Қазақстан республикасы білім жəне ғылым министрлігі е. Ы. Бидайбеков, В. В. Гриншкун, Г. Б. Камалова, Д. Н. Исабаева, Б.Ғ. Бостанов білімді

316
-  Жүйелілік қағидасы – оқыту үдерісінің компонентімен СБР 
белгілі бір нақты құрылымымен сəйкестілігі: құқықтық- 
уəждік; мазмұндық; қызметтік – операциялық немесе бағалық 
– нəтижелік;
-  Зерделік жəне интербелсенділік қағидасы – қолданушыларға 
арналған нақты оқу тапсырмаларының қойылуы; оқушы 
қызығушылығының тірегі жəне оқудың себептерiн 
қалыптастыру; оқушылардың қарқынды зерделi белсендiлiк 
ұйымы; нақты уакыт режимінде өзара қарым-қатынас жəне 
кері байланыс ұйымы; 
-  Тəжірибе мен теория арасындағы байланыс қағидасы – оқу 
контентінің тəжірибелік бағытталуы; заманауи қоғам мен 
экономикаға контенттің бағытталу үдерісі.
Оқу контентін тек мұғалімдер ғана құрады, ал оқушылар мұғалім 
құрған оқу ресурстарымен жұмыс жасайды жəне on- жəне off-line 
режимінде тапсырмалар орындайды. 
Тестілеу жүйесі (Test Management System - TSM) берілген тапсыр-
маларды орындауды қадағалау кезеңіндегі ең нəтижелі электрондық 
оқытудың жүйелік компоненті болып табылады. 
Бұл проргаммалық жабдық материалды меңгеру деңгейін 
бақылауда жəне өзін-өзі бақылауға мүмкіндік береді. 
Білім деңгейін қадағалау – оқыту үдерісінің негізгі құрамдас 
бөлігінің бірі. Ол «білім алушы – мұғалім» жүйесіндегі кері 
байланыстың болуын қамтамасыз етеді. Білім беру үдерісінің 
түрлі этаптарында оқыту барысын басқару үшін мұғалім алдымен 
оқушының оқу материалын қаншалықты меңгергенін анықтауы 
қажет. 
Бұл жүйеге келесідей модульдер кіреді: тестілеу; тест құры-
лымы, тест нəтижесі сыныптың, оқушының білім деңгейі жай-
лы есеп беруді қалыптастыруға мүмкіндік береді; статисти-
калық көрсеткіш бойынша мектептің, сыныптың орта деңгейін 
анықтауға мүмкіншілік береді жəне т.б.; бірнеше жылдар бойы 
жеке оқушы жайлы, сынып немесе мектеп жайлы білім 
мониторингінде ақпарат береді. Барлық көрсеткіштерді кестелік 
редакторға шығаруға немесе есеп беру формасы ретінде баспадан 
шығаруға болады.
Электрондық əдістемелік жүйе (Method Management System 
- MMS) – бұл заманауи дамыған мобилдік, ашық, пəн аралық 
ақпараттың ұйымдастырылған жəне құрылымды технологиялық 

317
мəліметтер қоры, ол педагогикалық жаңа интербелсенді технология-
ларды пайдалануға қабілетті жəне мамандандырылған қағидаларын 
дағдыға айналдыруға, əдістемелік жəне ғылыми- əдістемелік 
жетекшілікке бағытталған мұғалімдердің өзіндік жұмысы. Мұнда 
келесідей модульдер енеді: құжаттандыру; əдістемелік ресур-
стар; педагогикалық технологиялар; тəжірибелік мектеп; мұғалім 
портфолиосы; мониторинг жəне диагностика; коммуникация. 
Мұның қолданушылары білім беру ұйымындағы барлық педагог 
жұмыскерлер бола алады. 
Мұның нəтижесі білім беруді толықтай сапаландыруда, 
сабақтың сапасын арттыруда, педагогикалық шеберлікті жетілдіруде 
көрінеді.
