1-дәріс. Генетика тұқымқуалаушылық және өзгергіштік ғылымы



бет25/78
Дата28.10.2023
өлшемі3,92 Mb.
#188908
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   78
Байланысты:
darister

Генетикалық код
ДНҚ-дан – белокка. Ген ДНҚ- дан тұратынын, ал ДНҚ қос тізбекті шиыршық екені белгілі. Егер ДНҚ шын мәнінде генетикалық молекула болса, ол белгілі бір ферменттің құрылымын да белгілеуін тиіс. Уотсон мен Криктің пікірі бойынша ДНҚ ның нақ осы ролін молекуласындағы нуклеотидтердің жүйелікпен орналасуымен түсіндіруге болады, мұнда ДНҚ тізбектеріндегі төрт нуклеотид кезектесіп отырады. Бірақ, ферментер химиялық жағынан белоктардың молекулалары, ал соңғылардың құрылымдық элементтері – амин қышқылы болып табылатындықтан, ол қышқылдардың белок молекуласында (демек, ферменттердікі де) орналасу реті ДНҚ молекуласындағы нуклеотидтердің орналасуына, дәліректайтқанда, нуклеотидтердің ДНҚ молекуласының тізбектерінде орналасуына қарай белгіленеді.
Тұқым қуалау информациясы ДНҚ- да қалай жазылған? Бұл мәселені алғаш 1954 жылы көтерген физик Г.Гамов болатын. ДНҚ – ның құрылысы толық анықталғаннан кейін бір жылдан соң, белоктағы амин қышқылдарының орналасу тәртібі ДНҚ – ның бір тізбегіндегі төрт түрлі нуклеотидтердің белгілі тәртіппен тізбектелу жолы арқылы белгіленуі керек деген ой түйді. Г.Гамов клеткада ДНҚ – ның төрт әріпті (нуклеотидті) тілін жиырма әріпті (амин қышқылдары) белок тіліне аударатын "сөздіктің болуы керек деп санады.

Кодонда бірінші тұратын негіз (5'-ұшы)

Кодонда екінші тұратын негіз

Кодонда үшінші тұратын негіз

У(А)

Ц (Г)

А (Т)

Г (Ц)

У (А)

УУУ,УУГфен УУА УУГ Лей



УЦУ УЦЦ УЦА Сер УЦГ

УАУТир УАГ УААмәнсіз УАГ

УГУ УГЦ Цис УГА мәнсіз УГГ Тир

У (А) Ц(Г)

А (Т)

Г(Ц)


Ц(Г)

ЦУУ ЦУЦ Лей ЦУА ЦУГ

ЦЦУ ЦЦЦ Про ЦЦА ЦЦГ

ЦАУ ЦАЦ Гиц ЦАА ЦАГ Глн

ЦГУ ЦГЦ Арг ЦГА ЦГГ

У(А)

Ц(Г)

А(Т)

Г(Ц)


А(Т)

АУУ АУЦ Иле АУА АУГ Мет

АЦУ АЦЦ Тре АЦА АЦГ

ААУ ААЦ Асп ААА ААГ Лиз

АГУ АГЦ Сер АГА АГГ Арг

У(А)

Ц(Г)

А(Т)

Г(Ц)


Г(Ц)

ГУУ
ГУЦ
ГУА Вал
ГУГ

ГЦУ
ГЦЦ Ала
ГЦА
ГЦГ

ГАУ
ГАГ Асп
ГАА
ГАГ
ГАГ Глу

ГГУ
ГЦЦ
ГГА Гли
ГГГ

У(А)

Ц(Г)

А(Т)

Г(Ц)


Ескерту: Амин қышқылдарының аттары жалпы қабылданған қысқартулармен берілген.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   78




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет