Ибадуллаева Арайлым Ардаққызы
Бетулин 3,28-дифосфатының натрий тұзы мен тұз кешкендері
жүктеу/скачать 2,59 Mb.
|
Ибадуллаева Арайлым
2.5 Бетулин 3,28-дифосфатының натрий тұзы мен тұз кешкендеріӘдеби деректерді талдау бетулин мен оның туындылары әртүрлі құрылымдық модификацияларда, соның ішінде полиморфты немесе сольватополиморфты формаларда өмір сүре алатындығын көрсетті, олар ерігіштігі және сәйкесінше биожетімділігі бойынша әртүрлі қасиеттерге ие. Қазіргі уақытта белгілі бір фармакологиялық белсенділігі бар бетулиннің жаңа туындыларын іздеу жартылай синтетикалық туындылардың химиялық модификациясына да, олардың суда ерігіштігін немесе биожетімділігін жақсартуға, атап айтқанда фосфаты бар туындыларды алу арқылы бағытталған. Бетулин 3,28-дифосфаты натрий тұзының физика-химиялық қасиеттерін алу және зерттеу. Бетулин туындыларының гидрофильділігін арттырудың ыңғайлы әдісі-оларды фосфат және фосфонат топтарымен модификациялау, содан кейін оларды тұз формаларына ауыстыру. Ресей Денсаулық сақтау министрлігінің "ПИМУ" ВО ФГБОУ фармацевтикалық химия және фарамакогнозия кафедрасының зертханасында синтезделген 3,28-дифосфат бетулин (DFB) үлгілерін талдау көрсеткендей, алынған үлгілер бірдейерігіштігі, балқу температурасы бойынша ерекшеленетін элементтік құрамы әртүрлі ИҚ және УК спектрлеріне ие болды. Осыған байланысты біз бетулиннің 3,28 - дифосфатын алу кезіндегі әртүрлі факторлардың оның қасиеттері мен құрылымына әсерін зерттедік. Синтез әдісінің негізі ретінде диоксан ортасында 1:6:6 реагенттерінің молярлық қатынасында HCl акцепторы ретінде фосфор оксихлориді мен пиридинді қолдана отырып, бетулиннің фосфорлану реакциясы бойынша стероидты гормондардың фосфаттарын алу және бөлу әдісі қабылданды (16-сурет). 16-сурет – 3,28 - дифосфаты Бетулин дифосфатының 3,28-синтезі Реакция өнімі-ақ ұнтақ, DFB·xH2O·y диоксанның жалпы формуласы, мұндағы x = 1-9. Біз ұнтақты бірдей құрамы бар, бірақ этанолдағы ерігіштігі бойынша ерекшеленетін екі негізгі құрылымдық модификациямен ұсынатындығын көрсеттік. Бірінші түрі DFB (DFB-1) этанолда жақсы ериді (100 г/л дейін), балқу температурасы 147-148°C, ал екінші формасы DFB - 2 этанолда нашар ериді, оның балқу температурасы 156 - 160°C-қа сәйкес келді. ИҚ спектрлері DFB-1 және DFB-2 үлгілерінің спектрлері тек "саусақ іздері" аймағында ғана емес, сонымен қатар фосфорилдердің валенттік ауытқуларына жауап беретін аймақта да ерекшеленді-RON comb (2331, 2342 см – 1 кең әлсіз жолақ), P-O st, P=O st (1216-1196; 1100-940 см-1) және гидроксил топтары-3400-3300 см – 1 (сурет 3.1.). Сонымен қатар, DFB үлгілері ауада сақталған кезде ескіргенде, олар өздерінің элементтік құрамын сақтап қалды (17-сурет). 17-сурет – ДФБ ИҚ-спектрлері Бұл айырмашылықты бетулин туындыларына тән DFB dimer-дің құрылымына еріткіш молекулаларын (этанол, су, диоксан) қосу қабілетімен түсіндіруге болады. Еріткіш молекулаларын DFB құрылымынан шығару үшін DFB тұнбасын суда қайнату, бетулин құрылымына кірмейтін еріткіш – ацетонмен отырғызу арқылы модификациялау бойынша тәжірибелер жүргізілді. Сонымен қатар, натрий тұзына HCL сулы ерітіндісінің әсерінен DFB үлгісі алынды. Модификацияланған DFB үлгілерінің этанолындағы ерігіштігі шамамен 10 есе төмендеді (18-сурет). 18-сурет – Ауада сақтау кезінде қартаюға ұшыраған DFB үлгісінің ИҚ спектрі DB-1 және DFB-2 құрылымдық модификациялары әртүрлі термофизикалық сипаттамаларға ие болды. Этанолда жақсы еритін ДФБ-1 үлгісі үшін ТГ-қисықтың 72-150°с температуралық аралықта 7% массаның жоғалуын сипаттайтын дәрежесі бар. Бұл, мүмкін, еріткіш молекулаларының кристалдардан шығарылуына сәйкес келеді (стехеометрияда DFB: еріткіш 1:1). Керісінше, ТГ-спирт ерітіндісінен ацетонмен тұндыру, өнімді суда қайнату арқылы өңдеу және натрий тұзынан кері синтездеу арқылы алынған ДФБ-2 үлгілерінің қисығы осы температуралық интервалда сатыға ие болмайды, бұл үлгіде еріткіш молекулаларының жоқтығын куәландырады (6-кесте). 6-кесте
Ескертпелер: стандартты температура белгісіздігі u (T) = 0,5°C ДВБ na-ТАБ 0,1 м HCL Сулы ерітіндісімен өңдеу арқылы алынды. DFB құрылымдық модификацияларын егжей-тегжейлі талдау дифференциалды сканерлеу калориметриясының (DSK) көмегімен жүргізілді. DSK-DFB-1 қисығы экзотермиялық әсерді сипаттайтын екі негізгі шыңға ие. Бірінші процесс 151,2-155,9°С температура аралығында жүзеге асырылады, ΔH1 = 15,49 кДж/моль; екіншісі – 183,5-200,8°с, ΔH2 = 19,66 кДж/моль. Этанол ерітіндісінен ацетонмен тұндырылған DFB - 2 үшін экзотермиялық әсерлер 161,3-172,8°c, ΔH1 = 23,52 кДж/моль; және 185,9-197,3°C, ΔH2 = 70,53 кДж/моль. Әртүрлі үлгілердің ДСК-қисықтарында экзотермиялық әсердің бірінші шыңының максимумы 150±13°с шегінде, ал екінші шыңның максимумы 193±8°С шегінде өзгерді (3.2-кесте). Барлық үлгілер үшін бірінші экзотермиялық әсердің ΔH энтальпия мөлшері 10,00-ден 23,52 кДж/мольге дейін өзгерді, ал екінші экзотермиялық әсердің ΔH мәні құрылымдық модификацияға қатты тәуелді болды. DFB-1 үшін ΔH 19,66 кДж/моль болды, ал DFB-2 экзотермиялық әсерінің ΔH 67,09-дан 80,42 кДж/моль аралығында болды. Алынған нәтижелер DFB-1-ден DFB-2-ге құрылымдық модификациясының ерекшелігі ретінде ерігіштігі мен tpl-мен бірге екінші экзотермиялық әсердің энтальпия мәнін пайдалануға мүмкіндік береді (19-сурет). 19-сурет –. ДСК-ДФБ-1 (А) және ДФБ-2 (б,в,г) қисықтары Аминдері бар бетулин 3,28-дифосфаты тұз кешендерінің (трисамин, ксимедон, меглумин) алынуы және қасиеттері. Биожетімділікті арттырудың балама әдісі-негізгі заттардың иондық тұзды формаларын алу. Сонымен қатар, тұз кешенін қалыптастыру үшін қолданылатын лиганд белсенді белсенді заттың әсерін толықтыратын тәуелсіз фармакологиялық белсенділікке ие болуы мүмкін. Егер белсенді белсенді зат күрделі органикалық молекула болса, 3,28-дифосфат бетулин сияқты, димеризацияға бейім болса, ол лиганд үшін жеткізу векторы ретінде де әрекет ете алады. Соңғы жағдайда лиганд тотығудан қорғалған дәрілік зат болуы мүмкін, оның дозасын төмендетуге болады, бұл әсіресе улы заттар жағдайында маңызды. жүктеу/скачать 2,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|