Мамандыққа бағытталған менеджменттік жүйе (PrOS) 
түрлі мамандықты оқытушы жаңа ақпараттық-коммуникациялық 
технологияларды интербелсенді инфоркомуникациялық ортада 
қарым-қатынас құруға бағытталған. Ол əлеуметтік əрбір оқушының 
мүмкіншілігін анықтайтын тест мəліметтерінен жəне сауал-
намасынан ғана емес, сонымен қатар,  мамандықтар, квалификация-
лардан тұратын тұтынушыға толық ақпараттың мəліметтер қорын 
ұсынады. 
Бұл жүйе жалпы орта білім беретін мектептердің жоғары сы-
нып оқушыларына, мамандандырылған лицейлер жəне колледж 
студенттеріне бағытталған, ол мамандық классификаторларымен 
жəне техникалық, жоғары жəне ЖОО-нан кейінгі мамандандырылған 
білім берумен сандық формат түрінде танысуы тиіс.
  Ақпараттық-анықтама жүйесі (Information Management 
System - IMS) мектептің қызметі жайлы қысқа ақпарат (сабақ кестесі, 
сыныптан тыс өткізілетін шаралар кестесі, асхана мəзірі жəне т.б.) 
ҚР Бж/еҒМ білім беру ортасының мемлекеттік саясатына сəйкес 
қадағаланатын LCD дисплей жəне/немесе мекеме жайлы ақпарат 
беретін ғимараты болуы тиіс.
Қазіргі таңда ҚР-да электрондық оқыту –  нақты заңдылық. 
Ұлттық білім беру жүйесін дамытудағы республиканың алға қойған 
негізгі тапсырмаларының шешімінің бірі, Қазақстанда білімді 
жетілдіру мен e-learning жүйесін қолдану. Осы арқылы білімінің 
сапалылығына қолжеткізу.

318
11.3 Электрондық оқыту технологиялары 
Электрондық оқыту технологиялары түсіндірмесі жəне 
мазмұны 
«Электрондық оқытудың технологиясы» (ЭОТ) түсінігіне 
анықтама беруде А.Я. Савельеваның оқыту технологиясына бер-
ген түсінігінен алған жөн. Оның ойынша «оқыту технологиясы 
дегеніміз бұл оқытудың мазмұнын нақтыландыру əдісі, ол алдын 
ала оқу программаларымен қарастырылған, формада жүйеленіп 
ұсынылған, нəтижелі мақсатқа жету жолындағы оқыту құралдары 
мен əдістерімен қамтылған жасақтама». Берілген анықтама 
мүмкіндікті бағалау үдерісі, операциялар мен оқыту процеду-
ралары секілді негізгі белгілерден тұрады. Кез келген қызмет 
түрі технология деген атқа құқылы болуы үшін, ол алдымен бір 
ізділік əдейi жəне жоспарлы анықталған элементтерден құрылуы 
тиіс. Бұл операциялардың бірінде де бір ізділік, кезеңдер туынды 
түрде орнатылмауы қажет, себебі əрбір қызмет түрінің өзіндік ішкі 
логикалық  дамуы жəне өзіндік атқаратын қызметтері ерекше. Соны-
мен қатар, бұл үдеріс кезеңінде тізбекті пайдаланып таралымдарға 
жіберуге болады. ҚОЖ ерекшеліктері (мысалы, көлемі, АКТ 
құрамының кең көлемде қолданылуы жəне т.б.) білім беру үдерісі 
кезеңінің технологиялық мүмкіншіліктерін алдын ала анықтайды. 
Сондықтан ЭОТ анықтамасы əлеуметтік технологияның айқара 
ашылған формада аналогия бойынша қалыптастырады, электрондық 
оқыту технологиясы – бұл білім беру жолындағы мұғалімдердің 
алға қойған мақсатқа жету жолындағы келесі координацияға өту 
жəне синхронизациялану кезеңдері жəне процедураларының 
анықталған əдісі. 
