К. К. Карменов 5В100100 «Өрт қауіпсіздігі» мамандығына арналған «Қызметті және дайындықты ұйымдастыру» пәні бойынша дәріс курсы

1) депо салу және қайта жаңарту (ауыстыру не ескілерін қайта орналасытру);

2) жең базаларын салу;

3) өрт сөндіру техникасы паркін жаңарту;

4) техникалық қызмет, байланыс жүйелерін дамыту;

5) қала өртке қарсы қызметін басқарудың автоматтандырылған жүйесін құру және дамыту;

6) барлық деңгейдегі кадрларды даярлау;

7) қала өртке қарсы қызметінің жеке құрамы үшін тұрғын ғимараттар салу;

8) жеке құрамды әлеуметтік қорғаудың түрлі мәселелерін шешу (медициналық оңалту, демалыс базаларын құру).

Осы іс-шаралардың барлығын қаржыландыру мәселесін бұл жерде қарастырмаймыз.

1. Ұйымдық жобалау дегені не?

2. Ұйымдық жобалау нәтижесіндене құрылады?

3. Ұйымдық жобалаудың маңызды кезеңдеріне не жатады?

4. Жобалау тәсілдерінің қалай топтастырады?

5. Қаланың өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесіне не жатады?

6. Өртке қарсы нормалармен ретке келетін инженерлік іс-шараларға не жатады?

7. Ұйымдық жобалау процессінің кезеңдерін атап шығыңыз.

1. Брушлинский Н.Н., Микеев А.К., Бозуков Г.С. және т.б.; Брушлинский Н.Н. редакциясымен.Совершенствование организации и управления пожарной охраной. - М.: Стройиздат, 1986. 192-200 б.

1. Қала және ауылдық елді мекендерде өртке қарсы қызметті ұйымдастыру процессіне әсер ететін факторлар.

2. Қала және ауылдық мекендерде өртке қарсы қызметін ұйымдастыру тәртібін анықтайтын негізгі құжаттары.

Дәрістің мақсаты: қала, ауылдық елді мекендерде,ұйымдар мен өнеркәсіптерде өртке қарсы қызметті ұйымдастыру процессіне әсер ететін факторлары, өртке қарсы қызметін ұйымдастыру тәртібін анықтайтын негізгі құжаттары туралы жалпы мәліметті жеткізу.

Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі маңызды ұйымдастыру шараларының ішінде күзетілетін қала, елді мекен жәненысандарға профилактикалық және жедел қызмет көрсету үшін өртке қарсы қызметін ұйымдастыру бірінші орында тұр. Қалалар мен облыстардың өртке қарсы қызмет штат санын ұлғайту және ұйымдастыру мәселесін шешу үшін келесі мәліметтер қажет:

- қала (облыстың) экономикалық анықтамасы;

- штат жобаласы;

- бар және салынып жатқан өрт сөндіру деполарының орналасу сұлбасы;

Экономикалық анықтамада мыналар көрсетіледі:

- қаланың географиялық орналасқан жері;

- қала экономикасы, оның ішінде халық саны;

- аудандар бойынша құрылыстар сипаттамасы;

- қаланың жеке имараттарының сипаттамасы;

- қала өнеркәсіп объектілерінің, ғылыми-зерттеу және өзге де мекемелерінің өрт-тактикалық және экономикалық сипаттамасы;

- қаланың шаруашылық мақсатқа және өрт сөндіру мақсатына арналған сумен қамтамасыз етілуі;

- қаланың негізгі және магистральді жолдары, олардың ахуалы;

- қаланың негізгі құрылысынан бөлінген, бірақ қаланың шекарасына кіретін жеке кенттер мен объектілердің сипаттамасы;

- бар өртке қарсы қызметтің сипаттамасы (сапалық және сандық құрамы, өрт сөндіру техникасының бар болуы мен ахуалы);

- соңғы 5-10 жылдағы өрттер саны мен одан келген шығын;

- МӨҚҚ бөлімшелері орналасатын бар және салынып жатқан өрт сөндіру деполарының қысқыша сипаттамасы;

- өртке қарсы қызметті ұйымдастырудың мақсатқа лайықтылығы.

Құрылатын МӨҚҚ бөлімшелерінің санын шартты өрттерді сөндіру үшін қажетті құралдарды негіздеу ретінде«Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар» техникалық регламенттің талаптары басшылыққа алынады.

Өрт сөндіру деполарын жобалағанда ҚР ҚН 2.02-30-2005 Өртке қарсы қызмет органы объектілерін жобалау нормаларына сәйкес қоғамдық мақсаттағы үй-жайларды, гараждар мен тұрғын үй-жайларды енгізу қажет.

Қалаларда, елдi мекендерде және аса маңызды мемлекеттiк меншiк объектiлерiнде өрт сөндiрудi және басқа төтенше жағдайларды жоюды Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Төтенше жағдайлар комитетінің мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлiмшелерi жүзеге асырады.

Қала және елдi мекен аумағына өртке қарсы қызмет бөлiмшелерiн орналастыру қаладағы шақыру жасаған орынға алғашқы өрт бөлiмшесiнiң жету уақыты 10 минуттан аспауға, ал елдi мекен үшiн - 20 мин аспауға тиiс деген шартқа сүйенiп анықталады.

Қалалар мен елдi мекендер үшiн өрт деполары мен өрт сөндiру автомобильдерiнiң саны Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етiлген құрылыс нормалары талаптарына сәйкес анықталады.

Қалалар мен елді-мекендерде өртке қарсы қызметті ұйымдастырғанда елді-мекенде өрт сөндіру бөлімдері мен техниканың қанша саны шоғырланатынын білу қажет және осыған негізделіп МӨҚҚ ұйымдастыру құрылымы құрылады. Өрт сөндіру автомобильдерінің санын анықтау үшін келксі әдістер қолданылады:

1. Қаланың немесе елді-мекеннің халқының саны және ауданы бойынша.

1 кесте. Арнайы өрт сөндіру автомобильдерінің саны

Қалаларды күзету жөніндегі өртке қарсы қызмет органы мен арнайы құрамалар жарағында тұрған негізгі, арнайы және көмекші өрт сөндіру автомобильдері мен байланыс құралдары бірліктеріның санына байланысты, техникалық қызмет бөлімшелері құрылады:

- өндірістік-техникалық орталықтар — 200 бірліктен астам;

- техникалық қызмет отрядтары — 100-ден 200 бірлікке дейін;

- ӨТО мен отрядтар құрамына кірмейтін, техникалық қызмет бөлімдері – 20-дан 100 бірліккедейін;

- техникалық қызмет жеке посттары — 20 бірлікке дейін.

Мына формуланы пайдаланамыз:

бұнда N - өрт сөндіру автомобильдерінің саны, Q – өрт сөндіруге судың жиынтық шығыны, q – бір өрт сөндіру автомобильінің өнімділігі – 14 л/с, өйткені бір бөлімше негізгі өрт сөндіру автомобильінде «Б» 2 оқпанын немесе «А» 1 оқпанын береді.

Сыртқы өрт сөндіруге судың жиынтық шығыныжәне бір уақыттағы өрттердің есептік саны «Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар» техникалық регламенті талаптарына сәйкес анықталады.

Штатты әзірлеген және бөлімнің әр өрт сөндіру техникасына жауынгерлік есептоп санын анықтау кезінде негізгі және арнайы өрт сөндіру автомоильдері үшін үлгі штат пайдаланылсын, ал профилактикалық құрам қызметкерлерінің саны халық саны мен меншік нысанына қарамастан қызмет көрсету ауданында өнеркәсіп және басқа да объектілердің бар болуына байланысты анықталады (шамамен 10-12 мың халыққа бір МӨБ қызметкері).