Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»

26-к
естенің с
оңы
  
11. 
Б.қ.:негізгі 
тұрыс, 
таяқша 
төмен 
еденг
е 
пара
ллель. 
1-2 
аяқтың 
ұшымен 
отыр
у, 
таяқшаны 
көкіре
ктің 
деңг
ейінде 
алға 
көтер
у, 
3-4 
б.қ.ора
лу жаққа қайт
ала
у.
5-6 рет
. 1-4 тыныс а
лу
, 3-4 тыныс шығар
у.
12. 
Б.қ.: 
негізгі 
тұрыс, 
таяқша 
төменде 
және 
ар
тт
а, 
алға 
қарай 
пр
ужина
лық бүгілу
, қо
л ж
оғарыда, 4 б.қ.ора
лу
5-6 рет
. Т
ыныс а
лу ерік
ті.
27-к
есте.
 Бронх демікпе
сі жағдайында жас
ала
тын шам
ала
п б
ерілг
ен жа
ттығу
лар к
ешені
Ж
аттығу
лар
Мөлшері және әдістемелік нұсқа
улар
1. Б.қ. – арқамен жа
тамыз. 1-2 қо
лды жан-жаққа көтереміз, 3-4 б.қ.ора
лу
.
3-5 рет
. 1-2 тыныс а
лу
, 3-4 тынысты шығар
у
2. 
Б.қ. 
– 
арқамен 
жа
тамыз. 
1-2 
қо
лды 
көтереміз, 
 дененің 
көкірек 
тұсын 
қо
лмен құшақт
ау
, 3-4 баст
апқы қа
лыпқа ора
лу
.
4-6 рет
. 1-2 тыныс а
лу
, 3-4 тынысты шығар
у
3. 
Б.қ.: арқамен жа
тамыз. «Вело
сипе
д»
Тынысты ұст
ап тұр
маймыз
4. 
Б.қ.:о
тырамыз. 
1-2 
тізені 
бүг
еміз 
(оны 
қо
лмен 
құшақт
аймыз), 
3-4 
б.қ.ора
лу
. к
еле
сі жақпен де со
лай жас
ау
.
3-5 рет
. 1-2 тыныс а
лу
, 3-4 тынысты шығар
у
5. 
Б.қ.:о
тырамыз. 1 қо
лды ж
оғары көтереміз. 2-3 а
лға жылжимыз.
4-5 рет
. 1 тыныс а
лу
, 2-4 тынысты ұзақ шығар
у
6. 
Б.қ.:о
тырамыз. 
1 
қо
лды 
жіб
ереміз, 
денені 
оңға 
бұрамыз, 
2 
б.қ. 
ора
ламыз. 
Келе
сі жаққа да қайт
алаймыз.
1 тыныс а
лу
, 2 тыныс шығар
у
7. 
Б.қ. 
– 
арқамен 
жа
тамыз. 
1 
қо
лды 
көтереміз, 
2-3 
алға 
иілеміз, 
4 
баст
апқы 
қа
лыпқа ора
лу
.
1 тыныс а
лу
, 2-4 да
уыссыз дыбыст
ар
ды айт
а о
тырып ұзақ тыныс шығар
у
8. . 
Б.қ.: аяқ а
лшақ. 1 қо
лды көтереміз 2-4 баст
апқы қа
лыпқа ора
лу
.
5-6 рет
. 2-4 ұзақ тыныс шығар
у
9. 
Б.қ.: 
аяқ 
алшақ. 
1 
қо
лды 
айқастырып
 көтереміз, 
2-3 
оңға 
қарай 
иілу
, 4 
баст
апқы қа
лыпқа ора
лу
.
5-6 рет
. 1 тыныс а
лу
, 2-4 ұзақ тыныс шығар
у

10. 
Б.қ.: аяқ а
лшақ,  б.қ.ора
лу
4-5 
рет
, 
1 
тыныс 
алу
, 
2-4 
да
уыссыз 
дыбыст
ар
ды 
айт
а 
отырып ұзақ тыныс шығар
у
11. 
Б.қ.: 
аяқ 
алшақ. 
1 
созылам
ыз, 
қо
лды 
көтереміз, 
2-3 
оңға 
иілу
, 4 баст
апқы қа
лыпқа ора
лу
.
4-5 рет
. 1 тыныс а
лу
, 2-4 ұзақ тыныс шығар
у
12. 
Б.қ.. 
негізгі 
тұрыс, 
1 
 қо
лды 
көтер
у, 
, 2-3 
алға 
қарай 
иілу
, 
4 баст
апқы қа
лыпқа ора
лу
.
4-5 рет
. 1 тыныс а
лу
, 2-4 ұзақ тыныс шығар
у
13. 
Б.қ.. 
негізгі 
тұрыс, 
1-2 
жар
тылай 
отыр
у, 
қо
л 
ар
тт
а, 
 3-4 
баст
апқы қа
лыпқа ора
лу
.
4-5 рет
. 1 тыныс а
лу
, 2-4 ұзақ тыныс шығар
у
14.
 Б.қ.: тізені тірек қыламыз.
1 
созылу
, басты 
көтер
у, 
2-3 
басты 
түсір
у, 
арқаны 
шығар
у, 
4 
б.қ.ора
лу
4-5 
рет
, 
1 
тыныс 
алу
, 
2-4 
да
уыссыз 
дыбыст
ар
ды 
айт
а 
отырып ұзақ тыныс шығар
у
15. 
Жүр
у