Осылайша, электрондық оқыту технологиясы білім беру 
тəжірибесінің көрсеткіші, ғылыми-топтастырылған жүйе ретінде 
қарастырылады. Электрондық оқыту технологиясының элемент-
тері өзара қарым-қатынастағы оқыту əдістері, оқыту құралдары 
мен білім беру мазмұнында берілген нақты формалары болып табы-
лады.
Электрондық оқыту технологиясы ғылыми білімді дидактикалық 
қолдануға, жеке білім алушының жоғары нəтиже көрсетіп 
дамуы жəне оқыту үдерісіндегі ұйымды есепке алғандағы 
эмпирикалық иновациялық мұғалімдер-курс құраушыларына 

319
бағытталған. Бұл оқыту үдерісін басқаруды болжайды, ал ол екі 
өзара байланысты үдерістен тұрады: оқушының оқу қызметін 
ұйымдастыру жəне осы қызметті қадағалау. Сонымен қатар, 
педагогикалық толықтай үдеріс кезеңінде бұл элементтердің 
əрқайсысының өзіндік  алға қойған мақсаты мен электрондық 
оқыту технологиясы сəйкестендіріледі, əрбір технологиялық про-
цедура, əрбір  технологиялық қолданыстың оқыту барысында 
өзіндік анықтамасы, тапсырмаларды оңтайландыру кезеңінде 
əрқайсысының өзіндік шешімі бар.
Осылайша, ЭОТ – дидактикалық басқару кезеңіндегі ең негізгі 
механизм элементі, абстрактілі ғылыми тілді тəжірибеде нақтылы 
қарапайым тілге аударатын құрылғысы болып табылады.
ЭОТ жобалау кезеңінде өзгертілмейтін механикалық шығысы 
жоқ үдеріс емес, вариантты – құрамды алгоритм, мұғалім мен оқушы 
арасындағы векторлық өзара байланысу мүмкіндігі екенін ескеру 
керек. Педагогикалық технологиялық нəтиже беру кезеңінде оқу-
тəжірибелік кешенін өңдеу деңгейі, тьютор даярлығының дəрежесі, 
əрбір жеке оқушының жалпылай дамуы, ақпараттық технология-
лар бөлім құрылғысын қабылдау, сонымен қатар, оқыту кезеңіндегі 
материалдық-техникалық деңгеймен қамтылуы, электрондық 
оқытудың технологиялық платформасын таңдау, жəне т.б. үлкен 
əсерін тигізеді.
Төменде заманауи электрондық оқытудың технологиясын өңдеу 
кезеңінде жетекшілік ететін негізгі талаптары көрсетілген: 
- «Бүтіндік». ЭОТ мақсаттар жүйесі түрінде ұсынылып, 
əдістер, құралдар, оқытудың шарттары мен формала-
ры, нақты дидактикалық жүйелермен қамтамасыз етілуін 
қадағалайды. Электрондық оқытудың дидактикалық жүйесі 
құқықтық-нормативтік, қаржылық-экономикалық, марке-
тинг, материалдық-техникалық жəне қауіпсіздік жүйелерінен 
тұрады.
- 
«Жүргізушілік». Электрондық оқыту технологиясы 
педагогикалық ортаны сипаттай отырып, белгілі бір оқытудың 
мақсатқа жететіндігіне кепілдік береді. Заманауи ЭОТ 
тарамдалған түрде болуы тиіс. Оны жүргізуге жəне түрлі оқыту 
орындарында аналогиялық нəтижеге жетуге болады.
-  «Адаптация» білім алушылардың жекелей оқыту кезеңі. Бұл 
кезең білім алушылардың нақты ерекшеліктерінің танымдық 
бағалау талаптарына жауап беруі тиіс.

320
- «Психологиялық негізділік». Бұл оқушының оқшауланған 
жұмыс ерекшеліктерінен құралған, оқыту кезеңінде ерекше 
компьютер жəне телекоммуникациялық құралдарын қолдану.
-  «Экономикалық пайдалылық» білім беру ортасында қазіргі 
жеткіліксіз қаржылық алғашқы дəрежелік шарттарынан 
тұрады. 
