Ауыз аймағы Шекаралары. Жоғарыдан-мүрын тері пердесінің негізінен жүр- гізілген горизонталды сызың, бүйірлерінен —мүрын-ерін ңыртыс- тары, томеннен—иек астыңғы ңыртыс бойымен жүргізілген гори зонталды сызық. Ауыз қуысы ерін және ауыз ңуысы аймаңтарына бөлінеді.Ауыз—кіреберістен (vestibulum oris)жәнеменшіктіауыз ңуысынан (cavitas oris propria) түрады
фассиялық қораптардың, каналдардың және талшықты жарықтардың бойымен іріңді ағу). Іріңді процестер тері астындағы және бұлшықет аралық тіндерде дамиды және таралады, тамырлы-жүйке түйіндерінің қабықтары бойымен, фассиялық қабықтар мен аралық жарықтар бойымен, бұлшықет аралық кеңістіктер арқылы және т. б
8-карта
1. Трахея мен көмейдің топографиялық анатомиясы. Қанмен қамтамасыз стілуі және иннервациясы. Жалпы Көмей(larynx)- тыныс алу жүйесінің мүшесі болып табылады.
Ол мойынның алдыңғы бетінің жоғарғы бөлігінде орналасқан.
Скелетопиясына келсек:
-5-6 мойын омыртқалардың деңгейінде орналасқан.
Синтопиясына келсек:
Жоғарыда-тіласты сүйекке бекетілген
Төменде-трахеяға ашылады
Алдында -тіласты бұлшықеттермен жабылған
Бүйрінде-қалқанша безінің бөліктері және қартамыр нерв өрімдері орналасқан.
Артында-жұтқыншақтың көмей бөлігі
Сонымен қатар көмей бірнеше шеміршектерден тұрады олар:
-қалқанша тәрізді шеміршек(cartilago thyroidea)-көмейдің ең үлкен шеміршегі. Ол көмейдің алдыңғы жақ қабырғасын құрайды.
-Ожау тәрізді шеміршек(cartilage arytenoidea)
-жүзік тәрізді шеміршек(cartilago cricoidea)-кқмейдің төменгі шекарасын құрайды.
Мұнда қалқаншатәрізді және ожау тәрізді шеміршектер орналасқан.
-көмейүстіліктен(epiglottis)-серпімді шеміршектен тұрады; ол басқа көмей шеміршектеріне қарағанда жұмсақ
Қабаттарына келсек: Ең алдымен тері , одан кейін тері асты шелмайы қабаты, беткей фасция және де меншікті фасция .
Одан кейін бұлшықетті қабаты орналасқан.
Негізінен Көмей бұлшықеттері сыртқы және ішкі юолып бөлінеді.
Сыртқы бұлшықеттерге: -жүзік-қалқанша бұлшықеті(m.cricothroideus) жатады.
Ішкі бұлшықеттерге: -артқы жүзік-қалқанша бұлшықеті(m.cricothroideus posterior)
-бүйірлік жүзік-қалқанша бұлшықеті(m.cricothroideus lateralis)
-ішкі қалқанша ожау тәрізді бұлшықет(m.thyroarytenoideus internus )
-сыртқы қалқанша ожау тәрізді бұлшықет(m.thyroarytenoideus externus)
Қанмен қамтамасыз етілуіне келсек: -Ол жоғарғы және төменгі көмей артерияялары арқылы жүзеге асады.(aa.laryngea superior et inferior)
Мұндағы жоғарғы көмей артериясы-a.thyroidea superior -дан
Ал төменгі көмей артериясы-a.thyroidea inferior-дан тарайды.
Енді Иннервациясына келсек: Жоғарғы көмей нерві және төменгі көмей нерві арқылы нервтеледі.(nn. Laryngeus superior et inferior)
Жоғарғы көмей нерві- көмейдің сыртқы бұлшықетін, яғни жүзік-қалқанша бұлшықеті(m.cricothroideus) нервтендіреді
Ал төменгі көмей нерві- көмейдің ішкі бұлшықеттерін нервтендіреді.
Кеңірдек(trachea)- көмейдің тікелей жалғасы және бұл да тыныс алу жүйесінің мүшесі болып табылады.
Скелетопиясына келсек: -7-ші мойын омыртқасының жоғарғы қырынан басталып ,2-ші кеуде омыртқасының төменгі қыры аймағында орналасқан
Осыған қарай біз трахеяның 2 бөлігін ажыратамыз:
-мойын-6-8 шеміршекті сақиналардан тұрады.
-кеуде
Синтопиясына келсек: Жоғарыда-қалқанша безімен
Алдында- қалқанша безінің мойынымен
Бүйрінде- қалқанша безінің бөліктерімен шектелген.
Артқы қабырғасы-өңешпен жанасып жатады
Төменгі бөлігінде- жалпы ұйқы артериясы жанасып жатады.
Қабаттарына келсек: -тері
-теріасты шелмай қабаты
-беткей фасция
-меншікті фасция
-бұлшвқеттері: m.sternohyoideus
M.sternothyroideus.
Қанмен қамтамасыз етілуне тоқталсақ: 2 артериямен қамтамасыз етіледі.олар:
-төменгі қалқанша артериясы(a.thyroidea inferior)
-кеудеішілік артерия(a. Thoracica interna)
Веналық ағыс трахеяны қоршап тұрған веноздық плексусқа, сонымен қатар қалқанша безінің веналарына жүзеге асады.
Нервтенуі : -қайтарма нерв арқылы (n.reccurens) жүзеге асады.
Лимфа ағысна келсек. Ол nodi lymphatici paratrachleare ге бағытталады