Саясаттану

123
Х тарау
САЯСИ ПРОЦЕСС: ШЕШІМДЕР МЕН ҚЫЗМЕТ
1
. Саяси процесс 
–
 саяси жүйені дамытушы күш
«Саяси процесс»
(соңғы кездері «саяси үрдіс» деп те айтылып жүр), 
әлеуметтану мен саясаттану ғылымдарында өте жиі қолданылатын ұғым. Бірақ 
бұл ұғымның мәні, саяси өмірде алатын орны, тарихи қалыптасқан түрлері, 
құрылымы туралы зерттеулер әлі де жеткіліксіз. Ал, саяси процестің жалпыға 
бірдей түсінік үлгісін жасаудың өзі әрі маңызды да, іс жүзінде бағалы екені 
даусыз. 
Саяси процесті танып
-
білу үшін оны құрайтын бөліктерді анық айыра 
білу ғана емес, олардың өзара байланысын, бірігуін, бір
-
біріне ауысатын 
кездерін, тағы да басқа тәртіптерін анықтай білу қажет. Сонымен қатар саяси 
процесс қандай жағдайда өтеді, сипаттары қандай (ынтымақтастықта ма,
жанжалды ма, қарама
-
қарсы күресте ме? ) екенін анықтаудың мәні зор. Осы 
процеске қатынасушылар туралы толық деректер (әлеуметтік, саяси және 
құқықтық жағдай, қоғамда алатын орны, жүргізу тәртібі, белгілі дәрежесі, 
құндылық мөлшері) болуы қажет. 
Осы оқу құралының YІІ тарауында баяндалғандай қоғамның саяси өмірін 
үйлестіруші және біріктіруші саяси жүйе болып табылады. Қоғамның 
әлеуметтік топтары мен жеке адамдардың өмірінің, әлеуметтік, саяси тұрақты 
дамуы саяси жүйенің орнықты, нәтижелі қызмет атқаруымен тікелей 
байланысты. Саяси процесс саяси жүйені әрдайым жаңартып, өзгертіп 
отыратын саяси құбылыстар. Саяси ғылымның тұжырымдамасы бойынша, 
саяси процесс
дегеніміз 
-
саяси жүйенің бір қалыпты жағдайдан екінші 
жағдайға ауысып өзгеруі мен қозғалысы. Саяси процестің бүкіл қызметі 
қоғамның саяси жүйесімен тікелей байланыста болады. Саяси процесс 
күнделікті өзгерістерден басталып, қоғамның саяси жүйесінің түбегейлі 
өзгерісіне дейінгі аралықты қамтиды. 
Саяси процестің жіктелуін саяси жүйенің даму барысындағы төрт 
кезеңмен белгілеуге болады: 
1) 

жүктеу/скачать 15,5 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: