4.Буын жазу мен дыбыстық жазудың салыстырма кестесі
Буын жазуында таңба буынды белгілейді, яғни сөз құрамындағы әрбір буын графикалық таңбалармен беріледі. Бұған жапон, үнді жазулары жатады. Буын таңбалары әуелде бір буынды сөздерді белгілеген идеограммалардан жасалған
Буын жазуы оқытуға, үйренуге, қолдануға ыңғайлы болды. Себебі таңбалардың саны аз, ықшам еді (35 — 40-тан бастап 200-ге дейін жетеді). Буын жазуы сөзді, тілді, әсіресе, оның фонетикалық дыбысталуын (фонетикалық транскрипцияға жақын) дәл көрсетуге әрі
сөздің граммат. формаларын беруге қолайлы.
Буын жазуын таңбаларының фонетиклық мағынасы жағынан үш
түрге бөліп қарауға болады: 1) ассиро-вавилон, элам, урарт, сына,
майя, дыбыстық корей жазуы.
2) крит-микен, кипр, эфиопия және жапон Буын жазуылары. Мұнда таңбалар тек дара дауыстыларды және дауыссыздардың тіркесі
мен белгілі бір дауыстының қосындысын белгілейді;
3) үнді жазуының әр түрлі жүйелері (кхарошти, брахми, т.б.). Бұларда таңбалар жеке-дара дауыстыларды (“а”), дауыссыз бен
дауыстының қосындысын (“ка”) белгілейді.
тіл дыбыстарын, ын жазу жүйесі
Әріп жазуы буын жазуынан кейін пайда болды
Әріп жазуы пайда болуының дүниежүзілік мәдениеттің дамуы үшін үлкен маңызы болды
Жазу жүйелерінің ішінде әріп жазуы — ең қолайлы жазу. Әр түрлі тілдерде буын саны мен сөздің санынан дыбыстың саны әлдеқайда аз
Әріп жазуы бір елден екінші елге ауысуға икемді болды. Кейбір халықтар басқалардан әріп жазуын қабылдай отырып, оның әліпбилік құрамын өз тілдерінің дыбыстық жүйесіне икемдеп алған.
Буын Дыбыс
5) Алғашқы сурет жазулар мен ой жазулар табылған өлкелерді кластер әдісі арқылы тұжырымдаңыз:
Пиктография
Идеография
Солтүстік Америка
ертедегі Египет, Месопотамия
Крит, Испания
Оңтүстік Франция
Австралия
Ацтек, Гватемалла, Пасха
Полинезия
Достарыңызбен бөлісу: |
