Сергіту сәті
Тербеледі ағаштар,
Алдымнан жел еседі.
Кіп-кішкентай ағаштан
Үп-үлкен боп өседі.
|
Оқушылар бірге айтады.
|
Үй тапсырмасы
|
Оқу,жазу
|
Күнделіктеріне жазады
|
Бағалау
|
Бағалау парақшаларын тарату
|
Парақшаларды толтырады
|
Кері байланыс
|
Оқу ісінің меңгерушісі:
Әліппе
|
Уақыты:
|
Кабинет:
|
Мұғалім:
|
Сабақтың атауы
|
Мақта қыз бен мысық (Сөйлем,әңгіме)
|
Сілтеме
|
Ғаламтор,сауаташу оқыту әдістемелігі
|
Сабақтың жабдығы
|
Мақта қыз бен мысық ертегісінің суреттері
|
Жалпы мақсаттар
Оқыту нәтижесі
|
Сөйлем,сөз туралы түсінік. Мақта қыз бен мысық ертегісінің мазмұнын түсінеді. Ойлау,сөйлеу,түсінгенін,көргенін айту қабілеті дамиды.
Топтық міндет:
Оқушылар өз ойларын қорғай білуге үйренеді.
Сабақтың түрі: Жаңа оқу - материалдарын оқып –үйрену сабағы.
Сабақтың әдісі: Тірек сызба, деңгейлік тапсырма,
топтастыру, еркін жазу, түсіндіру, ойын, кезекпен қайталау т.б
|
Топқа бөлу
|
Мысық пен өріктің көмегіме 2 топқа бөлемін.
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Орманда кірпі келеді,
Саңырауқұлақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қайың астынан.
Біреуі терек қасынан.
Қанша олар болмақ есепте,
Тоқылған салса себетке?
|
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
|
Үй тапсырмасын сұрау
|
Үй жұмысын тексеру
|
|
Қызығушылықты ояту
|
Мақта қыз бен мысық ертегісін тамашалау.
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
Сөйлем сөздерден құралады
Бірінші сөзі бас әріппен жазылады
Бірінші сөзі бас әріппен жазылады
Сөздер бір-бірінен бөлек жазылады
|
Сергіту сәті
|
Иiлiп оңға бiр, иiлiп, солға бiр.
Жаттығу жасаймын.
Оң аяқ, сол аяқ, оң аяқ , сол аяқ
Жаттығу оңай-ақ.
|
Оқушылар жаттығу жасайды
|
Үй тапсырмасы
|
Суртпен жұмыс
|
Күнделіктеріне жазады
|
Бағалау
|
Бағалау парақшаларын тарату
|
Парақшаларды толтырады
|
Кері байланыс
|
Оқу ісінің меңгерушісі:
Әліппе
|
Уақыты:
|
Кабинет:
|
Мұғалім:
|
Сабақтың атауы
|
Мақта қыз бен мысық (Сөйлем,әңгіме)
|
Сілтеме
|
Ғаламтор,сауаташу оқыту әдістемелігі
|
Сабақтың жабдығы
|
Мақта қыз бен мысық ертегісінің суреттері
|
Жалпы мақсаттар
Оқыту нәтижесі
|
Сөйлем,сөз туралы түсінік. Мақта қыз бен мысық ертегісінің мазмұнын түсінеді. Ойлау,сөйлеу,түсінгенін,көргенін айту қабілеті дамиды.
|
Топқа бөлу
|
Пазл арқылы топтарға бөлу.
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Өсемiз бiз күлiп-ойнап,
Он саусақтың саласындай,
Өсемiз бiз күлiп-ойнап,
Бiр адамның баласындай.
|
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
|
Қызығушылықты ояту
|
Өте жақсы, бүгін ертегіні оқып, түсініп, біліп қана қоймай ертегі кейіпкерлерінің рөлінде өзіміз ойнап көрсетеміз. Бұл ертегі Ыбырай Алтынсариннің «Мақта қыз бен мысық» ертегісі.
Залда «Ерте, ерте, ертеде» өлеңі орындалады.
Ішке ертекші әжей келеді. Балалармен амандасып алып, әжей ертегіні айта бастайды.
Ерте, ерте, ертеде,
Ешкі құйрығы келтеде,
Мақта қыз бен мысық өмір сүріпті.
Мақта қыз үстел үстін реттейді. Ыдыстарды жиыстырған кезде мейіз тауып алады.
Мақта қыз (Мысығын шақырады)
- Мияуым менің, қайдасың?
