Балашт ү с І п қ алие в б а л алара у р у л а р ы

212 
ортақ келісілген клиникалық және лабораториялық критерийлары жоқ. Бірақ, бұл 
жағдайдың бірқатар объективті себептері бар. Олардың арасынан ЖТН ерте (туа біткен) 
сепсисінің ерекшелігін, яғни ана ағзасында немесе плацентадағы біріншілік инфекция 
ошағының науқаста болмауын айта кету керек. 
Екінші ерекшелікке балаларда бірқатар жұқпалы (пневмония, менингит, энтероколит 
және т.б.) және жұқпалы емес (мысалы, респираторлы дистресс синдромы, тұқым 
қуалайтын аминоациндуриялар және т.б.) ауыр сырқаттарда жүйелі қабыну реакциясы 
(ЖҚР) синдромының анықталуы мүмкін. 
 
68 КЕСТЕ.
СЕПСИСТЕГІ ПОЛИМҮШЕЛІК ЖЕТІСПЕУШІЛІКТІҢ КЛИНИКАЛЫҚ ЖӘНЕ 
ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ КРИТЕРИЯЛАРЫ (R. BALR және авторлармен бірге, 2001ж.) 
Мүшелер 
жүйесі 
Мүшелік жетіспеушілік шектері 
Клиникалық 
Лабораториялық 
Респираторлы 
Тахипноэ, ортопноэ, цианоз, 
ОЖЖ немесе РЕЕР
РаО
2
<70 мм с.б.б. 
SaO
2
<90 % 
PaO
2
FiO
2
<300 
Бүйректік 
Олигурия, анурия 
Креатинин жоғарылауы 
Бауырлық 
Сарғаю 
Гипербилирубинемия, АСТ, АЛТ, 
ЛДГ сілтілі фосфатазаның 
жоғарылауы, гипоальбуминемия, 
протромбиндік уақыттың улғаюы. 
Жүрек-
қантамырлық 
Тахикардия, гипотензия, 
Аритмиялар, ЖСЖ/орташа ҚҚ,
гемодинамикалық қолдау 
қажеттілігі 
ЦВД, ДЗАА өзгереді, лақтыру 
фракциясының төмендеуі, жүрек 
шығаруының (лақтыруының) 
төмендеуі 
Гемокоагуляция Қан кетулер, тромбоздар 
Тромбоцитопения лейкоциттер 
мөлшерінің өзгеруі – протромбин-
дік уақытының ұзаруы немесе 
АЧТВ. С-протеиннің төмендеуі. 
Асқазан-ішектік Асқазан-ішектік қан кетулер, аш 
шекттің инфарктісі немесе 
ишемиясы, акалькулезді 
холециститтер, жедел панк-
реатит, энтеральді тамақтану 
мүмкіндігі болмаса 
Амилаза, липазаның жоғарылауы 
Неврологиялық Сананың бұзылысы, есте сақтау 
қабілетінің бұзылысы, тежелу, 
деменция, психоз. 
Эндокринді 
Дене салмағын жоғалту 
Гиперликемия, гиперлипедемия, 
гипоальбуминемия 
Иммунды 
Нозокомиальді инфекция 
пирексиясы 
Лейкоцитоз,Т-лимфоциттер 
субпопуляцияның бұзылысы.
Клиникалық белгілердің арасынан табылған 5 белгі, септикалық процесстің дамуын 
жоғары дәрежедегі мүмкіндікпен дәлелдейді. Іріңді-қабыну ауруымен науқастанған 
адамда осы белгілердің 3 (үшеуі) анықталуы, сепсис диагнозын жоғары дәрежелі 
дәлелдікпен қоюға мүмкіндік береді. Осы синдромдарға жататындар: 1) 3 күннен асқан 
фебрильді қызба; 2) ОЖЖ қызметінің терең зақымдалу синдромы; 3) жайылмалы 
склерема; 4) некроз дамуымен өтетін геморрагиялық синдром; 5) шок. 

213 
Сепсистің болжамды диагнозының критерийлері деп аталатын клиникалық 
критерийлер тізбегі. Оларға 7 синдром кіреді – ұзақ мерзімді гипертермия немесе 
гипотермия, брадикардиямен қосарланған немесе брадикардия дамуымен өтетін 
микроциркуляция бұзылыстары, СДР және пневмонияға байланыссыз дамитын тыныс 
бұзылыстары, үдемелі ісіну, геморрагиялық және сарғаю синдромдары, спленомегалия. 
Қорыта келгенде, қазіргі уақытта отандық және шетелдік неонатология клиникасын-
да ЖТН сепсисі диагнозының нақты жоғары арнамалы және лабораториялық критерийле-
ры жоқ екеніне көз жеткіземіз. Сонымен, сепсис диагнозы клиникалық болып қала бермек, 
және оған ретроспективті талдау мен дәлелдемелер қажет (оның нақтылығын тексеру). 
Сепсис диагностикасы туралы қазіргі уақыттағы түсінік негізінде, неонатальды 
кезеңдегі ауруды 2 жағдайда болжау қажет: 
1. Бала өмірінің алғашқы 3 (үш) тәулігінде ауыр инфекциялық токсикоз бен ЖҚР 
синдромдары болған жағдайда оларға жататындар: 
Ұзақ мерзімді (3 күннен аса) қызба (>38
о
С) немесе үдемелі гипотермия (<35,5
о
С) 
пневмония, І типтегі тыныс бұзылысының синдромы және аспирация белгілері болмаған 
жағдайдағы үдемелі тыныс жетіспеушігінің дамуы; үдемелі гемодинамика бұзылыстары, 
әсіресе емге көнбейтін гипотензия. 
Гиперлейкоцитоз >14х10
9
/л немесе лейкопения <4х10
9
/л, нейтрофильді индекс 1>0,3, 
тромбоцитопения (<100х10
9
/л), дамып келе жатқан ПМЖ, инфекциялық-токсикалық 
шоктың белгілері. 
Жасы 3 күннен асқан ЖТН-де «сепсис» диагнозын болжау біріншілік инфекциялық- 
қабыну ошағы (қоршаған ортамен байланысты) және жоғарыда айтылған ЖҚР 
белгілерінің ішінен 3 (үшеуі) анықталған жағдайда мүмкін. Және де, бұл жағдай 
антибактериальді емнің және емді шаралар кешенін тез бастауға негіз болады. 
Бірақ, сепсис диагнозының қазіргі уақытқа дейін клиникалық диагноз болып 
есептелеуін ескерсек, мерзімі 5 күннен 7 күнге дейінгі уақытта оны ретроспективті түрде 
дәлелдеп немесе жоққа шығарған дұрыс. Инфекция ошағын санациялаумен қатар, ЖҚР
белгілерінің жойылуы және де ЖҚР -дың клиникалық көрінісімен инфекция арасындағы 
байланыстың жоқ болуы, «сепсис» диагнозына қарсы дәлел бола алады және 
диагностикалық ізденісті жалғастыруды талап етеді. 
Диагностиканың ІІ сатысы этиологиялық диагностика болып табылады. Оған бірін-
шілік және метастаздық, пиемиялық ошақтардан алынған бөлінді мен гемокультураның 
микробиологиялық зерттеулер жатады. Гемокультураның оң нәтижелері (бактериемия) 
сепсистің диагностикалық белгісі болып саналмайды, өйткені бұл нәтижелер кезкелген 
бактериальді инфекциялық ауруларда байқалады. Бірақ, бактериемияның дәлелденуі 
процесстің этиологиясын анықтауда және антибактериальді емнің таңдалуында үлкен 
орын алады.
Қоршаған ортамен жанасатын адам денесінің локустарына жүргізілген микробиоло-
гиялық зерттеу нәтижелері сепсистің этиологиялық диагнозында, егер де олар біріншілік 
іріңді-қабыну ошақтары болып табылмаса ескерілмейді. Сонда да осы орталардың 
микробиологиялық зерттелуі дисбақтериоздың дәрежесі мен сипатын бағалауда аса қажет, 
өйткені, ол өз кезегінде сепсистің бірден-бір кезегінде белгісі және науқас ағзасының 
иммунды жауабының әлсіреуін көрсетеді. Бұл – диагностиканың ІІ деңгейі, оның мақсаты 
– гомеостазды сақтауға қатысатын маңызды жүйелердің қызметтік белсенділігін бағалау 
болып табылады. 

жүктеу/скачать 11,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: