Оқулық. Алматы, 518 бет
Аусыл Аусыл (лат. Aphtae epizooticae
жүктеу/скачать 26,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Індеттану кітап
- Бұл бет үшін навигация:
- Тарихи деректер.
- Қоздырушысы - Aphtovirus - РНҚ-лы, Aphtovirus туыстығына, Ріког
| 9.2. Аусыл
Аусыл (лат. Aphtae epizooticae, ящур, ағьщ. Foot and mouth disease- FMD ) aca жұғымтал жіті өтетін, қызба жэне ауыздың кілегейлі қабығында, желін мен аяқтың терісінде күлдіреуік пайда болуы арқылы ерекшеленегін үй жэне жабайы ашатұяқты жануарлардың вирустық ауруы. Тарихи деректер. Жануарлардың аусылмен ауыруы туралы бірінші жазба деректі 1546 ж. Италияда Д. Фракастро берді. Бұл аурудың қоздыру- шысы вирус екенін неміс ғалымдары Леффлер мен Фрош (1898), ал вирустың бірнеше түрге бөлінетіндігін француз ғалымдары Валле мен Карре (1922) анықтады. Аусыл Австралиядан басқа барлық қүрлықтарда кеңінен тараған. Бүл аурудаи үзақ уақыт бойы түрақты АҚШ, Жапония, Канада сау болып есеп- телінеді. Европа мен Азия құрлықтарында аусыл жиі байқапып тұрады. Осы екі қүрлықты толықтай дерлік қамтыған соңғы лаң 1966 ж. болды. Қазір ТМД мемлекеттерінде шектеулі ғана территорияларда оқтын-оқтын байқалып қала- ды. Қоздырушысы - Aphtovirus - РНҚ-лы, Aphtovirus туыстығына, Ріког- naviridae түқымдастығына жатады. Вирионның мөлшері 20-25 нм. Вирустың антигендік қүрамы өте күрделі. Антигендік қасиеті бойынша 7 серологиялық типке: О, A, С, CAT-1, CAT-2, САТ-3 жэне Азия-1 бөлінеді. Әр тип бірнеше вариантқа бөлінеді: О тармағы 13 вариантқа, A - 32, С - 5, САТ-1 - жеті, САТ-2 - үш, САТ-3 - төрт, Азия-1 - екі. Бүл тармақтары мен варианттарының бір-бірінен иммунологиялық айырмашылықтары бар. Олардың әрқайсысы вирустың басқа типі мен вариантына иммунді жануарларда ауру қоздыра алады. Аусылдың вирусы бейім жануарлардың эпителий үлпапарының торшала- рының өсінінде белсенді көбейеді жэне оның нэтижесінде ЦПӘ байқалады. Вирустың уыттылығы жаңа туған тышқан үшін өте жоғары. Оны лаборато- риялық жануарлардың (теңіз тышқаны, бала тышқан мен қоян көжегі) денесі арқылы өте оңай пассаж жасауға болады. Жануарлар денесінде вирус бей- тараптаушы, комплемент байланыстырушы, преципитациялаушы антидене- 142 лер түзілуіне түрткі болады. Бұл антиденелер қоздырушының эрбір сероло- гиялық типіне тән болады. С онды қтанҚ ГА Р, БР, ІСБР, сарысумен қорғау реакциясы мен айқыш иммунитет аусыл вирусының серотиптері мен вариант- тарын ажырату-үшін қолданылады. жүктеу/скачать 26,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|