Н. А. Баранова Г. Е. Есімхан маркетинг

Табыс көлемі

Нарыққа шығу Өсім Жетілу Түсу

Жетілу сатысында маркетингтің есептері тауардың өмірлік циклін ұзартуға арналған шараларға бағытталады:

• 
  нарықты терең сегментеуге және жаңа нарықтарды игеруге;
  
• 
  өнім ассортиментінің дифференциациясына;
  
• 
  жарнамалық компаниялардың бәсекелестігіне;
  
• 
  тауарларды сатып алушылардың осы тауарларды жиірек тұтынуды ынталандыру мен сыйға тарту;
  
• 
  тауарды тұтынудың әртүрлі амалдарын іздестіру;
  
• 
  бағаларды төмендеуі және т.б.
  

6 Кесте

өндірушілердің негізгі сипаттамалары және әдеттегі өндірушілердің

ТАУАРЛЫҚ СИПАТ – бұл персонифицияланған тауарлық марка.

1. қарапайымдылық; 3. тартымдылық;

2. индивидуалдылық; 4. сақтау қабілеттілік.

Берілген тауарлық марканың ұзақ мерзімді сатып алушылық таңдауы, бәсекелес тауарлар арасында нарықтағы белгілілігі брендтің көмегімен көрсетіледі.

Тауарлық белгі - әлдеқайда кең түсінікті – «фирмалық стильдің» құрамдас бөлігі. Фирмалық стиль – тауар өндірушіні және оның өнімдерін бәсекелестерге және олардың тауарларына бір уақытта қарама-қарсы қоятын, сыртқы ортада қабылданатын (тек потенциалды сатып алушылармен ғана емес) өнім өндіруші сатушының барлық өнімінің белгілі тұтастығын қамтамасыз ететін тәсілдердің (графикалық, түстік, пластикалық, тілдік және басқалар) жиынтығы.

4. 
   Тауарларды қаптау және маркалау
   

Қазіргі кезде қаптаманың рөлі өсті, сондықтан көбісі оны маркетинг кешенінің бесінші құрамдас бөлігіне қосады (packing - қаптама).

- тауарды орналастыру және ауыстыру;

- тауарды қолдануды жеңілдету;

- нарықты сегменттеуге араласу;

- өткізу арналарының жұмысына араласу;

- тұтынушымен байланыс құралы;

- жаңа өнімді, оның сипатын қалыптастыру құралдары.
Қаптамаға қойылатын негізгі талаптар:

• 
  тауарлық қаптаманың пішіні, көлемі, түсі назар тартарлық болу керек;
  
• 
  қаптама тұтынушылардың ойында тауар туралы жағымды пікір тудыру керек;
  
• 
  тауар мен оның қаптамасының түсі арасында ойластырылған байланыс болу қажет;
  
• 
  өндірушінің тауарларының бірыңғай сипатта рәсімделген қаптамасы болуы тиіс;
  
• 
  қаптама өте жиі ауыстырылмауы тиіс, өйткені бұл тауарлардың танылуын қиындатады;
  
• 
  қаптамада тұтынушы үшін қажетті ақпарат болуы тиіс.
  

5. 
   Тауарлық саясат жүйесіндегі қызмет көрсету
   

Қызмет көрсетудің қажеттілігі ең алдымен, өндіруші өз тауары үшін тұрақты нарықты қалыптастыруға ұмтылуынан туындайды. Жоғары сапалы тауар бойынша сауатты түрде қызмет көрсету тауарға деген сұранысты жоғарылатады, кәсіпорынның коммерциялық жетістіктерге жетуіне үлес қосады, оның беделін жоғарылатады. Қызмет көрсету сату алдындағы, сату барысындағы, сатудан кейінгі деп бөлінеді, өз кезегінде соңғысы кепілдікті және кепілдіктен кейінгі деп те бөлінеді.

1. 
   Маркетингтегі тауар деген не? Тауардың қандай деңгейлерін бөліп көрсетуге болады?
   
2. 
   Тауарды қандай белгілері бойынша жіктейді?
   
3. 
   Тауарлық белгіге қандай талаптар қойылады? Тауарды қаптау қандай функцияларды атқарады?
   
4. 
   ТӨЦ деген не және оны ұзартудың қандай тәсілдері белгілі?
   
5. 
   Тауарға сервистік қызмет көрсету деген не?
   

A) арнайы дүкендер желісі бойынша таралу;

B) сатушымен қосымша кеңесіне мұқтаждықтың жоқтығы;

C) жоғары бағамен сатылу;

D) тек жеке категориядағы сатып алушыларға таратылу;

Е) бутиктер арқылы таратылу.

2. «Тауар деңгейі» түсінігі

A) тауардың бірнеше орамының болуы;

B) тауар сипатталатын позициялар;

C) тауар сорты, оның сапасы;

D) тауарлық белгінің болуы;

E) делдалдар саны.

3. Тауарлық марка арналған

A) тауарға жетпей тұрған сапаның орнын толтыру;

B) тауарға жоғары бағаны тұтынушыға негіздеу үшін;

C) нарықтағы ұқсас тауарларды дифференциалдау үшін ;

D) жетпей тұрған сапаның орнын толтыру және тауарға жоғары баға негіздеу үшін;

E) өндірісті басқару үшін.

4. Сервисті жүзеге асыру байланысты

A) тауарды бекітумен;

B) тауардың жоғары бағасына;

C) тауардың төмен бағасына;

D) тауардың жоғары емес бағасына;

E) дұрыс жауабы жоқ.

5. Тауарларға арнайы сервис керек

A) тек инвестициялық тағайындау үшін;

B) тек тұтынушылық тағайындау үшін;

C) тек техникалық қиын тауарлар үшін;

D) күнделікті сұраныс үшін;

E) дұрыс жауабы жоқ.

6. «Мary Kay» фирмасының ерін далабы

A) бекіткішті тауар;

B) ойластырылған тауар;

C) шынайы тауар;

D) бекіткішсіз тауар;

E) шынайы емес тауар.

7. «Арарат» маркалық конъягы

A) күнделікті сұраныс тауары;

B) таңдалған тауар;

С) беделді тауар;

D) пассивті сұраныстағы тауар;

E) кең сұраныстағы тауар.

8. Сіз ем ретінде минералды суды қолдандыңыз делік. Мұндай жағдайда сізге қолдану керек

A) тетрапактағы суды;

B) шыны бөтелкедегі суды;

C) пластмассты бөтелкедегі суды;

D) темір бөтелкедегі суды;

E) темірпластмассты бөтелкедегі суды.

9. Тауар этикеткасында штрих-код көрсетілген: 4/7/5/0/0/2/7/2/2/0/3/0/6/. Штрих-кодтың алғашқы үш саны анықтайды

A) ассортиментті орнығу коды;

B) ассортиментті топтағы код;

C) кәсіпорын коды;

D) мемлекет коды;

E) бақылау саны.

10. Пассивті сұраныстағы тауарларға жатады

A) көліктер, құрал-жабдықтар, ғимараттар;

B) мұндай тауарлар жоқ;

C) нан, сүт, шай;

D) тұтынушы мұндай тауарды біледі, бірақ сатып алу жөнінде ойланбайды;

E) материалдар және комплекттер.