Балашт ү с І п қ алие в б а л алара у р у л а р ы
жүктеу/скачать 11,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Балалар аурулары (МЖОО «Стоматология» факультеті студенттеріне арналған)
| Аддын алу. (
Аллергиялық диатездерді караңыз). 4.2. АЛЛЕРГИЯЛЫҚ ДИАТЕЗДЕР Аллергиялық диатез (АД) түсiнiгiн клиникалық тәжрибеге (20-шы ғасырдың 20-шы жылдары) алғаш енгiзген Гуго Кеммерер. Мәнi – сенсибилизация, аллергиялық реакциялар мен аурулар дамуына дайындық; негiзi – тұқым қуалайтын, іштен болатын, не жүре пайда болатын иммунитет, заттек алмасу, нейровегетативтік жүйе ерекшелiктерi . Егер әкесi аллергиялық аурумен науқас болса, балаларының 30%-да осы ауру бiлiнедi, ал, шешесi жағынан бұл көрсеткiш 50%-ға жетедi, екеуi де наукас ата-аналарда – 75%-ға тең. Қалыптасқан пiкiр бойынша, аллергияға бейiмдiлiк тұқым қуалаудың доминантты түрiмен жүрiп, пенетранттығы (бiлiнуi, «әшкереленуi») шамалы немесе полигендi жолмен берiледi. И.М. Воронцов (1985) Ад-дiң атопиялық (АтД), аутоиммундық, инфекциялы- аллергиялық варианттарын бөлiп қарауды ұсынды. Бұл диатездер маркерiн (таңбасын) ол былайша сипаттайды. Атд: отбасылық аллергиялық анамнездiң оң мәлiметтерi (әкесi жағынан да, шешесi жағынан да); лабораториялық көрсеткiштерi – қанда IgЕ деңгейiнiң жоғарылауы, жалпы және секреторлы IgА деңгейiнiң төмендеуi; гистаминопексия көрсеткiшiнiң кемуi; адреналинге гликемияның азаюы, гистаминнiң лейкоциттерден өзiнен-өзi (спонтанды) 231 бөлiнуiнiң күшеюi; функциялық сынақтар қортындысы – ақ дермографизм, метахолин не никотин қышқылын енгiзген жердiң бозаруы, терi сезiмталдығының терi астына енгiзiлген гистаминге оның күрт жоғарылап, қызуының көтерiлуi; бронхтардың гистамин мен ацетилхолинге жоғары сезiмталдығымен (спазм) сипатталады. Атд генi 11 хромосомада (11g13) орналасқаны табылды және IgЕ жоғары аффиндiк IgЕ рецепторларының түзiлуiн бақылайды, ал IgЕ түзiлуiн бақылайтын геннiң өзi 14- хромосомада (14g11.2, 14g32, 14g32.1) жатады. Аутоаллергиялық диатез: аутоиммундық реакциялар беру мүмкiндiгiнiң молдығы, “люпоидтық диатез” – терiнің ультракүлгiн сәулеге жоғары сезiмталдығы, қанда гамма-глобулиндер мөлшерiнiң жоғарылауы, сау кезде LЕ-клеткалар, антинуклеарлық факторларды жиi табылуымен көрiнедi. Аутоиммунды ауруларға (мысалы ЖҚН) iштен бiткен бейiмдiлiк АКШ елiнiң 10%-да, оның iшiнде – әйелдерде екi есе көп болатыны, ал осы диатездiң аутоиммунды дертке ауысуына персистенциямен жүре беретін вирустардың ықпалы болуы мүмкiндiлiгi анықталды. Инфекциялық-аллергиялық диатез – жұтқыншақ аурулары не ЖРВИ-лардан соң ұзақ мерзiмдiк ЭТЖ жоғарылауы мен субфебрилитет, артралгия, кардиалгия симптом- дарының пайда болуымен көрiнедi. Ад-дiң бұл түрiнде бала организмi иммунокомплекстi және медиаторлық қантамырлық бұзылыстарға (васкулиттерге) бейiм. НLА жүйесiмен Ад ассоциациясы анықталган: АтД-да – В 8 , В 18 , В 16 аутоиммундық түрiнде – В 8 , DRw3, DR3, SС01, Сw7; инфекциялық-аллергиялық түрiнде – В 12 , DRw6, DRw4. Бұл диатездердi бөлiп, ажыратудың тағы бiр дәлелi: осындай балаларды вакцинамен алдын ала егудi жетiлдiру, мұндай мәндi биологиялық операцияға оларды дайындаудың қажет екенi. АД-дiң аллергиялық ауруға ауысуына, аллергенмен кездескеннен басқа (бұған ауыр антигендiк жүктеменің молдығы да қосылады) тыныс жолдарындағы, iшектегi инфекция ошақтарының, терiнiң химиялык, қызулык, физикалық әсерлерге тiтiркенуiнiң (барьерлер бүтiндiгiнiң бұзылуы): дисбактериоз, тиiмсiз тамақтану, гипоавитаминоз, инфекциялардан бауыр қызметiнiң нашарлауы әсерiн тигiзедi. Клиникалық көрiнiсi. Балалардың көбi гиперстеник болғанымен ауруда көрнектi конституционалдық сипат жоқ. Бiр жасқа дейiн болған АтД-де ЭКД белгiлерi жиi, ал лимфатикалық-гипопластикалық диатезде нерв-артриттiк диатез белгiлерi сирек болады. Бұл балаларда нерв қозып, ашушандық, ұйқы бұзылысы, тәбет төмендiгi мазасыздық жиi байқалады. Бауыры ұлғайып, от жолы дискинезиясы не холецистит, дисбактериоз (iш тоқтауы не оның тұрақсыздығы, iш ауруы, метеоризм, «географиялық тiл» т.б.) болады. Иммунопатия салдарынан созылмалы инфекция ошағы дамып, шеткi лимфа түйiндерi, талақ ұлғайып, ұзақ мерзiмдi субфебрилитет жиi кездеседi; инфекциялық аурулар ағымының созылыңқы келуi, әсiресе респираторлық инфекциялардың обструктивтi компонентпен бiрге көрiнiсі де осы қатарға жатады. Аурудың әлi кетiп, ауыр(сын)у ұстамалары, аз уақытқа естен тануы және т.б. кездеседi. АтД-дiң аллергиялық ауруларға алмасуы бiр жасқа дейiнгi ауру баланың терi бұзылыстарымен, мектепке дейiнгi балаларда респираторлық аллергозбен, ал мектеп жасындағыларда – экзема, нейродермит, дерматоперспираторлық аллергозбен байқалады. жүктеу/скачать 11,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|