Жануарлар морфологиясы латын ветеринариялық терминологиясымен
жүктеу/скачать 3,56 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сурет-19. Асықты жілік пен шыбық сүйек. (сол жағынан)
- Сурет-20. Тілерсек сүйегі. (оң жақ аяғы)
- IV. Бақылау сұрақтары
- Артқы аяқ басының қаңқасы. Бақай сүйектері
- Бақылау сұрақтары
Сирақ сүйектері - ossa cruris – асықты жілік пен шыбық сүйектен құралған. Асықты жілік -tibia – қуысты ұзын сүйек. Проксимальды ұшында екі айдаршық: латеральды - condylus lateralis және медиальды - condylus medialis. Айдаршық арасында айдаршық арасындағы төмпешік - eminentia intercondyloidea бар. Айдаршықтың алдыңда бұдырлы жуандау мен көлемді жота - crista tibiae орналасқан. Жота арасы мен латеральды айдаршық арасында айдаршық сайы - sulcus muscularis болады. Латеральды айдаршықта кішкентай емес шыбық сүйегінің өсіндісін - processus fibularis көруге болады. Асықты жіліктің денесі – corpus tibiae үшбұрышты. Дистальды эпифизде блок – trochlea, онда медиальды жіліншік - malleolus medialis және латеральды жіліншік - malleolus lateralis айырады. Латеральды жіліншікте жіліншік сүйегі орналасқан. Шыбық сүйек -fibula – нақты бір сүйек ретінде ірі қара малда болмайды. Ерекшеліктері: Жылқыларда шыбық сүйегінің басын, ал денесі жұқарып, сирақтың ортасына қарай жоғалады. Шошқаларда шыбық сүйек жақсы дамыған, сүйек аралық кеңістігі сүйектің барлық ұзыныдығы бойынш орналасқан. Иттерде шыбық сүйек дистальды эпифизге дейін жетеді. Сүйек аралық кеңістік тек үстінде жақсы дамыған. 
Сурет-19. Асықты жілік пен шыбық сүйек. (сол жағынан) А – ірі қара мал, Б – жылқылар; 1 - асықты жілік, 2 – асықты жіліктің жотасы, 3 – айдаршық аралық қырат, 4 – латеральды айдаршық, 5 – шыбық сүйектің басы, 6 – латеральды қайықша , 7 – блок, 8 - медиальды қайықша, 9 – шыбық сүйек.
Сурет-20. Тілерсек сүйегі. (оң жақ аяғы) А – ірі қара мал, Б – жылқылар. 1 асықты жілік, 2 – асық, 3 – орталық сүйек, 4 – үшінші тілерсек сүйегі, 5 – ірі қара малда табан сүйектің үшінші және төртінші сүйегі, ал жылқыларда үшінші, 6 – төртінші тілерсек сүйегі, 7 – буынды канал, 8 – жіңішке сирақ сүйегі, 9 - өкше сүйегі. IV. Бақылау сұрақтары: 1. Басқа жануарлармен салыстырғанда ірі қара малдың сирақ сүйектері немен ерекшеленеді 2. Орыс және латын тілінде сирақ сүйегінің құрылыс элементтерің атаныз. 3. Асықты жіліктегі дистальды эпифиз блогынан басқа, қандай сүйектер орналасады? 4. Сиырларда асықты жілік қандай пішінде болады.
1. Тілерсек сүйегінде қанша қатар бар екенін және қандай сүйектер орналасқанын орыс және латын тілінде атаңыз. 2. Латын терминологиясын қолданып асық және өкше сүйектер құрылысының элементтерін атаңыз. 3. Сиырдың тілерсек сүйегін басқа үй жануарлардың тілерсек сүйегімен салыстырғанда қандай ерекшеліктері бар екенін атаңыз №15 САБАҚ
I. Сабақтың мақсаты: Ірі қара малдың біліктік қаңқасында бас қаңқасы мен омыртқалар байланысын оқып-зерттеу. II. Материалмен қамтамасыздандыру. 1. Ірі қара мал мен басқа үй жануарларының қаңқасы. III Сабақтың мазмұны мен оқудың маңыздылығы. IV Бақылау сұрақтары. Омыртқалар денесі бір-бірімен талшықты шеміршекпен және көлденең дорсальды және вентральды байламмен байланысады. Омыртқа аралық талшықты шеміршектер - fibrocartilagenes intervertebralis көршілес жатқан омыртқалардың бас пен шұңқырларында орналасады, үстінен талшықты сақина - anulus fibrosus, ал ортасында пульпозды ядро - nucleus pulposus құрайды. 1. Дорсальды көлденең байламы - ligamentum longitudinale dorsale – арқа жұлының астында, омыртқа каналында орналасқан, омыртқаның денесіне қосылады да, екінші мойын омыртқасынан бастап құйымшақ сүйегінің денесінде аяқталады. 2. Вентральды көлденең байланыс - ligamentum longitudinal бел омыртқасының астында орналасқан, соңғы төрт көкірек омыртқаларының вентральды жотасынан бастап құйымшақ сүйегінің денесінде аяқталады. 3. Омыртқа доғасы доға аралық байланысы - ligamenta interarcualia арқылы қосылады. 4. Омыртқаның көлденең өсінділері омыртқа аралық байланыс - ligamenta intertransversarii арқылы қосылады. 5. Омыртқаның буынды өсінділері буын қапшығы саpsula articularis арқылы қосылады. 6. Қылтықты өсінділер бір-бірімен қылтық аралық байланыспен - ligamenta interspinosus қосылады. 
Каталог: files -> book files -> Қазақстан тарихы 5 сынып. 2013-2014 оқу жылы files -> Расул гамзатов files -> Жамбыл атындағы республикалық жасөспірімдер кітапханасы Қазақстан ақын – жазушылары ХХ ғасырда files -> «№ мектеп-лицей» мемлекеттік мекемесі Күнтізбелік- тақырыптық жоспар files -> Ермұхан Бекмахановқа Сыздайды жаным, мұздайды қаным, жан аға! files -> Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі, жергілікті атқарушы органдар көрсететін білім және ғылым саласындағы мемлекеттік қызмет стандарттарын бекіту туралы book -> Макс Лукадо сенің Қолыңнан келеді book -> Игілігіміз үшін болатын азаптар Құдай неге қиындыққа жол береді? жүктеу/скачать 3,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|