Секция информационно коммуникационные технологии

Оқу жетістіктерінің сырттай бағалау (ОЖСБ) – бұл білім беру мекемесінен тәуелсіз білім беру сапасына мониторингтің бір түрі. ОЖСБ құзырлы орган арқылы іске асырылады. Негізгі мектептің білім берудің ары қарайғы бағытын анықтау мақсатында 9(10)-сыныбында, жалпы мектепте оқу жетістіктерінің деңгейін бағалау мақсатында 11(12)-сыныпта, жоғарғы оқу орындарында таңдау бойынша оқу бағытына сәйкес оқу бағдарламасын меңгергендігін бақылау мақсатында меншіктілігі мен ведомостволық бағыныштылығына қарамастан барлық оқыту түрлері бойынша білім алатын соңғы курстың студенттері (4-ші курста) арасында өткізіледі [1].

ОСЖБ сынағына 4 курс студенттерін жүйелі түрде дайындау мақсатында арнайы тестілеу бағдарламасын құрдық. Мақаламызда осы бағдарламаның құрылысы туралы баяндаймыз. Бағдарламада студенттердің ОСЖБ сынағына дайындығын тексеру тестілеу бағдарламасы арқылы жүргізіледі. Компьютермен тестілеген едәуір уақытты үнемдеп, тексеру кезінде қателіктің болмауын қамтамасыз ететіні белгілі. Сондай – ақ тест тапсырушының нәтижесі онлайн режимінде көрсетіліп, мәліметтер қорына түсіп отырады.

Тестілеу бағдарламасы PHP тілінде жазылып, мәліметтер қоры MySql – де құрылған. PHP тілінде тапсырмаларды тез және тиімді шешуге болады. Сондықтан бұл тіл басқа тілдерден өзінің қолайлылығы және тиімділігімен ерекшеленіп тұрады. Оны білдіретін 5 мінездемесі бар: 1) дәстүрлілік; 2) қарапайымдылық; 3) тиімділік;

4) қауіпсіздік; 5) икемділік.

Тестілеу жүйесі қалай жүзеге асатындығына тоқталайық. Тестілеу пәндері, тестіленушілер туралы мағлұматтар алдын ала енгізіліп, әр тестіленушіге жеке логин мен пароль тағайындалады. Кейін осы логин, пароль арқылы тестілеуден өте алады.

Тестіленуші өзіне тағайындалған логин, паролін алғашқы бетте енгізеді. Егер де енгізілген логин, пароль қордағымен сәйкес келмесе, қате енгізгендігі туралы хабар беріліп, қайта енгізуін сұрайды және осы логині бойынша оның тапсыру тілі де анықталады. Келесі бетте, алдын берілген мәліметтер бойынша таңдау пәндер тізімі құрылып, сол тізімнің ішінен тапсыру пәнін таңдайды. Пәнді таңдағаннан кейін, сұрақтарға жауап беруді бастайды. Бір пәннен тест тапсыруға берілетін уақыт алдын – ала енгізіліп қойылады. Сұрақтар мәліметтер қорындағы сұрақтардан кездейсоқтық әдіспен таңдалынып алынады. Сұрақ саны алдын – ала енгізіліп қойылады. Жауаптар қорға алғашқы үшеуі дұрыс болып енгізіледі, жауаптар тестілену кезінде араластырылып беріледі.

Төмендегі суреттен көріп тұрғаныңыздай тестілеу беті сұрақ номері, сұрақтан және оның сегіз жауабынан, «Қабылдау» (Принять) және «Артынан жауап беру» (Пропустить) батырмалары және таймерден тұрады. Бұл тестіленушінің уақытты дұрыс пайдалануына көмектеседі.

Сұрақтарға жауап беріп болғаннан кейін алған балы көрсетіліп, келесі пәнді таңдау беті ашылады.

Осылайша ОЖСБ – да белгіленген төрт пәннен тест тапсырып болғаннан кейін әр пәннен алған баллы мәліметтер қорына түседі. Ол мәліметтерді қалаған уақытта ашып қарауға болады.

1-сурет. Бағдарламаның тестілеу беті

1. 
   www.edu.gov.kz - Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігінің ресми сайты
   
2. 
   Кузнецов М.В., Симдянов И.В. PHP 5/6. – CПб.: БХВ-Петербург, 2010. – 1024 с.
   

УДК681. 3 Б 27

Жаңа Ipv6 протоколын осы кемшліліктерді жою үшін IETF ұйымы жасап шығарды. Бұл протоколда IP-адрес көлемі 128 битке жетіп (алдыңғы версияда 32 бит), ол адрестік кеңістікті миллиондаған есе арттырады. Жалпы қолданыстағы адрес әрбір планета тұрғынына 5·10²⁸-ненкеледі. 128 биттік адрес әрбіреуі 16 биттен болатын 8 бөлікке бөлінеді, олар он алтылық санау жүйесінде жазылып қос нүктелер арқылы бөлінеді. Мысалы: 32DA:01D3:0000:2F3B:02AA:00FF:FE28:8С6A. Әрбір блоктағы алдыңғы нөлдерді алып тастап, қысқартып та жазуға болады: 32DA:1D3:0:2F3B:2AA:FF:FE28:8С6A. Егер блок түгелдей нөлдерден құралса, оны қатар қойылған қос нүкте арқылы жазады: FF02:0000:0000:0000:0000:0000:0000:0002=FF02::2.

IPv6 адресі үш құраушыдан тұрады (1 сурет):

• 
  Ғаламдық префикс (Global Routing Prefix) – провайдер тағайындайтын және Ғаламторда желіні анықтайтын префикс (IPv4-тегі желі идентификаторының аналогі (Network ID)). Ол алғашқы 3 блокпен анықталады (48 бит).
  
• 
  Субжелі идентификаторы (Subnet ID) – субжеліге тиесілі адрес бөлігін анықтайды, 4 блокта (16 бит) көрсетіледі (Ipv4-тегі Subnet ID идентификаторына сәйкес).
  
• 
  Интерфейс идентификаторы (Interface ID) – құрылғының адресін анықтайды және IPv4 протоколындағы Host ID идентификаторының аналогі. Оған соңғы 4 блок сәйкес келеді (64 бит). Интерфейс идентификаторын алудың бірнеше тәсілі бар: оны қолмен теріп жазуға болады, DHCP-сервер арқылы алуға болады немесе желілік картаның физикалық адресін (MAC адрес) түрлендіріп алуға болады.
  

Global Routing Prefix	Subnet ID	Interface ID
48 bits	16 bits	64 bits
Public topology	Site topology	Interface identifier

1 кесте

Unicast – желідегі нақты құрылғыны анықтайтын адрес.

Multicast – құрылғылар немесе интерфейстер тобын анықтайды, осы адреске жіберілген ақпарат бірнеше құрылғыға тасымалданады.

Anycast – бұл адрес те бірнеше құрылғыны (топты) анықтайды, бірақ ақпарат топтағы ең жақын құрылғыға жіберіледі.

Ipv6 протоклында субжелі маскасы деген ұғым қолданылмайды. Субжелі маскасы дегеніміз – ғаламдық префиксті анықтайтын биттердің саны. Мұнда ол адрестен кейін қисық сызық арқылы жазылатын санмен алмастырылған (/). Мысалы: 32DA:1D3:0:2F3B:2AA:FF:FE28:8С6A /48, мұндағы /48 – алғашқы 48 бит Ғаламдық префикске тиесілі екенін анықтайды: 32DA:1D3:0, келесі 16 бит субжеліні анықтайды (2F3B), ал қалған 64 бит интерфейс идентификаторы (2AA:FF:FE28:8С6A).

IPv6 протоколы OSI моделінің желілік деңгейінде қолданылады. Сондықтан оған сәйкес келетін каналдық деңгейде қолданылатын протокол қажет болды. Жаңа проколдың (IPv6) пайда болуымен OSI эталонды моделінің каналдық деңгейінде жұмыс атқаратын тағы бір протокол пайда болды – ол Neighbor Discovery. Ол Ipv4 қолданатынAddress Resolution Protocol,ICMPv4 Router Discovery және ICMPv4 Redirectканалдық деңгей протоколдарын алмастырады.

