Көрнекті журналист, қаламгерлердің шығармашылық жолға келуіндегі алғы шарттар
Журналистік зерттеу мен сараптама жүргізу тәсілдері
жүктеу/скачать 0,62 Mb.
|
АХОНОВА СЕССИЯ-1
| Журналистік зерттеу мен сараптама жүргізу тәсілдері.
Тақырыптың өзектілігі мынада: соңғы жылдардағы қоғам өміріндегі өзгерістер қоғамдық және саяси өмірге деген қызығушылықты арттырып, адмның қоғам өміріне толық қатысушысы болуына себеп болды. Қазіргі баспасөзде журналистік зерттеу қоғамның қазіргі өмірінің панорамасын (оқиғалар, процестер, құбылыстар, проблемалар, әрекеттер, кейіпкерлер және т.б.) көрсетіп, көрнекі орынға ие болды. Әлеуметтік шындықта көбінесе қарама-қайшылықтар өткір болып, проблемалардың шешілмеуі соғыс алдындағы шиеленістерге, содан кейін жанжалға әкелетінін түсінеміз. Бұл жағдайда журналист жиі араға түсіп жатады. Қандай болғанда да, әлеуметтік, еңбек, моральдық, тұлғааралық және жеке тұлғалар арасындағы жанжалдарды зерттеу – журналистикаға қажетті прагматикалық сипат береді. Таза қылмыстық немесе құқықтық тақырып көптеген журналистикалық зерттеудің тақырыбы болып табылады. Егер әлеуметтік сауалнамалар көрсеткендей, қауіпсіздік мәселелерін бірінші орынға қойсақ, журналистика қоғамдық пікірдің құралы ретінде бұл мәселеге ерекше мән береді. Зерттеудің мақсаты деп – таңдалған мәселелер бойынша журналистік зерттеу процесін модельдеуді айта аламыз. Журналистік зерттеу жүргiзудiң өзіндік сатылары мен әдiстерi бар. Журналистік зерттеулердің мақсаттары, өз кезегінде, танымдық сатыларымен сәйкес келетін әдістерді қолдану нәтижесінде жүзеге асырылады. Журналистік зерттеу осындай бірнеше қадамдарды қамтиды. 1. Алдын-ала ақпарат алу Әрине, бұл қылмыстың бар екенін білу журналист таңдаған тақырып бойынша нақты зерттеу жүргізу үшін жеткіліксіз. Мұндай зерттеуді бастау үшін нақты ақпараттық «хабар» қажет. Бұл деректер дұрыс болуы мүмкін немесе жалған болуы мүмкін, бірақ олар болмаған кезде журналист тексеруге көшуі тиіс. Ол қалай жүзеге асады? Кейде қарапайым қызығушылыққа негізделген тақырып бойынша ақпаратты «соқыр» іздеу нәтиже береді. Кітаптар, газеттер, журналдар оқып, деректі фильмдер мен телеарналарды көруге, библиографиялық шолулармен танысуға, басқа да кітапханалық дереккөздерге, компьютерлік басылымдарға және халықаралық дерекқорларға журналисті өте нақты іздеудің нақты мекен-жайына шақыруға болады. Бірақ көбінесе мұндай мекенжайлар редакторға телефон арқылы немесе хаттар арқылы ұсынылады. Кейде зерттеуді дайындаудың негізі кәсіби журналистік ортада үнемі айналысатын ақпарат негізінде пайда болады. Бастапқы ақпаратты алудың тағы бір жолы — жасырын сауалнама. Осы мақсатта зерттеуші журналистің жұмысында сауалнама жариялануы мүмкін, оған жауаптар одан әрі іздестірудің белгілі бір мекен-жайына жіберуі мүмкін сұрақтар қойылады. 1.2. Журналистік зерттеудің мақсаттары мен міндеттерін келісу. Бастапқы ақпаратқа ие болу үшін журналист кемінде шамамен зерттеудің нақты тапсырмасын анықтауы керек. Ол үшін, ең алдымен, күдіктінің анықтамасы болуы мүмкін адамдардың ісқимылының ауқымын және олардың шеңберін белгілеуі керек. Бұдан басқа, осы нақты жағдайда бар нақты мүмкіндіктер негізінде зерттеудің жалпы мақсаттарын нақты мақсаттар деңгейіне дейін анықтау керек. Осылайша, келесі мақсаттар белгілі болады, мысалы: 1) нақты қатысушыларды анықтау; 2) қылмыстың тетігін сипаттау; 3) қылмыс жасағаны үшiн зерттеу барысында қылмыстық iс-әрекет жағдайына қатысушыларды қозғайтын себептердi анықтау; 4) әлеуметтік себептерді белгілеу; 5) зерттеу жүргізілген қылмыстық ахуалды дамытудың ықтимал салдарларын болжау. Журналист осы мақсаттардың барлығын жүзеге асыру міндетін қойып, кейбіреулеріне, тіпті біреуіне де тоқтауы мүмкін. Бәрі өз қолында болатын фактілерге, сондай-ақ автордың немесе оның редакторларына ғана белгілі болатын басқа да себептерге байланысты болады. 1.3 Зерттеу гипотезасын қалыптастыру Гипотеза зерттеудің маңызды сатыларының бірі болып табылады. Зерттеу гипотезасы бойынша, мысалы, журналистке қызығушылық танытқан қылмыс неге себеп болуы мүмкін, оның себебі қандай болуы мүмкін, оның пайдасына кім қатыса алады, кім оның қатысушысы бола алады? Гипотезаны (гипотезаны) шығару, бірінші кезекте, журналистік зерттеу тақырыбына байланысты қойылған сұрақтарға жауап беру үшін қозғалу бағытын ұсынатындығына байланысты маңызды. жүктеу/скачать 0,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|