- 
«Ғылымилық» педагогикалық білімнің соңғы жеткен 
жетістігінің тірегін талап етеді, ғылыми топтастырылған 
жəне дидактикалық жаңа кіріспе тəжірибелік тексеруден 
өткен, білімнің іргелес дидактикалық областарынан алынған 
мəліметтер қоры.
-  «Иілгіштік» – оқытудың үздіксіз мазмұнын жаңартып оты-
ру мүмкіндігі, оқу пəнінің мазмұнын жетілдіру жəне оларға 
дидактикалық материалдар табу. Бұл жүйе оқытудың 
желілік технологиясын қолданған жағдайда жеңілдетіледі. 
Ол əсіресе жылдам актуальдандыру оқу-əдістемелік 
материалдардың электрондық түрде ұсынылған жағдайда 
ерекше көзге түседі. 
-  «Қадағалау» – білім беру кезеңіндегі жедел түзетулер мен 
технологиялық оқытудың барлық кезеңдер бойынша сапалы 
бағалау нəтижелерін қамтамасыз ететін жүйелік компоненттің 
бар болуы. Желілік технологиялық оқыту кезеңі талаптарын-
да білім алушылардың идентификациялық жетекшілігі қажет 
етіледі.
Электрондық оқытудың нəтижелілігі оған қолданылатын 
технологияға тікелей байланысты. Электрондық оқытудың 
мүмкіншіліктері мен технологиялық сипаттамасының басты мақсаты 
мұғалім мен оқушы арасындағы өзара байланысты барынша жоғары 
деңгейдегі жүйе екендігін көрсету.
Электрондық оқыту кезеңінде қашықтықтан оқытудың негізгі 
технологиялары ТВ технологиясы, кейс технологиясы жəне желілік 
(Интернет) технологиялары болып табылады. 
ТВ технологиясы телевидениялық оқу-əдістемелік материалдар 
мен мұғалім-тьютордың əрдайым кеңесін алып отыруымен жүйеге 
келіп қорға айналады. Сонымен қатар, спутниктік телевидениялық 
жəне телемостларды қолдана отырып семинарлар, сабақтар өткізу 
мүмкіншілігі бар.
Кейс технологиясы мəтіндік жинақтарды, аудиовизуальды жəне 
мультимедиалық оқу-əдістемелік материалдарын, оқушылардың 

321
мұғалім-тьюторлардың көмегімен өзіндік зерттеуін негізге алып 
қолданылатын жинақ. 
Желілік технологиялары мұғалім мен оқушы арасындағы 
өзара интербелсенді байланысты орната отырып, оқу-əдістемелік 
материалдармен қамтиды, телекоммуникациялық желілерді пай-
далана отыру негізінде жүзеге асырылады. Олар асинхронды жəне 
синхронды болып бөлінеді. Асинхронды технологиясы орнықты 
оқытуды, ал синхронды – шынайы қашықтықтан оқытуды жүзеге 
асырады.
 Асинхронды технологиялар жеткілікті түрдегі жəне көпке таны-
мал СВТ (немесе «қарапайым» СВТ) жəне WBT (топтастырылған 
технологиялар жинағы) болып табылады:
-  Computer – Based Тraining  (СВТ) – мұғалім мен оқушы 
арасындағы жергілікті компьютердің интербелсенділігі түрлі 
дəрежедегі оқыту программаларын қолдана отырып жекелей 
оқыту.
-  Web - Based Тraining (WBT) -  мұғалім мен оқушы арасындағы 
жергілікті компьютердің интербелсенділігі түрлі дəрежедегі 
оқыту программаларын қолдана отырып жекелей жəне топпен 
оқыту.
Оның негізгі ерекшеліктері:
-  желінің арнайы серверінде сақталынатын оқу материалы;
-  оқушының оқыту деңгейін басқарып жəне зерттеп отыру;
-  интербелсенділігі əртүрлі коммуникациялық технологияларды 
жекелей жəне топпен қолдану мүмкіншілігі.