- Тарғылым менің, келе ғой, мен саған мейіз беремін (мысық келмейді)
- Келмесең, келмей –ақ қой, өз обалың өзіңе,- деп (мейізді қыз жеп қояды)
Осы кезде үй артынан «мяу» деген дыбыс шығады.
Мақта қыз ыңылдап ән салады, мысық шығады.
Мақта қыз – Феруза
Мысығым-ау, мысығым,
Тарғылы жақсы түсінің.
Таңертең де, кеште де,
Бетін жуған пысығым.
Піш - піш десем, келе ғой,
Айтқаныма көне ғой.
Шақырғанда піш-піш деп,
«Мяу! -деп дыбыс бере ғой.
Әжей: Сол кезде мысық шығып Мақта қызға өлең айтып береді.
Мысық-Санат:
Менің атым мысық,
Екі көзім қысық.
Тышқан аулап отырамын
Сүт-көжемді ішіп –дейді
Мысық: Мақта қыз, сен мені неге шақырдың?
Мақта қыз: Айтпаймын!
Мысық: Ендеше, мен сенің қатығыңды төгемін.
Мақта қыз: Ой,ой. Сен не істедің? Сол үшін мен сенің құйрығыңды кесіп аламын! (құйрығын кесіп алады)
Мысық: Берші, құйрығымды!
Мақта қыз: Бермеймін! Қатығымды қайтарып бер!
Әжей: Сөйтіп, мысық сиырға келеді.
Үй тапсырмасын қайталау
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
Сиыр - Берекет:
Менің атым сиыр,
Өрісім алыс қиыр.
Етім үшін, сүтім үшін,
Адамдар маған үйір - дейді.
Мысық: Мяу, сиыр, сиыр, сен маған қатық берші!
Сиыр: Сен маған жапырақ әкел, менің қарным ашып тұр.
Әжей: Сөйтіп, мысық ағашқа барады.
Жаңа сабақты
- Ғамзат:
Мен жасыл ағашпын,
Күтсеңдер гүл ашам,
Жолыңа нұр шашам,
Жапырағым азық,
Бұтағым қазық.
Саяма сағаларсың,
Салқындап дем аларсың.
Мысық: Ағаш, ағаш, маған жапырақ берші!
Ағаш: Маған су әкеліп бер мен шөлдедім, мен саған жапырақ беремін.
Әжей: Сөйтіп, мысық су іздеп келе жатса, алдынан су тасып жүрген қыздар шығады.
Қыздар:
Су - тіршілік негізі,
Онсыз өмір сүрмейсің.
Тазалықтың негізі,
Су деп және білгейсің –деп әндетіп жүреді.
Мысық: Мяу, қыздар маған су беріңдерші.
Қыздар: Сен бізге дүкеннен сағыз әкеліп бер.
Әжей: Сөйтіп, мысық дүкеншіге келеді.
Мысық: Мяу, дүкенші, дүкенші маған сағыз берші.
Дүкенші - Аяулым: Маған жұмыртқа әкеліп бер, мен саған сағыз берем.
Әжей: Мысық әбден шаршады жұмыртқа іздеп тауыққа барады.
Дәптермен жұмыс
|
Сергіту сәті
|
Тауық - Алмат:
Мен ақ тауықпын,
Өзім қақсауықпын.
Күніне бір жұмыртқа табам,
Осыған жетеді шамам - деп әндетеді.
Мысық: Мяу, тауық, тауық маған жұмыртқа берші.
Тауық: Сен менің балапандарыма дән әкеліп бер, біз ашпыз.
Әжей: Мысық ойға батып, басын ұстап не істерін білмей отырып қалады.
Осы кезде бір тышқан жүгіріп шығып, інді қаза бастайды.
Тышқан – Нұртілек
Мен тышқанмын,
Өзім дән екпеймін.
Егістен ұзап кетпеймін,
Айналам толы ән,
Қоймам толы дән,
Дәнді тастап кетпеймін - деп ән салып жүрген тышқанды мысық бас салып ұстап алады.
- Айт, үйіңде не бар? Жаныңның барында айт, тез, әйтпесе, қазір жеп қоямын.
Тышқан: Сен маған бір ән айтып бер.
Мысық: Мақта қызбен қосылып « Қошақаным» әнін айтып береді.
