«Логопедия негіздері» пәнінің оқу-әдістемелік кешені ҚР 06. 08
жүктеу/скачать 0,89 Mb. Pdf көрінісі
|
ktj 20476
- Бұл бет үшін навигация:
- ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ Р/с Авторы, атауы, шыққан жылы Саны
- ДӘРІС КЕШЕНІ 1 модуль. Логопедияның обьектісі, пәні, әдістері және міндеттері.
- 1.2 Тіл кемшіліктерінің зерттелу тарихы. Аннотация
- Жоспар
ҚОСЫМША ӘДЕБИЕТ: 1. Әліппені оқытуға арналған әдістемелік нұсқау.Қ.Қ.Өмірбекова ,К.К.Бектаева 2. Әліппеге дейінгі кезеңде көмекші мектеп оқушыларымен жұмыс жүргізу. Методикалық нұсқау. 3. Көмекші мектепке арналған байқау бағдарламасы.Гуман пәндер.- Алматы:ААҚ,2002.
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ Р/с Авторы, атауы, шыққан жылы Саны кітапх. (саны) кафедрад а (саны) электронды форматтағы әдебиеттер Қамтамасыз етілуі % 1 Дүйсенбаева Р.Д. Логопедиялық түзету жұмыстары : Оқу әдістемелік құрал. - [б. м.], 2009. - 80 б. 20
75 2 Балтымова М.Р. Мүмкіндігі шектеулі балалар дамуының клиникалық ерекшеліктері : Дәрістер курсы. - [б. м.], 2012. - 126 б. 1
7 3 Абдрахманова А.Т. Психокоррекция : Оқу құралы. - Алматы : Эпиграф, 2016. - 124 бет 100
100 4 Тебенова, Қ. С. Арнайы психология [Текст] : оқулық / Қ. С. Тебенова, А. Р. Рымханова. - Алматы : Дәуір, 2011. - 264 бет. - ISBN 978-601-217-203-4 : 517 тг
50
100 5 Дүйсенбаева, Р. Д. Мүмкіндігі шектеулі балаларды тілге оқыту әдістемесі [Текст] : дәрістер жинағы / Р. Д. Дүйсенбаева. - Ақтөбе : Қ. Жұбанов ат. АӨМУ БО, 2016. - 151 бет. 40
100 6 Шестакова, Е. В. Речевые нарушения и их коррекция у детей с ДЦП [Текст] : курс лекций / Е. В. Шестакова. - Актобе : ИЦ АРГУ им. К. Жубанова, 2015. - 124 с
10
50 7 Жигарева М.В. Дети с комплексными нарушениями в развитии: педагогическая помощь : Учебное пособие. - [б. м.] : Академия, 2006. - 240 с 4
27
8 Специальная психология [Текст] : учеб.пособие для студ. / В. И. Лубовский, Т. В. Розанова, Л. И. Солнцева. - 3-е изд. - М. : Академия, 2006. - 464 с 1
7 9 Айтбаева А.Б. Коррекциялық педагогика негіздері : Оқу құралы. - Алматы : Нур-Принт, 2014. - 131 бет 50
100 10 Дүйсенбаев А.Қ. Логопедия негіздері : Оқу құралы. - Алматы : Отан, 2016. - 192 бет 50
100 11
Өмірбекова Қ.Қ. Ринолалия : Оқу құралы. - Алматы : Абай ат. ҚазҰПУ, 2014. - 99 бет 30
100 12 Шестакова Е.В. Ринолалия и нарушения голоса : Курс лекций. - Актобе : ИЦ АРГУ им. К. Жубанова, 2015. - 142 с 10
