есептеп шыгуга мумхждгк бередь BipaK "еркшдт", "тегцик", '*эд1легпк", "егемешик", "демократия" жэне т. б. сиякты манызды категория-ларды сандыкмолшерде есептеп шыгаруга келмейД1.
Саясаттануды зерттейтж галымдардын квлшшп (yuiiniui топ) бул гылымды саясат туралы жалпы, онын барлык корннстерш камтып, тартшке келт1ретш, жинактап oipiKTipeiiH гылым деп санайды. Бул niKipMi BipiKkeH Улттар Уйымынык Бшм беру, гылым жэне мэдениетмэселелер1 жентцдеп уйымы (ЮНЕСКО) басшылыгымен 1948 жылы Парижде еткен саясаттанушылардын Халыкаралыкколлоквиумыдамаку;идады. Оран кдтынаскан дуние жузипн белгш галымдары саясаттану пэн! мыиа бвл1мдерден турган ын жон деп та пты: I) саяси теориялар (олардын пайда болуы, дамуы жэне каз1рп кездеп кызмет!); 2) саяси институттар (конституциялар, аймактык жене жерплжт» баскару; кепишйк эюмшшп, саяси институтгарды салыстырып зертгеу): 3) партиялар мен когамдык уйымдар; 4) когамдык niKip; 5) халыкаралык саясат (халыкаралык уйымдар мен халыкаралык кукык).
Саясаттану пэш когамнын саяси саласын. онын даму занаы-лыктарын, кэзфп саяси ем*рД1 уйымдасгыруды, баскаруды, онын курылысы мен жумыс icTcyiH зертгейдк Ол адамзаттын.демок-
Достарыңызбен бөлісу: |