Тексерген: пән оқытушысы Алтай Ә. А. Есік-2022 мазмұНЫ
Қарулы Күштердің беделіне және әскери тәртіпке қарсы бағытталған қылмыстар
жүктеу/скачать 396 Kb.
|
курстік жұмыс — копия
- Бұл бет үшін навигация:
- 385-бап. Тонаушылық
| 2.5 Қарулы Күштердің беделіне және әскери тәртіпке қарсы бағытталған қылмыстар
384-бап. Тұтқынға өз еркімен берілу Бұл қылмыстың объектісі болып, оның нәтижесінде бөлім, бөлімшенің жауынгершілік қабілетіне зиян келтіретін (нақты алғанда, жеке құрамның моральдық рухы, оның жауды жеңетініне сенімі және с.с. бұзылатын) соқтығысу кезіндегі әскери қызметті атқарудың белгіленген тәртібі келеді. Қылмыстың объективтік жағы – әрекеттерде, сол сияқты әрекетсіздіктерде көрініс табуы мүмкін. Бағалау үшін кінәнің жау жағына кетіп қалғанынын, әлде қарсылық көрсетпегені нәтижесінде тұтқынға алынғанының айырмашылығы болмайды. Тек әскери қызметшінің жаумен күресуге қабілеті бола тұра, қарсылықты тоқтатқанының, өз бетімен берілгенінің мәні болады. Егер ол тұтқынға күштеу жолымен (мысалы, ауыр жарақатына немесе зақымға және с.с. байланысты) алынған болса,онда оның іс-әрекеті қылмыс құрамын құрамайды. Қылмыс тек кінәлі жаумен тұтқынға алынған сәттен бастап аяқталған болып есептеледі. Қаралатын іс-әрекеттің субъективтік жағы – тек тікелей қасақаналықпен анықталады. Кінәлі өз әрекеті- әрекетсіздігінің қоғамдық қауіптілігін сезінеді, жауға тұтқынға түсу түріндегі зиянды салдар болуы мүмкіндігін алдын ала біледі және осыны қалайды [18]. Қаралатын іс-әрекетті бағалау үшін себеп және мақсаттың мәні үлкен болып келеді. Заң әскери қызметшінің әрекеттері қорқақтық немесе жігерсіздікпен себептенуі тиіс екенін тікелей қарастырады. Егер кінәлі тұтқынға Қазақстан Республикасының сыртқы қауіпсіздігіне және тәуелсіздігіне нұқсан келтіру немесе әлсірету мақсатыменен жасалынса, онда әскери қызметшінің іс-әрекеттері мемлекеттік опасыздықты құрайды (ҚК 165-бап). ҚК 384-бабыменен қарастырылған қылмыстың субъектісі болып – қандай да болсын әскери қызметші болуы мүмкін. 385-бап. Тонаушылық Бұл қылмыстың объектісі болып – армия мен флотта бекітілген, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің жоғары беделіне кепіл болатын, мықты әскери тәртіпті қамтамасыз ететін әскери қызметтің ережесі келеді. Қол сұғынушылықтың заты болып – өлгендер мен жараланғандардың қандай да болсын заттары: киім, ақша, құнды заттар және с.с. келеді. Бұл заттар кімдікі екенінің, біздің Қарулы Күштердің әлде жаудың өлгендерінің немесе жараланғандарының ба, мәні болмайды. Олар өлгендер мен жараланғандарда болып келгеніне мән беріледі. Алайда, сондай адамдардан қаруды немесе соғысты жүргізудің өзге құралдарын алып қою, егер бұл заттар арам ниетпен емес, жаумен күресу үшін алынған болса, осындай қылмысты құрай алмайды. Тонаушылықтың объективтік жағы – ашық болсын жасырынды жолменен өлгендерге жараланғандарда болып келетін заттарды ұрлауда болып келеді. Бұл ретте бағалау үшін құқыққа қайшы алып қою жараланғанға қарсы күш қолданумен болды ма әлде күш қолданусыз болғандығының мәні болмайды. Осындай ұрлау ұрыс орында болғанының мәні бар. Осындай орын болып – құрлық аумағы, сол сияқты теңіз аумағы да келуі мүмкін. Ұрыс орны ретінде тек майданның алғы қатардағы аумақты ғана емес, онда жаудың ауадан немесе өзге шабуылы жасалынған және зиян шеккендер бар терең тылдағы да аумақ келеді. Осындай реттерде тонаушылық бұл заттар кімнен: әскери қызметшілерден, әлде азаматтық адамдардан алынғанына қарамастан орын алады. Бұл қылмыс заттар өлгендер мен жаралағандардан алынған сәттен бастап аяқталған болып есептеледі. Осы қылмыстың субъективтік жағы – тікелей қасақаналық түріндегі кінәмен сипатталады. Кінәлі өз әрекеттерінің қоғамдық қауіптілігін және онда ұрланатын мүлікке ешқандай құқықтары болмайтынын сезінеді, меншік иесіне немесе өзге заңды иеге мүліктік зиян келтіру түріндегі зиянды салдар туындамай қоймайтынын сезінеді және олардың болуын қалайды. Тонаушылықтың субъективтік жағының міндетті сипаттары –пайдақорлық себеп және пайдақорлық мақсат. Тонаушылықтың пайдақорлық себебінің мәнісі арамтамақтық мінездегі қалауларда, өзінің мүліктік мұқтаждарын бөтен адамның есебінен қылмысты жолдармен, кінәліде ешқандай құқықтар болмайтын мүлікті алып алу жолымен қанағаттандыруға ұмтылуда болып келеді. Тонаушылықтағы пайдақорлық мақсат болып бөтен мүлікті өз мүлкі сияқты иелену, пайдалану және билік етуге, яғни жеке өзі тұтынуға, оны басқаша пайдалануға, сол сияқты оны сатуға, сыйға тартуға өзге негіз бойынша басқа адамдарға беруге іс жүзіндегі мүмкіншілікті алу келеді. Мүлікті өлгендер мен жараланғандардан пайдақорлық мақсатсыз алған тонаушылықты құрамайды. Мысалы, әскери қызметші ұрыс жерінде тоңып-қатып қалмауы үшін өлген жора-жолдасының жылы киімін пайдаланады. Қылмыстың субъектісі – қандай да болсын әскери қызметші. жүктеу/скачать 396 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|