Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың үлгілік оқу бағдарламасын бекіту туралы

      225. Мақсаты нақты, мәнерлі тілдің дағдылары мен біліктерін, тілдік бірліктерді еркін және орынды қолдануды қалыптастыру болып табылады.

      226. Міндеттері:

      балалар іс-әрекетінің алуан түрлі нысандары мен түрлерінде балалардың ауызша сөйлеу тілі компоненттерін дамыту;

      тілді естуді дамыту, сөздік қорды байыту;

      тілдесу дағдыларын (диалогтік және монологтік) қалыптастыру;

      сөйлесу әдебінің нормаларына баулу;

      тілге, оның байлығы мен көркемдігіне деген қызығушылық пен сүйіспеншілікті тәрбиелеу.

      227. "Сөйлеуді дамыту" сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нәтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Әрбір бөлімше ішінде жүйелілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға және оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

Бөлім	Бөлімше
Тыңдалым және айтылым	1.1 Дыбыстарды дұрыс айтуды қалыптастыру
	1.2 Сөздік қорды толықтыру
	1.3 Оқиғаны болжау
	1.4. Тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі қарым-қатынас жағдаяттарына қатысу
	1.5 Тыңдаушының назарын аударту
	1.6 Берілген тақырып бойынша әңгіме құру
Жазылым	2.1 Ақпаратты түрлі нысанда ұсыну

      2. Оқу мақсаттарының жүйесі

      1-бөлім. " Сөйлеуді дамыту"

      Тыңдалым және айтылым

Бөлімше	Оқу мақсаттары
1.1Дыбыстарды дұрыс айтуды қалыптастыру	0.1.1.1 сөздер мен фразалардағы дыбыстарды дұрыс дыбыстау
1.2 Сөздік қорды толықтыру	0.1.2.1 сөздердің лексикалық мағынасы мен мәнін түсіну, мағынасы бойынша жақын/қарама-қарсы сөздерді сөйлегенде қолдану
	0.1.2.2 ауыспалы мағынадағы сөздерді, бейнелі теңеулерді түсіну, оларды сөйлегенде қолдану
1.3 Оқиғаларды болжау	0.1.3.1 берілген кіріспесі бойынша әңгіме мазмұнын болжау
1.4 Тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі қарым-қатынас жағдаяттарына қатысу	0.1.4.1 қарым-қатынастағы түрлі жағдаяттарда әдептілік сөздерін қолдана білу
	0.1.4.2 берілген тақырып аясында диалогке қатысу
1.5 Тыңдаушының назарын аударту	0.1.5.1 айтылған ойдың мәнін ашу үшін интонацияны сақтау, тілдесудің вербалды емес құралдарын қолдану (ым, ишара және т.б.)
1.6 Берілген тақырып бойынша әңгіме құру	0.1.6.1 қарым-қатынастағы түрлі жағдаяттарда әдептілік сөздерін қолдана білу
	0.1.6.2 өз тәжірибесі негізінде әңгіме құрастыру

      1.1. Дыбыстарды дұрыс айтуды қалыптастыру. Орыс тіліндегі барлық дыбыстарды айтады,екпінді дұрыс қолдана отырып, сөздер мен сөз тіркестерін анық және нақты айтады, жаңылтпаштарды айта алады.

      1.2 Сөздік қорды толықтыру. Сөздердің лексикалық мағынасы мен мәнін, мағынасы бойынша мағыналас/қарама-қарсы сөздерді, ауыспалы мағынадағы сөздерді, бейнелі сөздерді оларды сөйлеуде қолдануды түсінеді және түсіндіреді. Сөздерді тақырыптық топтарға біріктіреді ("Аяқ киім", "Киім", "Жәндік", "Тамақ"), сөйлегенде жалпылаушы сөздерді, қолжетімді бейнелі сөйлеуді қолданады. Белсенді сөздікті сөздерді сөйлемге біріктіретін (өйткені), ойды тиянақтайтын (мысалы, міне), айтылғандарды жалпылайтын (үнемі, ешқашан) сөздермен толықтырады,

      1.3 Оқиғаларды болжау. Сөздің басын естіп, сөздерді болжайды (ол үшін "Сөзді жалғастыр" ойынын қолдануға болады). Затты сипаттай отырып, оның міндетін, бұл не зат екенін біледі.

      1.4 Тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі қарым-қатынас жағдаяттарына қатысу. Диалогтік сөйлеуді игерген. Өзіне айтылған сөзді тыңдайды және түсінеді, әңгімеге араласады, сұрақтарға жауап береді және сұрақ қояды, әңгіме барысында өзін мәдениетті ұстайды, сөйлегенде тілдік этикетті қолданады: таныс және бейтаныс аудиторияның алдында, мерекеде, ересектердің алдында, басқа топта сөйлей алады.

      1.5 Тыңдаушының назарын аударту. Тыңдаушылардың назарын вербальді (тіл, белгілік жүйе) және вербальді емес (жест, мимика, пантомимика) қарым-қатынас құралдары арқылы аударады. Алуан түрлі лексикалық және грамматикалық құралдарды: сөздерді ("бір күні", "бірде"), оқиғаларды (келе жатып-естідік-қаштық-күлдік-үйге кеттік) қолданады, көрнекіліктерді, иллюстрацияларды, заттарды, сұрақтарды, жұмбақтарды және т.б. қолданады. Сөйлегенде мәнерліліктің интонациялық құралдарын (қарқын, ырғақ және т.б.) қолдана алады. Сөйлегенде көп қолданылатын жалпы мағыналы сын есімдерді, етістіктерді, үстеулерді, жалғауларды, жалпы мағыналас зат есімдерді қолданады.

      1.6 Берілген тақырып бойынша әңгіме құру. Мазмұнды сурет, мазмұнды суреттер топтамалары, сызба карталар бойынша әңгіме (5-6 сөйлемнен кем емес) құрастырады. Оқылғанды өз өмірінің деректерімен салыстырады және жеке тәжірибеге негізделген 4-5 сөйлеммен әңгіме құрайды.

      2-бөлім: "Жазылым"

Бөлімше	Оқу мақсаттары
2.1 Ақпаратты түрлі формада ұсыну	0.2.1.1 Тыңдалған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу

      2.1. Ақпаратты түрлі формада ұсыну. Алмастырушы заттардың көмегімен (заттар, сызба, түс, графика) жеке графикалық бейнелерді (дыбыс, сөз, мәтін, сөйлем, кейіпкер) құра біледі және олармен іс жүзінде әрекет жасайды.

6-параграф. Көркем әдебиет

      228. Мақсаты тілге, көркем сөзге деген қызығушылық пен сүйіспеншілікті қалыптастыру болып табылады.

      229. Міндеттері:

      көркем әдебиеттердің ерекшеліктері туралы алғашқы түсініктерін қалыптастыру;

      әдебиетті тыңдау және айтып беру қажеттіліктерін қалыптастыру;

      түрлі жанрдағы әдеби шығармаларды тыңдай білу қабілетін дамыту;

      әдеби шығармаға эмоционалдық жанашырлығын қалыптастыру;

      әдептілік біліктері және адамгершілік сезімдерін қалыптастыру.

      230. "Көркем әдебиет" сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нәтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Әрбір бөлімше ішінде жүйелілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға және оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

      231. Өнердің түрі ретінде әдебиетке деген тұрақты қызығушылығын қалыптастыру, сауатты оқырман тәрбиелеу. Қазақстандық және шетелдік авторлардың заманауи көркем шығармаларын енгізу арқылы балалардың оқу аясын кеңейту.

Бөлімше	Бөлімше
1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1 көркем шығарманың мазмұнын түсіну
	1.2 жатқа айту
	1.3 тыңдағанын мазмұндау
	1.4 сұрақтар мен жауаптарды құрастыру
	1.5 оқиғаларды болжау
2 Талдау және түсіндіру	2.1 ұсынудың түрлі нысандарын қолдану
	2.2 әдеби шығарманың жанрын анықтау
	2.3 кейіпкерлерге мінездеме
	2.4 түрлі дереккөздерден қажетті ақпарат алу

      1-бөлім. Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну

Бөлімше	Оқу мақсаттары
1.1 Көркем шығарманың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 шағын мәтіндер, ертегілер, әңгімелер, балалар тақпақтары және т.б. мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
	0.1.1.2 өзінің эмоционалдық жағдайын сөзбен жеткізу
1.2 Жатқа айту	0.1.2.1 шағын өлеңдерді, шағын фольклор жанрларын мәнерлеп жатқа айту
1.3 Тыңдағанды мазмұндау	0.1.3.1 тыңдалған материалды иллюстрациялар бойынша оқиға жүйесін сақтап баяндау
1.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	0.1.4.1 иллюстрациялар бойынша сұрақ құрастыру және оларға жауап беру
1.5 Оқиғаларды болжау	0.1.5.1 әңгіменің мазмұнын иллюстрация/ әңгіменің кіріспесі бойынша болжау

      1.1 Көркем шығарманың мазмұнын түсіну. Ертегі, әңгіме, балалар тақпағы мәтінінің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтарға жауап береді. Өзінің эмоциялық күйін әдеби кейіпкерлерге жанашырлығы, аяушылығын сөзбен жеткізе біледі.

      1.2 Жатқа айту. Шағын өлеңдер мен ұйқастыруларды кейбір шағын фольклор жанрларын жатқа айтады.

      1.3 Тыңдалғанды мазмұндау. Шағын әдеби шығармаларды, шағын ертегі, мульфильмдердің мазмұнын сызба, иллюстрацияға сүйеніп және оларсыз байланыстырып және бірізділікпен қайталап айтады. Эмоционалды мазмұндайды, қатысушы тұлғалардың диалогтерін түрлі интонациямен береді, мазмұндауда мәнді екпіндерді, үзілістерді қолданады.

      1.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру. Иллюстрациялар бойынша сұрақтар қояды және оларға жауап береді. Сипаттамалық жауаптарды (нысандар, әрекеттер, пейзаж), пайымдау жауаптарын, дәлелдеме жауаптарын қажет ететін сауалдарға жауап береді.

      1.5 Оқиғаларды болжау. Шығарманың басы, иллюстрация, сурет, кітаптың сырты бойынша оқиғаны болжайды. Көргеннен/естігеннен бұрын немесе кейін болған оқиғаларды сипаттайды.

      2-бөлім: Талдау және түсіндіру

      2.2 Кейіпкерлерге мінездеме. Кейіпкерлердің қылықтарына баға береді және оларды өз қылықтарымен сәйкестендіреді. Әдеби кейіпкердің нақты қылығына өзінің қатынасы туралы әңгімелейді, оны адамгершілік ережелері мен ұғымдары тұрғысынан бағалайды, шығарма кейіпкерлерінің жасырын мінез-құлықтарының себебін түсінеді, басқалардың пікірін тыңдайды. Сөйлегенде кейіпкерлерді сипаттайтын теңеулерді қолданады. Шығарма туралы пікірін, кейіпкерлердің қылықтарына өзінің қатынасын айтады (ұнайды/ ұнамайды, жағымды/жағымсыз, себебі).

      2.3 Ұсынудың түрлі нысандарын қолдану. Шығарма мазмұнын, жекелеген эпизодтарды түсіндіреді, өзінің ұсынысын сурет, сызба түрінде береді және өзінің жұмысын түсіндіреді.

      2.4 Түрлі дереккөздерінен қажетті ақпаратты алу. Иллюстрацияларды ертегінің эпизодымен салыстырады. Пиктограммалар, шартты белгілер, суреттер, иллюстрациялардан алынған ақпараттың мағынасын аша біледі.

7-параграф. Сауат ашу негіздері

      232. Мақсаты тілдің фонетикалық және графикалық жүйесін игеру барысында балаларды оқылым мен жазылым дағдыларын меңгеруге даярлау болып табылады.

      233. Міндеттері:

      фонематикалық есту мен қабылдауды дамыту;

      сөздің дыбыстық құрылымымен таныстыру, алдағы сауат ашу негіздеріне үйрету үшін және дыбыстық талдау әрекеттерін қалыптастыру;

      қолдың ұсақ моторикасын дамыту;

      дыбыстық талдау мен жинақтау әрекетін қалыптастыру;

      тіл, сөйлем, сөз, буын, екпін, дыбыс және әріп туралы түсінікті қалыптастыру;

      балаларды талдау, салыстыру, жалпылау, ақпаратты жүйелеудің қарапайым тәсілдерімен таныстыру.

      231. "Сауат ашу негіздері" сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нәтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Әрбір бөлімше ішінде жүйелілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға және оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

      1-бөлім. Тыңдалым және айтылым

      1.2 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну. Сөз бен сөйлемді ажыратады, сөздің мәні мен сөйлемнің мағынасын түсінеді. Шағын мәтіндердің мазмұны бойынша қойылған қарапайым сұрақтарға жауап береді. Сөйлемді интонациясы бойынша ажыратады.

      1.3 Тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі қарым-қатынас жағдаяттарына қатысу. Сөйлеу дағдыларының нормалары, тілдік этикет (этикет сөздігі) туралы, қоғамдық орындарда: көшеде, көлікте, дүкенде өзін-өзі ұстау дағдылары туралы ұғымға ие, бір-бірімен, ересектермен, құрдастарымен, телефонмен сыпайы сөйлеседі. Бір-бірімен достары, отбасы, сүйікті ойыншықтары, жануарлар, демалысы және т.б. туралы әңгімелеседі.

      1.4. Тыңдаушының назарын аудару Сөйлегенде мәнерліліктің интонациялық құралдарын (қарқын, ырғақ және т.б.) пайдалана алады, қойылымға қатысушы тұлғалардың диалогтарын әртүрлі интонациямен, эмоциямен бере біледі, мазмұнды екпінді, үзіліс жасауды қолданады. Асықпай, күш салмай-ақ, дауыстап сөйлейді. Иллюстрация көрсетуде ым-ишараны пайдаланады.

      2-бөлім. Оқылым

Бөлімше	Оқу мақсаттары
2.1 Оқу түрлерін қолдану	0.2.1.1 сөз/сөйлем сызбасын оқу
2.2 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	0.2.2.1 суретті кітаптардан ақпаратты табу (сурет арқылы)

      2.1 Оқу түрлерін қолдану. Сөйлем туралы бастапқы түсінікке ие. Жалаң және жайылма сөйлемдерді ауызша құрастырады, оларды анық және нақты айтады, сөйлеген сөздің ішінен жеке сөйлемдерді тыңдай біледі, сөйлемді сөздерге жіктейді, сөйлемнен сөздерді ретімен бөледі. Сөздер мен сөйлемдердің сызбасын оқиды, сөйлемдегі сөз санын сөздегі буын санын анықтайды. Әріптердің бейнесін шынайы заттарға, пішіндерге және т.б. ұқсатады. Әріптің қандай элементтерден тұратынын анықтайды. Қолда бар заттармен әріптің бейнесін жасайды немесе мүсіндейді, әріптердің бейнесін түрлі сюжетті материалдардан табады.

      2.2 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпарат алу. Суретті кітаптардан (энциклопедиялар, анықтамалар, балалар журналдары, теледидардағы мультфильмдер, ертегі, балалар хабарлары және т.б.) қажетті ақпараттарды табады, пиктограммалар, шартты белгілер бойынша түсінеді.

      3-бөлім. Жазылым

Бөлімше	Оқу мақсаттары
3.1 Сөйлем құрастыру	0.3.1.1 сөз, сөйлем сызбасын құру, оларды үлгінің көмегімен және ұсынылған үлгілер негізінде жазу
3.2 Пунктуациялық нормаларды сақтау	0.3.2.1 сөйлем сызбасының соңына тиісті тыныс белгілерін қою: нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі
3.3 Графикалық және каллиграфикалық нормаларды сақтау	0.3.3.1 жазу бетін бағдарлау, жазу жолын, жоларалық кеңістікті ажырату, тор көз дәптерге кең сызықтар, әріп элементтерін жазу
	0.3.3.2 қарапайым жиектерді штрихтап салу

      3.1.Сөйлем құрастыру. Тілдің бірлігі ретінде сөз туралы түсінікке ие, сөйлемді сөздерге (2-4 сөз) жіктейді, қарапайым графиктік сызба құра алады. Графиктік сызба бойынша сөйлем құра алады, суретке сәйкес және т.б. сай сөйлемді өзгертеді.

      Сөйлемнің басын тік сызықтардың және тіктөртбұрыштың, сөзді – тіктөртбұрыштың және таңбалардың (нүкте, леп және сұрау белгілері) көмегімен бейнелейді.

      3.2 Пунктуациялық нормаларды сақтау

      Берілген сызба бойынша түрлі тыныс белгілерін қолдана отырып (нүкте, леп және сұрау белгілері), сөйлем құру дағдыларына ие. Хабарлы, сұраулы және лепті сөйлемдердің интонациясын береді.

      3.3 Графикалық және каллиграфикалық нормаларды сақтау

      Сызықтарды салу әдісімен қысқа және ұзын таяқшалар, ирек сызықтарды салады, кеңістіктік қатынасты, жазықтықта бағдарлауды (жұмыс жолын, жол аралық кеңістікті, жұмыс жолының жоғарғы және төменгі сызықтарын, тік еңіс сызықтарды) белгілейді.

8-параграф. Русский язык

      235. Цель: формирование навыков речевой деятельности, освоение лексики, обеспечивающей общение в рамках тем бытового характера.

      236. Задачи:

      развивать у детей устойчивый интерес к изучению русского языка, как к средству общения и обмена информацией;

      формировать и развивать словарный запас воспитанников по лексическим темам;

      формировать умение использования правильных грамматических структур и форм в устной речи;

      развивать навыки слушания, говорения, чтения и письма;

      создавать условия, побуждающие ребенка к самостоятельному решению коммуникативных задач на русском языке.

      237. Содержание занятия "Русский язык (как второй язык)" организовано по разделам обучения. Разделы далее разбиты на подразделы, которые содержат в себе цели обучения в виде ожидаемых результатов: навыка или умения, знания или понимания. Цели обучения организованы последовательно внутри каждого подраздела, что позволяет педагогам планировать свою работу и оценивать достижения детей, а также информировать их о следующих этапах обучения.

Раздел	Подраздел
Слушание	1.1Формирование звукопроизношения
	1.2 Использование приемов слушания
	1.3 Понимание значений лексических единиц
	1.4 Понимание содержания сообщения
	1.5 Понимание аудиовизуального материала
Говорение	2.1 Овладение лексическим запасом
	2.2 Построение высказывания на заданную тему
	2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм
Чтение	3.1 Извлечение информации из различных источников
Письмо	4.1 Использование различных форм представления
	4.2 Соблюдение графических и каллиграфических норм
Использование языка	5.1 Соблюдение грамматических норм

      2. Система целей обучения

      Раздел 1. "Слушание"

      1.2 Использование приемов слушания. Внимательно до конца слушает данный текст. Понимает при помощи наглядного материала короткие, простые предложения. Реагирует на содержание текста мимикой, жестами, действиями. Умеет отвечать на вопросы по прослушанному тексту и самостоятельно задавать их.

      1.3 Понимание значений лексических единиц. Использует в речи часто повторяющиеся слова. Объясняет значение лексических единиц (фразовые глаголы, пословицы, устойчивые выражения), опираясь на наглядный материал. Используя названные выражения, составляет предложения из двух-трех слов.

      1.4 Понимание содержания сообщения. Отвечает на вопросы прослушанного материала жестами (например, кивком головы). Понимает содержание вопроса, отвечает на них словами и короткими фразами.

      1.5 Понимание аудиовизуального материала. Слушает и понимает материал данный на русском языке. Демонстрирует понимание слов детей и педагога жестами, действием, репликами и простым словосочетанием.

      Раздел 2. "Говорение"

      2.2 Построение высказывания на заданную тему. Умеет отвечать на вопросы педагога и сам задает вопросы по данному материалу. Самостоятельно составляет высказывания на русском языке из 2-3 предложений.

      2.3. Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм. Умеет вступать в диалог с педагогом и сверстниками. При составлении диалога внимательно слушает собеседника и отвечает короткими фразами используя мимику, жесты. Составляет простую диалогическую речь (Что это? Какое время года?), отвечая на вопросы собеседника.

      Раздел 3. "Чтение"

      Раздел 4. "Письмо"

      4.2. Соблюдение графических и каллиграфических норм. Ориентируется на странице прописи, различает рабочую строку и межстрочное пространство. Умеет штриховать, рисовать элементарные узоры, писать элементы букв.

      Раздел 5. "Использование языка"

Подраздел	Цели обучения
5.1 Соблюдение грамматических норм	0.5.1.1 использовать в речи слова, обозначающие предметы
	0.5.1.2 использовать слова, обозначающие один и много предметов
	0.5.1.3 использовать слова, обозначающие действия предметов
	0.5.1.4 согласовывать имя существительное и глагол в числе
	0.5.1.5 использовать слова, обозначающие признаки (по цвету, форме, величине) предметов

      5.1.Соблюдение грамматических норм. Имеет словарный запас и называет группы предметов ближайшего окружения, использует слова обозначающие один и много предметов, называет некоторые свойства и цвета предметов, составляет словосочетания, использует в речи имена существительные единственного и множественного числа.