Әжей: Тышқан мысыққа рахмет айтып, бір қап тары береді, мысық дәнді тауыққа береді, мысық жұмыртқаны дүкеншіге береді, дүкенші мысыққа сағыз береді, сағызды
мысық қыздарға береді, қуанған қыздар мысыққа су береді, суды мысық ағашқа құяды, шөлі қанған ағаш мысыққа жапырақ береді. Жапырақты мысық сиырға береді,
сиыр оған қатық береді, қатықты мысық Мақта қызға берді.
Мысық: Мақта қыз, қатығың міне мен енді бұзық болмаймын, айтқаныңды тыңдаймын,- деп қатықты қызға берді.
Әжей: Сөйтіп Мақта қыз қатығын ,мысық құйрығын қайтарып алып, екеуі тату-тәтті өмір сүрген екен.
Балалар менің ертегімді тыңдай отырып ертегі кейіпкерлерін жақсы сомдағандарың үшін көп-көп рахмет!
Балаларымыздың өнерлерін тамашалаған апайларға да рахмет.
Келесі ертегіні тыңдағанға дейін қош сау болыңдар.
|
Үй тапсырмасы
|
Ертегіні мазмұндау.
|
Күнделіктеріне жазады
|
Бағалау
|
Бағалау парақшаларын тарату
|
Парақшаларды толтырады
|
Кері байланыс
|
Оқу ісінің меңгерушісі:
Әліппе
|
Уақыты:
|
Кабинет:
|
Мұғалім:
|
Сабақтың атауы
|
А а дыбысы мен әрпі
|
Сілтеме
|
Сауаташу әдістемесі
|
Сабақтың жабдығы
|
Көкөністер, жемістер, заттық суреттер, А әрпінің баспа, жазба түрлері, себет.
|
Жалпы мақсаттар
Оқыту нәтижесі
|
А а дыбысы мен әрпін таныстыру, алғаш рет танысайын деп отырған әріптерінен келетін сөздерді, дыбысына байланысты буындар мен сөздерді білуге үйрету.
Сөздерге дыбыстық талдау жасауға дағдыландыру. Сөздерде қанша әріп қанша дыбыс бар екенін ауызша үйрету. Сөздік қорларын байыту, тіл байлықтарын дамыту, дыбыстардан сөз, сөзден сөйлем құрау қабілеттерін дамыту.
Оқушыларды сыпайылылыққа, жолдастыққа достыққа, бір-бірінің ойын түсінуге бірін-бірі тыңдай білуге тәрбиелеу.
|
Топқа бөлу
|
Қызыл,көк түсті шеңберлер арқылы топтарға бөлу.
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Психологиялық дайындық
- Сәлеметсіздер ме балалар. Бүгінгі сауат ашу сабағы өзгеше өткелі отыр, оған себеп, бүгін бізге қонаққа
- Ата-аналарымыз, апайлар келіп отыр. Солармен амандасып алайық.
1. Қайырлы таң досым
Қайырлы күн болсын
Жеті күннің әр кезі
Сәттілікке толсын
Біздің алар бағамыз, кілең бестік болсын!
|
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
|
Үй тапсырмасын сұрау
|
Мақта қыз бен мысық ертегісінің мазмұнын сұрау
|
|
Қызығушылықты ояту
|
Балалар біз бүгін саяхатқа аттанамыз. Саяхатымыз орман болмақ.
- Орманды кәне көз алдымызға елестетейікші
- ( балалар өз ойларын айтады)
- Қандай аңдарды білетін едік.
- Ал ендеше біз білетін түлкі қандай аң?
Ол барлық аңдарды алдап жүреді. Бір күні аңдар: « Қап бәлем түлкінің сазайын тартқызайын» –деп ақылдасып, түлкінің үйіне баратын жолды бөгеп, өздері тұрып алыпты:
- Біз түлкіге көмектесеміз бе?
- Олай болса түлкіге кедергі келтіріп тұрған аңдардың тапсырмасын орындап түлкіге көмектесейік.
1-ші аң түлкіге кездескен – қасқыр
Қасқырдың тапсырмасы: Қандай зат артық.
1) кітап, дәптер, қалам –оқу құралдары, доп – ойын құралы
2. ұшақ, автобус, машина - көліктер, көйлек - киім
3. төрт түлік - жолбарыс
4. ыдыс-аяқ - банан
Қасқырдың сыйластық жақсы сөзі: «Жолың болсын!»
- келесі кедергіде тұрған аң - кірпі.
Ол «төрт түліктің төлін тап» деген тапсырма:
Қойдың тапсырмасы:
қой –қозы 1) буынға бөлу, сөйлем құрау
жылқы-құлыншақ 2) жылқының пайдасы
сиыр-бұзау 3)
ешкі-лақ 4)
түйе-ботақан 5)
Сыйластық сөзі: «Саған сәттілік тілеймін»
Келесі кезекті аң – аю
Аюдың тапсырмасы: «Ажырату»
- оқушылар мына жерде күз мезгілінің байлығы жемістер мен көкөністер бар, бірақ ол қай себетке барарын білмей тұр? Кәне ажыратайық
Ортақ қасиет
Дәруменге бай
Денсаулыққа пайдалы
Адамның ағзасына пайдалы
Аюдың сыйластық сөзі: «Рахмет сау бол!»
|
Мағынаны тану
|
- оқушылар біз жаңа қандай аңның тапсырмасын орындадық? – дұрыс аюдың.
Мына себеттегі жемістердің атын атаңдаршы?
- алма, алмұрт, алхоры
Олай болса бүгінгі танысатын алғашқы әрпіміз
А әрпі болмақ.
Қане кітапқа қарайық, ненің суреті - алма, алмұрт, ананас.
-А әрпі қандай дыбыс деп?
-А дыбысы сөздің басында, ортасында, соңында да кездеседі.
А дыбысы
сөздің басында-----------------------------қызыл үйге кіреді
ортасында
соңында
Дыбысты біз айтамыз, естиміз.
Әріпті біз жазамыз, көреміз.
|
Сергіту сәті
|
«Қаражорға» биі
|
Оқушылар би билейді
|
Ой толғаныс
|
Оқушылар серігіп болсаққане А дыбысының таңбалануымен танысайық, таңбасын біз әріп дейміз.
Әріптің баспа жазба түрі бар, біз мектеп алды даярлық тобында баспа түрімен таныстық. Енді жазба түрімен танысамыз.
А әрпін енді кәне мен тақтаға салып көрсетемін сендер соны мұқият қараңдар:
Жоғарыдан -оң жаққа қарай имектелген көлбеу
- сол жаққа қарай имектелген көлбеу
белін қысқа сызықпен сызамыз – бұл бас әріп.
Толық құрсау дөңгелектенген және имектелген көлбеу сол жаққа қарай(а)
А-бас әрпімен сөйлемнің басында, адамның аты, қаланың аты келеді, кіші әрпімен сөйлемнің соңында, ортасында жазамыз.
Ауа жазу, санағышпен құрастыру, тақтаға жазу.
Дәптермен жұмыс
Жазу кезінде кеудені тік көтеріп дәптерді қиғаштап, қаламды дұрыс ұстап жазамыз.
- Балалар А дыбысынан келетін біздің сыныпта ұл-қыздар бар ма?
Қане тақтаға бері қарайық. А әрпін бекіту.
асық
балапан
тырна
Ұйқасын тап.
Айбат шегер алыстан,
Аң патшасы арыстан
Түлкі үйіне келді, жетті сіздерге алғыс айтты.
Ойын: «Сиқырлы қалпақ» егер уақыт қалса бастарына кигізу арқылы а-ның ортасында, соңында, басында келетін сөздер айту.
|
Бағалау
|
Мадақтау, бағалау.
Алма ағашынан алма теріп балаларға тарату.
|
Кері байланыс
|
Оқу ісінің меңгерушісі:
Әліппе
|
Уақыты:
|
Кабинет:
|
Мұғалім:
|
Сабақтың атауы
|
А а дыбысы мен әрпі
|
Сілтеме
|
Әдістемелік құрал
|
Сабақтың жабдығы
|
Ойыншықтар, магнитті тақта, кеспе әріптер қалтасы, суреттер, текшелер, үлестірме материалдар, таяқшалар, компьютер. «Сауат ашу. Әліппе - дәптер». «Сауат ашу. Дидактикалық материалдар».
|
Жалпы мақсаттар
Оқыту нәтижесі
|
А дыбысы және әрпімен таныстыру. А дыбысы бар сөзге дыбыстық талдау жасай білуге үйрету. Қол жаттықтыру, дәптеріне А әрпінің баспа түрін жазуды үйрету.
Білімділік: А дыбысын сөздің кез келген жерінен (сөз басында, ортасында, аяғында) тауып көрсете білуге үйрету. Дыбыс туралы ұғымды меңгерту, дауысты дыбыстың ерекшеліктерін еске түсіру.
Дамытушылық: Баланың ойлай білу және өзіндік пікір айту қабілетін дамыту. Белсенді қызығушылығын дамыту.
Тәрбиелік: Имандылыққа тәрбиелеу. Баланың рухани өсуіне басшылық жасау.
Әдіс - тәсілдер: ойын, сөздік, көрнекілік, практикалық
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Бала, бала, балапан
Қане, қайсы, алақан.
Саусақтарың әйбат,
Былай-былай ойнат.
Бала, бала, балапан
Қане, қайсы, алақан.
Саусақтарың әйбат,
Былай-былай ойнат.
|
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
|
Үй тапсырмасын сұрау
|
А а дыбысы туралы әңгіме жүргізу
|
|
Қызығушылықты ояту
|
Балалар бүгін дәрігер бәріңді тексерді ме?
«Тексерді» десе:
- Тамақтарыңды көрсеткендерің бар ма?
«Бар» десе:
- Қалай көрді?
- Аузымды ашты, тілімді басты, «А» деп айт, — деді.
- Не деп айт деді?
- А - а деп айт – деді
Енді тәрбиеші балалардың атын атап, мәселен:
- Айдын, — деп шақырады.
Айдын: «А?», деп жалт қарар еді.
- Айдын мен шақырғанда не деді?
- А, — деді.
Енді балаларға А дыбысын кезек - кезек айтқызып, жолдастарының аузы «А» дегенде, қандай болып тұрғанын көрсеткен жөн.
Тәрбиеші А а дыбысының таңбасын жазып көрсетеді.
А дыбысын анық дауыстап айтып, сөз басында қай дыбыс естілетінін балалардан сұрайды.
- Дауысты, дауыссыз дыбысты есту арқылы ажыратамыз. Дыбыстың таңбасын «әріп» дейміз. Әріпті көреміз, жазамыз. Дыбысты естиміз, айтамыз.
- Мынау – А әрпі, А дыбысының таңбасы. Әріпті көзбен көреміз, оқимыз, дыбысты
айтамыз.
Балаларға өздерінің аттарын айтқызып, кімнің атында А дыбысы кездесетіндігіне (сөздің басында, ортасында, аяғында) кеңінен тоқталып, алдымен балалардың өз атынан бастап үйретеді. Балабақшада ана тілінің лексикасын оқып - үйрену қатаң түрде семасиологиялық аспектіде емес (яғни «Бұл сөз нені білдіреді?» деген сұраумен басталмайды), «Бұл зат қалай аталады?» деген сұрауға жауап бере отырып, ономасиологиялық аспектіде жүргізіледі.
«Сауат ашу». Әліппе – дәптермен» жұмыс
Енді тәрбиеші балалардың назарын «Әліппе – дәптердегі суретке аударады. Тәрбиеші балаларға сұрақ қоя отырып сурет бойынша әңгіме құрастырады. Баланың лексиканы меңгеруі зат есімді меңгеруден басталады. Ол өзін қоршап тұрған заттың бәрін (күнделікті қолданып жүрген ыдыс, киім, ойыншық және т. б.), өзінің дене мүшелерін атайды. Суреттегі өзіне таныс ойыншықтарды көргенде жүздерінен қуаныш нышаны байқалған балалар (дауыстап):
- Аю.
- Қоян
- Аққу (кубиктегі)
- Ара (кубиктегі)
- Арыстан (шардағы)
- Ат (шардағы),- деп шу ете қалары анық.
Аталған ойыншықтардың А дыбысынан басталатындығына тәрбиешінің баса назар аударғаны жөн. Аю деген сөзде А дыбысы сөздің басында, ал Ара деген сөзде А дыбысы сөздің басында да, аяғында да келетіндігіне тоқталу керек.
- Ал, қане, осыншама көп ойыншықты арбаға салып сүйреп келе жатқан балаға ат қояйық.
Балалар: Ержан, Мақсат және т. б. аттарды қоюы мүмкін
Тәрбиеші: Балалар, А дыбысынан басталатын ат қойсақ қайтеді.
Балалардың бірі: Алмас, бірі: Асқар және тағы басқа аттарды атауы мүмкін. Сонымен суреттегі баланың аты кім болады?
- Алмас
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
«Сауат ашу. Дидактикалық материалдармен» жұмыс
1-топ: жұмбақты шешкізу арқылы балаларды тапқырлыққа баулу.
Сергіту жаттығуы. Балалардың саусақтары тез шаршайды, сондықтан саусақ бұлшық еттерін жетілдіру үшін орындалады.
2-топ: жаңылтпашты балаларға оқып беріп, қайталап айтқызу. Жаңылтпашты жаңылмай айтқанша тілдерін жаттықтыру. Сөздердің мағынасын түсіндіру.
3-топ: тапсырмаларды орындату арқылы салынған суреттердегі заттарды ататқызып, қандай әріптен басталатындығын, сондай - ақ А дыбысының орнын анықтату. Сөздің қай жерінде кездесетіндігін ажырата білуге дағдыландыру. Қолдарын жаттықтыру.
|
Сергіту сәті
|
Дидактикалық ойын: «Сөз ойла, тез ойла»
Сөзді дұрыс айтқан балаға бір - бірден ойыншық үлестіріледі. Ойын соңында ойыншықтарды санау арқылы кімнің көп сөз тауып айтқанын анықтайды.
|
Бағалау
|
Мадақтау
|
Кері байланыс
|
Оқу ісінің меңгерушісі:
Әліппе
|
Уақыты:
|
Кабинет:
|
Мұғалім:
|
Сабақтың атауы
|
Рр дыбысы мен әрпі
|
Сілтеме
|
Әдістемелік құрал
|
Сабақтың жабдығы
|
Кеспе әріптер, магнит тақта, тірек сабақ, дидактикалық ойын, ғажайып кезең, буындар текшелер.
|
Жалпы мақсаттар
Оқыту нәтижесі
|
Білімділік мәні: Балалардың Р р дыбысы мен әрпімен таныстыру. Р р дыбысы бар сөзге дыбыстық талдау жасай білуге үйрету. Сауат ашу және жазу дәптеріне Р р әрпінің жазылу таңбасын үйрету. Буын туралы түсінігін кеңейту.
Дамытушылық мәні: Балалардың ойлау қабілеттерін дамыту, қызығушылығын арттыру, еркін сөйлеуге және сөздерден сөйлем құрай алуға дағдыландыру, сөздік қорын молайту.
Тәрбиешілік мәні: Балаларды достыққа, мейірімділікке, тапқырлыққа, шапшаңдыққа тәрбиелеу.
|
Топқа бөлу
|
Пазл арқылы топтарға бөлу
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Орнымыздан тұрамыз,
Алақанды ұрамыз.
Бiр отырып, бiр тұрып,
Тез шынығып шығамыз
|
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
|
Үй тапсырмасын сұрау
|
А а дыбысынан басталатын,аяқталатын сөздер тізбегін жасау.
|
Қызығушылықты ояту
|
Балалардың бір - бірлеріне жүрек жылуларын сыйлау.
Темірлан сен ұқыпты баласың. Дарина сен әдепті баласың. Шарапат сен еңбекқор баласың.
Балалардың А, Т, П, Н, Ғ - алдарында таңбалары жазылған әріптерімен шеңбердің ішінде тұрады.
Р әріпі жазылған бала А, Т, П, Н, Ғ таңбалары бар балаларға қосылмақшы болады. Р әрпінің таңбасы жазылған бала шеңберде тұрған балалардан сұрайды, сендер кімсіңдер?
«А» Алма, алмұрт егеміз
Айға сапар шегеміз
Алақай - ау алақай
«А» дыбысын білеміз
Мен «А» әріпімін
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
Т, П, Н, Ғ бір - бірлерінен сұрайды бізге Р әрпі керек пе? Жоқ керек емес. А әрпі ойланып тұрып неге бізге Р әрпі керек емес? Мысалы: Раушан, ара, тарақ, шар деген сөздерде р әрпі бар. А әрпі дұрыс айтады бізге Р әрпі өте қажет. Қазір біз сол Р әрпімен танысамыз. Балалар орындарына отырады. Р әрпі дауыссыз дыбыс, р әрпін айтқанда тіліміз, тісімізге тиіп р дыбысы шығады. Тісімізге, тілімізге, ернімізге кедергіге ұшырап шығатын дыбыстарды дауыссыз дыбыстар деп атаймыз. Сондықтан Р дыбысын көк текшемен белгілейміз. Қолымызға айнаны алып өзіміз айтып көреміз.
Р әрпі сөздің басында, ортасында, аяғында кезігеді. Р әрпі бар сөздерді айтамыз. Радио, домбыра, жаңбыр, көгершін т. б
1 - тапсырма: Ара деген сөзге дыбыстық талдау жасайық а - р - а деген сөзде 2 дауысты 1 дауыссыз 3 әріп, 3 дыбыс бар.
2 - тапсырма: Р әрпі бар сөзге сөйлем құрастырайық. Сөйлем бас әріптен басталып, сөздің соңында нүкте қойылады.
