«Жаңа Ғасыр» № 175 гимназияның қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Абдикадырова Ақжарқын Тилеубекқызының қысқа мерзімдік жоспары
Кезеңдері
|
Қазақ әдебиеті
|
6 – сынып
|
Сабақ тақырыбы:
|
«М.Мақатаев - қара өлеңнің Хантәңірі», «Қара өлең» , «Елім барда», « Анау аспан, мынау бақ» өлеңдері
|
Мақсаты :
Білімділік
Дамытушылық
Тәрбиелік
|
ақын өмірімен тереңірек таныса отырып, өлеңдердің тақырыбы мен идеясын ашу, оқушылардың мәнерлеп оқу,жаттау дағдысын қалыптастыру;
оқушының сөйлеу тілін, шығармашылық ізденістерін дамыту, ойлау қабілетін, салыстыра отырып , ой ұшқырлығына баулу;
тіл, сөз өнерін қастерлеп, қадірлей білуге, Отансүйгіштікке баулу, поэзияны сүюге , түған жерді қадірлеуге тәрбиелеу;
|
Сілтеме:
|
1.Әдебиет оқулығы , 6- сынып
2.«Аңыз адам» журналы №3 (2011)
3.Ғаламтор беттері
|
Оқушылар үшін оқу нәтижелері:
|
1. Ақын өмірі мен шығармашылығы туралы білімдерін нақтылайды.
2. Өлеңнің мазмұнымен танысып, құрылысына талдайды, әдеби теориялық білімдерін тереңдетеді.
3 . Қазақтың қара өлеңі туралы мәліметті игереді.
4. Сыни тұрғыда ойлау әдістері арқылы шығармашылық тапсырмалар орындайды.
|
Негізгі идеялар:
|
Халық ауыз әдебиетінің бір түрі қара өлең мен ақынның Қара өлең шығармасының ерекшелігін ажыратып, ақынның сөз өнеріне деген құрметін өлеңге сатылай кешенді талдау жасай отырып түсінеді.
.
|
Сабақта қолданылатын материалдар:
|
Слайд
Суреттер
Үлестірмелі қағаздар
Бағалау смайликтері
Бейнефильм
Флипчарт
|
Оқыту әдістері:
|
АКТ
СТО
Фишбоун әдісі, Авторға хат әдісі,Бес жолды өлең әдісі, Инсерт әдісі, Бәрі өз қолымда әдісі, Атом, молекула әдісі
|
1. Диалог
2. Жеке жұмыс
3. Топтық жұмыс
|
Дерек көздері:
|
1.М.Мақатаев туралы зерттеулер , жинақтары, күнделігі.
2. Интернет желісінен алынған материалдар
3. «Қазақ тілі мен әдебиеті» журналдары
4. Қазақ әдебиеті әдістемелігі
|
|
Сабақ бойынша мұғалім мен оқушының іс-әрекеті:
Кезеңдері , уақыт
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
І. Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу (5 мин)
|
1. Кезекшімен сұхбат. Оқушыларды түгендеп, оқу құралдарын тексеріп, сабаққа даярлығын білу.
2. Бүгінгі сабаққа жақсы ахуал қалыптастыру, «Күн шуағы» әдісі.
Атом, молекула әдісі бойынша 3 топқа бөлу
|
1. Жақсы тілектер мен сөздер жазылған стикерлерін күннің нұрына іледі. Топтарға бөлінеді.
|
ІІ.Қызығушылықты ояту
3 минут
«Ой шақыру»
«Ортаға салайық»
7 минут
|
Ал балалар , бір сәт интербелсенді тақтадан бейнефильм тамашалап алайық.
Эпиграф
«Мұқағали ғасырлармен бірге жаңарып, келер ұрпақпен бірге жасай береді» С.Дәуітов
Бүгінгі сабақтың тақырыбы: «М.Мақатаев-қара өлеңнің Хантәңірі»
Сабақтың мақсаты:
1.Ақын өмірі мен шығармашылығы туралы білімдерін толықтыру
2. «Қара өлең», «Елім барда», «Анау аспан, мынау бақ» өлеідеріне сатылай кешенді талдау жасау
3. Қара өлең туралы теориялық білім беру
-Ақын туралы айтар ой-пікірлерің бар ма?Ақын өміріне көз жүгіртіп шығайық?Ақын туралы бар білгенімізді ортаға салып бөлісейік!
|
Бейнефильм тамашлап,ақын өміріне қатысты білгендерін ортаға салып , айтып шығады.
|
ІІІ.Жаңа тақырып
Мағынаны тану
8 минут
« Өлең керек ұрпаққа, өлең керек» айдары
ІV. Ізденімпаздық кезеңі
«Іздеген жетер мұратқа»
10 минут
Өлеңге сатылай кешенді талдау жүргізу
|
-Ал балалар, сендер М.Мақатаевпен төменгі сыныптан бері таныссыңдар, Қазір ақпан айы, ақынның айлығы, іштеріңде ақын поэзиясын сүйіп оқитын оқушылар бар ма?
