§ 12.7 Қимадағы штрихтау
Практика түрінде əртүрлі материалдардан жасалған нəрселердің қималарын
орындауға тура келеді (
182
-сурет). Олардың əрқайсысы үшін
стандартта штрихтаудың белгілі бір түрі тағайындалады. Көбінесе бізге
металды қимада графиктік əдіспен белгілеу үшін шартты штрихтаудың
қолданылуы жиі кездесетін болады. Мұндай штрихтауды жіңішке түзу
параллель сызықтармен орындайды. Штрихтау сызықтарын сызба рамкасына
45 градус бұрыш жасай жүргізеді. Металды белгілеуге арналған штрихтау
сызықтарының арақашықтығы 1-10 мм шегінде болады (182-сурет, а, б).
Баылау
сратары
194
Штрихтау сызықтарын сызбада солға немесе оңға қарай көлбей жүргізуге
болады, бірақ бір детальдің барлық тіліктерінде жəне қималарында міндетті
түрде тек бір бағытпен жүргізу керек. Ол сызықтар контурлық немесе осьтік
сызықтармен бағыттас болса, онда оларды сол сызықтарға 60º немесе 30º
еңісте орындайды.
Егер қима нəрсенің қалыңдығы 2 мм-ге тең немесе кіші болса, оны
штрихтаудың орнына тұтас бояйды. Тіліктер мен қималарда өзара қосылған
детальдарды ажырату үшін əртүрлі бағытта штрихталуы тиіс көлбеулікпен
жүргізеді.
§ 12.8 Оңашаланатын элементтер
Берілген бөлшек жайында қандайда бір өлшеміне тиесілі немесе бөлігі
жайында қосымша графикалық түсінік қажет ететін бөлшектің қосымша
орындалатын кескінін оңашаланатын элементтер деп айтады. Əдетте оларды
үлкейтіп орындайды.
Оңашаланатын элементті қолданған кезде көріністе айтылған орынды
жіңішке сызықпен алып, шеңбер, эллипс немесе басқадай фигурамен шектеп,
0
60
0
45
0
45
195
көріністегі орнын сызығымен шығарып, шығару сызығының үстіне қазақ
əріптерінің бірін ретімен қояды (183-сурет).
Айтылған көріністе бөлшектің нақты мазмұнын көрсетуге қажетті қосымша
мəлімет беретін бөлігін оңаша элементпен шектеп шығарып көрсетеміз.
Мысалға, бейнеленген көрініс (а) болсын, ал оңашаланатын элемент –
«көрініс» (б) немесе «қима» (в) болуы мүмкін (184-сурет).
196
Достарыңызбен бөлісу: |