Жексенбай н

Иодометрия әдісінің тәжірибеде қолданылуы, натрий тиосульфаты ерітіндісінің пайдалануымен байланысты. Натрий тиосульфаты қосылысы стандартты заттарға қойылатын талаптарды қанағаттандыра алмайды, сондықган оның белгіленген концентрациясы жуықтап дайындалады С_э(Na₂ S₂О₃) =0,02 моль/л. Осыдан кейін мұның дәл концентрациясы, басқа стандартты зат (К₂Сr₂О₇) ерітіндісімен титрленіп анықталады. Ерітіндідегі дихромат (Сr₂0₇^2-) ионы иодид (I) ионымен әрекеттескенде, бос күйіндегі иодтың эквивалентті мөлшері бөлініп шығады. Бөлінген бос күйіндегі иод натрий тиосульфаты ерітіндісімен титрленеді. Калий дихроматы ерітіндісінің дәл концентрациясын біле отырып, орын басу әдісін қолдану арқылы натрий тиосульфатының дәл концентрациясы анықталады.

Көлемі 250мл және концентрациясы С_э(К₂Сr₂О₇) = 0,02 моль/л калий дихроматының стандартты ерітіндісін дайындау.

Массаны есептеу. Концентрациясы және көлемі жоғарыдағыдай калий дихроматы ерітіндісін дайындау үшін мына формула қолданылады

m(К₂Сr₂O₇) = С_э (К₂Сr₂0₇) М_э (К₂Сr₂О₇) V (ер-ді), мұндағы

m(К₂Сr₂О₇) - стандартты заттың массасы (г).

С_э(К₂Сr₂0₇) - эквивалентті молярлық концентрациясы (моль/л)

М_э(К₂Сr₂О₇)-стандартты заттың эквивалентінің молярлық массасы (г моль).

V (ер-ді) - стандартты зат ерітіндісінің дайындалатын көлемі (л).

Калий дихроматы эквивалентінің молярлық массасын табу үшін, эквиваленттік санды анықтау қажет, яғни тотығу-тотықсыздану реакциясы кезінде қосып алған электрон санын білу керек. Оны білу үшін реакцияның электрондық балансын құрастырамыз. Себебі иодометриялық анықтау үшін керекті натрий тиосульфат ерітіндісі калий дихроматы ерітіндісімен стандартталады. Бұл жағдайда тотықсыздандырғыш ретінде калий иодиді ерітіндісі қолданылады. Әрекеттесу реакциясының ионды-электронды баланс теңдеуі:

Сr₂О₇^2-+2 2Сr³⁺+I

Сr₂О₇^2-+14Н⁺+6I^- 2Cr³⁺+7H₂O 1

2I^- + 2ē I 3

Сr₂О₇^2-+14Н⁺+6I^- 2Cr³⁺+3I +7H₂O молекулалық теңдеуі

K₂Cr₂О₇+6КI+7H₂SO₄ Cr₂(SO₄)₃+3I +4K₂SO₄+7H₂O бұдан,

М_э (К₂Сr₂0₇)=1/6 М(К₂Сr₂0₇), яғни эквиваленттік сан 6-ға тең (нәтижесінде дихромат ионы 6-электронды қосып алады).