-Өте жақсы, ендеше оқулықтан ақынның «Қара өлең», « Елім барда», «Анау аспан, мынау бақ» туындыларын оқиық.Өлеңдегі түсініксіз сөздерді мына қағазға жазып, ілеміз?
Қара өлең-ежелгі сөз ұйқасы, өлеңнің бастапқы қалпы, байырғы өлең.Қара өлең ауыз әдебиетіне жатады.Оның авторы-халық,
Күпі – матамен тысталып ,ішіне қойдың жүнін салып тігетін ұлттық сырт киім . Шекпен –түйе жүнінен тоқылатын аса мықты, қара барқытпен қапталған жағалы сырт киім
Желі –құлын байлайтын жіп
Көген- қозы байлайтын жіп
Жадау-жүдеу
Түксиеді- қабағын түю
Дәкі-орысша бинт
«Фишбоун» әдісі бойынша өлеңді талдайтын боламыз.
Қара олең
нәтиже
Әр топқа өлең мазмұны бойынша тапсырма беріледі.
1-топ
«Қара өлең» өлеңін талдайды
2-топ
«Елім барда» өлеңін талдайды
3-топ
«Анау аспан , мынау бақ» өлеңін талдайды
.
|
Оқушылар арасынан әр топтан 3-4 оқушы ақын өлеңдерін жатқа оқиды.
Әр топ өздеріне берілген тапсырмалар бойынша ізденеді, ойланады, дәлелдейді, өз пікірлерін айтады.
|
V .Сергіту сәті
5 минут
|
Ақын мұражайына саяхат және ақын өлеңдеріне жазылған әндердің біреуін тыңдау , көрініс
|
Ақын мұражайына саяхат жасап, «Райымбек» поэмасының желісі бойынша көрініс
|
VI .Ой қорыту
3 минут
|
Оқушылар өздеріне берілген тапсырмалар бойынша жұмыс жасайды.Сабақты қорытып, қағаз бетіне түсіреді.
1-топ
|
2-топ
|
3-топ
|
Авторға хат
|
Бес жолды өлең
|
Инсерт әдісі
|
|
Оқушылар сабақты қорыту үшін өздеріне берілген тапсырмаларды орындап, оқиды, ой бөліседі
|
|
VII Үйге тапсырмасын беру (2 мин)
|
1.Өлеңді мәнерлеп жатқа оқу
2.Сөз өнері туралы мақал-мәтел тауып, ойтолғау жазу
|
Оқушылар үй тапсырмасымен танысып, күнделікке жазады
|
IX Бағалау
2 минут
|
Смайликтермен бағалау
|
Оқушы білімі бағаланып, қорытындысын өзі жасайды.
|
Рефлексия
(3 мин)
|
«Бәрі сенің өз қолыңда» таратылған парақтарға сол қолдарының суретін салып, әр саусаққа өз ойларын жазады.
1. "Үлкен саусақ" - мен үшін, маңызды және қызықты болды ......
2. "Сұқ саусақ" - мен бүгін түсіндім ..........
3. "Ортаңғы саусақ" - мен үшін қиын болды .......
4. "Төртінші саусақ" - менің бағам .......
5. "Кішкентай саусақ" - менің білгім келеді ......
|
|
«Жаңа Ғасыр» № 175 гимназияның қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Абдикадырова Ақжарқын Тилеубекқызының қысқа мерзімдік жоспары
17.04.2015
|
Қазақ әдебиеті
|
5 – сынып
|
Сабақ тақырыбы:
|
Қ.Мырзалиев «Ана»
|
Мақсаты :
А) Білімділік
Ә)Дамытушылық
Б) Тәрбиелік
|
Оқушыларға Қ.Мырзалиевтің «Ана» өлеңі туралы мәлімет беру, ананың рөлі туралы білімдерін толықтырады. Ана сөзінің мағынасын, оны қалай құрметтеу керектігі жөнінде білімдерін жүйелейді.
Өлеңді оқи отырып, өзінің шығармашылық қабілетін ұштайды.
Оқушыларды ананың еңбегін ақтауға, анаға деген сүйіспеншілікке, ананы құрметтеп, сыйлауға тәрбиелеу.
|
Сілтеме:
|
1. Қазақ әдебиеті оқулығы, 5- сынып
2. Ғаламтор беттері, журналдар
|
Оқушылар үшін оқу нәтижелері:
|
Оқушы өз ойын ашық және еркін айтуды үйренеді /барлығы/. Ананы құрметтеуді, осы қасиеттерді өмірде қолдана алуға бейімдейді. Теориялық білімдерін ұштайды
|
Негізгі идеялар:
|
Оқушы өздігінен талдай алады. Бір-бірін тыңдау мәдениетін қалыптастырады. Поэзияны сүюге талпынады
|
Сабақта қолданылатын материалдар:
|
Слайд
Флипчарт
Үлестірмелі қағаздар
Аудио-видео таспа
Стикерлер
|
Оқыту әдістері:
|
Жаңа әдістер
АКТ
СТО
Топтастыру, Синкуейн, Инсерт, Авторға хат
|
1. Диалог
2. Жеке жұмыс
3.Жұптық жұмыс
4. Топтық жұмыс
|
Дерек көздері:
|
1. Қазақ әдебиеті әдістемелігі, 5- сынып
2.Интернет желісінен алынған материалдар
3. «Қазақ тілі мен әдебиеті» журналдары
4.Ғаламтор беттері
|
Сабақ бойынша мұғалім мен оқушының іс-әрекеті:
Кезеңдері , уақыт
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
І. Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу (1 мин)
|
1. Кезекшімен сұхбат.
2. «Ақ тілектер» Оқушылар бір-біріне жақсы тілектерді қағазға жазып лақтырады. Ортаға шығып, қағаздарын жоғары лақтырады. Жерге түскен қағаздарын теріп алып, ішіндегісін ашып дауыстап оқиды.
3.Топқа бөліну .Стикердегі жасырылған сандар арқылы топқа бөлінеді
4.Топ ережесімен танысады
|
1. Жақсы тілектер мен сөздер айтады .
|
ІІ. Үй тапсырмасы
(5минут)
|
1.«Қозыкүрең» әңгімесінің желісі бойынша сурет салу
2. «Туған жер» эссе жазу
|
Оқушылар үй тапсырмасын оқып, дәптерлерінен эссе тексеріледі.Суреттерін көрсетеді.
|
ІІІ. Қызығушылықты ояту
Ой шақыру
|
1.«Ана» туралы видео көрсету арқылы сабақтың тақырыбын ашып, анықтау.
2. 1-топ .Ана тақырыбына постер қорғау,
2-топ топтастыру Ана
3-топ ана туралы мақал-мәтел айту,
4-топ ана туралы ән шырқау
|
Оқушылар интербелсенді тақтадан видео көріп, сабақтың тақырыбымен танысады.
|
ІV. Мағынаны тану
|
1.Қ.Мырзалиевтің өмірі мен шығармашылығын таныстыру, «Биопоэма»
2.Ана өлеңін мәнерлеп оқу, мазмұнын талдау
- «Ана» өлеңінің мазмұны қандай?
- «Ана» образы өлеңде қалай суреттелген?
- «Мен анама тілеймін!» әр оқушы өз анасына арнап тілек айтады. -Ананың алдындағы қарызды қалай өтеу керек ? - Сен өзің қалай ойлайсың?
-Ананың саған деген ең үлкен сыйлығын ата?
-Сенің анаң саған мыңдаған жақсылық істеді, сен ол жақсылықты қалай қайтарасың?
|
Балалар жаңа сабақ туралы ақпарат алады, білгендерін айтады, талдайды, ізденеді, пікірлерімен бөліседі.
|
|
3.Өлеңді құрылысына талдау
Бәрі де, Ана, / бір өзіңнен / басталды. (а)
Сен деп жаздым / алғаш өлең / дастанды. (а)
Қуандым ба, / өзің бар деп / қуандым. (б)
Жыладым ба, / өзің жоқ деп / жас тамды. (а)
(3 шумақты, 12 тармақты, 3 бунақты, 11 буынды, қара өлең ұйқасы)
|
Оқушылар сыни тұрғыда ойлана отырып берілген тапсырмаларды орындайды.
|
V.Сергіту сәті
|
Қ.Мырзалиевтің француз тілінен аударған жұмбақтарын шешу
1.Кім әйнекті сындырмай көктеп өтеді? ( Күннің сәулесі ) 2.Баспана іздеп басын қатырмайтын бөбек (Кенгурудың баласы) 3.Екеуі қатар тұрады, бірақ бірін – бірі көрмейді? (Екі көз )
«Кім тапқыр?»
