График а алматы "Білім" 2012
Трансценденттік қисық сызықтар
жүктеу/скачать 5,19 Mb. Pdf көрінісі
|
Бәйдібеков Ә.К. Инженерлік графика 2012
- Бұл бет үшін навигация:
- 9.1.2 Трансценденттік қисық сызықтар
| 9.1.2 Трансценденттік қисық сызықтар
Қисық сызықтардың жанамасы мен осы жанама сызықтың санына байланысты класы болады. Қисық сызықтың жанамасы деп кез келген қисықтың бір нүктесі арқылы түскен нормаль сызығына перпендикуляр сызылған сызықты айтады. Ал егер қисық сызықтан тысқары жатқан бір нүкте арқылы қисық сызыққа жанама жүргізсек, онда бұл жанама сызықтары қисық сызықтың класын анықтайды. Мысал ретінде кез келген екінші ретті қисықтарды алсақ, олардың кластары екі болады, өйткені біз тысқары орналасқан бір нүктеден бұл сызықтарға екі жанама жүргізе аламыз. Сонымен жоғарыда айтып кеткендей, трансцендентті қисық сызықтар теңдеулері тригонометриялық функциялар болады. Шеңбердің эвольвента- сын мысал ретінде қарастырайық (137- сур ет). Шеңберді бірдей тең бөліктерге бөле- міз. Осы бөлінген шеңбердің барлық нүктелерінен шең- бер ге жанама түзу- лер сызамыз. Енді шеңбердің ұзын ды- ғын: R l π 2 = теңдеуімен анық- тап алып, осы l түзуін де шеңберді O F A R l S 2 7 R 7 R B C D E G 147 бөлген санға бөлеміз. Бұл анықталған бөліктерді өзі аттас бөліктерінен жүргізілген жанама сызығына өлшеп саламыз. Табылған нүктелерді қисық сызғыштың (лекала) көмегімен қосып, шеңбердің эвольвентасын саламыз. Келесі мысалды трансцендентті синусоида қисық сызығын қарастырайық (138-сурет). Синусоида деп шеңбер нүктелерінің екі еселі бірқалыпты іргелі қозғалысы мен қайтымды қозғалыстарының шеңбер ұзындығына перпендикуляр болып келетін нүктелер жиынтығынан құрылған қисық сызықты айтады. Синусоиданы салу үшін шеңберді тең бөлшектерге бөлеміз. Содан кейін шеңбердің ұзындығын анықтап осы түзуді де тең бөліктерге бөлеміз. Шеңбер осінен осы бөліктерге перпендикуляр түзулер түсіріп, шеңбердің бөлінген бөліктерінен осы сызыққа параллель сызықтар жүргіземіз. Табылған нүктелерді қисық сызғышпен қоссақ, синусоида қисығы шығады. O F A R l S 2 B C D E G K b a c d e f g k A жүктеу/скачать 5,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|