Функциональная грамотность важнейшее условие повышения качества образования

227 
Заманауи педагогтың терминологиялық сөздігінде функционалдық сауаттылық адам 
қызметінің барлық салаларында сауатты, білікті жұмыс істей алуы ретінде түсіндіріледі. 
Осылайша, жоғарыда айтылғандарды жинақтай отырып, функционалдық сауаттылық 
адамдардың әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметке қатысуына, шығармашылық 
ойлау және стандартты шешімдер табу қабілетіне, кәсіби жолды таңдай білуге, өмір сүрудің 
түрлі салаларында ақпараттық - коммуникациялық технологияларды пайдалана білуге, сондай-ақ 
өмір бойы оқытуға ықпал ететін факторға айналады. Функционалдық сауаттылық-қоғамдық әл-
ауқат индикаторы. Жоғары деңгей қоғамның белгілі бір әлеуметтік-мәдени жетістіктерін 
көрсетеді: төмен - ықтимал әлеуметтік дағдарыстың алдын алу болып табылады. Сондықтан 
Қазақстан үшін оқушылардың функционалдық сауаттылығының деңгейін зерттеу ерекше 
өзектілікке ие болады, өйткені осы функционалдық дағдылардың барлығы мектепте 
қалыптасады. 
Қазіргі заманғы қазақ тілі мұғалімінің кәсіби қалыптасуындағы маңызды мәселе оның 
технологиялық құзыреттілігін арттыру мәселесі болып табылады, оған терең теориялық 
дайындық пен қазіргі заманғы білім беру технологияларын сабақта тиімді қолданудың 
практикалық тәжірибесі, оқушылардың жеке және жас ерекшеліктерін ескере отырып, олардың 
бейімделуі мен модификациялануына дайындығы кіреді.
Бұл үшін қажет: 

оқытуда 
инновациялық 
әдістерді, 
заманауи 
білім 
беру 
және 
ақпараттық-
коммуникациялық технологияларды қолдану, яғни қашықтықтан оқыту; технологияларын 
қолдану, үздік оқытушылардың on-line сабақтарын қолдану; 

оқытудың ең нәтижелі әдістері мен құралдарын таңдауда психологиялық көмек көрсету; 

кәсіби қызметтің процесі мен нәтижелерін бірлесіп (алқалық) талқылау; 
Осылайша, мектепте білім беруді дамытудың қазіргі кезеңінде және 12 жылдық білім 
беруге жоспарланған көшуде оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру білім 
беру мазмұнының жаңартылуына, оқу бағдарламаларын, мұғалімдердің біліктілігін арттыру және 
қайта даярлау бағдарламаларын қайта қарау оқулықтарын құруға, оқушылардың алған білімдерін 
ғалымдар мен практикалық жағдайларда қолдану қабілетіне мониторинг жүргізуге, сондай-ақ 
оқушыларды оқытудың барабар материалдық-техникалық және технологиялық жағдайларын 
қамтамасыз етуге байланысты. 
Қазақ тілі сабағында оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру 
оқытудың интерактивті әдістерін қолдану арқылы жүзеге асыруға болады. 
Оқытудың интербелсенді әдістері - бұл пайдалану кезінде оқыту үдерісі «батырылады», 
ал білім алушылардың белсенділігі оқытушының белсенділігінен жоғары болады; білім беру 
міндеттерін шешуде білім алушының топ ішінде және еркіндігіне негізделген білім беру 
технологиясы. 
Интерактивті әдістердің артықшылықтары:
1.Өз тәжірибесінде сезімдік қабылдау ерекшеліктерін сезінуге жәнеталқылауға мүмкіндік береді; 
2.Қарым-қатынас дағдыларын дамытады, топтық тәжірибенің мәнін түсінуге көмектеседі; 
3.Топ жұмысына қатысуға және өзінің қатысуын бақылауға,ережелердің құндылығын 
құрметтеуге, жағымды топпен өз пікірін негіздеуге және өз ұстанымын қорғауға көмектеседі. 
Шешім қабылдауда өз әрекеттерін келісіп жүзеге асыруға көмектеседі. 
4. Дайын емес, тікелей тәжірибе арқылы алынған білімді пайдалануға үйретеді. 
Егер олар білім беру міндеттерін шешуде білім алушылардың өзара іс-қимылы, белсенділігі мен 
бостандығына, топтық тәжірибеге, міндетті кері байланысқа негізделген болса. Оқытудың 
интерактивті әдістерін сабақтың әр кезеңінде қолдануға болады. 
Біздің болашаққа арналған перспективалар:
"Оқу мен оқытуда жаңа тәсілдерді" пайдалану, атап айтқанда, оқушылар өздері үй тесттерін 
құрғанда, сыныпқа келіп, үй тапсырмасын сұрауда формативті бағалау арқылы өзара тексеруді 
жүзеге асыра отырып, дайындалған тапсырмалармен алмасу жүргізіледі; 
өз сабақтарында оқушылардың сабақтың тақырыбы мен мақсатын шығаруды қолдану, өйткені 
жұмыстың бұл түрі оқушылардың сыни ойлауын дамытады; 
"сыни ойлауға үйрету";
"оқу мен оқытуда АКТ қолдану";

228 
"талантты және дарынды оқушыларды оқыту" модульдерін қолдану. 
Барлық сабақтар оқушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып өткізіледі. Жоғарыда 
айтылғандарды негізге ала отырып, осы тәсілдерді өз сабақтарында пайдаланатын оқытушы 
оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытатынын атап өткім келеді. 

жүктеу/скачать 12,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: