1.
Жаңа тақырыпты ашу үшін :
Ғылымның дамуы
Тіл білімінің дамуы
Әдебиет
бөлімдері арқылы осы салалардағы тұлғаларға жеке-жеке анимацияның мүмкіндігін пайдалана отырып мәліметтер түсіндіру.
Тірек-сызба.Ғылымның дамуы.
Әбу Насыр әл-Фараби
(870-950)
|
|
Әбу Райхан әл-Бируни
(973-1050)
|
Логика
Медицина
Ғарышнама
Анатомия
Философия
Заң
Математика
Музыка
Әдебиет
|
|
Тарих
Математика
География
Астрономия
Медицина
|
Тіл білімінің дамуына үлес қосқан ғалымдар
Махмуд Қашғари
(1030-1090)
|
|
Жүсіп Баласағұни
(1021-1075)
|
Түрік дәуірінде өмір сүрген түрік тайпалары сөздерінің жиянтығы. Тіл тарихы, түрік мекендерінің аталуы, тарихы, этнографиясы, ауыз әдебиеті туралы мағлұматтар.
|
|
Түрік тілдес халықтардың тарихы мен қоғамдық-саяси өмірі, әдеп-ғұрып, наным-сенімдерінен мағлұмат береді. Философия, астрономия, алгебра сияқты ғылым салалары қамтылған.
|
3. Тірек-сызба.
Әдебиеттің көрнекті өкілдері.
Ахмет Иүгнеки
|
|
Қожа Ахмет Йассауи
|
|
Сүлеймен Бақырғани
|
|
Әли ақын
|
«Ақиқат сыйы»
|
|
«Данылық кітабы»
|
|
«Ақырзаман»
|
|
«Жүсіп - Зылиқа»
|
Тест.
1. Әл-Фараби шығармаларын қай тілде жазған:
а. Парсы в. Араб с. Түрік д. Иран е. Қыпшақ
2. ІХ-Х ғ. өмір сүрген данышпан, екінші ұстаз, Шығыстың атақты ғалымы:
а. Әл-Бируни в. Әл-Фараби с. Гардизи д. Ибн-Батута е. Ахмет Йасауи
3. ХІ ғ. тілтану ғылымы тарихына үлкен үлес қосқан :
а. Жүсіп Баласағұн в. Ахмет Яссауи с. Қадырғали Жалаири
д. Махмұд Қашқари е. Мұхаммед Хайдар
4. «Арабша, тәжікше кітаптар көп. Ал бұл – біздің тіліміздегі тұңғыш даналық жинақ» деп өз тілін қорсынып, жат елдің тілінде сөйлеу шығарма жазу сияқты әрекеттерге қарсы болған ғұлама:
а. Әл-Фараби в. Әл-Бируни с. М.Қашғари д. Ж.Баласағұни е. А.Йасауи
5. Шу өзені бойындағы Баласағұн қаласында дүниеге келген ғұлама:
а. А.Йассауи в. М.Қашғари с. Ж.Баласағұн
д. Әл-Фараби е. Әл-Бируни
6. Ж.Баласағұни «Құтадғу білік» еңбегін Сүлеймен Арслан ханға сыйға тартқаны үшін алған лауазым атағы:
а. Мырза в. Бек с. Әмір д. Ұлы хас-хажип е. Ғалым
7. Жазба әдебиетінің көрнекті өкілі, Қарахан мем/нің кезінде даңқы шыққан ақын:
а. Ж.Баласағұн в. А.Иүгінеки с. Рашид ад-Дин д. Әбілғазы е. Ю.Хамадани
8. Аса көрнекті ойшыл әрі ақын, Қазақстанда мұсылман дінінің сопылық ағымын таратушы:
а. Жүсіп Баласағұн в. Ахмет Яссауи с. Махмұд Қашғари
д. Мұхаммед Хайдар е. Қадырғали Жалайри
9. Ислам дінін уағыздаушы, орта ғасырлық белгілі ақын, ел ішінде Хәкім ата атанған:
а. Ж.Баласағұн в. Ахмет Яссауи с. Сүлеймен Бақырғани
д. Арыстан баб е. Юсуф Хамадини
10. ХІІІ ғ. басында Оңтүстік Қаз/да мұсылман дінінің кең етек жая бастауына байланысты жарық көрген Әли ақынның поэмасы:
а. «Хусрау-Шырын» в. «Ләйлі-Мәжнүн» с. «Жүсіп-Зылиқа»
Семантикалық карта. Дұрыс жауапқа «+» белгісін қояды.
№
|
Ғұламалар
Туған жылдары
|
870-950 жж.
|
973-1050 жж.
|
1030-1090 жж.
|
1021-1075 жж.
|
1103-1167 жж.
|
Шамамен ХІІ ғ.с - ХІІІ ғ.б.
|
1
|
Ахмет Иүгнеки
|
|
|
|
|
|
+
|
2
|
Махмуд Қашғари
|
|
|
+
|
|
|
|
3
|
Әбу Насыр әл-Фараби
|
+
|
|
|
|
|
|
4
|
Жүсіп Баласағұни
|
|
|
|
+
|
|
|
5
|
Ахмет Йассауи
|
|
|
|
|
+
|
|
6
|
Әл-Бируни
|
|
+
|
|
|
|
|
Үй тапсырмасы:
Әдебиет өкілдері
Ахмет Иүгнеки
|
|
Қожа Ахмет Йассауи
|
|
Сүлеймен Бақырғани
|
|
Әли ақын
|
«Ақиқат сыйы»
|
|
«Данылық кітабы»
|
|
«Ақырзаман»
|
|
«Жүсіп - Зылиқа»
|
Бағалау.
|