Ана туралы мақал-мәтел айту
Ана туралы ақын өлеңдерін жатқа оқу
|
Жұмбақ шешіп, миларын сергітеді
|
VI.Қорыту
|
1-топ.«Авторға хат» әдісімен әр оқушы өз анасына хат жазып сабақты қорытады
2-топ. «Синкуеин» әдісімен бес жолды өлең жазады
3-топ. Инсерт әдісімен қорытады
4-топ.эссе «Ана»
|
Проблемалық сұрақтарға жауап бере отырып, ой қорыту,
|
VII.Бағалау
|
Сабақта жасаған жұмыстары мен шығармашылық қабілеттеріне қарай бағаланады.
|
Күнделіктеріне бағалау жүргізу
|
VIII.Үй тапсырмасы
|
Қ.Мырзалиев өмірі мен шығармашылығын оқу
«Ана» өлеңін жаттау
Ана туралы кітапша жасау немесе слайд дайындау
|
Үй тапсырмасын жазып алады
|
IX.
Керібайланыс
|
«Бағдаршам» әдісімен керібайланыс орнату
|
Бағдаршамның түсін бояп, сабаққа керібайланыс жасайды
|
«Жаңа Ғасыр» № 175 гимназияның қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Абдикадырова Ақжарқын Тилеубекқызының қысқа мерзімдік жоспары
Күні: Пәні: қазақ тілі Сынып: 6 «г»
Сабақтың тақырыбы: Негізгі және туынды еліктеу сөз
Сілтеме: қазақ тілі оқулығы, ғаламтордан , әдістемелік оқулықтардан қосымша мәліметтер
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Еліктеу сөздердің құрамдық ерекшелігін, басқа сөз таптарынан айырмашылығын таныту, өмірден түрлі мысалдар келтіре отырып, білім,білік дағдыларын қалыптастыру
Дамытушылық: Ойлау,іздену, қиялдау,елестету, ой қорыту, өз ойларын дәлелдей білу дағдыларын шыңдау, тұрақты дамуға ықпал жасау
Тәрбиелік:Еліктеу сөздерден алған білімдерін өмірде тиімді қолдануға баулу, өзіндік «менін» қалыптастыру
Оқыту нәтижесі:
1.Еліктеу сөздердің құрамдық түрлерін, жасалу жолын, басқа сөз таптарынан ерекшелігін түсінеді;
2.Мәтіннен, көркем шығармалардан еліктеу сөздерді тауып, түрлеріне қарай ажыратып, семантикалық картамен жұмыс жасайды;
3.Еліктеу сөздер тақырыбына қорытынды тест жұмысын жазу;
Сабақтың типі:Білім мен іс-әрекет тәсілдерін жүйелеу және қорытындылау
Сабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақта, үлестірмелі қағаздар ,слайд,6 түрлі қалпақ
Әдіс-тәсілдер: ой қозғау, зерттеушілік әңгіме, топтық әңгіме, 6қалпақ,Венн диаграммасы
Сабақтың барысы:
1.Ұйымдастыру
1-әрекет .
Сәлемдесу, түгендеу, назарларын сабаққа аудару (1 минут)
Сыныпта жағымды ахуал қалыптастыру , тілектер жазылған стикерлерді «Тілектер ағашына» ілгізу (2 минут) (2,3-модуль)
Сыныпты ауыз әдебиетінің түрлеріне қарай топқа бөлу,тақырыпқа және топтың атына сай мақал,жұмбақ,жаңылтпаш айтқызып,сабақты бастау
(3 минут) (1,2,5,6,7-модуль)
1-топ Мақал-мәтел
2-топ Жұмбақ
3-топ Жаңылтпаш
Критериалды бағалау парағымен таныстырып, тарату.(3 модуль)(1 минут)
Критериилер
|
Дескрипторлар
|
балл
|
А
1.Жаңа тақырыпқа сай сұрақтарға жауап беру,мысалдар келтіру
«Ыстық орындық» әдісі
«Венн диаграммасы»
|
Тақырыпқа байланысты сұраққа толық жауап берсе
|
5
|
Сұрақтарға жауап береді, 1-2 сұрақты білмейді
|
4
|
Сұраққа жартылай дайын, 2-3 сұрақты білмейді
|
3
|
Білімдері жеткіліксіз , 3-4 сұрақты білмейді
|
2
|
