Қоздырушы негізінен
ауамен беріліп, танау-аңқа мүшелері арқылы жұға-
ды. Індет жылдам тарап, шалдығу көрсеткіші 70%-ға жетіп, шығын 50 % бо-
лады.
Өтуі және белгілері.
Аурудың жасырын кезеңі бірнеше сағаттан бір тэу-
лікке созылады.
Ауру жіті, жітіден төмен жэне созылмалы түрі кездеседі.
Жіті өткенде торайлардың қызуы 40,5°-41,5°С дейін көтеріліп, жемнен
қалып, жай қозғалып, түшкіріп, жөтеліп, кейде құсады. Жүрек жүмысы элсі-
реп, ауру басталғаннан кейін 24-36 сағатта өледі.
Жітіден төмен жэне созыл-
малы түрлерімен ауырғанда, торайлар жылдам жүдеп, жай қозғалып, 10-15
күннен кейін өледі. Кейбір торайлар аурудан айыққандай болғанмен,
ішектер-
дің, жүрек пен жүрек кабының бір-біріне жабысуы әсерінен шошқалардың іші
қатып, демігуден өледі.
Патологоанатомиялык өзгерістер.
Аурудың жіті түрінде өлексенің кө-
кірек, құрсак қуыстарында, жүрек қапшықшасында көптеген мөлшерде фиб-
рин талшықшалары бар күңгірттеу сұйық жиналады.
Аурудың жітіден төмен
жэне созылмалы түрлерінде ол қуыстарда сұйық аздау болып, жүректе, көкі-
рек пердесінде, ішектерде фибриннің жүқа қабықшасының
шөгінділері кезде-
седі. Ішектер бір-біріне жэне жүрек қабықшасына жабысып қалады. Көптеген
торайларда өкпенің катарлы қабынуы, буынның зақымданулары кездеседі.
Балау.
Ауруды індеттанулық деректерге, клиникалық белгілерге, патоло-
гоанатомиялық өзгерістерге жэне бактериологиялық зерттеулерге сүйеніп
анықтайды.
Зертханаға іш, кеуде, жүрек қапшықшасынан алынған жалқаяқ жэне жү-
рек қабығынан алынған қырындыны жібереді. Зертханада жағындыны ;бояп,
қарайды, жэне Петри табақшасына дайындалған қан қосылған ЕПА-ға себінді
жасайды. Сепкеннен кейін оған штрихпен (2 крест тэрізді)
гемолиз бермейтін
ақ стафилококтің немесе ішек таяқшасының штаммдарын себеді (бактериоло-
гиялык телу), олар
Н. parasuis
өсуі үшін қажетті У-фактордың көзі болып
есептелінеді. Себіндіні 24 сағатқа 37-38°С термостатқа қояды.
Н. parasuis
өс-
кен жағдайда олар бактериологиялық телудің бойына орналасқан уақ (0,1 -0,2
мм), дөңгелек, жылтыр шоғырлар түзеді. Шоғырдан
дайындалған жағындыда
уақ, грамтеріс кейде тізбектей орналасқан сыртында қауашағы бар түйіршікті
таяқшаларды көруге болады.
Бөлініп алынған бактерияның зардаптылығын анықтау үшін, оны салма-
ғы 300-350 г теңіз тышқанының қүрсақ қуысына егіп тексереді.
Достарыңызбен бөлісу: