Илеудің нәтижесінде өзеңнің өзгерісі

1 кесте

Өзең	Пісу температурасы, °С	Кебу кезіндегі отыру, %	Созу кезіндегі беріктік шегі, шартты бірлік		Ісіну дәрежесі, %
			сулы	құрғақ
Илеуге дейін	60-65	70	100	40	200
Илеуден кейін:
Таннидтермен	70-90	0	124	100	40
Хром тұздарымен	90-140	40-50	124	120	100-130
Синтетикалық илегіштермен	65-75	30-60	-	-	60-100
Формальдегидпен	85-90	60-70	97	96	150

2. Илеу түрлері бойынша былғарыны топтастыру

Иленгендер тобына илеудің төменде көрсетілген негізгі түрлері бойынша өңделген былғарылар жатады.

1. Өсімдіктермен илеу

2. Минералдармен илеу

3. Синтанмен илеу

4. Сульфитцеллюлозамен илеу

5. Маймен илеу

6. Лайкамен илеу

7. Аралас илеу

Илеудің осы көрсетілген түрлерінің ішінде ең кең таралған түрлері:

- хромдық илеу - аяқ киімнің жоғары бөлігіне арналған хромдық былғары және галантереялық және техникалық былғарылардың кейбір түрлері өндіріледі;

- өсімдіктермен илеу - техникалық былғарылардың кейбір түрлері және арнайы тағайындалған былғарылар, мысалы, балықшылардың аяқ киімі, аяқ киімнің төменгі бөлігіне арналған былғары және т.б. өндіріледі.;

- аралас илеу - аяқ киімнің төменгі жағына арналған қатты былғары, техникалық және ерт-тұрмандық былғарылар, юфть және т.б. өндіріледі.

- маймен илеу - күдері (замша) өндіріледі;

- лайкамен илеу - лайка (галантереялық бұйымдарды жасауға арналған былғары) өндіріледі.

Былғарылар илеу әдістеріне байланысты физикалық қасиеттері, химиялық құрамы, органолептикалық белгілері бойынша әртүрлі болып келеді. Мұның барлығы жарғақты дайындау, илеу және илеуден кейінгі әрлеу

операциялары мен үрдістері жиынтығы бойынша анықталады.

Иленбеген былғарылар тобына пергамент (иленбеген көн) және қайыс жатады.

Пергамент - көзделген мақсатына байланысты күлденген және кептірілген немесе күлденген, күлсіздендірілген және кептірілген жарғақ болады.

Пергаментте дымқыл коллагеннің қасиеті толығымен сақталады. Кептіру кезінде жарғақтың қалыңдығының біршама азайып кетуінен пергамент жыртылуға қарсы үлкен салыстырмалы беріктікке ие болады. Өте қатты созылған пергамент ағаш затпен ұрған уақытта таза дыбыс шығарады.

Қодас, сарлық және бұқаның пергаменті тоқыма станоктарының бастырмаларын және өртке қауіпті цехтарда жұмыс істейтін машинаның тісті берілістерін дайындауда қолданылады. Бұзау және тана терісінен алынған пергамент щитті қусырмаларға, ал сиыр терісінен алынған пергамент барабандар дайындауда қолданылады.

Пергамент қаттылығымен және иілгіштігінің аздығымен ерекшеленеді. Қаттылығын төмендету үшін және иілгіштігін жоғарылату үшін оны глицеринмен майлайды.