Жұмыс бағдарламасы «өсімдіктер және микроағзалар экологиясы»
Дәріс № 2.Қоршаған орта мен абиотикалық фактордың микроағзаларға әсері. Жоспар
жүктеу/скачать 1,04 Mb.
|
| Дәріс № 2.Қоршаған орта мен абиотикалық фактордың микроағзаларға әсері.
Жоспар: 1. Температура 2. Ылғал 3. Күн сәулесі 4. Қысым рН маңызы Француз ғалымы Ф. Рамад ластануға былайша кеңірек анықтама береді: «Ластану– адамға және табиғи экожүйеге зиянды әсер ететін физикалық-химиялық және биологиялық заттардың қоршаған ортаға нұқсан келтіруі. Яғни, ол адам іс әрекеті салдарынан болатын құбылыс. Бұл жағдаяттар адам денсаулығына тікелей немесе жанама түрде, ауылшаруашығы өнімдерін тұтыну немесе су басқа да биологиялық заттар арқылы әсер етуі мүмкін. Сондай-ақ, қазіргі таңдағы өзекті мәселелердің бірі бұл жер шарына және ғарыш кеңестігіне қатысты ластанулар. Қоршаған ортаның ластануы табиғи және антропогендік болып бөлінеді. Табиғи ластану күшті табиғи процестер салдарынан (жанартау атқылауы, сел жүру, топан су басу, өрт, т.б.), антропогендік ластану адамның шаруашылық іс-әрекетінің салдарынан қалыптасады Антропеогендік латанудың қайнар көзі кез келген ағзаға зиян келтіретін өндіріс кәсіпорындарының ( химиялық, металлургиялық, құрылыс заттарын өңдеуден) әрекеттен пайда болады. Антропогендік ластануға өндірістік, тұрмыстық қалдықтар мен әр түрлі улы заттардың қоршаған ортаға белгілі мөлшерден тыс шығарылуы, табиғи нысандарды орынсыз пайдалану жатады. Табиғи ластануға вулакндық атқылаулар,сел жүруі,шаңды дауылдар, сел жүру т.с.с жатады. Ластану химиялық, физикалық, биологиялық болып бөлінеді. Жалпы ластану өз кезегінде өңірлік, аудандық және де ғаламдық деп те қарастырылады. Қазіргі даму барысына қарай жаңа технология жетістіктері табиғаттқа орсан зиян келтіруде. Осыған байланыс ты ғалымдар өңірлік және ғаламдық масштабта ластану себептеріне төмендегілерді жатқызады. Күкірт диоксиді ( бұл процесте яғни күкірт диоксидін алу барысында атмосфераға күкірт қышқылы және сульфаты салдарынан топырақ пен бөгендерге орасан зиян келеді); Ауыр метал өңдеуде , әсіресе қорғасын, кадми, сынап балқыту; Мұнай және мұнай өнімдерін өндіргенде теңіз және мұхиттарда; Көміртегі оксиді мен азот окидін алуда. Көрсетілген тізімде радионуклеин және радиоактивті заттар араласқан, яғни бұлар адам ағзасына өте зиян, өзіміз білетіндей Хиросима, Нагосаки, Чернобыль атом сынақтары адам өмірі мен экожүйеге айтарлықтай салдарын тигізді. Диоксиндер өте қауіпті ластану түрі. 2001 жылдың 23 мамырында Стокгольмде конвенция қабылданды. Яғни басты мақсат 12 тұрақты концерогенді және уландырғыш заттарды пайданалу барысына шек қою. Нарықтық тоқталатын болсақ: алдрин, гептохлор, ДДТ, диэлдрин, хлордан, мирекс, токсафен, гекахлор-бензол, полихлорирование, бифенол, хлор, және фурандар. Конвенцияға әлемнің 100 мемлекеті қол қойған. Сондай-ақ, ластану түрлеріне кез келген анторпогендік экожүйеге әсер ететін өзгерістер жатады: Ингредиенттік ластану (минерладық және органикалық) Параметрлік ластану (радиациялық және электормагниттік) Биоценотикалды ластану (тірі ағзалардың қалыпты жағдайына нұқсан келтіру) Стациалды- деструкционалдық ластану ( табиғатты пайдалану барысындағы экожүйенің ланшафты ластануы) Адам әрекеті салдарынан биосфераның жекелеген компонеттері (атмосфера, гидросфера, литосфера және биологиялық қоғамдастық) өлшеусіз ластану деңгейінде. Қазіргі таңда жер ғаламшарының жағдайы әлемдік деңгейде экологиялық тқырау үстінде. Әсіресе, ингредиенттік және параметрлік ластанудың тек сандық көрсеткіші ғана емес сонымен қатар сапалық көрсеткіші де күн санап өсуде. Осы әсерлердің негативті тенденцияларынан адам және биосфераға төменде өңірлік және ғаламдық сипаттама көрсетілген. Қоршаған ортаның ластануы Параметрлік Стациалды- деструкционалдық органикалық Басқалары Улы химикаттар мен тыңайтқыштар Қауымдастық балансының бұзылуы Топырақтың құрғауы Жер эрозиясы Тынышсыздықтың кешенді факторы Әр түрлі тұрмыстық қалдықтар Шахталық қайырмалар мен террикондар миниралдық Биоценотикалық Ингредиенттік Химиялық өндіріс қалдықтары Мұнай өңдеужәне мұнай өнімдері Азық-түлік өндірісі қалдықтары Металлургиялық қалдықтар Урбандалу Орманның және даланың өртенуі Жол құрылысы Микробиологиялық препараттар Каталог: ebook -> umkd umkd -> Мамандығына арналған Сұлтанмахмұттану ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені umkd -> Қазақстан Республикасының umkd -> Қазақстан Республикасының umkd -> Студенттерге арналған оқу әдістемелік кешені umkd -> ПӘннің ОҚУ Әдістемелік кешені 5В011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығына арналған «Ұлы отан соғысы және соғыстан кейінгі жылдардағы қазақ әдебиетінің тарихы (1941-1960)» пәнінен ОҚытушыға арналған пән бағдарламасы umkd -> «Балалар әдебиеті» пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар 2013 жылғы №3 басылым 5 в 050117 «Қазақ тілі мен әдебиеті» umkd -> ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік кешенінің umkd -> 5 в 011700- Қазақ тілі мен әдебиеті umkd -> 5 в 011700- Қазақ тілі мен әдебиеті umkd -> «Филология: қазақ тілі» мамандығына арналған жүктеу/скачать 1,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|