Балалар сендер әріптерді өткенде соларға байланысты тақпақтар білесіңдер ме? Кім айтып береді? А, Т, П, Н дыбысына байланысты 3 - 4 бала тақпақ айтады.
|
Сергіту сәті
|
3 - тапсырма:
Енді тақтаға қарап мына жол тақпақты жаттайық.
Ракета зымрап
Ғарышқа оны ұшырам.
Аспанға қарап ай көрдім.
Төмен қарап жер көрдім.
Оңға солға бұрылып,
Егеменді ел көрдім.
4 - тапсырма: Тірек сызба арқылы сөз құрайық.
а - та, а - па т. б
5 - тапсырма
Р әрпі кездесетін суреттерді шеңбердің ішіндегі қызыл қалтаға саламыз, р әрпі жоқ суреттерді шеңбердің сыртындағы көк қалтаға саламыз.
Екінші шеңбердің ішіндегі қалтаға сандарды саламыз, шеңбердің сыртындағы қалтаға р әрпі жоқ суреттерді саламыз.
|
Ой толғаныс
|
6 - тапсырма:
Алдындағы тақтайшаға өткен әріптерді ризинка тарту арқылы жазамыз, оған бүгін өткен р әрпін жазу керек. Р әрпін жоғарыдан төмен таяқша етіп басынан ортасына дейін сопақша етіп жазамыз тақтаға жазып көрсету.
Дидактикалық ойын: Р әрпі бар сөздерді айтқанда қол шапалақтау, р әрпі жоқ сөздерді айтқанда қолдарын тығу.
Қорытындылау:
Бүгін қандай әріппен таныстық. Қандай текшемен белгілейміз?
Р әрпі дауыссыз дыбыс.
Барлық әріп бағалы.
Айтып әділ бағалы.
Әріпсіз сөз болмайды.
Буын онсыз болмайды.
Адам барлық әріпті,
Ардақтайды қолдайды.
А, Т, П, Н, Ғ әріптері бар 1 қызыл, 5 көк шарды аспанға ұшыру.
|
Бағалау
|
Мадақтау
|
Кері байланыс
|
Оқу ісінің меңгерушісі:
Әліппе
|
Уақыты:
|
Кабинет:
|
Мұғалім:
|
Сабақтың атауы
|
Рр дыбысы мен әрпі
|
Сілтеме
|
Әдістеме
|
Сабақтың жабдығы
|
Суреттер, кеспе әріптер, буындар, ара макеті, жұмбақ.
|
Жалпы мақсаттар
Оқыту нәтижесі
|
Мақсаты: Р дыбысы мен әрпін таныту. Ол арқылы берілген сөздерді оқу мен жазуға үйрету.
Білімділігі: Сауатты жазуға дағдыландыру. Ауызша, жазбаша байланыстырып сөйлеуге үйрету. Ой тұжырым жасауға дағдыландыру.
Дамытушылығы: Сөздік қорын байыту, байланыстырып сөйлеуді дамыту. Сурет арқылы өз ойларын жүйелі әңгімелеуге дағдыландыру. Дүниетанымын кеңейту.
Тәрбиелілігі: Ұқыптылыққа тәрбиелеу. Ұйымшылдыққа, әсемдікке тәрбиелеу.
Типі: ашық сабақ.
Түрі: аралас сабағы.
Әдісі: түсіндіру, сұрақ - жауап, бекіту, қайталау - жинақтау.
|
Топқа бөлу
|
Пазл арқылы топтарға бөлу
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Қатты нөсер басылды (жаймен тырсылдатады)
Күн жарқырай ашылды (қолдарымен күн жасайды)
Көктен төмен әдемi кемпiрқосақ шашылды (жарты доға жасайды)
|
Іші толы әріпке
Жақсы кітап әліппе
Әліппені аламыз
Әріптерді жаттаймыз
Есте мықтап сақтаймыз
|
Үй тапсырмасын сұрау
|
Р р дыбысы туралы сұрақтар қою
|
1-топ Қарлығаш суретін салу
2-топ Қар әңгімелеу
|
Қызығушылықты ояту
|
Бүгін біз «Р» дыбысының екінші сабағын өтеміз. Сабағымызды бастамас бұрын өткенді қайталап алайық.
Ол үшін тиінге көмектесіп шыршаның бүрін жинаймыз.
1. Әріп дегеніміз не?
(Әріпті жазамыз және көреміз)
2. Әріптің қандай түрлері бар?
