Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев


– кезек күттірмейтін шұғыл еңбек- тердің бірі болмақ. АЙТЫС –



Pdf көрінісі
бет23/644
Дата01.03.2023
өлшемі11,21 Mb.
#170587
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   644
Байланысты:
b51b9b89e1b6b84ef8ef8f36547c93bb

 –
кезек күттірмейтін шұғыл еңбек-
тердің бірі болмақ.
АЙТЫС –
қазақтың ауыз әдебиетін-
де ежелден қалыптасқан поэзиялық 
жанр, топ алдында қолмақол суырып 
салып айтылатын сөз сайысы, жыр 
жарысы. Осынау халқымыздың ерек-
шелігі психологиялық тұрғыдан ізде-
се таптырмайтын деректердің бірі. 
А. психологиялық сипатын тұңғыш 
рет проф. М.Мұқанов өзінің «Ақыл-
ой өрісі» (Алматы, 1980) кітабын-
да талдауға алған. 2005 жылы проф. 
С.Бердібаева «Қазақ айтысының пси-
хологиялық мәселелері» атты доктор-
лық диссертация қорғады. Осы зерт-
теушілердің айтуынша 
А. көшпелі ха- 
лықтардың, әсіресе қазақ халқының 
АЙМА
АЙТЫ


25
ойлау және сөйлеу ерекшелігін, мі- 
незі мен темпераментін, ішкі жан- 
дүниесін, ерік-жігер, қажыр-қайра- 
тын көрсететін қайталанбас психо- 
логиялық құбылыс
екендігін нақты 
деректер келтіру арқылы дәлелдеп 
шықты. Дейтұрғанмен қазақ айты-
сының әлде де ашылмаған психо-
логиялық сыры мен қыры жеткілік-
ті. Осы мәселені зерттеу қазіргі Қа-
зақстан психологтарының аса өзекті 
проблемалары болуы тиіс.
АКАЛЬКУЛИЯ
(грек. 
а – 
қаз. 
бекер- 
леуші сөз бөлшегі + kalculatio – каль- 
куляция, сан, санау
)
 –
баланың санды
білмей, есептеу амалына қабілетсіз-
дігі. Мұндай қабілетсіздік орталық 
жүйке жүйесінің ауруға ұшырауы 
себебінен болады. Жүйке қызметін-
дегі бұл аурудың ошағы ми жарты 
шарының сол жақ сыңарындағы тө-
белік алаптың желке бөлігінде 
орналасқан. Қабілетсіздіктің бұл түрі 
(ми қабығындағы жасушалардың 
зақымдалуына орай мидың өзге 
алаптарына жайылуы) кейбір кем-
ақыл балаларда байқалады. А. ауруы-
на ұшыраған балаларға арнайы әдіс-
тер арқылы оқу іс-әрекеттері ұйым-
дастырылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   644




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет