Н. А. Баранова Г. Е. Есімхан маркетинг

1. 
   Кәсіпорын тауарын негіздеу үшін және бәсекелес-тауарлардан айқындалатын кез келген атау, белгі, символ, сурет немесе олардың комбинациясы ол ... .
   
2. 
   Кең таралған және мойындалған тауарлық белгі ол ... .
   
3. 
   Сәйкес сапа деңгейі, тиімді орам, сонымен қатар маркалық атауы бар нарыққа ұсынылған тауар аталады ... .
   
4. 
   Мұқтаждықты қамту үшін, жанұялық немесе үйде қолдану үшін алынған тауарлар аталады ... .
   
5. 
   Басқа тауарларды өндіру процесінде, сонымен қатар кәсіпорынның шаруашылық жұмыстарын жүзеге асыру үшін қолданатын тауарлар аталады ... .
   
6. 
   Тауарды шығарған сәттен нарықта пайда болуы, өндірістен және нарықтан алып тастау уақыты аталады ... .
   
7. 
   Сатылым көлемінің өсуін баяу қамтамасыз ететін тауарды өмірлік цикл сатысын және кәсіпорынның нарықта бірте-бірте орнығуын атайды ... .
   
8. 
   Тауардың өмірлік цикл сатысының сатылым көлемінің өсуінен бастап, олардың баяулау сәті аталады ... .
   
9. 
   Егер белгілі бір уақытта сатылым көлемі жоғарыласа, одан кейін бір деңгейде болса және бірқатар төмендесе, онда тауардың өмірлік айналымының мұндай сатысы аталады ... .
   
10. 
    Тауар сатылым көлемі қысқарған жағдайда және тауарды сатудан түскен пайданың азайған жағдайда тауар үшін ... .
    
11. 
    Тауарды салатын белгілі бір қорап және көбінесе өзіне тән рәсімделуінің болуы... .
    
12. 
    Орамдағы жазулар немесе суреттер және тауар, сонымен қатар тауарды немесе оның жеке құрамын идентификациялау үшін қолданылатын қосымша құралдар, дайындаушылар жөнінде тұтынушыға ақпарат жеткізу, тауардың сапалық және сандық сипаттамасы аталады … .
    
13. 
    Кәсіпорын тауарларының, кәсіпорынның, сонымен қатар одан шығатын ақпараттың біркелкі түрін білдіретін түс, графикалық, типографиялық, дизайнерлік, ауызша элементтер жиынтығын атайды ... .
    
14. 
    Тауарға жапсырылатын немесе қыстырылатын, өзіндік ақпарат алып жүруші ... .
    
15. 
    Тауарды таңдап алу және кезең бойы оны ең жақсы түрде қолдануға жол ашатын тұтынушылардың қызмет көрсету жүйесі аталады ... .
    
16. 
    Кәсіпорынның арнайы дұрысталған, толық немесе қысқаша атауы (бір немесе бірнеше тауар тобы болуы мүмкін) ... .
    
17. 
    Тұтынушыларға кеңес беру, тауарды сатылымға және эксплуатацияға дайындау, сонымен қатар құжаттарға сәйкес тұтынушыларды қамтамасыз ету аталады ... .
    
18. 
    Кәсіпорынның жарнамалық ұранын атайды ... .
    
19. 
    Өндірушінің кепілдік міндеттемелерінің іске асу мерзімінде тауарларды пайдалану үшін қажет барлық жұмыстар қамтамасыз етіледі ... .
    
20. 
    Тауарлық белгі, логотип, слоган және басқа жазулардың графикалық комопозицияға бірігуі ... .
    

1. 
   Тауарлардың сатылу көлемінің тұрақты өсуін қамтамасыз ету үшін кәсіпорын қабылдай алатын шешімдердің бірі тауардың ассортименттік орын санын көбейту болып табылады.
   
2. 
   «Минский завод холодильников» АҚ «Атлант» тоңазытқышы шынайы орындалған тауар болып табылады.
   
3. 
   Тіс пастасы күнделікті сұраныс тауары болып табылады.
   
4. 
   Жиһаз алдын-ала таңдалған тауарға жатпайды.
   
5. 
   Факс өндірістік тауар болып табылады.
   
6. 
   «Русское радио» радиостанциясының дабылдары тауарлық белгі болып табылады.
   
7. 
   Тауарлық белгі ретінде жеке жануарлар суреттері болуы мүмкін.
   
8. 
   Сағыз резеңкесі импульстік түрде сатып алынатын тауар болып табылады.
   
9. 
   Сатылатын нарығына байланысты кәсіпорынның бір тауары өмірлік циклдің әр түрлі кезеңдерінде болуы мүмкін.
   
10. 
    Жеке тауарлар бірмезгілде өндірушінің тауарлық белгісін де, сатушының сауда маркасын да иемденуі мүмкін.
    
11. 
    Кәсіпорынның барлық өндіретін тауарларында бірегей тауарлық белгі болмайды.
    
12. 
    Кейбір кәсіпорындар өмірде бар тауарлық белгінің жалған түрін шығаруға барады, кейбір кезде оны заңсыз түрде қолданады.
    
13. 
    Тауарлық белгіні қолдану кезінде оның сақтандыру деңгейін көрсету үшін алдын-ала маркалауды қолданған жөн.
    
14. 
    Қаптаманы сапалы қолдану арқылы тауардың нарықта тез жылжуы қамтамасыз етілуі мүмкін.
    
15. 
    Қаптама тұтынушыға артықшылықты қамтамасыз етуі мүмкін.
    
16. 
    Кейбір жағдайларда қаптаманың бағасы оның ішіндегі тауар бағасынан асып түседі.
    
17. 
    Штрихтік кодтауды қолдану өндіріс пен тауарлар сатылуын есепке алу, талдау және жоспарлау үшін ішкімен қатар, сыртқы нарықта да бастапқы база болып табылады.
    
18. 
    Тауарлық белгі кәсіпорынның фирмалық блогына жатпайды.
    
19. 
    Слоган – бұл әдейі өңделген, кәсіпорынның толық немесе қысқартылған атауының өзіндік сызбасы.
    
20. 
    Автомобильдер жасаушы кәсіпорындар сервистік қызмет көрсетуді жасамауы мүмкін.
    

Адамдардың күнделікті өмірінде теледидар, тоңазытқыш, компьютер, тіс пастасы сияқты тауарлар кең қолданылады.

Оларды шынайы орындалған тауар ретінде қарастырып, өз көзқарасыңызды тұжырымдаңыз.

Нақты тұтынушылардың қажеттіліктерін неғұрлым көбірек қанағаттарын тауарлардың сиаттамасын құрыңыз.

а) ауызша тауарлық белгі түрінде, брэндке айналған кәсіпорын иесінің ата тегі - «Смирнов» арағы, «Фаберже» зергерлік бұйымдары …

б) тауардың пайда болған жерінің атауы – «Сосновый бор» минералды суы, «Жигулевское» сырасы…
5 тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз

Шығарылатын тауарлардың өмірлік циклі бір-бірін жапқанда ғана кәсіпорын дамуы толық қамтамасыз етіледі.

Бұл нені білдіреді?
6 тапсырма. Келесi тауарлар үшiн қаптама варианттарын жасаңыз (қаптаманың формасын, қандай материалдан орындалатынын, оның фактурасы мен түсін, тауарды пайдалану ыңғайлы болуы үшін функционалдық құрал-саймандарды пайдалану, тауардың таңбалануы және оның қаптамада орналасуы):

1. 
   Жас әрі өзіне сенімді әйелдерге арналған иіс су;
   
2. 
   Ер адамдарға арналған зергерлік бұйымдар;
   
3. 
   Балаларға арналған шоколадты драже;
   
4. 
   Балалар конструкторы;
   
5. 
   Кестелеуге арналған жiптер жиыны.
   

Сiз терезелiк рамалар шығаратын фирмаға қандай тауарлық белгіні ұсынар едiңiз? Фирма қызметiнің бағыттық сәйкестігі, есте қалатындығы, оңайлығы, бейнелілігі, өзгешелігі жағынан өз ойыңызды талдаңыз.

Төменде аталған тауарлар (қызметтер) қазіргі кезде өмірлік циклдің қандай кезеңiн өтуде:

1. 
   роликтi тақтай («скейт-боард»);
   
2. 
   «Кока-кола» салқындатқыш сусыны;
   
3. 
   жеке серуен яхталары;
   
4. 
   кiлем жамылғыларын химиялық тазалау бойынша қызмет;
   
5. 
   аудио компакт-дискілер;
   
6. 
   минералды су…
   

Мына сөзді қалай түсінесіз?

_________________________________________

Бұл атау немен байланыстырылады? _________________________________________

Ол дәрісханада қандай қызу пікірлерді тудырады?

___________

Аталған тауарды сынау ниеті пайда бола ма?

__________

Берілген атау іс-әрекетке ынталандыра ма? ________________________________

Егер брэнд адам болса, онда оны мына түрде көрсетуге болады (түсіндіріңіз):

Ерлер/әйелдер

__________________________________________________

Жасы

Сырт пішіні ________________________________________________________

Темпераменті ________________________________________________________

Мінезі

Қызмет түрі

_____________________________________________________

Бәсекелестік артықшылықтары ___________________________________________

Сіздің көзқарасыңыз бойынша, қандай маркалар тұрақсыз және жағымсыз байланыстар тудырады? Нелiктен?

1. 
   Сiздiң тегіңіздің бастапқы әрпінен басталатын 10 өнiмнiң негiзгi қасиетiн бөліп талдау (мысалы, Молдашев, демек, мейіз – кондитерлік өнімге қосатын тағамдық қоспа және т.б.)
   

2. 
   Тапсырмада мысал ретінде келтірілген тауарлардың ең алдымен тұтынушылармен қабылданатын сапалар тізімін құру (кемiнде бесеу), мысалы, йогурт : жарамдылық мерзімі, шығарылу мерзімі, бағасы және т.б.
   

3. 
   Тапсырмада таңдалған 2 тауарды үшсатылы схема бойынша талдаңыз: оймен шығарылған тауар, шынайы тауар, бекітілген тауар.
   

4. 
   Таңдалған тауардың өзіне тән нарықтық ерекшеліктерін бөліп көрсету: тауарлық белгі (марка атауы), қаптама, маркалау.
   

5. 
   Өмірлік циклдің әр түрлі сатысында қолданылатын тауарларға 2-3 мысал келтіріңіз.
   

ұлы тауарлар маркетинг бөлімінде

жасалынады

Уильям Х. Давидоу

7.1 Жалпы теориялық ұғымдар
Оқудың мақсаты

1 Жаңа тауар түсінігін, инновациялық енгізулердің себептерін, жаңа тауарды әзірлеудің негізгі кезеңдерін, ТӨЦ ұзартудың әдістері мен стадияларын оқу.

2 Фирманың тауарлық саясаты аумағында білімді бекіту.
Сұрақтар

1 Тауарлық саясат: түсінігі, мақсаты және маркетинг кешеніндегі оның орны

2 Ассортименттік саясат.

3 Жаңа тауар: түсінігі, инновациялық енгізулердің себептері, әзірлеу жолдары.

4 Жаңа тауарды әзірлеудің негізгі кезеңдері.

5 Тауардың және фирманың бәсеке қабілеттілігі.

- табысты қамтамасыз ету;

- тауар айналысын ұлғайту;

- фирма жұмыс істейтін нарық үлесін ұлғайту;

- шығындарды азайту;

- имиджді жоғарылату;

- қауіп-қатерді жою.

Жалпы жағдайда тауарлық саясат үш күрделі мәселені қамтиды:

1. нарыққа жаңа тауарларды құру және шығару;

2. өндірістік бағдарламада бар тауарларды модификациялау;

2. 
   Ассортименттік саясат
   

• 
  қолданудың белгілі бір аумағына арналған;
  
• 
  белгілі бір баға интервалында сатуға арналған;
  
• 
  нақты дүкендер, супермаркеттер, бутиктерде және т.б. сатуға арналған;
  
• 
  тұтынушылардың белгілі бір категориясына арналған.
  

• 
  негізгі – өсу кезеңіндегі тауарлардың сатудан түсетін кірісті тұрақтандыратын тауарлар;
  
• 
  қолдайтын – жетілу кезеңіндегі тауарлардың сатудан түсетін кірісті тұрақтандыратын тауарлар;
  
• 
  стратегиялық – кәсіпорынның болашақ пайдасын қамтамасыз етуге арналған тауарлар;
  
• 
  тактикалық – ереже бойынша өсу және жетілу стадиясындағы негізгі тауар топтарын сатуды ынталандыруға арналған тауарлар.
  

Қолданудың жаңа саласының тауары

7 Сурет. Жаңа тауар түсінігі

Сыртқы

8 Сурет. Инновациялық енгізулердің себептері

9 Сурет. Жаңа тауарларды құрастыру жолдары

10 Сурет. Жаңа тауарды әзірлеудің негізгі кезеңдері

Тауардың бәсекеқабілеттілігі – бұл тұтынушының қажеттіліктерін қанағаттандыру дәрежесі бойынша, сатып алуға және эксплуатацияға шығындардың деңгейі бойынша оны аналог өнімдерден ажырататын өнімнің және оның сатылуы мен қызмет көрсетуіне сәйкес келетін сипаттамалардың жиынтығы.

Бәсекеқабілеттілік сапалық, экономикалық және маркетингтік көрсеткіштер жүйесінің көмегімен толық сипатталуы мүмкін.

Фирманың бәсекеқабілеттілігі – бұл тұтынушылар үшін, бәсекелестердің таңдауларына қарағанда, тұтынушылық және бағалық сипаттамалары бойынша кешенді түрде неғұрлым тартымды тауарларды жобалау, өндіру және өткізу мүмкіндіктерін қолданумен кәсіпорынның нақты және потенциалды қабілеті.

Фирманың стратегиялары мен бәсекелестердің стратегияларының салыстырмалы талдауы маркетинг-микстің негізгі элементтері бойынша жүргізіледі және фирманың бәсекелестік деңгейін арттыру бойынша шараларды әзірлеу үшін негіз болып табылады.