IPv4 протоколының орнына IPv6 протоколын қысқа уақытта енгізу мүмкін емес. Сондықтан, айтарлықтай уақыт аралығында осы екі протоколды қатар қолдану қажет. Осы мақсатта бірнеше технологиялар жасап шығарылды: тунелдеу, екілік стек және протоколдар трансляциясы.

Тунелдеу технологиясында IPv6 ақпарат пакеті IPv4 ақпарат пакетіне инкапсуляцияланады (Инкапсуляция – ақпаратты пакетке немесе кадрға орналастыру процесі). Мұндай IPv4 пакетінде IPv6 жәнеIPv4 адрестері қатар болады, сол арқылы ол пакет IPv4 протоколын қолданатын желіде тасымалдана алады. Ол пакет қажетті құрылғыға жеткізіліп, ол жерде IPv4 адресі алынып тасталады да (декапсуляция орындалады – ақпаратты пакеттен немесе кадрдан алу процесі), құрылғы ақапаратты оқи алады. Инкапсуляция мен декапсуляция процестерінің қай құрылғыда орындалғанына байланысты бұл процесс үшке бөлінеді:«Маршрутизатор-Маршрутизатор», «Компьютер– Маршрутизатор», «Маршрутизатор – Компьютер».

Екілік стек технологиясында құрылғылар IPv6 және IPv4 протоколдарымен қатар жұмыс істей алады. Ең алғаш екілік стек технологиясын Windows XP және Windows Server 2003 жүйелері қолданды.

Үшінші технологияда ақпаратты бір протокол форматынан екінші протокол форматына түрлендіру орындалады. Ол үшін IPv6 протоколын қолданатын желі мен Ipv4 протоколын қолданатын желінің түйіскен жерінде шлюздер (шлюздер әртүрлі технологияны қолданатын желілердің түйіскен жерінде екі желіні байланыстыру үшін пайдаланылады) қолдану қажет.

Қазіргі кезде IPv6 протоколы IPv4 протоколының орнын алмастырып келеді. Ол протоколды енгізу арқылы адрестік кеңістікті кеңейтуге, адрес тағайындау мәселесін жеңілдетуге, маршрутизация процесін тиімді ұйымдастыруға, ақпараттық қауіпсіздік мәселесін жақсартуға болады. Жылдан жылға осы протоколды қолданатын желілердің саны артып жатыр (2012 жылы 9000 желі). Протокол бірнеше рет сынақтан сәтті өтті.
Әдебиеттер

1. 
   Олифер В.Г., Олифер Н.А. Компьютерные сети. Принципы, технологии, протоколы // Учебник для вузов. 3-е изд. – Санкт-Петербург: Питер, 2006, 638-647 б.
   
2. 
   Столлингс В. Современные компьютерные сети, 2-е изд. – Санкт-Петербург: Питер, 2003.
   
3. 
   Куроуз Дж., Росс К., Компьютерные сети, 4-е изд., - Санкт-Петербург: Питер, 2002.
   
4. 
   Щербо В.К., Стандарты вычислительных сетей. Взаимосвязи сетей // Справочник. – М: Кудиц-Образ, 2000.
   

Научный руководитель – к.ф.-м.н., доцент Тунгатаров Н.Н.

Всё начинается с простейших примитивов, как сфера(sphere), которая после применения определенных модификаторов, как например Duplicate Surface Curves и loft принимает достаточно интересные формы. Существует два способа создания персонажа: использование полигонов и NURBS(точки). Для создания своего персонажа мы в основном использовали второй метод, так как он позволяет создавать более детальные черты фигуры, однако для некоторых частей тела достаточно применение полигонов, что не требует большой детальности и при рендеринге позволяет сэкономить мощность машины и время. Путем добавления новых объектов и изменяя их форму, мы начинаем получать дополнительные части тела нашего персонажа. Например, для создания головы использовался простой примитив цилиндр, который мы разбивали на вершины и, используя такие инструменты как вращение и перемещение, приводили к наиболее удобной форме для дальнейшей работы с модификаторами. Проводя подобные действия, через некоторое время мы получаем практически готового персонажа. Создание данного персонажа предназначено для анимационного фильма, однако возможности использования достаточно широки.