Түзу сызықтардың өзара орналасулары

92
фронталь проекция жазықтығындағы 
проекциялары да өзара параллель 
орналасқан. 
Жоғарыда айтып кеткендей, егер 
екі түзу сызықтың горизонталь 
жəне фронталь проекция жазық-
тықтарындағы проекциялары өзара 
параллель орналасса, онда мұндай 
түзу сызықтар өзара параллель 
орналасқан түзу сызықтар болады.
Егер кеңістікте орналасқан 
екі түзу сызықтың горизонталь 
жəне фронталь проекция жазық-
тықтарындағы проекциялары өзара 
бір нүктеде қиылысса, онда мұндай 
түзу сызықтарды өзара қиылысқан 
түзу сызықтар дейді. 
Мысал қарастырайық (89-сурет). 
Көлденең П
1
горизонталь проекция 
жазықтығында өзара К
1
нүктесінде қиылысқан А
1
В
1
жəне С
1
D
1
түзу 
сызықтарының кескіні берілген. Ал, П
2
фронталь проекция жазықтығында 
өзара қиылысқан А
2
В
2
жəне С
2
D
2
түзу сызықтарының кескіні К
2
нүктесінде 
қиылысқан. Егер бұл екі К
1
жəне К
2
нүктелері бір байланыс сызығының 
бойында жататын болса, онда бұл екі түзу сызық өзара қиылысып жатқан түзу 
сызықтар болады. 
Егер кеңістіктегі екі түзу сызықтың 
горизонталь жəне фронталь проекция 
жазықтықтарындағы кескіндері өзара 
қиылысса, бірақ ортақ қиылысу нүктесі 
болмаса, онда мұндай түзулер өзара ай-
қас түзулер деп аталады. Мысал ретінде 
90-cуретте орналасқан түзу сызық-
тарды қарастырайық. Горизонталь П
1
проекция жазықтығында кескінделген 
өзара L
1
жəне K
1
нүктелерінде 
қиылысып жатқан А
1
В
1
түзуі мен С
1
D
1
түзу сызықтары берілген. Бұл қиылысу 
нүктелері эпюрдің фронталь П
2
проек-
ция жазықтығында L
2
нүктесінің проек-
циясы А
2
В
2
түзу сызығында жатса, 
ал K
2 
нүктесі С
2
D
2
түзу сызығының 
1
С
2
А
2
В
2
С
2
П
1
А
1
В
1
П
х
С
х
А
х
В
2
D
х
D
1
D
2
К
1
К
х
К
1
С
2
А
2
В
2
С
2
П
1
А
1
В
1
П
х
С
х
А
х
В
2
D
х
D
1
D
2
К
1
К
х
К
2
L
1
L
2
P
2
Q
1
P
1
Q

93
бойында жатады. Ал, эпюрдің фронталь П
2
проекция жазықтығында өзара
P
2
жəне Q
2
нүктелерінде қиылысқан А
2
В
2
жəне С
2
D
2
түзу сызықтарының 
кескіні көрсетілген. Мұнда да P
1
жəне Q
1
нүктелері С
1
D
1
жəне А
1
В
1
түзу 
сызықтарының бойында жатады, 
яғни қиылысып жатқан түзулер – бір 
ортақ нүктесі жоқ айқасып жатқан 
түзулер. 
Ескерту, кей жағдайда өзара ай қас 
түзулердің бір кескіні өзара парал-
лель болып та келеді, бірақ келесі 
кескіні міндетті түрде қиылысуы 
қажет. 

жүктеу/скачать 5,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: