Научная библиотек
жүктеу/скачать 14,83 Mb. Pdf көрінісі
|
bsattarov t dkenov m leumettanu
| мезгшде
колданганда сурыптаудын аралас та болуы мумкш. 1 зденю эрюше орай бул процестщ канша адамды камтитынын бшу аса манызды мэселе болгандыктан, сурыптаудын мелшер! де соган орай анык- талады. 1 рйсгелген жиьштык курамьшда болатын бакылау б 1 рлшнщ жалпы санын сурыптаудын келем! деп атайды. Сурыптаудын мелшер! ен алдымен: 1 ) бас жиынтыктын бхркелкшк денгешне (ол негурлым бтркелю болса, сурыптаудын колем! согурлым шагын болады); 2 ) кажетт1 денгейдеп нэти- жен!н дэлме-дэл келу1не; 3 ) сурыптау белплершщ санына тэуедш болады. Ойымызды туй1ндер болсак, сурыптау жиынтыгынын квлем-мелшер| бас жиынтык колемш1н 5 пайызынан кем болмауы кажет. Мумк1нд1пнше сауалдама алынатын адамдар саньш 100 -ден кем»тпеген жэн. Сонымен катар, бас жиынтыктын кэлем1 улкен болганда (сан жагынан жуздеген немесе мындаган адамды камтыса) 1р1ктелген жиынтык колем| бас жи ынтыктын мелшершен 5 пайызга аз болуы шарт. Щз. жогарыда келт»рген мыс ад га байланысты сурыптаудын бтрнеше типтер 1 н пайдалануга эбден болады. Ти1мд1 типт1 тандап алмастан бурын, жиынтыктагы ен манызды белпн1 аныктау кажет. Гылыми 1здешс М1нде- ттнен туындау аркылы жиынтыктын ен басты бел п а рет»нде айкын эр! накты ангарылатын керщ й те кылан берш калады. Оган педагогикалык практика сабактарына катынаспау жатады. Осы жагдайга сэйкес сурып таудын уялы тип1н колданган дурыс, ол барынша утымды эсер етедь Демек, курстын 20 тобынан педпрактикага бармагандардын орташа сандык керсетк1Ш1Н курайтын 3-4 топты тандап алуга болады, немесе 1р1ктелген жиынтыктын тобы етш сабакка сирек жэне жи1 катынаспаган окушы топтары зерделенед!. Егер де 20 топтын 10 тобы сабакка кэп каты- наспаса, 5 тобы орташа жэне 5 тобы сабакка аз катынаскан болып шыга- ды, мундайда, эрине, сабакка кеп катынаспагандар топтарынан 2 топ, ал сабакка орташа катынаспаган жэне сирек катынаскандар тобынан 61 р- б 1 р топтан тандалып алынады. Т 1 птен букш топтар (сабакка коп катыс- пагандар мен оган сирек жэне аз баргандар) тутастай алынатын болса, мысалга ек1 топтан деЙ1К, онда аралас акпарат алынады. бй ткеж бас жиынтыкка (ягни букш курста) мундай топтардын аракатынасы 2:1:1. Сурыптау катеа деп аталатын кемшщйс (экщцщ жетк 1 Л 1 кс 13 Д 1 п) эрдай- ым болатын кубылыс десек те, зерттеуш!Н1н м>ндет1 сол — ол мундай кател1к-п мейлшше аз ж!беруге тырысуы керек. 366 Кыскасы, елеуметтану зерттеугнщ кажетгшп туындай калса, онда оган ен алдымен мукият дайындык жасалады. Ол ушш накты неш б1лу керектт аныкталады; карастырылатын мэселе тешрепнде эл1 де нендей жагдай- лардын беллш екеш шепилед!; зерттеу кпн уйымдастырып, журпзу жан- жакты ойластырылады. Бар сезбен айтканда, юмдерден, калай, кай жерде зерттеу алу керек деген сурактарга жауап хздеген жен жене ен бастысы зерттеу не ушш кажет деген езекп сурауга жауаптар кайтарылуы шарт. Осы айтылгандарды тушндеп, одан пйар-байлам жасайтын болсак, багдарлама дайындау мен сурыптауды аныктау елеуметпк зерттеу журп- зудщ барысына жене онын нетижел! болуына елеулх турде ыкпал етед1. Багдарлама ез 1 рленгеннен сон зерттеу жумысына кажетп куралдарды дайындау га болады. 2 . Элеуметпк акпарат жинактаудын эд1стемеа мен техникасы (Элеуметтану баска гылымдар сиякты белгш б«р едютеме жуйесше арка суйейдх, ягни акпараттарды жинау мен ендеуде жене талдаудан етк^зуде эр турл1 тесшдер мен ережелерге багынып, оларды басшылыкка аладцу Элеуметт1к акпарат алудын б1рден-б1р утымды тес1Л)не кужатты сарап- тау ЭД1С1 жатады. Бул зерттеу жумысында кеншен тараган женё жан-жакты колданылады. Демек, акпаратты сакгау мен жетк1зу ушш адамнын ар- найы жасаган дуниесгн елеуметтануда кужат деп атайды1. К,ужаттарда жеке адамнын, ужымнын, халыктын улкен тобынын жене жалпы когам- нын кызмет процестер1 мен нетижелер! жен!нде маглуматтар жинакта- лады. Сондыктан олар елеуметтанушылар уш1Н аса манызды. Элеуметтану акпараттарыньщ кайнар кез! болып есептелепн кужат- тардын алуан турл1 топтамалары бар. Сонымен, кужаттар мынандай топ- тарга бел1нед1: 1) акпараттын техникалык куралдарда белплену1не орай ерекшеленетш кужаттар. Бунын ез1 уш турд1 камтиды: а) жазба туршдеп кужаттар, оган колжазба мен баспасез басылымдары жатады; б) секено- графиялык кужаттар, буган кино, фото, бейнелеу, сурет туршдеп кужат тар саяды; в) фонетикалык кужаттар, ягни дыбыспен бершетш магнито фон, куйтабак жазбалары жатады. Айта кететш бхр жай, кужаттык акпа ратты сактайтындардын жана турлер1 мыналар: микрофильмдер, ЭВМ диск 1 С 1 , т.б. Жазба кужаттардын кен тараганы архив материалдары, статисти- калык есептемелер, гылыми жарияланымдар, баспасез басылымдары, т.б.; 2) кужатгын тупнускасынын статусына жаткызылгандар немесе авторы- на бэлшхп бер!л гендер ресми жене ресми емес кужаттарга ажыратылады. 1 Осипов Г. В. жүктеу/скачать 14,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|