Ана тілі халықты әлі де кітаптар, мектептер болмаған кезде де оқытқан және өркениет пайда болғаннан кейінде оны оқытуды жалғас-тырған ұлы халықтық тәлімгер болып табылады

бара жатқан,ана тілін толық меңгермеген,ұлттық әдеп-ғүрыпта шаруасы жоқ еркін тәрбие-ленген, шылым-араққа жуық,адал мен арамды онша талғай қойматын жас өспірімдер тобы тағы бар.Бұларға ең әуелі ата-бабалары иманды,жомарт,текті адам болған-дығын түсіндіріп,ұлттық намыс,ата-тектік мақтаныш сезімін ояту ең дұрыс жол болмақ.Қазақ ұлтында тек мәселесі сүйекке сіңген ұғым. Баланы жай ғана осы өзінде бар артықшылықтарға үйірсек етуді мақсат тұтамыз. Неге? Мысалы, репрессия мен ашаршылық, соғыс пен атом бомбасының зардаптары секілді зұлматтар сол кезеңдегі ұрпақтың басын жұтып қана қойған жоқ, одан кейінгі өмірге келген ұрпақтарға да зардабын тигізіп отыр. Мысалы, бүгінгі ұрпақ өз басында туындаған көптеген аурулардың, агрессия мен депрессияның, тұйықтық пен оқшауланудың, тіл мен дінді ұмыту себептерін, рухсыздық пен тарихи зердесіздіктің себептерін түсіне алмайды. Тіпті, бұлардың қайдан келгенін де ойланбайды. Ал барлық мәселе осы текте жатыр. Ата-баба бойындағы барлық қиыншылықтар мен қарғыстар, күнәлар мен дерттер ұрпаққа айналып келіп соғуда.Егер сіздің атаңыз 18 жасында соғысқа қатысқан болса, сізде дәл сол 18 бен 20 жас аралығында ерекше бір агрессия болады. Сіздің қолыңызға қару ұстағыңыз келеді. Адамдарға деген кектенушілік және өзгелерді жау көрушілік сезіле бастайды. Оның себебі тағы да сол, сіздің атаңыздың сол жаста сол сезімдерді кешкендігі. Тек мәдениетін білу, дұрыс түсіну сізге тамырды сезінуді, кез келген мәселені түп-төркінінен қарас-тыруды үйретеді. Ал тегін жоғалтқан әулеттің ұрпағы өзінің отбасын да жоғалтады. Бұл- нақты статистикалық дерек. Яғни репрессия кезінде атаның айдауға кетуі, яғни отбасынан ажырауы, ұрпағында белгі береді. Дәл сол атасының айдауға кеткен жасында оның ұрпағы да отбасынан кетуге бейім келеді. Өйткені ол оның түпкі себебін түсінбейді.Түсінсе, ол соған қарсы, яғни қандағы қасіретке қарсы күресер еді. Бұл бір ұрпаққа дейін емес, бірнеше ұрпаққа дейін, мұны саналы түрде тоқтатқанға дейін жалғаса береді. Әулеттегі бір ер адамның кетуі, басқа да сол әулеттің ер адамдарының кетуіне алып келіп соғады.

құрамдас бөлігі,айшықты бір саласы болып келген. Сонымен қатар назардан тыс,ұмыт болуға шақ қалған кезі де болған .Сондығынан болар, іргелі,тіректі шоқтықты ғылым болып қалыптаса алмай келеді. Алайда, қазақ жұрты, тектану амалын тереңдетіп, жетілдіріп күні бүгінге дейін тіршілігінде дұрыс пайдаланумен келедіТұқым тектілігінің организмдік-биол-огиялық түбір-түйіні барын ХІV-XV ғасыр-ларда өмір сүрген ғұлама, шипагер Өтебойдақ Тілеуқабылұлы дәлелдеген. «Адам заты, тіршілігі, тоғалығы, мінсіз бітістігі әуелде ата-анада жарал-мақ, одан туылған ұрпаққа жалғаспақ…Алланың адам затын жаратқандағы берген ең зор бағы, бақыты, дәулеті-тек қана мінсіз бітістік. Міне, бұл-тұлғалық, мүшелік мінсіздік. Мінсіз-дікте, тұлғалық тоғалық ніл-қан. Мінсіздікте, тұлғалық тоғалық ширама – арқау. Міне, бұлар – тұлғалық бітістік, мінсіздік толықтық. Олайы, тұлғалық бітісте кемістік болмаса, арқандай мүшелерінде сырқаттық зақым қалдырған зардап болмаса, науқастық бейнет тартпаса, одан артық бақ қайдан болмақ. Сондықтан бұрынғылар: Ауыз дәулет – мінсіз бітіс. Көз дәулет – жұптылық іс.Көз, мұрын дәулет-малдық толыс, – деп ғақлиялық тұжырыммен түйіндеген» (Ө. Тілеуқабылұлы. Шипагерлік баян. Алматы, 1996.) Адамның бойындағы түрлі белгілер мен қасиеттердің тұқым қуалауын тегіне қарап анықтауға болатынын-қазақтың ойшылдары мен ғұлама-лары, ақылман-дары мен адамтанушыары халықтың талай ғасырлық тәжір-ибесіне негіздей отырып,тамаша тұжырым жасап, адам-танудың қарапйым ережелерін өмірге келтірген . «Жақсыдан жаман ұл туар, бір аяқ асқа алғысыз, Жаманнан жақсы ұл туар, адам айтса нанғысыз» деген даналықтың ғылыми мәні тереңде жатыр «Жал құйрығы қаба деп, Жабыдан айғыр салмаңыз.Қалың малы арзан деп,Жаман қатын алмаңыз.Жабыдан айғыр салсаңыз, Жауға шабар ат тумас,Жаман қатын алсаңыз,Топқа кірер ұл тумас.Жақсыдан жаман туса да,Жаманнан жақсы туса да, Тартпай қоймас негізге!»-деп Бұқар жырау тектіңәлеуметтің өміріне әсерін дәл айта білген.Тілі жоқтың тегі жоқ, Тегі жоқтың елі жоқ.Тектен нәр алған тозбайдыКөргені жақсы көш бастар

құлынм!»Бірақ тапсырарым бар.Сенің тектілігің жұғысты боларына сеніп,В) тобындағы балалармен таныс,достас,олардан шет тілін ұқ, оларға ана тілін ұқтыр, қалқам!.Менің қолымнан олар үшін дәнеңе де келмеді.Тек саған ғана сенім арту қалып тұр-деп өтінер едім.. Себебі, тәрбиелеу қазақ ілімінде «Өзімізді.өзіміз тәрбиелейміз»-деген қағида бар.Осылай алғашқы сөздің мәнін ашқан болдым. Ал,тұлға сөзіне келсек,қазақтың «кісі»» ұғымына мәндес, көп айтылып,көп жазылып талданған ұғым.Оны қазбалауды осы жолы хош көрмедік.Тәрбие мәңгілік,әрі тарихи ұғым. Тәрбиелеу-көне түріктік игдірілген сөзінен туындаған,оны қазақ баулу деген ұғымда ұзақ уақыт қолданған. (А.Байтұр-сынов) М.Жұмабаев төрт түрлі тәрбие бар деп атап,басқасын баулу деп алған.Осы күнде тәрбиенің түрі өте көп.Біз мұнда адами қасиетке баулу мағынасында алған едік. «Теория сөзіне тоқталайық. ҚР–ның Білім заңында оқытып тәрбиелеу ісі тек ғылыми негізде жүрілетіндігі көрсетілген.Кәзіргі дәуірде диалек-тикалық материализм,жауынгер атеизм негізінде талданған пайымдаулар ғылыми білімге жатқызылады.Сондықтан біздің ұсынысымыэ заң шеңберінде болу үшін теория деп отыр-мыз. Және бір сөзді де,генетика,родология ғылымдарынан асып қолданбадық.

