«Қолданбалы биология және топырақтану негіздері»

Ортоклаз, (К
2
АL
2
Sі
6
O
16
) алюмокремний қышқылының калий тҧзы. Оған су әсер 
еткенде гидролизденеді. 
К
2
Аl
2
Sі
6
O
16
+ 2НОН=Н
2
Аl
2
Sі
6
O
16
+ 2КОН 
Еркін алюмокремний қышқылы және екі молекула ащы калий бӛлініп
шығып, судың сілтіленуі байқалады. Пайда болған алюмокремний 
қышқылының молекуласы тҧрақты емес, ол ары қарай 
каолин 
және 
аморфты 
кремний қышқылына 
ыдырайды. 
Н
2
Аl
2
Sі
6
O
16
→ Н
2
Аl
2
Sі
2
O
8
+ 4 SiO
2
Н
2
Аl
2
Sі
2
O
8
+ Н
2
O - Н
2
Аl
2
Sі
2
O
8
Н
2
O (каолин) 
4SiO
2
+ 4nН
2
О=4SіО
2
∙nН
2
О (аморфты кремний қышқылы) 
Ҥгітілу кезінде тҥзілген ащы калий ауадағы кӛмір қышқылы газының 
молекуласын қосып алып, нәтижесінде 
поташ 
пайда болады: 
2КОН + С0
2
= К
2
СС0
3
+ Н
2
O 
Егер ҥгітілуге альбит ҧшыраса, гидролиз кезінде поташ емес 
cода 
(Nа
2
СO
3
) тҥзіледі. Ал қалған заттар ӛзгермейді. Анортит гидролизденсе кӛмір 
қышқыл кальций (СаСO
3
) және 
каолин 
пайда болады. 
Қарапайым силикаттардың ҥгітілуі де гидролизден басталады, кеиін, 
тҥзілген негіздерге кӛмір қышқылы қосылады. Мысалы, энстатит минералына 
(МgSiO
3
) су және кӛмір қышқылы әсер еткенде кӛмір қышқыл магний және 
аморфтық кремний қышқылы тҥзіледі. Соңынан ол ӛз бойындағы суды 
жоғалтып 
кварцқа 
айналады. 
Оливин, судың жӛне кӛмір қышқылының әсерінен кӛмір қышқыл 
магнийге, кӛмір қышқылды темірге және ортокремний қышқылға ыдырайды. 
Соңғысы, суды, бӛліп шығарып кварцқа айналады, ал тҧрақсыз минерал 
сидерит (ҒеСO
3
) суды гидролиздеушілік әсерінен темір гидрототығын, кӛмір 
қышқылын және суды тҥзеді. Апатиттің ҥгітілуінен қарапайым фосфат, 
хлоридтер және кальций фторидтері тҥзіледі. 
Химиялық ҥгітілу процесіне қарап екі негізгі типті ажыратады: 

жүктеу/скачать 3,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: