Арғынбай бекбосын фәнилік драма (2500 рубаят)
жүктеу/скачать 4,25 Mb.
|
| БІРІНШІ ДӘПТЕР
Өлең толғап, өтер болса өмірің, Көркем жазып, судай тассын көңілің! Қожа Ахмет Иасауи1
Шыбын жан кімнің жаны болған бұрын? Тағы да кімге барар сол аманат?.. Білмейміз... Алла білер ол мәңгі ұғым... 2
Пейіштің келгендейсің әлемінен! Неге ыстық болдым саған?.. Әлде сен, сен... Жастықтың ең ақырғы сәлемі ме ең?.. 3
Көргенмен жас күндердің іздерін сеп, Ұлы һәм ұры сезім азаптайды, Оятқан опасы жоқ қыз-келіншек!.. 4
Баяғы бабалардай күркіреген! Күштінің күлі күнде көзге түсер, Құдай-ай, әлсіздікті кім тілеген?! 5
Тоқтар ма зұлымдықтың өрлегені? Айтарсың айқай салып елге нені?.. Әлі де ізгіліктің арқасы ғой, Қиқулап қияметтің келмегені... 6
Сәлем берсең - бер тегіс, ең шеттен де.. Сәлем - сөзі Алланың, сенің емес. Ал Ол пейлін пендеге өлшеткен бе?! 7
Жауыздық бірге туар жолдас па еді?!.. Сүрсе өмір екі дүниеде бір мезгілде, Тозақтан қорқып мұндай болмас па еді? 8
Тасыған мына өмірің түбі тынар. Көлеңке түсірмеші кейінгіге, Құдайдан олардың да үміті бар. 9
Көп бикеш беріп жатыр жалға түнін. Қайдасың сұлу һәм пәк періштедей, Қыздары анау кезгі Алматының?! 10
Ал жатың ішке кіріп жатыр іс қып. "Өзекке тепсең өзің кетпейді" деп, Жатыңды жарылқау да - нақұрыстық! 11
Тәңір-ау, кеше сәби біз емес пе ек!.. Кей-кейде елегзисің, көкшалғында Жүгірген бір өрімтал қыз елестеп... 12
Жастықтың жалынымен тасу барда, Шал-шауқан шамырқанса - ашуланба. Басыңды и ақсақалға. Өйткені оның жүйкесі қалған қиын асуларда... 13
Жетіппін жер ортасы - жұртқа мынау. Жарқылдап жүру де жоқ, күлу де жоқ, Көңіл пәс, жүрек жара, мұртта қырау... 14
Қайтадан өткен күннен оралып ой. Көз тігер көктегі Айға жетім көңіл... "Не пайда о да Күннің боданы ғой!" 15
Кел үйге, саған бейіл бастан бүтін. Шалқиық баяғыдай, уайымдама Кетсе де тастап мына аспанды Күн! 16
Сағынып саған келдім, Қарасуым!.. Әй, бірақ, тағы қаңғып кетемін-ау, Өмірдің асардай-ақ бар асуын... 17
Әділдік жамандыққа қимас деп ем, Бәрі де далбаса екен... Енді неге мен бейбақ қиянатқа қиғаш келем?.. 18
Есті алды!.. Ұялмашы, тілдесейік?! Ұяттан сәл-пәл аттау ауыр боп па, Еткеннен іңкәрлікті күнде шейіт?.. 19
Бұрылар тұрса да алда тұнып ісі. "Сана" атты бір кең Сарай салғым-ақ бар, Қорқам тек бітпейді-ау деп құрылысы... 20
Қартқа қара, сүйреткен құр сүлдесін, Тойынған топ мұңлықтың білсін несін. Таяқ емес, таяныш өзің болшы, Ол да ата ғой, қарағым... Күрсінбесін. 21
Қызығар күллі әлемнің жұрты дейді. Кім білсін, рас шығар... Бір анығы: Қыз біткен Махаббаттай нұр тілейді! 22
Өксисің жаңарыңа жас қамалып. Бір сәтке бақытты боп көру үшін, Бар амал-жасау ма тек масқаралық?.. 23
Сіңірдің қара атты да, боз атты да, Сыпырдың бұ затты да, о затты да. Жолың боп тозақ жаққа барып жатсаң, Сен, кәпір, тонайсың-ау тозақты да! 24
Ашылсын әміріңмен ел түңдігі – Құдірет емес оның бәрі, бәрі, Құдірет - өз ойыңның еркіндігі! 25
Қалса да патша тағы тиіп тіпті - тасыма. Бір шайнамдай миың болса, Өлшеме бақ-дәулетпен биіктікті! 26
шығар-ау... Қандай еді тұрпаттары? Сымтас боп тұр ғой мұртты баһадүрлер... Олар - мен, мен секілді ұрпақтары! 27
Адамы алыстағы тұрмысты елдің: "Уақытты бос өткізу - қылмыс" дейді... О сұмдық, онда мен де қылмыскермін! 28
Жабайы аңға ұқсаймыз тас, қыр кезген. Біреуді біреу мүлде жақтырмайды, Біреуге біреу қарап қасқыр көзбен... 29
Дәмету дәлелдеуден ірілікті - Жауыздық!.. Жақсылығын жасап кеткен шын ірі өлген соң да ірі, мықты! 30
Бола ма махаббатты бұғаулауға? Күнә ма сүйсең жарын басқа адамның?.. Неге өмір тартады бұл сұрауды алға? 31
Оянған сезім-оттың өтінде біз сырлассақ-сый екен ол Тәңір берген!.. Ал бүгін... Жердің екі бетіндеміз... 32
Өзің шеш сені аңсаған арманды ұқ та. Сүймесең сүйме... Бірақ ұйретпеші жалтартып жанарыңды жалғандыққа! 33
Ұлт үшін жүрек түгіл жотаң сыздар... Ей, Алаш! Сыйластықта қара алдымен: сыйлай ма Отаныңды отансыздар? 34
Нақұрыс "өзі сәлем берсін!" дейді... Елінің етін жеген есуастар, Бүгінде кемеңгерді менсінбейді! 35
Қашанда бір шабуыл Адамдыққа!.. Неліктен біз осылай болдық екен, Әлде біз Тозақ жақта жаралдық па?. 36
Ішімде неде болса қиял, қайғым... Намыссыз болу әлде керек пе еді?.. Әйтеуір көп ортаға сыя алмаймын... 37
О Алла, елімнің бер амандығын, Қазақы қалпын қайтар, адамдығын. Азаттық желі сөгіп, жұлып кетсін, Басқаның жамап берген жамандығын! 38
Ұқсас боп кеткендей-ау қауым бөтен: қарашы алаш, апач егіздей ғой, Қаратау, Колорадо бауыр ма екен?.. 39
Десек те танбайды әйел қаратудан. Өйткені ол өртеу үшін жүректерді Алауын Махаббаттың ала туған! 40
Сөйлесең сөзің қандай наз, әзіл ғып!.. Көзің де неткен нәркес... Бірақ,... мұзсың, Сендегі бардың бәрі - әзәзілдік! 41
Бас қатып жүргенде амал таптым жайлы: О байғұс баяғыда-ақ өліп қалған, Әйтпесе ол жақынын жат қылмайды!.. 42
Тұсауын махаббаттың қияр шақтың алдында болма, жаным, ұяң, сақ тым. Жасашы жаңа қадам... жақындашы... Мен болсам сенен де өткен ұялшақпын!.. 43
Түс көрдім. Ол түсімде Сені көрдім. Даусыңды жеткізбеді демі желдің... Қамықпа, мен өзіңде тұрғам жоқ па, Сен болсаң сен соңыма сеніп ердің. 44
Жанымды сар сағыныш - жейді сезім, Боркемік боп кеттім бе деймін өзім... Кейде, анам, тірілгендей көрінесің, Өзімнен ұшқындаса кей мінезің... 45
Жұмысың, күліп-ойнап тыныққаның? Өткінші ол!.. Мәңгілік бір мұра жасау? Сұмдық қой!.. Қойшы, әзірге ұмыт бәрін!. 46
Ол рас... бірақ бізден жол, дақ бар-ды: Батумен арғы бабам барып шапса, Бауыржан-Көкем менің қорғап қалды! 47
Бұл жерді қашаннан ол етті мекен? Ертеде Азиядан бір атамыз Атлантты аттап өтіп кетті ме екен?.. 48
О Батыс, білімдісің, қуатың мол, Сенде көп төрткүл әлем қуатын жол. Шығыстан шыққандығын өркениет ұмытпа. Ендігісін туатын да - ол! 49
Жел жетпес Қордайдағы қайда құнан?! Жалықтым Америка жұмағынан, Жалықтым жұлдызды ала байрағынан... 50
Дау болса жалған сөзбен ұта ма би... Бар сөзің шындық екен, шырақ екен, Айналдым әруағыңнан, Мұқағали! 51
Жоюға өзін өзі барып тынды. Қазақша сөйлемейтін қазақ көрсем, Оллаһи, жиіркенем! Жалықтырды... 52
Көзіңе көз жасынан бұлақ тұнып, Бір сырды айтып едің жылап тұрып, Мен сені содан кейін сүйіп кеттім... Адамды жарқ еткізер бір-ақ қылық! 53
Долданып кейде қанша құлатты ұрып! Білместен оның осы сайтандығын, Өтерміз өлгендікті бір-ақ біліп... 54
Жұмақ қып ек қой ол түн жалғанды шын, Япырай, ұмытып-ақ қалғанбысың?!.. "Басқамын"?.. Рас, қалқам, рас шығар... Онда сен... жаңа туған арманбысың?.. 55
И... иә, сен... маған мылтық оқтапсың ғой? Сыртымнан жүргенің де оттап - шын ғой?!. Сен итке дос екен деп бірдеңе айтсам, - Айт, кәне!.. айт!.. Өзімді соқпақсың ғой?! 56
Жан едің ғой, жарығым, жарқылдаған, Періштедей қанатын алтындаған! Жүзің сынық... жұқарған Ай секілді... Кімнің білген, беу, шіркін, парқын ғалам! 57
