тылдығына ешкім теңдесе алмады. Олар жергілікті пілдерді аулады, мүндағы пілдер де мықыр, түрпаты бір түтам ғана еді. 2010 жылы жадтан өшкөн, көңілден көшкен заманалар жықпылын- да жоғалтқан тағы бір туысымыз оралды: Сібірдегі Денисов үңгіріне қазба жүмыстарын жүргізу барысында, тасқа айналған саусақ табыл- ды. Генетикалық талдау қалтарыста қалған қаңқаның бұрын-соңды белгісіз болған адам түріне тиесілі екенін дәлелдеді, соған сәйкес оны «Денисов адамы», Homo denisova деп атады. Басқа үңгірлер мен аралдарда, өзге климаттық белдемдерде әлі табылмаған тағы да бі- раз туысқандарымыз жатқан шығар, кім біледі... Осы адам түрлері Еуропа мен Азияда дамып жатқанда Шығыс Аф- рикада да эволюция жалғаса берді. Адамзаттың бесігі жаңа түрлерді, соның ішінде: Homo rudolfensis (Рудольф көлінің адамы); Homo ergadler (жұмыс істеуші адам); ақырында, бетіміз бүлк етпестен Homo sapiens (саналы адам) деп атаған өзіміздің тел, жеке түрімізді өсіріп-өндірді. Адамдардың кейбір түрлері алпамсадай, кейбіреулері ергежейлі болды. Олардың арасында алғыр аңшылар мен өсімдік жемісін жинау- ға епсекті терімшілер де жүрді. Біреулері бір аралдың шегінен шықпай тіршілік етсе, келесілері бүтін бір құрлықты игерді. Сөйте түра, бүлар- дың бәрі Homo туысының өкілдері, қарапайым тілмен айтқанда, адам- зат қауымы еді. Қүдды осы түрлер бірін-бірі ізбасар ретінде алмастырып отырған- дай: эргастер - эректусті, эректус - неандертальдықты, ал ол мына біздің осы туыстастығымызды туындатқан дегенге саятын адасқақ 1 5
БІРІНШІ БӨЛІМ пікір етөк жайған. Желілік модель жалған пайымға жүгіндіріп, уақыт-