(баспа, жазба және бас әріп, кіші әріп)
3. Дыбыс дегеніміз не?
(Дыбысты естиміз және айтамыз)
4. Дыбыстарды нешеге бөлеміз?
(Екіге бөлеміз. Дауысты және дауыссыз дыбыстар)
5. Дауысты дыбыс нешеге бөлінеді?
(Екіге. Жуан және жіңішке)
6. Дауыссыз дыбыс нешеге бөлінеді?
(Үшке. Қатаң, ұяң, үнді)
7. Буын дегеніміз не?
(Қанша дауысты дыбыс болса, сонша буын болады)
8. Сөз неден құралады?
(Сөз әріптерден құралады)
9. Сөйлем неден құралады?
(Сөйлем сөзден құралады)
10. Сөйлем нешеге бөлінеді?
(Үшке. Хабарлы, лепті, сұраулы сөйлем)
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
- Ал енді бір сұрақ қоямын. Біз неше тілде санаймыз?
- Үш тілде.
Қазақша 1 оқушы, орысша 1 оқушы, ағылшынша 1 оқушы.
- Балалар тиін сендерге көмектескендеріңе рахмет айтты.
- Сендерде бір - біріңе көмектескенде рахмет айтып жүріңдер.
Рахмет сөзі де р дыбысынан басталады екен. Тағы да қандай сөздерді білесіңдер радио, ара, парта, анар, арпа, Рүстем, Роза, Рақымжан, нар.
IV. Оқулықпен жұмыс (үй жұмысын)
- Сөздерді оқыту.
- Үй тапсырмасын жақсы оқып келіпсіңдер.
V. Суретпен жұмыс
- Оқулық бетіне қараңдаршы.
- Суретте не бейнеленген.
- Бал арасы. Ара еңбек құралы.
- Ара сөзі әртүрлі мағынада қолданылып, екі түрлі ұғым береді.
1 - суретте – ара сөзі адамға бал беретін жәндіктің аты.
Гүл шырынын сорып, бал жинайды. Балы үшін адамдар бал арасын қолда асырайды. Бал арасы мен құмырсқа еңбекқор жәндіктер.
2 - суреттегі ара еңбек құралының аты. Тағы қандай құрал - саймандарды білесіңдер, балға, балта, т. б күрек.
Ара бал жинайды. Ара - еңбек құралы.
А р а - дыбыстық талдау жасау.
А - жуан, дауысты дыбыс.
р - үнді, дауыссыз дыбыс.
А - жуан, дауысты.
- А - ра буынға бөлу.
- 2 буын бар. Неліктен екі буын.
- Өйткені сөзде қанша дауысты дыбыс болса, сонша буын болады.
VI. Бағандағы сөздерді оқу. (буындап оқу)
Парта, анар, Анар, арпа, аттар, Па - нар
Кісі аттары бас әріппен жазылады.
- Жер - су аттары.
Хормен оқу.
Парта, апта, анар, аттар.
- парта отыратын.
- апта 7 күн (дүйсенбі, сейсенбі, сәрсенбі, бейсенбі, жұма, сенбі, жексенбі).
- анар - жеміс (дәрумен)
- аттар - 1ат, көп болса аттар (көп жол).
VII. 3 суретті әңгімелеу.
- Бала неге аралардан қашты деп ойлайсыңдар.
- Ұяға барғасын. Құстың, араның ұясын бұзуға болмайды!
|
Сергіту сәті
|
Сергіту сәті.
Қане қанат жазайық
Қарлығашқа ұқсайық
Ұшып - ұшып алайық
Орнымызды табайық
Әдемі етіп жазайық
|
Ой толғаныс
|
1-топ
Дәптермен жұмыс
- Үлгіні жазу (3 жолын)
Х. Ойын «Қай әріпті жоғалттым»
па... та ана...
ап... а атта...
2-топ
Дыбыстық талдау.
Та Па На Ға Ра
- Өткен дыбыс әріптерін еске түсірейік.
(а, т, п, н, ғ, р)
- Бұл не? Ара. (ара суретін құрастыру)
3-топ
Жұмбақ.
1. Сөйлеуді ол білмейді,
Бірақ: «Тоқта!», «Жүр!»- дейді. (бағдаршам)
2. Қонатыным - гүл
Теретінім - нәр (ара)
«Мен мектепке барамын» өлеңін сұрау
|
Бағалау
|
Жұлдызшалар,шаршылар тарату.
|
Кері байланыс
|
Достарыңызбен бөлісу: |