Қар емес, қаһар жауған аспаннан да. Неге өксік қысады әлі?.. Сол қаһардан мұз болып ақпай көзден жас қалған ба?. 58
Әруаққа құран оқып жүр" деген-ді... Оқимын. Ал Бекбосын - қай төмпешік?.. Орнатсам орнатамын кімге белгі?.. 59
Үһ, Алла!.. Сейілтші түн-түнегіңді, Түнегің қысып кетті жүрегімді! Бұлтта да жарқылдап жай ойнайды ғой, Жіберші маған бір жай - бір еміңді!.. 60
Жау тауып жаны жақын жақынынан жүргенге, о Жасаған, ой бере гөр, Опырып бір ойшылдың ақылынан!.. 61
Тегінде бір отбасы балалары. Сондықтан құжатсыз-ақ ұмытпаған, Ұлт біткен Адам Ата, Хауа Ананы! 62
Дейсің бе әділдікті аңсамаған. Кім қарсы бас алса да әділ семсер... О, бізде... оған дейін қанша заман!.. 63
Мың кісі кездессе де ұнамаған, Кең болғын, кесірге де шыда, балам. Өлшесе адамды адам өзіменен, Жаралу керек онда бір-ақ адам! 64
Біреулер - қылығымен құсқан былық. Болар ма ек әлдеқашан ойран-ботқа, Болмаса бір қасиет - ұстамдылық! 65
Сондықтан кез болсаң да қандайына, Өшірме рух отын! Ал ажалды жазған жоқ жалғыз сенің маңдайыңа. 66
Жыр жазып одан ләззат, бақ тоспадым. Япырмай, елден ұят болмас па екен, Алпысты алқымдап ап ат қосқаным? 67
әдеппен жол береді тұра қалып!.. Ал бізде... әдептіміз әдепсізден жатамыз әжептәуір "сыбаға" алып... 68
Дертімнің болды һәйям сөздері емі, Білесің аударғаннан өзге нені? Тараздан сұлу сүйіп мың жыл бұрын, Дүниеден өткен Омар... жездем еді... 69
Ел арып, аз ғана топ ісініпті. Сол топтың жастарына жан ашиды, Білместен кетер ме деп кісілікті... 70
Алыстым. Бой бермеді сайтан алғыр! Сонымен егескенде қасақана Фәниге келсем бе екен қайтадан бір?! 71
Ал өмір - сол күндердің ән сандығы. Әй, бірақ, оның хоры оңар ма екен, Тұрса ән сап аярлардың ансамблі?.. 72
Білмеймін тағы несі жолығарын. Білмеймін тағы қанша тозағы тұр?.. Білем тек бәрінің де соңы барын... 73
Ал бақыт - соқыр құс қой. Оңбақшы кім? Есірді ақкөзденіп не жексұрын, Көргені - тек қасірет көп жақсының... 74
Біттік қой қараңғы боп, ылайланып! О Алла, бізге өшпейтін жарық керек, Жер емес, жүрсінші анау Кұн айналып!.. 75
Жүректі сүйген жүрек тағы құшсын... Жарқ еткен жай оты ғой оның бәрі, Сен болсаң, о Махаббат, - сағынышсың! 76
О, онда оңғарылды жолың анық!.. Әй, бірақ... абай болшы, жүрмеу үшін өзіңе бөтен түсті жорып алып... 77
Мына біз - рухты алған қарыс сыз ғып! Қайдағы қаңғыбасқа бәйек болған, Біздегі бір қасірет - намыссыздық! 78
Махаббат! Онсыз рух семіп өлер. Жерден Күн, Жұлдыздан Ай жаса мейлің, Махаббат - ең бірегей, ең ұлы өнер! 79
Ел болып елпеңдеудің керегі не? Пенде ғой ол да өзіңдей. Ал аярдың Жалпаңы - сатулы. Сол себебі де. 80
Жекпе-жек шықсын - шыдар қай қасабың?! Бұ дүние тарлық етсе, о Зұлымдық, Бәрібір о дүниеде шайқасамын! 81
болады-ау қайта келмес бұл түн елес... Қимасым, сен өзіме айналсаң ғой!.. О Тәңір, енді қайттім?!. мүмкін емес... 82
Ақтасақ ұрыны да "Ұлы" дейміз, Шын ұлы ұнатар ма ұлықтауды?.. Қашан бәрін құдайдың құлы дейміз? 83 Іс қылса жамандыққа ұрындырар, "Ұяттан өлдім!" дейтін бұрынғылар. Маскүнем, қаскүнемдер... бәрі де жүр... Ұяттан неге өлмейді бүгін бұлар? 84
Осы еді туысқанда жөнді неме, Білмеймін безді бізден енді неге? Бастыққа туысқан - тек үлкен бастық. Ұқтың ба?.. Ұқсаң, байғұс, елжіреме! 85
Қимаймыз деп босқа ол жоғалады. Уақытты ұзартатын азап қана, Рахатта ол қас-қағым бола алады. 86
Сондықтан күнәмді де жасыр демен. Жақпады-ау бір сөзім де... Керек пе әлде ойлауым сенің жармес басыңменен?.. 87
Ғарыштық ете ме бір Жерді мекен? Әйтпесе Әзірейілдің әмірімен от мініп О дүниеден келді ме екен?.. 88
Тарапты ақымақтық ауаға да. Ұрпағын көру үшін қайта келсе, Тұншығып қайта өлер-ау Хауа Ана да! 89
Деу бекер: өзі өзінен бағым тайды. Уақыт зая кетсе - жендетің сол, Ал босқа өтпесе ол - жарылқайды! 90
Жарқ етті шашқандай-ақ мың Күн арай. Дүние жайнап кетті!.. Әттең сол сәт өзіме тек өз күзім тұрды ұнамай... 91
Тұр, кәне!.. Тікеңнен тік тұрып тыңда: Мына шал - сен үшін ең ұлық тұлға! Басынды и басыңды бас еткен жанға!.. Сен, найсап, кешегіңді ұмыттың ба?!. 92
Кешір, қалқам, өзіңе көп қарадым, Қарап алып біртүрлі боп барамын... Қоңыр күзде көктемді аңсаттың-ау!.. Бұдан басқа айтарым... жоқ, қарағым... 93
Қаншама кейінгіге қалды залал! Телегей теңізінде зұлымдықтың, Махаббат - ізгілікті жалғыз арал! 94
Мүмкін ол ойын шығар ойнамайтын?.." Деп жүрсем - арсыз арбау, қулық екен, Бір емес мың құрығың бойламайтын. 95
Деп бабам бір күн өтсе жылайды екен. Біз байғұс бір күн өтсе қуанамыз, Кім құнын қуаныштың сұрайды екен? 96
Жүргенің кей күн жылап, кей күн күліп. Жетпесе жетпейтіні құрып қалсын, Жетсе екен адамға тек мейрімділік! 97
Қалайша бола қалар басқаша адам?.. Жасайды өмір бойы өз бейнесін, Әркім-ақ мүсіншідей тас қашаған. 98 Жатарда жанарыңды жұмып талған, Күтесің, пендесің ғой, үміт таңнан... Ал таңда көретінің - тағы тозақ... Әлде бұл... бір Алланы ұмытқаннан?.. 99
Түсінбей сансырадым мән-жайына. Шіркін-ай, біреу оқып берер ме еді, Жазылған жазуларды маңдайыма!.. 100
Ей, Дүние! Кісәпірсің... бірақ тыңда: Арқама қорлығыңды құлат, тынба!.. Әйтпесе тәттіні еш татпаған мен, Дәм-тұзын жақтырмаспын жұмақтың да! 101
Қу нәпсі бір лап етер жалын ғана!.. Мен риза! Қолқамды енді қабылдама. Құлпыңды ашпа, қалқам, ашылмайтын мен тұрмақ Абыл менен Қабылға да!.. 102
Бір суып, бір ысыған тоқталар дем... Мәңгілік қазағыма қарап тұрар бір жұлдыз Құс жолында боп қалар ма ем!. 103
Дейді екен бір жарымес: "бақыттымын!" Бақ, сорды бағамдайтын Уақыт қой, Қолбала етті, қане, Уақытты кім?! 104
Еңкейіп еңсе, әбден шаршапты жан!.. Содан ба, ой-санаға жарық берер Кісінің кездескенін аңсап тұрам... 105
Жүрегім бір алаулап, бір езілді... Ештеңе өзгертуге дәрмен жоқтан, Бір күнде мың жерлеймін мына өзімді!.. 106
Жарқ етті бота көзден жас тамды да!.. Жұпар иіс, жұмсақ арай, жұмбақ елес... О Тәңір, бұл не?.. Жұмақ басталды ма?! 107
Бет - бетон, жүрек тасқа айналғанда жылтады өлі жанды өлең ғана!.. О Алла, басқа үйретер айлаң бар ма?.. 108
Жасық боп, жарымес боп кеткен де емен. Сынбасам - онда, асылым, саған деген сағыныш мені құрыш еткен дер ем! 109
Тар санаға бұл ғалам бере ме дес? Жалқау ойға жақпайды-ау бір-ақ шындық: Кеңістікке кереге керек емес! 110
Жасаған жауыздығың түбі ашылар! -Тек әттең ыржалақтап Ұятсыздық, Намыстың көрінбей тұр түрі асығар... 111
Көк мұнарды, көп мұңды сұрапты кім... Тым болмаса, о Тәңір, бәрін ал да, Жастығымның қайтаршы бір-ақ күнін!.. 112
Бәрібір бас июді шықтың ұғып... Неліктен заты залым заманыңның, Қояды өле-өлгенше тұтқыны ғып? 113
Бәрібір ол елестер жан шығарда! Туған жер... Оған мәңгі таңған сиқыр - Кіндіктен алғаш аққан тамшы қан ба? 114
Жарасар оған Күнді теңе мейлі... Ананың ұлылығы тағы сонда – Өзінің ұлылығын елемейді!.. 115