Синхронды желілік оқыту технологиясы мұғалім мен оқушы 
бір- бірінен алыс қашықтықта болған жағдайда қолданылады. Олар 
бейнеконференциялық байланыстар орнату арқылы жəне қосымша 
ортақ жұмыс құрылғыларын жасап, виртуалды сынып құрайды. Бұл 
технологиялар оқу кезеңіндегі барлық қатысушылардың бір мезгілде 
қатысуын талап етеді.
Электрондық оқытудың базалық технологиясы – Интернет-тех-
нологиясын қолдану арқылы құралған технология. Интернет желісі 
электрондық оқытуға қажетті барлық құрылғыларды ұсынады. 
Электрондық оқытуда өте аз тараған телевидения мен кейс техноло-
гияларынан құрылған телевидения-ғарыштық  технологиясы болып 
табылады.
Жалпылай алып қарағанда, Интернет-желісін қолдану арқылы 
құралған электрондық оқыту технологиясын қолдану басқа 

322
жабдықтардың барлығын ығыстырады. Сонымен қатар, Интернет-
технологиясы басқа да ақпараттық технологиялардан тұрады. Мы-
салы, телефония Интернеттің бір құрамдас бөлігі болып келе жатыр.
Қашықтықтан оқытудың əдістері мен құралдары
Электрондық оқыту технологиясы жоғарыда айтылып кеткен-
дей, нəтижелі мақсатқа жету жолындағы тарамдалған белгілі бір 
жүйелер формасынан, əдістер мен оқу құралдарынан тұрады. Со-
нымен қатар, оқу мазмұны  құрамы, құрылым жəне оқытудың 
ақпараттық мазмұны, сондай-ақ, тапсырмалар кешені, тапсырмалар 
мен жаттығулар, мамандыққа бағытталған алғашқы тəжірибенің 
жинағы, білімді дағдыға айналдыру ретінде қарастырылады. Осы-
лайша, көзделген мақсатқа нəтижелі жету жолындағы техноло-
гия дидактикалық ғылыми білімге қолдануға, ғылыми талдауға 
бағытталады. 
Төменде ЭОТ мазмұнын құраушы əдістер, құралдар жəне 
формалардың элементтері көрсетілгін.
Электрондық оқытудың əдістері
Оқытудың əдістері оқытудағы қойылған мақсатқа жету 
жолындағы мұғалім мен оқушы арасындағы өзара байланысты 
орнату жүйелерін ұсынатын, теориялық анықтама беретін 
дидактикалық категориялардан тұрады. «Əрекеттесудiң 
нормаларының жүйесi» сөз тіркесі мұғалімнің қызметін көрсетіп 
отыратын əрбір оқыту əдістерін жəне оқушының адекватты іс-
əрекетін көрсетеді дегенді білдіреді. Электрондық оқыту түрі де 
дəстүрлі оқыту секілді оқытудың бес жалпы дидактикалық əдістер 
қолданылады: ақпараттық – қосымша, репродуктивті, проблемалық 
мазмұндама, эвристикалық жəне зерттеу. Бұлар мұғалім мен оқушы 
арасындағы өзара байланыстың барлық педагогикалық актілерінің 
жинағын қамтиды.
Электрондық оқыту жүйесінде белгілі бір пəндік мате-
риалды оқыту кезеңінде түрлі мақсатқа бағытталған, түрлі 
дидактикалық əдістер қолдану арқылы жалпы дидактикалық 
əдістермен оқытылуы мүмкін. Электрондық оқыту жүйесінде АКТ 
құралын пайдалануға түрлі мұғалім (оқыту барысында) əдісі не-
месе тыңдаушы (оқу барысында) əдісі қолданылса да, ол жалпы 
дидактикалық оқыту тəсілінің материалдың негізгі құрамдас бір 
бөлігі болып табылады.

323
Дəстүрлі дидактикалық оқытуда қолданылатын оқыту жина-
ғының 24 атауы бар. Электрондық оқыту үшін, келесідей тəсілдер 
қолдану кеңес беріледі: демонстрация, əшекейлеу, түсіндірме, 
əңгіме, сұхбат, жаттығулар, тапсырмалар шешімі, жазба жұмыстары, 
қайталау.
Қазіргі уақытта компьютер желілерінің дидактикалық 
мүмкіншіліктері электрондық оқытуды жəне жобалау əдіс-
терімен жұмыс жасауға мүмкіндік береді. Бұл компьютерлік 
телекоммуникацияның көмегімен құралған, əдіс-тəсілдері 
ортақ, мақсаты бір, жалпы мақсатқа жетуге бағытталған оқушының 
жетістік көрсеткішін анықтайтын оқулық – танымдық, шығар-
машылық жəне ойын түрлері қызметін көрсетеді. Жобалау əдісі 
бойынша жүргізілген оқыту кезеңінде оқушы тəжірибелік тапсыр-
маларды орындау барысында жəне жобалау кезеңінде дағдыға ай-
налдырып, білімді меңгеру сапасы артады. Желілік оқыту кезеңінде 
келесідей:
-  тақырыптық оқыту жобалары;
-  желілік олимпиадалар жəне конкурстар;
-  желілік кеңестер жəне бейнелектор;
- 
желілік тақырыптық конференциялар сияқты түрлері 
қолданылады.
Электрондық оқыту құралы
Электрондық оқыту құралының пайда болғанына көп болғанына 
қарамастан, оған қолданылатын əдістер мен құралдар жеткілікті.
Электрондық оқыту құралы деп жалпылай Интернет желісіндегі 
барлық материалды атасақ болады: кез келген сайт, электрондық 
пошта, форум, құжаттармен алмасу жүйесі, жедел хабарламалар 
жəне т.б. Бірақ оқытуды орнықты жүйелендіру үшін электрондық 
жəне қашықтықтан оқыту секілді арнайы жүйелер құрылған (ҚОЖ). 
ҚОЖ e-learning ұйымына қажетті барлық негізгі құралдары мен оның 
мүмкіншіліктерін топтастырады. Мұның негізгі жетістігінің бірі Ин-
тернет желісінде тек материалдарды жариялағанмен салыстырғанда, 
мұнда курстан өткені жайлы статистика жинағы жəне басқа да 
мүмкіншіліктер қамтылады.
Электрондық курстар
Электрондық оқытудағы негізгі қолданылатын (міндетті емес) 
құрылғының бірі-электрондық курстар. Курстарға қатысу арқылы 
оқушы білім алады жəне дағдысы қалыптасады. Электрондық 

324
оқытудағы қолданылатын басқа да оқыту құралдары əдетте 
электрондық курстарда сəйкестендіріліп қолданылады. Оны жеке-
лей алып қолдану олардың тиімділігінің сапасын төмендетеді.
Электрондық курс кең көлемді элементтерден құралған диапа-
зоннан тұрады: ақпараттық слайттар; программалық қамтулармен 
жұмыс; интербелсенді жаттықтырушылар; тесттер жəне т.б.
Жүргізілетін электрондық курстар білім, білік мен дағды 
қалыптастырумен қатар, мұнда электрондық оқыту қалай жүргізілуі 
керек екендігі жайлы қосымша ақпараттар алуға болады. Көптеген 
жағдайда электрондық оқытудың кезеңінде оқушы бір бөлімнен 
басқа бөлімге өту арқылы электрондық курстан өтетіні секілді өзіндік 
ережелері бар. Мұндай ережелер жинағын əдетте  электрондық 
оқытудың траекториясы деп атайды.
Электрондық курстың негізгі сипаттамаларының бірі, ол 
электрондық оқытудың заманауи орта стандартына сай болуы. 
Бүгінгі таңда кеңінен таралған электрондық оқытудың стандарттық 
түрі – SCORM болып табылады.
Өзара əрекеттесу ұйымы
Электрондық оқытуды жүргізу кезеңіндегі негізгі əдістердің 
бірі – мұғалім мен оқушы арасындағы өзара əрекеттесу ұйымы. Бұл 
тапсырманы орындау кезеңінде қолданылатын құралдар жинағы өте 
мол.
Олардың арасынан кеңінен тарағандары: электронды пошта; чат; 
форум; блог; бейне- жəне аудиоконференциялар.
Видео- жəне аудиоконференциялар көбіне жекелей тақырыптағы 
жүргізілетін семинарларда қолданылады. Мұндай семинарлардың 
нəтижесінде оқыту барысында оқушы қиындық тудырып жүрген 
көптеген сұрақтарына жауап табады.
Виртуалды сынып бөлмесі
Пəнді күрделі жəне кең көлемді электрондық оқытумен 
жүргізгенде виртуалды сынып бөлмесі секілді құрал пайдаланы-
лады. Электрондық оқытуда виртуалды сынып бөлмесін қолдану 
қарапайым сыныпта секілді жекелей жəне топпен жұмыс жасауға 
болады. 
Оқушылар бір-бірімен сөйлесе алады; бірін-бірі көреді; бір- 
біріне жазады; мұғалімге жəне басқа да сыныптағы оқушыларға 
көрінетін виртуалды тақтаға жазады; өзінің материалдарына қол 
жетімділігін арттырады; басқа қолданушының жұмыс үстеліндегі 
программалық жабдықтармен жұмыс жасайды жəне т.б.

325
Электрондық кітапханалар
Электрондық оқыту кезеңінде электрондық курстардан басқа 
қосымша материалдар да қажеттілігі туындайтын жағдайлар бо-
лады. Мұндай электрондық оқыту кезеңінде материалдардың 
қолжетімділігін оңтайландыру үшін жəне нəтижелі жылдам 
іздеу үшін электрондық кітапханалар құрылған. Сонымен қатар, 
электрондық оқыту кезеңінде оқушыларға электрондық кітапхана 
құқықтық-анықтамалық ақпарат ретінде ұсынылады.
Web 2.0
Соңғы уақытта электрондық оқыту құралын құруда Web 2.0 
құралы пайдаланылып келеді. Web 2.0 құралының айырмашылығы 
қолданушыларды бірнеше рет салыстырып тексеруге талпындыра-
ды. Бұған мысал бүкіл əлемдік виртуалдық энцеклопедия – Википе-
дия. Web 2.0 технологиясы сан алуан жерлерде қолданылады. Мы-
салы, оқушылар бірігіп тапсырмаларды ортақ орындайды. Мұндай 
жағдайда қорытынды баға əр оқушының белсенді қатысуына қарай 
қойылады.
Автономды оқыту 
Электрондық оқытудың дамуына бірден бір кедергісін тигізетін 
үдеріс -  аймақтарда байланыс каналдарының болмауы.
 Бұл оқыту кезеңіндегі online қарым-қатынасын жетілдіреді. 
Электрондық оқытудың жақсы байланыс каналдарының жетіспеу 
мəселесінің шешімі оқу контенті (қашықтықтан оқыту) оқушылардың 
ақпарат жүктемелер арқылы жеткізілуі (мысалы, CD-ROM).
Қашықтықтан оқыту формалары
Дидактиканың түйінді сипаттамасы оны оқытудың əдісі 
мен құралы болады. Олар оқытудың талаптарына сай материал-
дық-техникалық мəліметтер қоры болған жағдайда оқытудың 
мақсаттық талаптарын қамтамасыз ете алады жəне мұғалімге 
сабақ өту формасын ұйымдастырып, сабақ формасын таңдау 
еркіндігін береді. Электрондық оқытуда білім беру барысы ереже 
бойынша кезектесу арқылы уақыттың жанасқан жəне жанаспаған 
кезеңінен тұрады. Олардың атқаратын қызметтері əртүрлі. Кей 
жағдайда оқыту барысында жанасқан кезеңнің мүлде болмауы да 
мүмкін.
Педагогикалық тəжірибеде дəрістер, семинарлар, зертханалық 
жұмыстар, бақылау жұмыстары, курстық жұмыстар, сынақтар, эк-

жүктеу/скачать 1,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: