Жарыс жағдайындағы спортшының Әрекеті мен мінез-қҦЛҚын басқарудың психологиясы қ.І. Адамбеков
«Қателік жіберуге тиім салуды тоқтату»
жүктеу/скачать 1,7 Mb. Pdf көрінісі
|
Nshfk 3 34 2012
- Бұл бет үшін навигация:
- 7. Визуализация
- 1. Спортшыны
- 3. Психолог
- 4. Психолог
| 6. «Қателік жіберуге тиім салуды тоқтату». Ӛзінен әлсіз қарсыласпен ойын алдында спортшы-
ға бақталасының қарсыласуға деген ерік-жігерін басып тастау ұсынылады. 7. Визуализация. Спортшыға ойын әрекетін «жеңіл» және «қатал» әрекеттерімен астастыра елес- тету ұсынылады.Сонымен қатар ерекше тактикалық әрекет арқылы қарсыласын қиын жағдайға түсір- генде ӛзін сырттай ойша бақылау ұсынылады. Қорыта келе спортшыны дайындау үдерісін жетілдірудің психолого-педогогикалық бірқатар ұсы- ныстарын келтірейік. 1. Спортшыны үнемі ӛзін жетілдіруге тәрбиелеу. Мұнда ӛзін жетілдіру жұмыстарын қарастыру, ӛзін жетілдіру әрекеттерін дамыту, ӛз ісіне және нәтижесіне жауап беру айтылады. «Қара жұмыс» істеуге мәжбүрлеп қана қоймай сондай жұмысқа деген сүйіспеншілігін тәрбиелеу. Баскетбол ойыны- нан мысал келтіруге болады. Мұнда ең ауыр да жағымсыз жұмыс қорғаныстағы ойын болып табыла- ды. Жаттықтырушылар ойыншы қорғаныстағы ойынды жақсы кӛрмейінше одан үздік баскетболшы шықпайды деп санайды. 2. Жаттығу кезінде психологиялық қиын тапсырмалары арқылы және жарыстың басты кезендерін моделдеу жолымен спортшыларда «жарыстық тӛзімділік қорын» қалыптастыру. Психологиялық құралдардың нақты мазмұны спорт түрлерінің спецификасына байланысты. 3. Психолог жаттықтырушыға күтпеген психикалық кедергілер құрау жолдары арқылы жарыс шарттарына бейімделу үдерісін күрделендіретін әртүрлі оқиғалар құрауға кӛмектеседі. Бұл команда- ның негізгі құрамын қалыптастыру, команданың жақын және перспективалық мақсатын анықтау, жаттығу үдерісінің мазмұнын ӛзгертугеде қатысты болады. Спортшыларға жаттығу кезінде жарыс кезіндегіден қиынырақ болатынын кӛрсете отырып, «артық дайындыққа» бағдарлау. Спортшыларды ӛз іс-әрекетінің жеке стилін құру мен дамытуға бағдарлау,ӛзінің жеке тиімді тәсілін іздеу, тактикалық тап-сырмаларды ӛзіндік шешуге бағыттау. 4. Психолог жаттықтырушының спортшыға және спортшының жаттықтырушыға ашық сенімін қалыптастыруда маңызды роль атқарады. Бұл пайдалы ақпарат алуға кӛмектеседі, командадағы ӛзара түсіністік арттырады және спортшының жеке тұлға ретінде ӛзін-ӛзі тануына қол жеткізеді. Психолог спортшының спорт саласында да одан, тыс та ӛзін жетілдіруге талпынуын қолдауға міндетті. 1. Адамбеков Қ.І. «Балалар мен жасӛспірімдердің дене қасиеттерін тәрбиелеу және оның тиімділігін баға- лау». – Алматы, 1993. 2. Адамбеков Қ.І., Қасымбекова С.И. «Оқушылардың дене тәрбиесіндегі әлеуметтік педагогикалық негізде- рі» – Алматы, 1998. 3. Ақпаев Т.А. т.б. «Оқушылардың дене тәрбиесін қалыптастырудағы ілімдік және әдістемелік негіздері» – Алматы, 2003. 4. Горбунов Г.Д. Спорттың психо-педогогикасы. – М., 1986. 5. Малкин В.Р. Спорттағы психологиялық дайындықты басқару. – Екатерингбург, 2001. 6. Уэйнберг Р.С. Спорт психологиясы және дене-шынықтыру мәдениетінің негізі. – Киев, 2001. Резюме В данной статье описываются основные психологические положения и приемы управления поведением и деятельностью спортсмена в процессе соревнований. Summary This construction describes main psychological positions and acceptance of behavior management and activity of the athlete in process of the competitions. жүктеу/скачать 1,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|