Тез келсе "өзге өлшем, өзге ен" дейді. Ал ақын айтқан шындық мәңгі қалар, Өйткені Адам жаны өзгермейді! 116
Жұпар демің... көкейді күлкің кескен.. Қалғып кетті Ай, жапырақ сілкінбестен... Көз қысып тұр жұлдыздар жеңеше боп, Ете гөрші кетпестей бұл түнді естен!.. 117
Байлайды неге Тәңір ғашық тілін? Лүпілдеп жүрек тағы үнсіз қалдың... Ғашықтық па?.. Жоқ, әлде жасықтығың?.. 118
Арманға жеттім десең - ол да жалған. Бірінен бірі туып тамырласар, Ешқашан орындалмас ордалы арман! 119
Қана алмай ол кәусардан қаталаппын. Сахара, Гоби де емес, Нарын да емес, Ұлы шөл - шөлі екен ғой махаббаттың! 120
Несіне күйзелесің түршігіп тым? "Аязым, әліңді біл..." Шүкірлік ет: денің сау, түтін түзу, тұр шығып Күн... 121
Еркекте ары бар жан табылар ма? Кім білсін, байғұстарға гүл қуалар бір әдет көбелектен дарыған ба... 122
демейміз "мынау сауап, мынау күнә". Көшкелі күлкі еріннен қанша заман... О ғажап, ұмытыппыз жылауды да!.. 123
Мұра ғып тек сөзді біз ап қалдық па? Қайда да қаптаған сөз... әлде бұрын аузымыз буулы боп жатқандық па?.. 124
Уақыт мәңгі, онда жоқ соқпақ тәмам. Иса туды екен деп Алла тағла, Жер-жаһанның жүрісін тоқтатпаған! 125
Бір пұшпақ неге бізге бұйырмаған?.. Санаға мәңгі сәуле шашып тұрар Ой тапсам?.. Әй, бірақ, бұл қиын маған.. 126
Ізгілік қалады екен іріп іште. Сұмдардың су бүркетін қолтығына, Әлі де сол антұрған Ібіліс пе?.. 127
Ғаріпке ризықты үлескенің?.. Күні ғой көкіректің мейрімділік, Жүрмейік білмей қалып Күн өшкенін... 128
Өрсің сен! Қарамаса кім әліне, Ешқашан бара алмайды тым әріге. Намыс ол, өрлік емес!.. Ал, өр болсам, Мен туған Алатау да кінәлі ме?.. 129
Жұртының жұлған жұлын, қан тамырын. Кім қалды бетке ұстар? Саудагер ме?!. Парақор алаяқ па?! Ал тағы кім?.. 130
Қызықсыз қыс, жаз, көктем, күз де өтпеген. Әйтсе де... бір жұмбақ жан жолығардай, Әлі де әлдекімді іздеп келем... 131
Деуші едім... қайда олар?.. Сол - қайғым да. Тәңір-ау, тәж-тақ достан айыратын мен патша емеспін ғой! Болмаймын да! 132
Сен үшін мына ғалам сілкінді ме?.. Күл етті күңірентіп күлкіңді не?.. Қайтесің қапа болып, сергі, серім, Ертең-ақ сағынасың бұл күнді де!.. 133
Қосылып мінәжат пен құраныма, Кеткендей бәрі сөйлеп дабырласып... Кіл таныс үн келеді құлағыма. 134
Таразда талай тарлан, асыл өткен! Қосылып кеткен мына топыраққа, Арулар һәйямдарды ғашық еткен... 135
Жаратқан бірбеткей ғып құдірет те... Дарынсыз екенім де айдан анық: өтірік күле алмаппын бір рет те! 136
Қаншалар тозақылық кетті ізбенен! Ал сұмдар не болады ұлт-ұлыстың, Өз қолын өз аузына жеткізбеген? 137
Өмірдің қайда дауа дәрісі, емі? Итшілеп әлі келем, әлі келем... Бар болса - бақыт неткен алыс еді... 138
Сен болсаң, о тұнығым, тұрып алдың. Не сыр бар?.. Сорым шығар, бір күндері, Қайтейін, тағы тым кеш ұғынармын... 139
Құлдары құм болған ба бүгін Ардың?.. Ал бұрын заман жүгін көтерместен, Ешбірі өткен емес ұлылардың! 140
Кім екен кілең мына сұмды жиған?! Амал не, көндім... мен де құрбандығы - Қан-жоса шайқасының қулық, иман... 141
қатқанын бас байғұстың байқамаймыз? Шымшықтай ғана шындық шаршатыпты: "Ескірген ескіні тек қайталаймыз!" 142
Сан жүректен жыр менен сырды арбаған, Сен-жаһұтсың! Тек әлі қырланбаған. Кез боп зергер - махаббат, нұрың шашсаң, Ең бақытты - сол нұрдан құр қалмаған!.. 143
шақта қар жауды жұмсақ қылаулаған. Көктем де таласа тіл қатып жатыр, Тырна боп бір қиырда тыраулаған... 144
Бұл түннің қанды қанжар - зәрі де бар, Ләззаттің ыңырсуы... өшкен өмір... Бұл түнде... ой, дүние-ай, бәрі де бар!.. 145
Айыр тіл, арам пиғыл - бәрі де үшкір - қадалса қиянатпен қос өкпеден, Ең жақсы патшаның да халі мүшкіл!.. 146
Құрдымға құласаң да құздан ана – Жалынба жалпаң қағып тірі жанға!.. Жалынсаң... жалын ару қызға ғана. 147
Күншілдік... арылды жұрт сол шеменнен! Десем мен осыныма сен сенер ме ең? О, онда түзелген ғой ой-таразы! Күншілдік - өзін қате өлшегеннен... 148
Шыдадым. Көрінген жоқ кейпім сынар. Пірәдар бата қылса мен өлгенде: "Тік жүріп, тік өлді ғой..." дейтін шығар... 149
Екеумізді тек бірақ өртемеші?! Өрт сезімнің мастығы - махаббат та, Бүгін мас боп, кіретін ертең есі... 150
Оп-оңай таптырмайтын, тапшы ғыпты. Тілеме оны ешқашан имансыздан, Өйткенің - өшіргенің жақсы үмітті. 151
Жоқ болса біреулер қарғап-сілеген? Екі оттың ортасында қақтайтұғын, О, неткен азап еді екен нәпсі деген!.. 152
Білмей тұрмын... мен не деп кеңес берем?. Айдарымнан менің де жел еспеген. Бар айтарым: қисық жол - дүниеде, Түзу жүр де күн кешпе елеспенен! 153
Қаншама ғалам жатыр шетте бөтен... Бір кезде іздеп кетсем?.. Тек ғұмырды неліктен қып-қысқа ғып шектеді екен?.. 154
Заман жанды жаныштап жатыр ез ғып... Неге бедеу болады мейрімділік? Неге егіз туады қатыгездік?.. 155
Уақыт ұқтырады тылсымын қай?.. Тек қана ұқтырады ұмытпастан: бір күні ұшады Жан бір шыбындай! 156
Жасасам да, жарығым, пендешілік, Қоюшы ең ғой бәрін де сен кешіріп. Неге енбейсің түсіме?.. Қайда рухың? Кетті ме ол да жерге не желге сіңіп?.. 157
Һәм қысылдым: "Сұқтану - үрдіс бөтен!" Кешір, жаным... Бірақ та өзің айтшы: Қырмызыға қызығу - қылмыс па екен?.. 158
Қара түнде қарс ұрып қайғырасың!.. Махаббатты мазалап нең бар еді, Махаббатта әмәнда қайғы басым". 159
Былғанышпын! Ал бұған жазалы кім?. Ештеңенің, о Тәңір, керегі жоқ, Тек қайтаршы жас күннің тазалығын! 160
Жанарлардан жарқырап ұшқын ұшты!. Жүзі түгіл ізіне іңкәр еткен О Сұлулық - құдірет! Күшті! Күшті!.. 161
Ақыры алау сөніп, ауырды арман... Жаралы жанға пана енді сол ма – Балалық шағым болып ауыл қалған? 162
Жақсы болар еді ғой жан емдесең?.. Қимасымсың бәрібір, қалқам Көктем... Енді өзіңмен мен қанша сәлемдесем?.. 163
Ала жібін кетпегін ардың аттап. Жалау қылса намысты бір асыл ер, Бір итаршы өтеді сандырақтап. 164
Бірақ бәрін темірдей тепкі сынар. Тағдыр осса о бастан қамшысымен, Табасың ба адамнан етті шыдар?.. 165
Рух берер қазаққа нәр тілеген Ұстаз қайда?.. Болса оны жазу керек Замананың ең басқы әрпіменен! 166
Оңаша, ортақ ләззаттың ішіндемін... Сөйте тұра бір назым неге өтпейді? Түсінбедім... түкті де түсінбедім... 167
Қызғанудан кей кезде күйіп кеттім, Бәрі болды... Сәулешім, кереметі - Махаббатпен сен мені биіктеттің! 168
Кімге керек достығың бос тығындай?! Керек кезде жететін жан ұшырып, Қайда достық қос қолдың достығындай?! 169
Қайтаруға ант беріп, Құран алма. Марқұмда да пенделік болған шығар, Не істерін ол сенен сұраған ба... 170
Енжарлықтан еңкейіп еңсе кетті. Сен екенсің жалғайтын бұ жалғанға, Басқа?.. Жо-жоқ, таппадым мен себепті. 171
Қу өмір-ай... бұл да бір ұрыс түрі. Қайта келсе-ау құдайым рахым ғып, Жас үміт пен жүректің тыныштығы!.. 172
Жер-жаһанға шашылған жауыз мықты-ақ! Шыңғыс, Темір қылышпен алмағанды Арамдықпен алмақшы ауыздықтап. 173
Оқылғанда көзінше жаназасы, Демеу қайда сорлыға?!. Қайда?! Қайда тым құрыса демеудің баламасы?!. 174
Ай сәулесі тастарда тайғанайды... Бір жас бейбақ жуынса көз жасына, Бір жас сері серігін аймалайды... 175
Өтіп жатыр өзіңсіз жабығып түн... Бәрін қайтіп айтармын... ең ақыры жүрісіңнің дыбысын сағыныппын!.. 176
Баласына ақ сарай салып берген... Күнәһарлар көп қой... көп... бірақ бізді Сақта, Құдай, саяси бәдіктерден! 177
Өмір боп па шаттыққа ат шалдырмасақ?! Тұтас бақыт қимасаң, сараң Тағдыр, Рахаттан да бізге аздап қалдыр масақ?.. 178
Жүрегіме сондықтан бір енгейсің. Беттен ала бермеші?.. Кінәм болса, Мен кеткеннен кейін де түгендейсің... 179
жанда сау жер бар ма сен жаншымаған?!. Мен неге өтем өстіп жолаушыдай, Амалсыз ауру атын қамшылаған?.. 180
Жауыздың қысастық пен жаласында, Қашанда қалқан болған, қайран үміт, Сөндің-ау?!. Әлде әлсіреп барасың ба?.. 181
Қу нәпсінің сиқырлы суын ішіп бауырларым, о Тәңір, жүріп жатыр!.. Жанар жасып, беті мен буыны ісіп... 182
Қабырғасы халықтың тыржыңдаған! Қиямет қып өмірді қиянатпен, Орнатқан ба о баста бір жынды адам?.. 183
Сайтан болып кетсең де жақтыратын бар ма біреу? Ол - өзің...Сондықтан да сақта жанды сатқыннан тат қылатын. 184
Қош айттық қос жүректен мұңдарға да. Ілкі өмір - өмір емес, осы күнге Жетуге өткел болған жылдар ғана!.. 185
Жан-жағыңнан сезерің - ызғар ғана. Жылынады байғұс жан енді қашан? Тозақ оты шоқтанып қызғанда ма?.. 186
Кей жігіт бақ пен сорды таластырды. Қыздардың кіп-кішкентай іздері де О, қанша тағдырларды адастырды!.. 187 Жылдам келіп жылмақай ұшқыр заман, Терең сезім - толқынға пысқырды адам. Қайда қазір қыз хаты - махаббаты, Қаламұштың ұшынан ұшқындаған?! 188 Тілеп қайтем Тәңірден несіп бөтен, Пешенеге жазғанын кешіп кетем. Ал Ажал дейтіндері немене өзі?.. Басқа әлемге бастайтын есік пе екен?.. 189
Елді кім кемсітеді ғаріп деумен. Ал елді қалай дейді даналары аспаса өзін өзі дәріптеуден?.. 190
Леп ескенді жүріппін мен ескермей. Кешір, жаным!.. Көңілден көшер енді кейбір бейне түстегі елестердей. 191
"Жер қылдым!" - деп сен оны күлесің бе?!. Ал бірақ сен мынаны білесің бе: Жақсыны жарға жыққан жауыздардың – Халықтың қарғысы да үлесінде! 192
«Бұл байғұсты қу заман аздырған ба?..» Өзіңе де ой-жебе қадалады: «Өміріңде өксітпес аз күн бар ма?» 193
Шын сүюдің қайғысын жұттың бұрын... Бірақ мына шындықты ұққын, күнім: азат болып өткенше махаббаттан, Мың есе артық мәңгілік тұтқындығың!.. 194
Мерт қылдың, іштар неме, барып арың! Лағнатты айтар-айтпас... Тек тілер ел өз уың өз бойыңа дарығанын! 195
Құшағыңды, қалқашым, ашшы?.. Өтінем?!. Кеудедегі жалғыз-ақ жүректі де Сенің үшін бәрібір бәске тігем!.. 196
бейкүнәлік бейнесі шала-шала!.. Шалалыққа шақырған күлімкөздер, Жараса етті-ау мақшарда арашаға! 197
Сезім-семсер сілтеніп, тіресеміз... Мен жеңілдім! Қояйық!.. Бұ жалғанға күнде кетіп онсыз да жүр есеміз... 198
Қара алдымен шыға ма бастан анау бір асыл ой?.. Әйтпесе қу жақпенен ат шығару - атыңды масқаралау!.. 199
Сайтандарға сан рет қарғыс айтам! Жұлқысуға зұлыммен уақыт берген Ұлы Тәңір - Аллама алғыс айтам!.. 200
Тағдыр ма екен, әлде... әлде қу мінезің?. Жалғыз кештің от пенен суды да өзің. Жарасқанын жалғыздық тек құдайға, Миың болса білетін туды кезің! 201
Ұлты арқылы адамға ұлы ес кірген. Қазақ қанша, ей, баурым, байқап көрші, Бар мейірімін қазаққа үлестірген?.. 202
Кім Адал мен Арамды күрестірген?.. Кім төрелік айтады бұл күреске?.. Күрес көрмей өмірі кім ес білген?.. 203
Көріспеуге өзіңмен тағат бар ма?! Бірақ шырын сезімдер көп сияқты, Көріспеген екеуміз сағаттарда... 204
Байлық жоқ - қол жеткенге үлесілген. Өз күніңді өзің көр. О, бауырым, Өлмеу үшін шықпасын бұл есіңнен! 205
Түк те емес ерініңнің кезергені! Мен білсем, ең сұмдығы - тіріңде ит боп, Соңыңнан өлген соң да сөз ергені!.. 206
Қасірет те, шаттық та, шапағат та!.. Әмірімен ақшаның қан да ағады, Ақшаменен шығып тұр атақ-ат та... 207
Қаңғырып әлде әлемді кезер ме еді!.. Арлы болған пендесі сорлы болды, Алла мұны сезбесе сезер нені?! 208
Ол да пенде. Пенденің күйікті іші. Айырмасы - қандендер таласа да, Биік болып қалады биік кісі! 209
Өз-өзіммен сырласам, қалып тойдан... Ұлы Омар! Мәңгілік төрттағанмен Сенсің мені азапқа салып қойған!.. 210
Жақсылыққа, әй, бүгін халық тойған! Надандарын нән қылып, мастандырып, Зиялысын зарлатып, арытты ойдан!.. 211
Дауыл соғып сойқанды жайдан небір!.. "Қимайтын не қалды?!" деп ойлауым мұң – Көз алдымда ұршықша айналды өмір. 212
Мен сорлы адам емес - Аянышпын! Тоналдым неге бұлай? Енді қайттім? Үміт жоқ. Жоқ ондағы баяғы ұшқын... 213
Бәрі де Адам деген сияды атқа. Бірақ та сол Адамның шын таланты – Біріне бірі жасар қиянатта! 214
өзің боп, тисе сыйдың ең артығы - Емес ол оңған бақыт!.. нағыз бақыт – Пақырдың қуанғаны сен арқылы! 215
Жеңісі ол - сайқал заман, "ірілердің"! Ендігі ем... махаббат па?.. Олай болса, Мен мүмкін бірте-бірте тірілермін?.. 216
Ұмытқам жоқ мен де, рас, ол күнді әлі. Есте жанға жас бақыт толтырғаны... Қайтарар ма қайта оны көздің жасы, Бір көмген соң жылдардың толқындары?! 217
Салбырайды соншама басың неге? Болды енді! Ой, жетесіз жасық неме!.. Жамандыққа жалғыз сен жазықты ма ең?! Үмітті оят! Кеп қалған ғасырды еле!.. 218
Дос та өзгерер болмаса өз дегені. Кесіп айтпа ештеңе ешкім жайлы, Түптің түбі өзіңе сөз келеді. 219
Ұмытқан елден қорқып-үріккенді. Құйынға айналсам-ау бір алапат, Апарып тастар шетке шіріктерді! 220
Не мақсат бар, бірақ, бұл келісте?" дер. Кім білсін... Жер тамұғын көру үшін, Бәлкім, олар - кеп жүрген періштелер?.. 221
Баста біреу біреуді демеді. Ұшты!.. Демей алам мен кімді?.. Деме күшті. Арлыны атқа қондыру - ақырет қой!.. Сұра, өтінем, қолымнан келер істі. 222
Досың жоқ!.." - Кезде осындай сөз іреген үнсізбін, кеп тұрса да айқай салғым: "Доспын мен мынау елдің өзіменен!" 223
Жаным-ау, сен не деген әдемісің! Күнәһар бұл жаһанға қайдан келдің?.. Сен бөтен періштесің әлем үшін! 224
О достарым, бірге өткен балалығың, Селдіреп-ақ қалыппыз - қара, бүгін. Арамызды аралап Ажал жүр ғой! Әне алды!.. Ал ертең алары кім?.. 225
Демеймін: бал мен шекер, халуаңды бер. Алысып арамдықпен әл кеткенде, Сәл ғана демей гөрші, пәруардігер?! 226
Жалғандық болып алды жанға да тең... Ойнатқан сан миллиард артистерді, Кім ұлы режиссер?.. Алла ма екен?.. 227
Дүниеден, о, қаншама байлар өткен! Жарлы Омардың рубайы мың жасаса, Ал байлығы байлардың қайда кеткен? 228
Біз байғұсты дермісің оңады анық. Тұңғиыққа надандық сүйрелеп жүр, Сегізаяқ секілді орап алып... 229
Ризалықтан неге көп наразысы? Неге өлшеп бермейді бұл тамұқты, Ақыл менен Әділет таразысы?! 230
Нөсерлеп сондағыдай жаумады ма?.. Неге жат Америка сағынтады?.. Сағыныш сыя ма Жер аумағына?.. 231
Тыншытып енді қалай қоймақ арым? Өзімнен өзім сұрап басым қатты: Үміт пе, өкініш пе - ойлағаным? 232
Есің болса сен мына тоқта сырға: барда тасып, бақ-дәулет жоқта сынба. Ал береке айналып бір соғады, Тұнып тұрса татулық от басыңда. 233
Амалменен қаусатар қамалды ұрып. Бірақ нағыз Адамға бар тосқауыл – Ұят атты киелі табалдырық! 234
Елестетем... ләззат ап әрі налып... Тіл сезімнен осынша осал ма еді, Болғанымен бір жырдың бары да анық!. 235
Жас күндегі қоштасқан мастық па әлі?.. Өзім далмын! Кешірші?! Өлсем етті көз жасыңды көргенше жастықтағы!.. 236
Ел жаққа ертелі-кеш елеңдейміз... Ал енді Ар алдында - қане, кім бар? -Қайсымыз "жарылқадық!" дегендейміз?! 237
Мен - құлымын ары - айдын, жаны байдың. Ал сендейге?.. Жоқ... семсер жанымаймын. Елді жеп кеп етесің күлім-күлім,.. Жоғал әрі!.. сен итті танымаймын!.. 238
Қасқырсың-ау сен адам тақылетті, Мойыныңда қанша обал, ақы кетті! Азу тісті азайтып апсың мүлде... Ең болмаса енді ойла ақыретті!.. 239
Әшекей ғып апты алғаш алтынды адам. - Неге бүгін қайда да өлшенеді әшекеймен, о Адам, парқың, бағаң?! 240
Отыз жеті! Туған жыл зобалаңмен! Сенде туған сормаңдай со балаң - мен! Маған қонған Ағамның шыбын жаны, Рухым да мәңгі бір ол Ағаммен!.. 241
Асыл киім!.. Машина!.. Мал сатамын!..» Көп қарадым - таппадым, әттең-әттең, Кіп-кішкентай көк тасын фәлсафаның!.. 242
Деп жалынып, махаббат құлы, тұрсың... Кешірді ме ол сені? Кеше алды ма?.. Әйел - толық ашылмас ұлы тылсым! 243
бергізген бұл жаһанның бір жыртынды ой!. Өзім болып барады қалайша ол? Арамызда, құдай-ау, мың жыл тұр ғой!.. 244
Оянғанда ойланар мүмкін кісі: "Сорлы басым сонда... қап!" Жаңғырар ма ұмыт болған бір қыздың бір күлкісі... 245
Не алыбын алысып алып тынды. Біздей байғұс ел бар ма жер-жаһанда, Өзі өзінен қызғанған жарық Күнді?! 246
Айтары: "Біз - осы елдің қаймақтары!.." О сорлы ел! Бетке ұстарың мынау болса, Өзені өміріңнің қайда аққаны?! 247
Өмірім оңбады деп өлесің бе... Өлме! Тек ойды, бойды тазарт удан, Қалмасын тіпті тырнақ көбесінде. 248
Сөзің де рас - шындықтың суатынан! Жуас жүрек боп кетті асау тұлпар!.. Сезіміңнің айналдым қуатынан! 249
Жүрсе де асыл жоқтықтан жолда қаңғып- Теңгерме еш екеуін! Өйтсең оның - Адамзаттың намысын қорлағандық! 250
Тышқанын да жалмайтын көрсең іннен, Мына байғұс жерге осы нең себілген?!. Бірақ сенің ең басты жауыздығың – Өлшейтінің бәрін өз өлшеміңмен! 251
Көз қаритын қарын-би, бөксе биі!.. Жас тояттың табар-ау бір амалын, Не болады бейшара кексе күйі?! 252
Жерден бір сәт шыңғырған үн кетті ме? Адамзаттың адамзат болуы үшін, Миллиард жыл әлі де міндетті ме?.. 253
Ішіс... мадақ... мағынасыз былжырақ түн. Мен байғүс та мас боп ап былжыраппын... Ертеңіне, ей, Намыс, ұят - отпен өртеп, іштей өкіртіп бір жылаттың!.. 254
ету қалсын, о, қайдан жатқа да ұнай?! Мәңгі-бақи өзіңнің құлыңбыз біз, Құл болудан басқаға сақта, Құдай?! 255
Әңгімем жараспады-ау көп "ептімен". Ортаға өзім жүрген судай сіңу орнына ой келеді өрекпіген! 256
Сол допты ап, Тағдыр, қайда беталасың?.. Жол қылып енді қанша жүрер екем, Арқа мен Алатаудың екі арасын?.. 257
Көп ақша, қызық-думан, басыңда үйің... Бар мұрат осы-ақ па еді?.. Онда, байғұс, Желге ұшқан жылдар екен жасың дүйім!. 258
Қалғанша біздің ғұмыр гүлі семіп, Жөн сұрап, ей, замандас, біліселік! "Бабалар бірін бірі білген" десін, Біріне болар ұрпақ бірі серік... 259
Қиыпты оны қып-қысқа сағаттарға!.. Тәтті елес боп тағы да қаласың-ау, Қайттім?! Тағы тапсырдым Жаратқанға... 260 Сені ұқпаса налисың көпке неге? Көпке өкпе жүрмейді. Өкпелеме. Көп ішінде көк иттің жүрері анық,. Құйрығынан ұста да теп төбеге!.. 261
Демегін маңдайына бұлай сызған. Бастауы бар бәленің - құдайсыздық. Қорықсаң қорық нағыз құдайсыздан! 262
Жеткіздің, білесің бе, күйге нендей? Тамұққа тастап мені секілдендің, Көкке ұшып періштемен билегендей!.. 263
Сенімен шын көрікті көрсеткені! Жаһандағы бар қыздың бар ажары – Сұлулықтың сендегі бөлшектері! 264
Өлі тәнді топырақ жасырғанда, Қайтіп қиям мен сені, сәулетайым?! Жоқ! Жырыммен ап қашам ғасырларға!. 265
Демі жұпар, жүзі гүл, жаным, нұрлым, Саған іңкәр асау жан, арынды ұлмын! Тізе бүгіп тіріге көрмеп едім, Сағындырдың!.. Сен мені бағындырдың! 266
Басын қосып бұлақтар су ақтарған жаратыпты, о Талас, сені еркем!.. Ал сен маған дарыттың шуақты арман!.. 267
Желіктен де желөкпе жерінерсің. Бәрі өткінші екен ғой, о дүние!.. - Шақыршы анау аруды, бері келсін... 268
Ертең-ақ аласарып бүгіндік өр. Қанша арман аямастан алдап соқты. Болды енді!.. Бірдеме етіп күніңді көр. 269
Жер түледі. Құдайым көктен берді... Мұңаямын оңаша жылап жоқтап, Түлей алмай дүниеден өткендерді... 270
Аңыз көп. Аңызды оймен бекемдеген. Бірінде: "Айшаны Омар армандаумен Ақынның дүрі болған екен..." деген... 271
Ей, пірәдар, иманың, дінің барда, Рахым ғып кешірер мініңді Алла. Бірақ өзің сот құрып, жауап алшы: беттің арын бес төккен күнің бар ма?. 272
Зұлымдық! Міне, қуат, тұрақтылық! Миллиард тағдырлардан ұн тартса да, Алмапты бір тісін де уаттырып!.. 273
Жарқ етті әне көңілің тұман тұнған! Сорғалауын көрдің бе сансыз нұрдың, Соғылғандай дүние кіл алтыннан!.. 274
Құрсауынан құтқарған ұнамастың! Ұлпа әсерді өмірі үкілермін, Ол тұрғанда мен енді бұла жаспын! 275
Тал жібек ән... арудың ыңырсуы... Үзік-үзік, дүние-ай!.. Үздіктірген әрбір сәтің - жүректің бір ыршуы!.. 276
Көнбес еді әділдік зорлағанға, Өмір өңі өзгеше болары хақ, Шындық шіркін жәйбасар болмағанда!. 277
Құрсыншы!.. Болма ешкімге наразы да. Әй бірақ... азаптайды-ау күнде түсіп, Намыс пен жоқшылығың таразыға! 278
Айырылысу айналып жасынға осқан, Тағдыр деген осы ма, о Тәңірі, Қасірет пен бақыттың басын қосқан?! 279
Бақиға жол тартты елдің ұлы ағасы... Топан су басса да енді қайғырмайды... Қайғыру - тек тірінің сыбағасы! 280
Шындық - Күн: баршаға бас идіреді... Күйейік! Иейік!.. Тек сонда, мүмкін, Бетінен мына жалған сүйдіреді?.. 281
Көп болған-ау ағынан қара таңба. Қара таңба - түйінді шешерінде Адамзатқа бер дәйім тағат, Алла? 282
мұңды жанға қараңғы Күн, Айың да!… Аяр болсаң, о Алла, Әйелді ая, Әйел заты әлсіздеу уайымға! 283
/Жайдың оты - ол сезім өрлегей де!/ Сезімталдық туғызып ғашықтықты, Сезімталдық оны ерте жерлемей ме?.. 284
Кешір, Алла, кешегі қалдықтанбыз, Құдай деп бір құдайсыз жанды ұққанбыз! Сенбей жүрсек Өзіңе және кешір: Сенімсіздік дертіне шалдыққанбыз!.. 285
Шынды айтам деп аңқаулар арандаған. Бір қуың мен бір сұмың жаласса ауыз, Сен жексұрын боласың "жамандаған". 286
Өнбойымды бір өксік аралайды үн... Мың жыл өтіп кетсе де мұң шақырар, Отырардың орыны - даладаймын... 287
Буаз бұлттар босансын, сілкілей түс! Айналып ап Аспанға ақын жүрек, Жарқыратсын жаһанды жыр - түлей күш!. 288
Ыстық жаспен алатын "өшін" кей түн... Ал мына түн самалы-ай! - Аймалашы, Сенен басқа ешкім жоқ есіркейтін!.. 289
Улы сөз қай жүрекке қадалмаған?! Мерт болса сол жебеден - жендеті кім? Іздеу жоқ. Іздесе де таба алмаған... 290