Білімдері жеткіліксіз, 4-5 сұрақты білмейді
|
1
|
Ешқандай сұраққа жауап бермесе
|
0
|
В
2. Мәтіннен еліктеуіш сөздерді тауып, түрлеріне ажырату,жасалу жолын түсіндіру
Семантикалық карта толтыру
Жұптарын тауып, сөйлем құрау
|
Еліктеу сөзді тапқан, картаны толтырған, сөйлем құрай алады
|
5
|
Еліктеу сөзді тапқан ,картаны толтырған, сөйлем құрайды, 1-2 қате бар
|
4
|
Ееліктеу сөздерді толық таба алмаған, картада, бағанда 3-4 қатесі бар
|
3
|
Ееліктеу сөздерді таба алмаған , 5-6 қатесі бар
|
2
|
Мәтіннен екі еліктеу сөзді тапқан , қатесі көп
|
1
|
Еліктеу сөзді мүлде таба алмаған , картаны толтырмаған, жұптастыра алмайды,сөйлем құрай алмайды
|
0
|
С
3.Тест жұмысы
Барлығы 5 сұрақ
|
5 сұраққа дұрыс жауап берген
|
5
|
4 сұраққа дұрыс жауап берген
|
4
|
3 сұраққа дұрыс жауап берген
|
3
|
|
2 сұраққа дұрыс жауап берген
|
2
|
1 сұраққа дұрыс жауап берген
|
1
|
Ешқандай сұраққа жауап бермеген
|
0
|
|
Барлығы
|
15
|
2-әрекет .Үй тапсырмасын тексеру (5 минут) (1,2,3,4,6 -модульдер)
3-әрекет . «Ой қозғау» (түрткі тастау) Берілген сұрақтарға сыни тұрғыдан ойланып , жауап беру,мысалдар келтіру (1,2- модуль) (10 минут)
-Балалар, біз еліктеу сөздің мағынасына қарай еліктеуіш және бейнелеуіш болып бөлінетінін білдік, одан басқа қандай түрі бар деп ойлайсыңдар ?(интербелсенді тақтадан мысалдар көрсету)
-Жұлдызшалардың ішіндегі сөздерге мән беріп қараңдар ? Сөздердің түбіріне , құрамына назар аударайық, не байқадық?
қылтың
Күмп-күмп
Селк-селк
қиқаң
шолп
арбаң
Балалардың жауабын тыңдап болғаннан кейін,интербелсенді тақтадан кестені көрсету,мысалдар келтіру
Еліктеу сөз
Құрамына қарай
Тұлғасына қарай
Мағынасына қарай
1.Дара
2.Күрделі
1.Еліктеуіш
2.Бейнелеуіш
1.Негізгі
2.Туынды
-Ал енді басқа сөз таптарынан қандай айырмашылығы бар?Сендер еліктеу сөздерге дейін сөз таптарының 6 түрімен таныстыңдар, еліктеу сөздердің олардан ерекшелігі бар ма?
Балалар жауаптарын тыңдап болған соң интербелсенді тақтадан Венн диаграммасымен салыстыра таныстыру
Еліктеу сөздер Ұқсастығы Басқа сөз таптары
1.Еліктеу сөздер алуан түрлі дыбыстар мен бейне атауларын білдіреді
2Фонетикалық жағынан түрленеді
3.Жұрнақ арқылы басқа сөз таптары жасалады
1.Басқа мағынаны білдіреді
2.септеледі
Жіктеледі
Тәуелденеді
Көптеледі
1.Сөз таптарына жатады
2.Басқа сөз таптары сияқты негізгі, туынды, күрделі формалары бар
3.Сөйлем мүшелері қызметін атқарады
4-әрекет. Мағынаны тану. Зерттеушілік әңгіме (1,2,3,5,6,7-модульдер)
Оқулықтағы жаттығумен жұмыс.Мәтіннен еліктеу сөздерді тауып, түрлеріне қарай ажыратып жазу
1-тапсырма (3 минут)
1-топ Мақал-мәтел (310-жаттығу)
2-топ Жұмбақ (311-жаттығу)
3-топ Жаңылтпаш (308-жаттығу)
2-тапсырма ( 3 минут)(1,2,3,5- модульдер)
Семантикалық карта толтыру
мысал
|
дара
|
күрделі
|
негізгі
|
туынды
|
еліктеуіш
|
бейнелеуіш
|
Елпең
|
+
|
|
|
+
|
|
+
|
Жарқ-жұрқ
|
|
|
|
|
|
|
Домалаң
|
|
|
|
|
|
|
Ду-ду
|
|
|
|
|
|
|
Тық
|
|
|
|
|
|
|
Сықыр
|
|
|
|
|
|
|
қайқаң
|
|
|
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
