ал болмыстың өзі заттардың неден
тұратындығымен сипатталатын эклектикалык деректерге келіп тірелсе,
Платондык шешім болмыстың мэніне катыс- ты пайымдаушылык
теорияларға сүйенеді. Платон үшін калып тасу әлеміндегі болмыс
олардың шегі болып табылады. Болу - өз-өзіне сэйкес келу.
Демокриттен ерекшелігі сонда, ол болмысты затгар әлемі мен
адамдардың күнделікті тіршілігінен тыс, бөлек идеалдылык ретінде
карастырады.
Егер
Демокрит
антик
философиясында
атомдар
болмысының материалдылығы мен шексіздігін табиғат әлемі мен
болмысты жэне олармен адам болмысын ажырата отырып негіздесе, ал
Платон идеялар элемімен біріктірілген, әр түрлі формаларда өмір
сүретіндерге тэн жалпылык пен ерекшелікті аныктауға ұмтылып,
идеалдылык болмысын негіздейді.
Идеалдық элем болмысы туралы Платонның ойы кейінгі ұрпакка
өзінің шығармапшлык ыкпалын тигізді. Олар бүл идея ны пайымдауға
ұмтьглып, оны эр түрлі жорамалдармен шешуге тырысканымен, сол
платондык парадигмадан тыска шығып кете алмады. Платондык
жаналыктың маңызы оның болмысты екі кырыңца ашуында болды:
109
көрінетін, феноменалды болмыс, пайымдау арқылы ғана жетуге
болатын, көрінбейтін, метафеноменалды болмыс.
Платонның дэл осы Болмыс парадигмасы кейінгі метафизика
негіздерін белгілеу үшін колданыла бастады, яғни метафизика
метареалдылыктарды зерттейтін ғылым ретінде түсіндіріле бастады. Бұл
метареалдылык физикалык заттар әлемінің эмпирикалық түрғьща
бірінші
танылатындығына
карамастан,
онтологиялык
жөне
хронологиялык тұрғыда одан бүрын өмір сүреді (Бірак Платон
Достарыңызбен бөлісу: |