232
АРНАЙЫ 
БӨЛІМ
СТУДЕНТ
-
ТЕРІНІҢ  ДЕНЕ 
ТӘРБИЕСІ
Өкпедегі  тұрып  қалу  құбылыстарын  төмендету,  гипоксия, 
тыныс алу жиілігі мен тереңдігін қалыпқа келтіру. Музыкалық 
сүйемелдеу тыныс алу мускулатурасы тонусын төмендетедуге 
себеп болады. 
Келтірілген  кешенді  жаттығулардан  бөлек  аранй  жаттығу
-
лар, жүріс, баяу жүріс, қозғалыс ойындары, басқару жаттығу
-
лары қолданылады.
13.5. Ас қорыту органдарының
           аурулары жағдайында денсаулықты 
         қалпына келтіру және алдын алу 
Ас  қорыту  органдары  ауруларының  себептері  ОЖЖ  қыз
-
метінің бұзылуынан, тамақтанудың режімінен, дәрумендердің 
жетіспеушілігінен,  ішімдік,  темекі,  тамақ  ішкен  соң  белсен
-
ді дене жаттығуларын жасағанан, дұрыс дене жүктемесі бол
-
мағаннан, отырып жасайтын жұмыстан болады. 
Ас  қорыту  органдары  ауруларының  негізгі  түрлері  –  га
-
строптоз, язвалық аурулар, гастродуоденит, колит, холецистит, 
өт айдау жолдары дискинезиясы, гастрит.
Негізгі  белгілері:
  іштің  айналасында  ауырсыну  сезімдері, 
лоқсу, құсқысы келу, тәбеттің бұзылуы.
Дене жаттығуларын аздап айналысу асқазанның секреторлы 
және эвакуаторлы қызметін қалыпқа түсіреді, ал белсенді жат
-
тығулар керісінше нашарлатады. Арнайы жаттығуларды қолда
-
ну  және  сегментарлы-рефлекторлы  массаж  бұзылған  қызмет
-
терді ретке келтіреді. Іштегі және жамбастағы бұлшықеттерге 
арналған жаттығулар созылмалы колит, холецисит, дискинезия 
жағдайында жақсы көмектеседі және тыныс алу жаттығулары 
ішкі  органдарға  массаждық  қызмет  атқара  отырып  іш  қуы
-
сындағы  қын  және  лимфа  айналымын  жақсартады.  Сонымен 
қатар  іш  тығыршығына  арналған  жаттығулар  ішкі  қысымды 
арттырып  жіберуі  мүмкін.  Сол  себепті 
асқазан  жарасының 
асқынған  спастикалық  формаларында 
  жасауға  болмайды. 
Осы ауруы бар адамдарға тыныс алу гимнастикасы, босаңсуға 

233
АРНАЙЫ 
БӨЛІМ
СТУДЕНТ
-
ТЕРІНІҢ  ДЕНЕ 
ТӘРБИЕСІ
арналған жаттығулар, арқамен жатып тізені бүге отырып жасау 
пайдалы болады. 
Көрсетімдер:
  іш  тығыршықтарына  арналған  жаттығулар 
(олардың саны жалпы жағдай мен шынығудың жақсаруына бай
-
ланысты көбейеді), тұрақты және динамикалы тыныс алу жат
-
тығулары, баяу жүріс, эмоционалды жаттығулар (ойындар, му
-
зыкалық сүйемелдеумен). 
Жоғары секреторлы функциялы гастрит
 жағдайында са
-
бақ барысындағы жүктеме орташа және орташадан жоғары болу 
қажет. Тамақтану алдында жаттығулар тоқтатыла
-
ды. 
Көрсетімдер: 
бұлшықеттердің  ірі  және  ор
-
таша  топтарына  арналған  жаттығуларды  көптеп 
қайталау,  сілтеу  қозғалыстары,  снарядтармен 
жаттығу,  диафрагмалы  тыныс  алуға,  босаңсуға, 
іш тығыршықтарына арналған жаттығулар (олар
-
дың саны біртіндеп арта береді). Темп баяу, қозға
-
лыстар бірқалыпты.
Асқазан  жарасы  мен  12  елі  ішек  ауруы 
жағдайында
 іштің айналасын байқау керек және 
іштің  тығыршықтарына  түсірілетін  жүктемені 
ақырындап  көтеру  қажет.  Іш  тығыршықтарына 
арналған  жаттығулар  босаңсумен  байланысты 
жасалатын  тыныс  алу  жаттығуларымен  сәйкес 
жүзеге асырылады. 
Көрсетімдер: 
диафрагмалы  тыныс  алу,  бірқалыпты  сипат
-
тағы  жүріс,  жүзу,  шаңғымен,  конькимен  жүру,  снарядтармен 
(массасы 0,5 кг дейін) жаттығу, спорттық ойындар (бадминтон, 
үстел теннисі – 62 сурет).
Жаттығулар  тұрған  қалыпты,  отырып,  жатып  орындалады. 
Жаттығу темпі баяу, бірқалыпты (асқазанның секрециясы мен 
жоғары қлзғалыс белсенділігін төмендету). Тыныс алудың ам
-
плитудасы, қолмен, аяқпен, денемен тоықтай қозғалыс жасау.
Қарсы көрсетімдер
: кенеттен болған қозғалыстар, аурудың 
асқынған жағдайындағы кез-келген жүктеме.
Асқазан  жара
-
сы  кезінде  үстел 
теннисін  ойнау 
ұсынылады
60

234
АРНАЙЫ 
БӨЛІМ
СТУДЕНТ
-
ТЕРІНІҢ  ДЕНЕ 
ТӘРБИЕСІ

жүктеу/скачать 34,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: