Өзін-өзі бақылау сұрақтары

№9 дәріс тақырыбы: Қосымша білім беруде әлеуметтік тәрбиені жүзеге асыру

3. «Станция» моделі

Спартадағы әлеуметтік тәрбиені «квази кәсіби клуб» мөдельдік жүзеге асырудың алғашқы тәжірибесі деп есептеуге болады. Қазіргі заманғы квази кәсіби клубтар жас ұшқыштар, десатниктер, моряктар орталықтары.

әлеуметтік тәрбиенің «студия» моделі келесі мекемелерді бейнелейді. Эстетикалық тәрбие мекемелері, балалар музыкалық студиясы, балалардың музыкалық – театрлік студиясы, вокальдық – музыкалық студия, эстрадалық студия, қазіргі заман биі студиясы, фольклорлық – этнографиялық студия, балалар – жастар театры. «Студия» сөзі (итал. Stuelio – тырысу, менгеру)алғашқыдаарнайы жабдықталған бөлмені, суретінің шеберханасын білдірді. Студияда жастар шебердің басшылығымен бірлескен шығармашылық процесске қатынасады. Ұйымдастырылған әлеуметтік тәрбиенің негізі бірлесе отырып жасау, бірлесе отырып ғылыми зерттеу жүргізу. Әлеуметтік тәрбиені тәрбиеленуші бірлескен заттың практикалық іс әрекетте спортта, танымдық әрекетте меңгереді. Аталған барлық іс әрекет түрлері экспедиция, поход, дайындалған заттарды демонстрациялау, жобаларды қорғау т. б. Формада ұйымдастырылады. Білім берудің «станция» моделі басқа модел түрлерінен ерекшеленеді. Мұнда тәрбиеленуші белгілі бір пәндік аймақ шеңберінде проблеманы (жобаны) оқу түрі мен әдістерін таңдайды.

Тәрбиеленушінің шектен тыс, артық жұмыстануы нәтижесінде онда құрбыларымен қатынас орнатуда қиындық туындамайды. Сондықтан жеке педагогикалық көмек тек оқу материалды меңгеруге ғана емес тәрбиелеушінің формальды және формальды емес топтарға өзара әрекеттесуінің оптимитизациясында бағытталған. «Табиғи клуб» моделі антикалық кезден бастап анықталды. Әлеуметтік контекстіде табиғи клуб – аналысатын істері немесе қызығушылықтары ұқсас немесе жақын адамдар жиыны әлеуметтік тәрбиенің «табиғи клуб» моделіне мысал бола алады: рольдін ойындар клубы, әскери – тарихы клуб, ізденістін отрядтар, жоғарғы сынып оқушыларының клубы. «Табиғи клуб» моделінің мазмұны қатынасушылардың бос уақыттарын еркін өткізуі болып табылады. Тәрбиелік бағыт бұл жағдайда миссионерлік идеология мен ойынды енгізумен қамтамасыз етіледі. Бұл модельдегі өзара әрекеттесу нормалары мен ережелері әлеуметтік тәрбиенің басқа модельдерінен қатынас және қарым – қатынастық төмен регламенттелуімен, шектеулердің төмендігімен ерекшеленеді. Бұл жүйелі әлеуметтік тәжірибиені жүзеге асырудың бұл мөделіне жүйелі оқыту жоқ. Ағарту ісі стихиялық түрде тәрбиеленушілердің суранысымен өткізіледі.