50 13 Шестакова Е.В. Речевые нарушения и их коррекция у детей с ДЦП : Курс лекций. - Актобе : ИЦ АРГУ им. К. Жубанова, 2015. - 124 с 10
50 14 Коржова Г.М. Основы логопедии с историей логопедии : Учебное пособие. - Алматы : КазНПУ им. Абая, 2014. - 96 с 30
100 15 Гонеев, А. Д. Основы коррекционной педагогики [Текст] : 6
40
учебное пособие / А. Д. Гонеев, Н. И. Лифинцева, Н. В. Ялпаева ; под ред. В. А. Сластенина. - М. : Академия, 2007. - 272 16
Настольная книга педагога-дефектолога [Текст] / Т. Б. Епифанцева, Т. Е. Киселенко. - 2-е изд. - Ростов н/Д : Феникс, 2008. - 564 с 4
27
17 Касымова Г.М. Игровая терапия навыков общения детей дошкольного возраста с речевым недоразвитием : Методическое пособие. - Алматы : Отан, 2015. - 62 с 41
100 18
Ильина, С. Ю. Формирование текстовой деятельности 5-6 классовучыщихся с интеллектуальным недоразвитием [Текст] : методическое пособие / С. Ю. Ильина. - СПб : КАРО, 2006. - 96 с 2
13
19 Өмірбекова Қ.Қ. Логопедиялық практиканы жүргізудің әдістемелік нұсқауы : Оқу-әдістемелік нұсқау. - Алматы : Абай ат. ҚазҰПУ, 2014. - 59 бет 10
67 20 Заркенова Л.С. Арнайы педагогика : Оқу құралы. - Алматы : Эверо, 2014. - 180 бет 75
100 21 Коржова Г.М. Организация и содержание логопедической работы в разных типах образовательных организаций для детей в Республике Казахстан : Учебное пособие. - Алматы : Нур- Принт, 2014. - 53 с 30
100 22 Манжуова Л.Н. Клинические особенности развития детей с ограниченными возможностями : Учебное пособие. - Алматы : Нур-Принт, 2014. - 116 10
50 23 Қарабаева, Қ. Ә. Арнайы педагогика және психология негіздері [Текст] : әдістемелік құрал / Қ. Ә. Қарабаева. - Ақтөбе : Қ. Жұбанов ат. АӨМУ БО, 2016. - 165 бет- 18
100 24
Абдрахманова, А. Т. Психокоррекция [Текст] : оқу құралы / А. Т. Абдрахманова. - Алматы : Эпиграф, 2016. - 124 бет
100
100 25
Искакова, М. С. Арнайы психология [Текст] : оқулық / М. С. Искакова. - Алматы : Эпиграф, 2016. - 256 бет 75
100 26 Дүйсенбаева Р.Д. Мүмкіндігі шектеулі балаларды тілге оқыту әдістемесі : Дәрістер жинағы. - Ақтөбе : Қ. Жұбанов ат. АӨМУ БО, 2016. - 151 бет 40
100 27 Дүйсенбаев А.Қ. Логопедия негіздері : Оқу құралы. - Алматы : Отан, 2016. - 192 бет 30
100 28
Ибатова Г.Б. Дамуында түрлі ауытқулары бар балалардың сөйлеу тілі дамуының ерекшеліктері : Оқу құралы. - Алматы : Абай ат. ҚазҰПУ, 2014. - 48 бет 50
100 29
Дүйсенбаева , Р. Д. Күрделі кемшілігі бар балалардың психофизикалық даму ерекшеліктері пәні бойынша 5В010500 - «Дефектология» мамандығына арналған [Электронный ресурс] : оқу-әдістемелік кешен / Р. Д. Дүйсенбаева . - Электрон. текстовые дан. - Ақтөбе : АқтМПИ, 2012 1
7
30 Касымова Г.М. Игровая терапия навыков общения детей дошкольного возраста с речевым недоразвитием : Методическое пособие. - Алматы : Отан, 2015. - 62 с 41
100 31
Коржова Г.М. Общее недоразвитие речи у детей : Учебное пособие. - Алматы : КазНПУ им. Абая, 2014. - 46 с
30
100 32
Ибатова Г.Б. Дамуында түрлі ауытқулары бар балалардың сөйлеу тілі дамуының ерекшеліктері : Оқу құралы. - Алматы : Абай ат. ҚазҰПУ, 2014. - 48 бет 50
100 33 Өмірбекова Қ.Қ. Логопедиялық практиканы жүргізудің әдістемелік нұсқауы : Оқу-әдістемелік нұсқау. - Алматы : Абай ат. ҚазҰПУ, 2014. - 59 бет 10
50 34 Дүйсенбаева Р.Д. Мүмкіндігі шектеулі балаларды тілге оқыту әдістемесі : Дәрістер жинағы. - Ақтөбе : Қ. Жұбанов ат. АӨМУ БО, 2016. - 151 бет 40
100 ПӘН БОЙЫНША ӨЗІНДІК ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ
СӨЖ және ОСӨЖ тақырыптары Берілген мерзімі Қабылдау мерзімі 1 Балалардың сөйлеу тілінің
кемістіктерін анықтау
(принциптері, түрлері, міндеттері,) №1
№2 2 Тіл дыбыстарын дұрыс айтуын қалыптастыру бағытында жүргізілетін логопедиялық жұмыстың принциптері мен кезеңдері. №2 №3
3 ОНЖ орталықтары және сөйлеу тілінің негізгі бұзылымдары №3 №4
4 Гидроцефалия кезіндегі сөйлеу тілінің процесстерінің ерекшеліктері №4
№5 5 Сөйлеу патологиясы бар балаларды неврологиялық тексеру әдістері №5
№6 6 Дамуында ауытқуы бар балалардың сөйлеу тілінің ерекшеліктері №6
№7 7 Қазақстанда логопедиялық жұмысты ұйымдастыру №7 №8
8 Жалпы білім беретін мектептерде логопедиялық жұмысты ұйымдастыру. №8
№9 9 Сөйлеу тілі бұзылған балаларға педагогикалық көмек көрсету №9
№10 10 Сөйлеу тілінің бұзылымдары жөнінде ғылымның дамуы және құрылуы №10
№11 11 Балалардың сөйлеу тілін тексеру. Кесте құру. №11 №12
12 Балалардың тілдік емес жүйелерін дамытуда дидактикалық материалдар мен көрнекіліктер жинақтау. №12 №13
13 ЖСТЖ бар баланы тексеру схемасын құрастыру Таблица түрінде ұсыну. №13 №14
14 ФФЖ бар баланы тексеру схемасын құрастыру №14
№15 15
ДӘРІС КЕШЕНІ 1 модуль. Логопедияның обьектісі, пәні, әдістері және міндеттері. 1.1 Логопедияның обьектісі, пәні, әдістері және міндеттері. Аннотация: Логопедияның пәні сөйлеудің бұзылуы және сөйлеу тілі бұзылған адамдарды оқыту мен тәрбиелеу. Зерттеу объектісі – сөйлеу тіліндегі кемшілікке ұшыраған жеке тұлға.
1.Логопедияның мақсаты 2. Сөйлеу тілінің дамуының бұзылымдары
тәрбиелеймін» деген мағынасынан шыққан. Логопедияның пәні сөйлеудің бұзылуы және сөйлеу тілі бұзылған адамдарды оқыту мен тәрбиелеу. Зерттеу объектісі – сөйлеу тіліндегі кемшілікке ұшыраған жеке тұлға. Сөйлеу тілінің бұзылуын физиологтар, невропатологтар, психологтар, лингвистер зерттейді. Бұл ғылымдардың барлығы сөйлеу тілінің бұзылуын өздерінің көзқарастары жүйесінде ғана зерттесе, логопедия сөйлеудің бұзылуын арнаулы әдістер мен тәсілдер арқылы алдын алып, емдеу шаралары негізінде қарастырады. Логопедияның құрылымын балалар логопедиясы, жеткіншектер логопедиясы, ересектер логопедиясы құрайды. Логопедияның мақсаты – сөйлеу тілі бұзылған адамдарды қайта тәрбиелеудің ғылыми негіздерін құру болып табылады. Логопедия ғылымы сөйлеу тіліндегі кемшілікке оптимистік, гумманизмдік көзқараспен қарауды басшылыққа алады. Сөйлеу тілі бұзылған жеке тұлғаның жан-жақты қалыптасуы үшін қолайлы жағдайларды жасауды ұстанады. Оптимизм тұрғысынан қарастырсақ, биологиялық жолмен таралған немесе пайда болған кемшілікті спецификалық әлеуметтік әрекет арқылы түзетудің жолдарын қарастырады. Физиолог И.П.Павлов орталық нерв жүйесінің түзетуге икемді жолдарын және оның компенсаторлық жүйелерінің шексіз екендігін айта келе, былай дейді: «Қолайлы әдістер мен тәсілдер арқылы жүргізілген жұмыстың нәтижесі барлық қолайсыз жағдайларды түзете алады». Қорыта келе, логопедияның негізгі міндеттері анықталады:
- сөйлеу тілінің бұзылу формаларының барлық кезеңінде сөйлеу әрекетінің онтогенезін зерттеу; - сөйлеу тілінің бұзылуының таралуын, симптомдарын, деңгейлерін анықтау; - тұлғаның қалыптасуына, психикасына әрекеттің барлық түрлерінде сөйлеу тіліндегі кемшіліктің тигізетін ықпалын анықтау; - дамуында кемшілігі бар балалардың сөйлеу тілінің бұзылымдарын зерттеу; - сөйлеу тілінің бұзылу этиологиясын, симптомдарын, механизмдерін, құрылымын анықтау; - сөйлеу тілінің бұзылуын педагогикалық диагностикалаудың әдістерін жасақтау; - сөйлеу тілінің бұзылуын жүйелеу; - сөйлеу
тілінің бұзылуын болдырмаудың құралдарын, дифференциалдық принциптерін жасақтау; - сөйлеу тілінің бұзылуы кезіндегі профилактикалау жұмыстарын ұйымдастыру; - жұмыстарын ұйымдастыру; Көрсетілген міндеттерден логопедияның теориялық және практикалық бағыттылығы анықталады. Сонымен сөйлеу тілінің дамуы мен оның бұзылуын түзету және сақтандыру логопедиялық ықпал жасау барысының негізгі бағыты болып есептеледі. Логопедияның мағынасы тілдің әлеуметтік маңызымен байланысты. Өзімізге белгілі біздің тіліміз екі міндетті атқарады.Біріншісі адам мен адамды өзара қатыстыру, байланыстыру құралы ретінде қолданылса, екіншісі айтайын деген ойларын бір-біріне жеткізіп түсінісу үшін қолданылады. Онсыз адамдар ұйымдасқан түрде бірігіп тіршілік жасай алмас еді, табиғаттың күшіне қарсы күресе алмас еді, өзара түсінісіп, дегеніне жете алмас еді. Сондықтан да біздің тіліміз адам қоғамының өсіп-өнуі үшін ең маңызды құрал. Тілдің сөйлегенде бұзылып, дыбыстың дұрыс қолданылмауы адамның әлеуметтік белсенділігіне, жеке басының қызметіне, сонымен бірге психикалық дамуына әсерін тигізуі мүмкін. Мысалы, кейбір дыбыстардың үндестік нақышымен дұрыс айтылмауы адамның өзіне сезіліп, ол ыңғайсызданады, содан өз сөзіне немқұрайлы, салғырт қараған соң, сөзінің сұлулығы жойылады да кісімен мәнерлеп сөйлесуіне кедергісін тигізеді. Күрделі тіл мүкістіктері немесе тұтықпа сияқты кемістіктер мектепте баланың оқу үлгерімінің төмендеуіне себебін тигізсе, өскенде мамандық таңдауына да әсер етіп, қиындық туғызады.Біздің тіліміз ойлаумен тығыз байланысты. Баланың тілін дамытумен бірге біз оның ойын да дамытамыз. Тіл ойдың құралы деп аталады. Біз сөздің жәрдемімен ғана ойлаймыз. Адамның ойлауы тек тіл арқылы ғана туып және де сол арқылы қолданылады.Олай болса баланың таза, дұрыс сөйлеуінің оның ойының дамуы үшін де үлкен маңызы бар. Сөздік қорының таяздығы, тілдің толық жетілмеуі ақыл ойдың дамуын кешеуілдететін нышаны болады.Таза әдеби тілде сөйлетуге үйрету жұмысы мектеп жасына дейінгі балаға берілетін эстетикалық тәрбиенің ең маңызды саласы.Тіл кемістігі бұл ауру емес. Басқа бір аурумен сырқаттанғанда, соның зардабынан солай болып қалуы мүмкін. Сондықтан тілінің мүкісі бар адамды науқас деуге болмайды.Дыбысты дұрыс айтқызуға үйрету немесе фонематикалық естуін дамыту кезінде дыбыстық талдау, жинақтау сияқты педагогикалық тәсілдер логопедияда да жиі қолданылады.
1.Логопедия пәнінің мақсаты мен міндеттерін ата. 2. Логопедияның басқа ғылым салаларымен байланысын анықта. 3.Логопедиядағы зерттеу әдістерін ата. Әдебиет: 1. Қ.Өмірбекова, Қ.Серкебаев Логопедия (оқу құралы) Алматы- 1996ж 2. Гриншпун Б.
М., Ляпидевский С. С.
О классификации речевых расстройств//Расстройства речи у детей и подростков. — М., 1969.- С. 40- 59. 3. Гвоздев А. Н. Вопросы изучения детской речи. — М., 1961. 4. Левина Р. Е. Основы теории и практики логопедии. — М., 1968.- С. 7 30. 5. Правдина О. В. Логопедия.-- М., 1973. С. 5-20. 6. Шаховская С. Н., Кочергина В. С. Развитие речи детей в процессе онтогенеза//Расстройства речи у детей и подростков. — М., 1969. — С. 30-39.
1.2 Тіл кемшіліктерінің зерттелу тарихы. Аннотация: сөйлеу тілі кемшіліктерінің зерттелу тарихына сипаттама. Кілт сөздер: Этиология,патофизиология, фонетика,фонематика,лексика,грамматика Жоспар: 1. Сөйлеу тілі кемшіліктерінің тарихына шолу 2. Сөйлеу тілінің тексерілуі
оқыту деген мағынаны береді. Себеп-салдар проблемасы адамзат дамуының барлық кезеңдерінде де назарға алынған мәселе болып келеді. Этиологияның ғылым ретіндегі дамуы медициналық және жеке ғылымдардағы прогресспен тікелей байланысты. «Этиология» түсінігі философиялық категория, сондықтан да оның дамуы философиямен тікелей байланысты. Осы проблеманы шешуге өз үлесін қосқан отандық патофизиолог И.В.Давыдовскийді айтамыз. Сөйлеу тілінің кемшілігін анықтаудың этиологиясы тарихи даму кезеңдерінен өтті. Ежелгі грек дәуірінің өзінде грек философы, дәрігер Гиппократ (б.э.д. 460-377ж.ж.) сөйлеу тілінің кемшіліктерін анықтаған, соның ішінде тұтығу мен мидың зақымдану себептерін анықтаған. Басқа грек философы Аристотель (б.э.д. 384-322 ж.ж.) сөйлеу процестерін сөйлеу аппаратының анатомиялық және перифериялық құрылымымен байланыстырып, сөйлеу тіліндегі кемшіліктердің себептерін анықтаған. Сөйлеу тіліндегі ақаулықтарды дұрыс түсініп және тиімді ықпал жасау үшін оны жоюдың ең ұтымды және үнемді жолын таңдау керек.Сөйлеу тіліндегі мүкістіктің ішкі сырының ерекшелігін және оның ауқымдылығын анықтай білу қажет. Сөйлеу тілі жүйелерінің қайсы бөлігінің ақауланғанын талдай білу қажет.Сөйлеу тілінің мүкістіктерінің ерекшелігі мен оның күрделілігіне байланысты әрбір нақтылы жағдайға сәйкес тапсырмаларды пайдаланып тексеру ішінара жекеленген болу керек. Бірақ қандай жағдай болмасын кейбір негізгі талаптарды естен шығармау қажет. Мүкістіктер сөйлеу тілінің фонематикалық, лексикалық және грамматикалық жақтарын да қамтитыны белгілі. Бұл сөйлеу тілінің фонематикалық барысын, сөздік қорын,грамматикалық құрылысын жан-жақты тексеру деген сөз. Сонымен бірге мектеп оқушыларының оқуы мен жазуын да тексеру қажет. Сөйлеу тілінің мүкістерін талдауға жүйелі тәсілді қолданудың, сөйлеу тілінің қайсы бөлігінің бұзылғанын анықтап қана қоймай, сонымен бірге оның басқа бөлімдерімен де қандай байланысының бар екенін шамалауға мүмкіншілік беретін ерекшелігімен маңызды. Мысалы сөйлеу тіліндегі дыбыстардың бұзылуы өз бетімен дербес болып келуі белгілі, бірақ ол көп жағдайда сөйлеу тілінің фонетикалық жағын, ал кейде, тіпті фонетико-фонематикалық және лексикалық-грамматикалық жақтары сияқты жалпы дамуын да қамтитын бұзылудың күрделі нышанын білдіретін ақаулықтарға сай келуі мүмкін. Осының барлығы тексеру барысында ашылу керек.Бірақ логопедия жұмысында бұл әрдайым ескеріле бермейді, осы уақытқа дейін ақаулыққа қолданылатын әрекеттер оның ең жиі көрінетін сыртқы белгісіне қарап белгіленеді,оның басқа бөлімдерімен байланысы ашылмайды, нәтижесінің қандай болатыны, қандай зардапқа әкеліп соғуы мүмкін екені ескерілмейді. Мысалы, сөйлеу тілі дыбыстарын естіп қабылдауының , ажыратуының жеткіліксіз дамуы жекелеген дыбыстардың айтылуындағы бұзылуына және баланың фонематикалық түсінігінің кешеуілдеп қалуына себепші болуы мүмкін. Сондай- ақ ол сөйлеу тіліндегі дыбыстардың талдауының қалыптаспауына, демек оқуы мен жазуын меңгеруіне де әсер етуі мүмкін.Жоғарыда көрсетілгендей, сөйлеу тілі бұзылуының әрбір көрінісі бір мезгілде басқа да бұзылулардың шығуына себепші болуы мүмкін.Бұл жағдай сөйлеу тілі мүшелерінің қайсы бөлігінің бұзылғанын анықтағаннан кейін, соған қатысты басқа мүшелері қандай жағдайда екенін байқап көріп, тексерген кезде назарда болу қажет. Дәріс мазмұны бойынша сұрақтар мен тапсырмалар 1.Сөйлеу тіліндегі кемшіліктердің пайда болу себептерін ата. 2.Сөйлеу әрекетінің қандай түрлерін білесің? 3. Бас миындағы сөйлеу актісіне жауапты зоналарды ата. Әдебиет: 1. Қ.Өмірбекова, Қ.Серкебаев Логопедия (оқу құралы) Алматы- 1996ж 2.Гриншпун Б.
М., Ляпидевский С. С.
О классификации речевых расстройств//Расстройства речи у детей и подростков. — М., 1969.- С. 40- 59. 3. Гвоздев А. Н. Вопросы изучения детской речи. — М., 1961. 4. Левина Р. Е. Основы теории и практики логопедии. — М., 1968.- С. 7 30. 5. Правдина О. В. Логопедия.-- М., 1973. С. 5-20. 6. Шаховская С. Н., Кочергина В. С. Развитие речи детей в процессе онтогенеза//Расстройства речи у детей и подростков. — М., 1969. — С. 30-39.
жүктеу/скачать 0,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|