«Төменгі тістерді санау» Тістерін санап,
Орындақта отыр Самат,
Санға жетпей қалды кейін,
Санайтын еді, оңға дейін.
Сипаттама: күлімсіреу, ауызды ашу. Тілдің ұшын төменгі тістердің әр біреуіне тіреу. Жаттығуды орындау барысында төменгі жақтар қозғаалмауы керек. Қажеттілік туындаған кезде жоғарғы тістерді де санауға болады.
«Л дыбысын ұстау» Дыбыстар әлемінен
Ұстадым бір дыбысты мен,
Екі таяққа сүйенген
«Л» дыбысы екен.
Сипаттама:күлімсіреу, «а» дыбысын дыбыстау барысында тілдің ұшын тістермен тістеп, қозғалысты үдету. Сол уақытта «Л» дыбысы естіледі.
«Маса» Ұшып еді маса,
Іздеп жерлерді таса,
Алдынан шығып еді қарға,
Тығылды ол жарға.
Сипаттама:ауызды ашып, күлімсіреу.Тілді жоғарғы тістердің артына көтеру, ұзағынан З дыбысын айту. Егер бала «з» дыбысын дыбыстағанда аузын жабатын болса, механикалық жолмен көмектесуге болады.
«Мотор» Машинаға әкем отырды,
Қосып алды моторды,
Көшелер бойымен,
Бірінші боп зулады.
Сипаттама: «д-д-д» деп немесе «з-з-з» деп атқан кезде, тілге қасықтың ұшымен немесе ағаш шапательмен, сонымен қатар саусақпен бір тараптан келсі тарапқа тербелмелі қозғалыстар жасау
