Тауарлардың түсуін құжаттау және есепке алу тәртібі

Тауарлы-материалдық қорлардың түсуімен бірге жүретін құжат айналымы олардың кәсіпорын қоймасына түсу тәсіліне байланысты.

«Өнімдерді және тауарларды саны мен сапасы бойынша қабылдау тәртібі туралы нұсқаулыққа» сәйкес жеткізушілерден тауарлар мен шикізатты қабылдау кезінде оларды қоғамдық тамақтану орындарына қабылдау саны мен сапасы бойынша жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1994 жылғы 2 қарашадағы N 1240 қаулысымен, сондай-ақ басқа да нормативтiк құқықтық актiлермен және iлеспе құжаттармен, жүкқұжаттар (автомобиль көлігімен жеткізілетін), шот-фактуралар (242-бап) негізіндегі тауарларға қосылған құн салығы (ҚР Салық кодексінің 211-бабы.)

Сәйкестік сертификаты немесе оның куәландырылған көшірмесі жоқ тауарлар қабылдауға және өткізуге жатпайды; мерзімі өткен, сақтау (іске асыру). Мақсаты бойынша пайдалануға жарамсыз деп танылған тауарлар Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1995 жылғы 29 желтоқсандағы N 1891 «Өнімдерді жою немесе одан әрі қайта өңдеу тәртібін бекіту туралы» қаулысына сәйкес жойылуға немесе қайта өңдеуге жатады. тауарларды сатуға және тұтынуға жарамсыз деп таныған жағдайда».

Жабдықтаушыдан тауарлық-материалдық құндылықтарды алу сенімхатта көрсетілген тұлғаның жеке басын куәландыратын құжатты көрсеткен кезде сенімхат негізінде жүзеге асырылады. Егер субъект – тауарлық-материалдық құндылықтарды алушы және жөнелтушi субъектiсi бiр-бiрiмен коммерциялық қатынастар орнатқан болса, онда тауарлық-материалдық құндылықтарды беру сенiмхатсыз жүзеге асырылуы мүмкiн.

Сенімхаттарды беру Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Бухгалтерлік есеп және аудит әдістемесі департаментінің бұйрығымен бекітілген «Тізімдемелерді алуға және оларды сенімхат бойынша сатуға сенімхаттар беру тәртібі туралы әдістемелік ұсынымдармен» реттеледі. Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 6 наурыздағы N 46.

Тауарлы-материалдық құндылықтарды нарықтан немесе халықтан сатып алу кезінде сатып алу актісі жасалады, онда кәсіпкерлік қызмет нысаны (патент, куәлік), СТН туралы мәліметтер көрсетілуі тиіс, өйткені бұл ақпарат болмаған жағдайда табыс төлейтін заңды тұлға сәйкес төлем көзінен жеке табыс салығын ұстауға міндетті. Қазақстан Республикасының Салық кодексінің 143-бабының ставкалары бойынша. 145 (1-қосымша).

Сатып алу актісі дұрыс ресімделуі және тауарлық-материалдық құндылықтарды сатып алуды растайтын қаржылық құжат мәртебесіне ие болуы үшін онда базардың атауы (базар әкімшілігінің мөрі немесе мөрі), төлем туралы түбіртектің нөмірі көрсетілуі тиіс. жеке сатушы тауарды нарықта өткізу құқығы үшін алым немесе патент нөмірі, сертификаттар, сәйкестік сертификаты немесе олардың стандарттарға немесе басқа да белгіленген нормативтік құжаттамаға сәйкестігін куәландыратын сапа сертификаты, ветеринариялық-санитариялық сараптамадан өткен тауар сертификаты. нарықтық зертханалар.

Тауарларды сатып алуды растайтын құжаттар болмаған жағдайда орналастыру актісі жасалады және алынған құндылықтар сомасына жалпыға бірдей белгіленген тәртіппен қосылған құн салығы салынады. Сатып алу туралы актінің үлгі нысаны төменде келтірілген.

Сатып алу кітабын тауарды алушылар жүргізеді және есепке жатқызылатын салық сомасын анықтау мақсатында жеткізушілер ұсынған шот-фактураларды тіркеу үшін пайдаланылады. Бұл ретте оның жекелеген бағандар бойынша қорытынды деректері қосылған құн салығын есептеу кезінде пайдаланылады.

Есепке алу жүргізілген сатып алынған тауарларды өндірістік емес салада пайдаланған жағдайда, ағымдағы кезеңде есепке жатқызуға қабылданған жалпы салық сомасын азайта отырып, сатып алу кітапшасына түзету жазбасы енгізіледі.

Сатып алушының қоймасына тауарды қабылдауды тауар-көлік құжаттары негізінде қаржылық жауапты тұлға жүзеге асырады.

Егер тауарды жеткізуші контейнерде сатып алушының қоймасына жеткізсе, брутто салмағы мен орын санын тексеруден басқа, контейнерді ашып, таза салмағын, сондай-ақ сауда бірліктерінің санын тексеруге болады. әр жерде. Әдетте, қызмет көрсетілетін контейнерлерде қабылданған тауарларды сапасы, таза салмағы және әр жерде сауда бірліктерінің саны бойынша қабылдау әдетте түпкілікті сатып алушының қоймасында жүзеге асырылады.

Тауарларды саны мен сапасы бойынша қабылдау жеткізушінің көліктік және ілеспе құжаттарына (техникалық төлқұжат, сертификат, шот-фактура, спецификация, инвентарь, қаптама жапсырмалары және т.б.) сәйкес жүзеге асырылады. Аталған құжаттар немесе олардың кейбіреулері болмаған жағдайда жетіспейтін құжаттарды көрсете отырып, өнімнің нақты саны мен сапасы туралы акт жасалады.

Сонымен қатар, егер бұл стандарттарда, техникалық шарттарда, басқа да міндетті ережелерде немесе келісімде көзделген жағдайларда оның нәтижелерін бүкіл партияға бөлу арқылы тауарлардың санын іріктеп тексеруге болады.

Тауардың сапасы сатушының техникалық шарттарымен, сертификаттарымен, стандарттарымен, үлгілерімен, каталогтарымен және проспектілерімен анықталады.

Өткізілетін тамақ өнімдеріне, тамақ шикізатына мемлекеттік органдар берген рұқсаттың (гигиеналық сертификат) күні мен нөмірі көрсетілген, өнімнің сапасы мен адам денсаулығына қауіпсіздігін растайтын өндірушінің тиісті құжаты қоса берілуі тиіс. Санитарлық-эпидемиологиялық қызмет. Импортталатын өнімге арналған құжаттарда Қазақстан Республикасы мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдарының тамақ өнімінің белгіленген тәртіппен гигиеналық сараптамадан өткені туралы белгісі болуы тиіс. Азық-түлік өнімдерін және азық-түлік шикізатын олардың сапасы мен қауіпсіздігін растайтын осы құжаттарсыз сатуға тыйым салынады.

Қабылдау процесінде тауарлардың жетіспеуі, сапасының, келіп түсетін тауарлардың, ыдыстардың немесе қаптамалардың стандарттардың, техникалық шарттардың, сызбалардың, үлгілердің (стандарттардың) талаптарына, шарттың немесе ілеспе құжаттарда көрсетілген деректердің таңбалануының сәйкессіздігі анықталса, содан кейін тауарды одан әрі қабылдау тоқтатылады.

Анықталған жетіспеушілік және өнім сапасының бұзылуы туралы акт жасалады, ол жеткізушіге талап қою үшін заңды құжат болып табылады. Бұл ретте ілеспе құжаттарда белсендіру туралы жазба жасалады. Акт бес данада және сәйкессіздіктер анықталған тауарларға ғана жасалады. Саны, сапасы және толықтығы бойынша жеткізушінің ілеспе құжаттарына толық сәйкес келіп түскен құндылықтарға акт соңында «Басқа тауарлық-материалдық құндылықтар бойынша сәйкессіздіктер жоқ» деген белгі қойылады.

Актіде міндетті түрде лауазымы, мүшелерінің тегі мен аты-жөні көрсетіле отырып, комиссияның құрамы көрсетіледі. Комиссияның құрамына сауда кәсіпорнының қаржылық жауапты адамдары, тауарды жөнелтушінің (жеткізушінің) өкілі («жеткізушінің келісімімен немесе оның болмауымен біржақты тәртіпте акт жасауға болады), сондай-ақ өкіл кіреді. мүдделі емес тараптың.

Өнімді қабылдау кезінде көліктік немесе ілеспе құжаттарда көрсетілген жалпы салмақ пен салмақ арасындағы сәйкессіздік анықталған жағдайда, сатып алушы ыдыс пен қаптаманы ашуға болмайды.

Ыдыс, ашылған орындардың қаптамасы және олардың ішіндегі өнімдер сақталуы керек, содан кейін одан әрі қабылдауға қатысуға шақырылған жөнелтуші (жеткізуші) ұйымының өкіліне ұсынылады. Жөнелтушінің (өнім берушінің) өкілін шақырғаны туралы хабарлама оған 24 сағаттан кешіктірілмей, ал тез бұзылатын өнім болған жағдайда – жетіспеушілік анықталғаннан кейін дереу жіберілуге ​​(берілуге) тиіс.

Бір шығарылған жүк жөнелтуші (жеткізуші) жағдайында оның өкілі шақыруды алған күннен кейінгі келесі күннен кешіктірілмей, егер хабарламада өңдеудің басқа мерзімі көрсетілмесе, ал тез бұзылатын өнімді қабылдаған жағдайда - төрт сағат ішінде келуге тиіс. қоңырау туралы хабарлама. Резидент емес жөнелтушiнiң (өнiм берушiнiң) өкiлi, егер басқа мiндеттi ережелерден немесе шарттан өзгеше мерзiм туындамаса, жол жүруге қажет уақытты есептемегенде, қоңырауды алғаннан кейiн үш күннен кешiктiрмей келуге тиiс.

Өнімді қабылдау актісін қабылдаушы кәсіпорынның басшысы бекітеді.

Осылайша, кәсіпорын қоймасына тауарлық-материалдық қорларды орналастыру үшін негіз болатын негізгі құжаттар:

Кіріс тауарларды орналастыру бойынша операциялар 1-кестеде көрсетілген.

1-кесте – «Уют» ЖШС кәсіпорнындағы тауарлардың түсуін есепке алу шоттарының корреспонденциясы.