Тілді жерді, қадалды сотқар тамшы!.. Неткен ғажап ғаламның қаһарлы үні!.. - Ей, балалар, шуламай тоқтаңдаршы... 291
Асыл Ердің аты озған, арымаған! Бір қылығы мың түрлі бәле туар, Тәңір атсын дейтінді "бәрі - маған!" 292
Деп үмітпен күндерін жойған адам. Жалпы мына тірлікте не мағына бар?.. Басқа осындай кездерден ой қамаған?.. 293
Ұрпақ берсең - бер, Құдай, бірегей ғып! Жүрегіне отын бер найзағайдың! Отсыз өмір өмір ме?! Плебейлік!.. 294
Содан да сөзіңде ылғи қайғы басым. - Қайғырсам - қайғы қайта келмеуі үшін. Ал өзің неге одан қаймығасың?.. 295
Кәрі сайқал Сатқындық басты амалға: өзге тілде сөйлетіп өз баласын, Қазақ тілін үйретпек басқа адамға! 296
Деген сен - шын махаббат киесі ме ең?.. Онда болшы, ләззатқа шомылдыршы?! Құтылайын күйкілік күйесінен!.. 297
Неге ашпадық ол түні ол жұмақты?! Өкінішті! Айрылған жол жұбатты... Жұбанбадым. Ал сен ше?.. Мен бейбақты өкіндіріп өмірдің он жылы ақты... 298
Оңбады ғой оның бір енді оңбаса!.. Бізді еншілес ететін не қалды өзі, Күнде басып жүретін жер болмаса?! 299
Бикеш кетті-ау тентек ой ойлаттырып: "Тілін емес бөксесін сөйлеткенде, Дегені ме "Ер болсаң - ойнап, тынық!.." 300
тосады алдан аярлық сен жеріген!.. Бәлкім, тауып қаларсың шын инабат, Шығып көрші мына Күн шеңберінен? 301
Не қызық бар өмірде басқа мына! Құшағыңды ашшы, еркем... аш тағы да... Бірте-бірте биіктеп кетейікші, Түпсіз, отты ләззаттың аспанына... 302
Келмесе бәрінен де суынғысы, Жықпайды құштарлықтың туын кісі! Тізеңді құштым, міне! Рахым ғыл, Тәңірдің, о, ғажайып туындысы!.. 303
Бақыт құшқан бар шығар жылап ап та... Ал мен енді қашанғы?.. Әлде Тәңір өмір бойы өксітіп сынамақ па? 304
Рухани ұстаз ғып бүгін тіпті алуға осы, жәмиғат, айтыңдаршы - Мен бе, сен бе?.. Құдай-ау, кім ынтықты?! 305
Елестетіп жетімді тұрған жылап - Мұңаямын... үрлеймін сезім отын... Ал от берер жүрегім жүр қалжырап... 306
Шорқақ ойын жәмиғат демесе өкпе - бұл өмірім көңіліме қонар емес, Көшіп кету мүмкін бе Келешекке?.. 307
Сеніменен жүрегім бірге менің!.. Тілмен сөзін жүректің қайтіп айтам?.. Сондықтан да әдейі үндемедім... 308
Туғанында көңілдің бір күз шағы тақтың, сәулем, жүрекке мына кеште, Көзіңдегі ғажайып жұлдызшаны!.. 309
Күн шуақты аңсауың - құрғақ арман. Заман.. қоғам... қайсысы?.. әлде екеуі, Бір жерлерін, әйтеуір, былғап алған! 310
Таңдайына тамбапты бақ шырыны!.. Бастан құдай имеген бейшараға, Не береді жорыған жақсы ырымы? 311
Өмір бойы ән неге жүреді есте? Көңіл күйге қосыла құбылатын, Бұл не өзі?.. Шыбын жан үні емес пе? 312
Тартқан жоқ па әлі де оң қабағың?.. Аяқ-қолды байлаған арқан-тағдыр, Тағы ойша қуыртты-ау жол танабын!.. 313
Өтіп жатыр бір өмір... бір сарынды. Қарап жүріп кейисің өз өзіңе, Білмеген соң кімдерге ұрсарыңды... 314
Құлығында қылық жоқ титтей бөтен, Жақсы иттер адамға неге жақын?.. Әлде оны да өзіндей ит дей ме екен? 315
Кім болса да түбінде ашары анық. Сонда ойлайсың: "Неге өліп-өштім бұған, Өз санамда жақсы адам жасап алып?!" 316
Тапты атылар сұп-суық мұз жебені!.. Сәл ілтипат қимады-ау мына жалған, Ал құдайым бұйыртар бізге нені? 317
Қорықтың сен!.. Өйткені ол ақылды!.. Ақылы азап болды да ақырында, Жасыды әне... күйреп біржола тынды... 318
Қалайша иманымыз азғындайды?! Қайырлы заманға да мезгіл керек, Суық деп Алла қысты жаз қылмайды. 319
Тағдыр қанша сол үшін жасқап алды. Мына жалған Айға үқсас бірдеме ме, Бір беті нұр, бір беті тас қараңғы! 320
Сен кіжіндің, амалсыз мен де ақырдым. Кекшіл емен! Бірақ та бір келтірем, Иттігіңді алдыңа сен кәпірдің!.. 321
Жігіттік шағын күнәні кешіп өткізді... Боздайды бүгін өз қызы түсіп тәлкекке: "Баяғы күнәм соқты ма қайтып кеп бізді?!" 322
Екі сыңар кез болып, алды ма ұнай? Ұнаса - ол махаббат! Ұнамаса – Ләззат, бақыт дей бергін қалды былай... 323
Неге ешкім ең болмаса жазғырмайды?!" Асықпа! Жазасы алдан шығар бір күн, Аз болса ол мақшарда да мәз қылмайды!.. 324
Таппадым... жоқтайды оны, ей, кім біліп... Бүгінде жоқ та шығар онда отырар, Баяғы шапанды шал - мейрімділік... 325
Бірде өшсе, өрлеген бірде өркені. Сенің көшің қазіргі қауымыңнан, Кімді тастап, ертеңге кімді ертеді?.. 326
Мекендеп киелі оны етем деген... Киелі жерді бассаң ойланып бас: "Таразға немен келдім, кетем немен?.." 327
Гүлгүлмен салады ескі мұңды есіме: Мынау үй алды райхан, болып еді-ау алғашқы махаббатым мүрдесі де... 328
Таразымның аспаны, жұлдыздары... Бәрі ыстық!.. Ақкөңіл азаматы, Мәңгі қалған жүректе гүл - қыздары... 329
Киелісін Иеміз түбі тыңдар. Мен тілесем: аз болып алаяғың, Қыз қырмызы болсыншы, жігітің - нар!.. 330
Көк терек... Көшенейдің көшесінде... Қара мең ақ жүздегі... ып-ыстық дем... Дәурен-ай!.. Қалыпты тек осы есімде... 331
Елге жиі... кім білсін... кеп тұрмаспын... Бірақ бақи кетсем де аңсарым хақ, Самалын бір жұтсам деп Тектұрмастың! 332
Қандай шебер боп алған мына халық! Әне кетті біреуі былапыттап... Боқтаймын ба, қайтемін, тұра қалып? 333
Тілерім тек: жүрсем-ау арқам кеңіп... Құдалыққа келіп пе ем мына өмірге, Неге ылғи тұрады арқан керіп?.. 334
Сүйіп едің - ол да бақ қондырмады. Енді өзіңмен өзің боп көрші, мүмкін өміріңнің түзелер сонда ырғағы?.. 335
Ақырған ақ боран не?.. Мынау ма ақпан?. Амал не, жұмамын да мұңлық көзді, Жас емес, мұзға айналып сұрау қатқан... 336
азаптадың, алдадың, бопсаладың... Арсызбын ба?.. Әйтеуір, сенде мін жоқ, "Кінәлі өзім бәріне!" - деп санадым... 337
Сүрінгендік тұрғандай деп сырымды ұқ: Қоян болып жүрген соң Шындығымыз, Қасқыр болмай қайтеді Жексұрындық! 335 О, Талас, толқындан да жосыл, атыл, Шабыт бер шамаң келсе қосып ақыл! Жолыңа құрбандық қып жауды шалған, Жетінші атам менің - Қосы батыр! 339
Шағылған күнге семсер, дулығасы Бабамда бақытты күн болды ма екен?.. Сақалын не күн туып, жуды жасы?.. 340
Аязы да аяусыз үскіреді! Бірақ, сәулем, өртеніп күйіп барам, Неге осынша жұлдызың ыстық еді!.. 341
Үстіңдегі көйлектен үлбіреген, Көрініп тұр көз тартып күллі денең... Базар бопты-ау, о қайран, махаббат та, Шақыруды білетін кімді немен!.. 342
Хор қызының сондағы бірі екенсің... Сілікпемді шығарған бұл фәниден, Бара алам ба мен саған тілесем шын? 343
Кенелесің қызыққа кесек-кесек: о, қанша есек жүр адам бейнесінде! Және, әрине, аз қалған есек те - есек. 344
Махаббат отын жатар көсеп тегі... Ал онсыз ию-қию бұл өмірдің, Нәрі жоқ. Құр күйбеңмен бос өткені. 345
Керек сөзде келеңсіз, кіл ұттыру - Бұл өлім ғой! Ал өлмеу үшін керек, Ой-сезімді өлгенше шынықтыру! 346
Білмесең болсын дәйім бұл есіңде: Сүю - сұлу сезімді асқақтату, Лақтырмау оны ешқашан күресінге! 347
өтті Ол!.. Зармыз енді бір деміне. Жалғыз-ақ медеу - кім кеп, кім кетпеген Фәниге Ол кеп, өмір сүргені де... 348
Алысады саусақ күйшанақпенен... Бәрі жақсы! Бірақ та неге Аярлық Инабатты қинайды мадақпенен?.. 349
Қалды ма сол достықтың енді мәні?! Сезімге сен ердің де кеттік батып, Ғашықтық ұйығына... Сен - кінәлі! 350
Біздегі махаббаттың бірдемесі жетпейді! "Жеткізейін, жүр" - демеші. Салайық бәрін сырдың сандығына... Мен сөндім... сөнген отты үрлемеші?.. 351
Неге жұп болады ылғи емізгені?.. Қашанда қатар жүрер қос перзенті Ізгілік пен Зұлымдық егіз бе еді?.. 352
ой қаптайды. Сезімге жүкті кілең!.. Өлеңсіз-ақ бұл өмір өтер деуші ем, Алматыдан бір "пәле" жұқты білем... 353
Ол "ісіңнің" бастысы - жылбысқылық. Ақылгөйсу, көлгірсу, жағымпаздық... Ал бұлардың жалғасы - қылмыстылық! 354
Сені берді қай құдай танысым ғып?! Татып көрші, жаныңның дәмі сұмдық: өсекшісің, күншілсің, жемқор... және ең сұмдығы - осының бәрі шындық! 355
Сүйресе үміт, тартады бір күн әрі. Қаламсаптан сия емес, у шығады... Бұл неліктен? Білмеймін... кім кінәлі? 356
"Неге олай ойлайсың, неге?" - дейсіз. "Негесі" сол: кішіні кішіртпеңіз! Қайта ертеңнің егесін демегейсіз... 357
Сіз бастықсыз, әдемі қызбаласыз. Жігіттерге тек неге сызданасыз? - Жігіт емес, "мәмбеттер" оның бәрі!.. - Ал ертең-ақ...жә, қойдық, сіз - данасыз! 358
Тыныс кеңір жер бар ма басқа мұнда?. Сонда да жұрт құмырсқа илеуіндей құжынайды... бәрі де бас қамында... 359
Онсыз еш жан шын нұрға бөленбеген. Тағдырдың тоқсан түрлі тозағынан, Өте алсам өтермін тек өлеңменен!.. 360
Батыл істен тоғышар тартынады. Ал абырой бөлісу күні туса, Кіл солардың көкпары тартылады! 361
Естілген жоқ бір таныс дауыс тағы. Тар көшесі Тараздың танымады... Осы ма еді ұрпақтар ауысқаны? 362
Соққанда дәуірлердің дауылы шын? Сенде бет болып па еді?.. Болмайды да! Себебі сен - бишікеш тауығысың! 363
Елесіңмен "сағындым, кел" дедің бе?.. Сен де көрші түсіңде мені жүрген Сағыныштың сахара шөлдерінде... 364
Шұбар жалған тыншытпай ұмтыласың. Тауға шық не сайға түс, мәрең анық: ит талаған иттей боп бір тынасың! 365
Жар салыппыз "Мынаумыз мәңгілік!" деп. Кісі өлшемін неғылсын Ұлы Уақыт! О Адамзат, осынша әңгүдік пе ек?! 366
Зұлымдықты қай қоғам қайтіпті екен? Құдырет жоқ қолымда, әттең!.. Бірақ, айтарымды мен әлі айтып кетем! 367
Артымда - мұң, қараңғы қайғы - алдымда. Жерден ұшқан ақ жаның аспан барып, Бір жұлдызға, жарығым, айналдың ба?.. 368
Қаусаған күйде күтем алда нені? Безбүйрек, безерген бет бұ жалғанда, Мүсіркер бір тірі жан бар ма мені?! 369
Әрине, қазір сондағы жігіт емеспін. Өтті ғой дәурен! Өртеді өрт боп өкініш... Қайтеді келсең?.. Келеді қайта кеңескім... 370
Көңілді көтер, жігерді босқа жасытпай! Кім болсаң о бол, жаның бір жайнап қалмай ма, Сұлуды сүйсең, о шіркін, алтын асықтай!.. 371
Бұлқынар, бәлкім. Бәрібір түбі көнеді! Айырма жалғыз - адамның тапқан өнері – Ойланбай туып, ойланып барып өледі. 372
Ұнамдыны уқалап ұлтан қылған Тағдыр ма, не?.. Ал Алла пендесінің бас-басына таратар бір тағдырдан... 373
Не керек онда күрес, сенделісі?.. Ал жаны, рухы қайда кеткендердің? Мүмкін ол мына ауаның тербелісі? 374
Қиқарланба, өнсе егер - ірісінбе. Ойлан, ойлан... Өйткені барлық түйін ақыл-ойдың мидағы жүрісінде! 375
Бос налу ма деп "Қане, кім жарыды?!" Онда неге көзге ұрып тұрады ылғи жамандықта тағдырдың мырзалығы? 376
Келе салып, келген түнді Мың бір түнге теңер ем! Амал бар ма?!. Аманатын қайтып беріп Аллаға, Құшағыңды қимасам да... көрге қайта енер ем... 377
Айырылып қалам, түсін, таң атарда тағаттан. Болшы, жаным... Мені Тәңір саған ғашық болсын деп жаратқанда һәм шыдамсыз етіп те өзі жаратқан! 378
Ей, төрдегі! Есіңді жи, көркөкірек болма тым. Төрің тозса - ел ұмытар, өшер мәңгі сонда атың. Келер күнге керекті жан - жайып салып өр жанын, Сөзін айтар әпенденің не дананың сорлы ақын! 379
Қайттік егер болып кетсе қыз ұятсыз, ұл арсыз? Жас өскінді азғындықтың аспандаған өрті алса, Келешекті бір құдайдан қалай ғана сұрарсыз?! 380
депті былай баса алмастан бірде ашуын кернеген: "Мына сұмды бір өлтіру - әділетке қиянат, Мың өлтіру үшін неге мың өмірді бермеген?!" 381
депті былай өксіп тұрып шақта ұлын жерлеген: "Сенің қазаң - менің жазам емес пе екен, қарағым?.. Ақыретке ақсай басып барсам, барам мен немен?.." 382
Көрісейік көпсінбей күнде мейлі - Сүйісеміз... Ол неге өртемейді? Неге жүрек бүгінде үндемейді?.. 353
Өршіл жүрек, о шіркін, шарықтайды! Ал құлына айналса міскіндіктің, Ол жүрек боп ешқашан жарытпайды! 384
Шарап ішу...әйел құшу...тағы басқа желпініс?.. Бәрі алдамшы!.. Тұншықтым ғой!.. О Жаратқан, таңдағы Ғарыш лебін ағындатып, құлыңа аздап бер тыныс?.. 385
Тұрған шығар ақ сәулені жамылып ап сырласып. Ал мен тұрмын көлеңкеде ұйыған қан секілді, Сүю де жоқ, күю де жоқ... қорғасындай мұң басып... 386
Қойшы осы, туысқан, қылжағыңды, Әңгіме айт одан да бір жағымды... Ой, мынауың өсек қой!.. Құрсын, тоқтат! Онсыз да өсек менің жеп жүр жанымды! 387
"Жарты жаһан айналды ұлтаныма... Жарты әлемді алудан қиын екен Сұрақ: "Ие болады кім тағыма?" 388
Қаскүнем көп!.. Дос бар ма өзі? Дәлелдеші, кәне, енді! Қандай дәлел? Дәлел бұрын тумақ емес достықтан, Шын жүректен туса достық - сол ең мықты дәлел-ді! 389
Сенің айлаң аярлықта, айтары жоқ, терең-ді... Даусың да зор оятатын көрде жатқан кереңді. Бір жексұрын жетпей тұрған мынау өмір-сахнада, Роліңді, ойхой, шіркін!.. Кәне, ойнап бер енді!.. 390
Құдай куә, бейнет кештім, бір күнім жоқ сенделген! Ақ ниетпен ақ тандарды, армандарды күтуші ем... - Қайдасың сен, сенім - серік?! Неге болам сергелдең? 391 - Сен өзіңе беріп көрші мен беретін сұрақты: Сонымен... хош... саған жемқор, бір жас пысық ұнапты... Өсіріпсің. Өскен одан мың момын жан жылапты... Көр болса етті өзге көзден ағызғандар бұлақты?! 392
Көкаттыны көсем көрер "Көз" дейтүғын шырақтан! Көз-құлақтан айрылсаң да тек Құдайға құлдық ет, Адамға емес!.. Адам боп өт - қалсын тіпті бір аптаң!.. 393
Жеткенше өлшеулі өмір мәресіне, Түсер-ау айтқандарым әлі есіңе... Беттен от шығарғандай жерім болса, Кештағы оны-шын дос кәдесі, де. 394
Сен кеткелі қарс ұрумен қанша әлемді кезбедім! Әурешілік екен бәрі!.. Тыншыр емес бұл жүрек!.. Жүректің де болатынын сен арқылы сезгемін... 395
Бітті бәрі!.. Енді қайтып көрсетпесін бетіңді! Аспан құлап, Ай, Күн жылап, болсын тамұқ нетүрлі, Сенсіз көрсем - сол тамұқтың өзі жұмақ секілді!.. 396
"Қой!" деп ем, қоймай тағы қозғадың ба... Тыңда онда: шын жампозын боздағында ағайын ардақтамас. Ал, таныса, Асылын таниды әбден тозғанында! 397
Туады адам қала не ауылында. Тек ақынға қатыссыз бұл қағида: Ақын туар сезімдер дауылында! 398 "Соққыларың жықпаса да дір еттім. Неге осынша қастығыңды үдеттің?!"- десем, Тағдыр, кешір! Өзім кінәлі: түсінбеппін тілін өзге жүректің!.. 399
деуші ем... келем енді ұшып жолыққалы!.. Неге жүрек тулайды? Қуаныш па? Әлде алдағы бақыттан қорыққаны?.. 400
Жүрсің "білгін, мен кіммін!" деп қалып та. Атың шықпас бар сөзді өртесең де, Ат шығару құқығы - тек халықта! 401
Тек сол деп жүр емес пе ем жарым әлі!.. Жалғанда жалғандықтан басқа не бар... Жо... жо... жоқ... жанардан жас жамырады!.. 402
Алдында Ақырет тұр көрді ұсынып... Саулайды сар жапырақ - ұшқан күндер, Соғады Уақыт дейтін жел де ұшынып... 403
Тағдырда да бола алмай болымды ұста – Былғаныппын! О Тәңір, неге өйткіздің?! Тазарайын тазару жолын нұсқа! 404
Махаббат не? Сезім бе?.. Бұл ғылым ба?.. Ол Алланың, меніңше, құпиясы, Мүмкін емес дәл білу бір қырын да! 405
Ұят, аят дейтіндер былай қалған қоғамға да көндік біз! Ал арман ше?.. Бұл тозаққа өртенбей шыдай ма арман?! 406
Неге адамды саз балшықтан жаратқан? Неге бізді жаратпаған жарықтан, Кішкене Күн болар ма ек нұр таратқан? 407
Өлтіргендер - Нақұрыстық, Күйкілік пен Күншілдік. Ал оларды есімі етіп алған надан мыңдардың, Шылауында шынжырланып шыңғырумен жүр Шындық. 408
Адамдары секілді... серіктерім! Неге бұлай?.. Әлде мен бұған дейін талай рет дүниеге келіп пе едім?.. 409
Кете барды тастай сап көгін, жерін... Әттең, өзі көрмеді-ау кім жымыңдап, Қабырғасы кімдердің сөгілгенін... 410
Жаты түгіл жүрегін туысы и ғып, Сергелдеңді серік қып жүрген жанға Шындық - шипа әрі ең ұлы сыйлық! 411
О Тәңір-ай, теңермін мұны немен?! Түсім екен... тек бұлбұл анау бақта, Бибігүлдің сайрапты үніменен... 412
Құдайдан еш кемі жоқ зор санаған. Зор артық қордан рас... Ал, не болдық, Тіпті, оның оннан бірі болса надан? 413
О азапты, ләззатты ескі Арманым, Жетті, жетер осынша есті алғаның!.. Сен де бас и шындыққа: Бақытымнан тіпті тумай тұрып-ак кеш қалғамын!.. 414 Мойынға ажал тұзағы ілінер күн - Шын бағасы Өмірдің білінер күн! Ал Өлімнің бағасы қанша екенін, Бір де бірі білмейді тірілердің! 415
Десек те, бұл тіпті емес жалам жапқан: жағынғанын көргенде мықтысына, Жиіркеніп кетерсің адамзаттан! 416
Керегі жоқ көктемнің, басқа жаздың... Бар келгені қолымнан - бір есімді көз жасыммен күйдіріп тасқа жаздым... 417
Жаужүректің әлсіз жерін әлсін-әлсін іздеген.. Әне күйе жағып, күйкі, күлкі етті де ақыры, Маймаңдады майтабандар тоғышарлық ізбенен.. 418
"Алдияр, итерсең де жықпа" деумен - Тамұқта жүрерім хақ тірлігімде-ақ! Өйткені үйренбеген ыққа кеудем. 419
Шөп басатын ертең-ақ із де, мейлі... Оның есіл-дерті тек ескі доста, Жаңа досты ...қайтсін-әй... іздемейді... 420
Талант пенен мінездің қосындысы...» Екеуінен мақұрым пақыр қайтпек, Бақыт іздеп кеп тұрса жосылғысы? 421
Ұмыт болған ағаға шапқан еді. Деді ол: "Керек кезінде зат та сыйлы, Айналдырма, бауырым, затқа мені!" 422
Жемі болған жалғанның - жырындының. Өзім де иттік жасаппын, ит талапты... Кімге обал?.. Тыңдайды сырымды кім?.. 423
Үлпа жүрек дірілдеп түршігіпті. Ізгіліктен із қалсын деп жандәрмен, Тіршілікке шаншыпты бір шыбықты... 424
Әз жүрек төрелер-ау түбі тынып. Жан қалай пайыз табар өзі тұрған, Ет еріп, сүйек жатса үгітіліп?.. 425
Бәрін білу қолыңнан келмесіне, Налып тұрсың, ойшылым, сен несіне? Алла әлемді шексіз ғып жаратқанмен, Шексіз ақыл бермеген пендесіне! 426
Ауыздың ақтарылар талайынан. Оны емес, естісек қой есті сөзді, Жарқылдап шыққан Сана сарайынан! 427
Обалына қалдың ғой есіл ердің!.. Тұрақсызды кешпеуші ем, сені... амал не, Сұлулығың үшін-ақ кешірермін! 428
Білсең де ертелі-кеш бір келерін. Шошытпа шошаңдаумен киеліні... Қолымнан ұшқан, әттең, бірде менің!.. 429
Екеуі де - тек санада орнатылар құлпытас. Сәулетшісі, мүсіншісі - өмірбақи өзіңсің, Орнатушы - ел зердесі жалғандыққа ғұрпы қас! 430
Сотты қойшы жем жеген жеңдерімен! Тәңір өзі-ақ соттасын шыққандарды, Адамдықтың ең шеткі шеңберінен! 431
Түн ғайып! Таңға айналып атқандаймын! Сағыныш, ләззат оты... кешір, жаным, Жарайды, арғы жағын ақтармаймын... 432
Уақтымның жоқ басқа бір данасы, Құдай үшін, құлдығым, ұрламашы?! Қимасқа да қиюға қиналасың... Неткен қысқа жеке өмір жылнамасы! 433
Деме бетін жәмиғатқа қаратам. Бар әлемнің бар тауығы басса да, Шықпайды тас жұмыртқадан балапан! 434
өтті өмір тағдырдың қармағында. Жалықтырды, оллаһи, мына жалған!.. Мен мұнда осы көп тұрып қалмадым ба? 435
Біз байғұс қисық айна - әлемде ме ек? Өтірік өрлеп жатсын -үндемейміз, Ал шындық үшін ылғи дәлел керек! 436
Ей, пірәдар, бүгін түк бітірмедің. Күнді осылай өткізіп келеді ә, Тыржалаңаш тірлікті бүтіндегің?! 437
не істеймін?.. Естілер мақшар үні... "Екеумізге елші бол" десе қайтем, Фәни менен Бақидың патшалығы?.. 438
Бәрін көріп жатамыз тіршіліктен. Тіршіліктің тегінде тіні дұрыс. Ал шірікті тегі ме... кім шіріткен? 439
жақсы емес пе жалғаннан қуылғаның?! Несі жаман боп жатса шілдеханаң: мұнда өлгенің - бақида туылғаның! 440
Жүрме оны жүгенсіздеу тілек пе деп. Ол - сүю! Ал сүюдің қорқынышын жеңуге тағы да сол жүрек керек! 441
Адамдығын айқындар бір-ақ қылық: опалы ма немесе опасыз ба?.. Кісіліктің шын аты - Тұрақтылық! 442
Неге ол байғұс, ей, әкім, ұнамады? Ердің құны емес қой сұрағаны!.. Тәкаппарлық - тағыңа тіреу де емес, Тәкаппарлық - қорлаудың бір амалы! 443
Жер мүлгіп күнә менен тажалға бай... Жан шіркін бір жұбаныш таппай қойды-ау!. Осы ма бар қызығың, о жалған-ай?! 444
Қарап-ақ қабағына тоңады ішің... Шығарған көрден төрге көрді ме ойлап, Бақида үкім қандай боладысын? 445
Пендесі еткен Жаратқанға шүкірлік. Алла алғысты алар-алмас... Ал бірақ, Рахымды бағаламау - күпірлік! 446
Жалғандық шындығыңа бере ме дес?.. Шындық деп шырылдар тек бейшаралар, Күштіге шындық мүлде керек емес! 447
Ойшылдың жаны жұмбақ ғаламдарда сан сыннан өткен бе?.. Әлде ол керемет Ай, Күнмен әріптес боп жаралған ба?.. 448
неге осы жүрдаймыз қайырымнан?.. - Себебі оның: тәңірлік жандарымыз Ақыл-ойдан тәңірлік айырылған! 449
десек те қанша ел кеткен тұңғиыққа... Ел емес, ғаламға ұл боп қалғандарда не сыр бар? Кіндіктерін Күн қиып па?.. 450
Пәктіктен қан аралас жас тамады!.. Залымды дарға аспайды-ау мақшарда да!… Өйткені онда... өзге Өмір басталады... 451
Болу үшін кіршіксіз жаның, арың. Бұл - біреуге қайырар қарыз емес, Бұл - Адамдық қалпыңды танығаның! 452
Қазақтың жасап кеткен жұртын абыз. "Мың өліп, мың тірілдік!" Ол - өткен күн, Енді біз Мәңгілікке ұмтыламыз! 453
Жырт-жыртпа сен де, мен де бір тынамыз. Қазіргі күйіп-пісіп күйзелгенің болады кейде кейін күлкілі аңыз... 454
Сондықтан да жөнделмей жүр әдібің. Айта алмай келемін асығыма, Қайырмасын жүректің бір әнінің... 455
бұ жалғаннан пенде көп жылай қашқан. Жеті қабат күнәдан қайысса да Жер шыдап тұр! Ал қанша шыдайды Аспан?. 456
Жан жаралы, қалғандай ұрыстан бір. Соңғы үмітім - сен ғана, о періштем, Ләззатпенен, өтінем, тыныштандыр?! 457
Күдікшіл көз жасырған жан ағысын, Кең маңдай, сылбыр қимыл, жұп-жуас үн… - Сен кімсің: Залымбысың?.. Данамысың?.. 458
Арманның алыстарға үндеуі ме?.. Әлде ала жөнелген тұлпар жанның ештеңенің өлшемін білмеуі ме?.. 459
Тапқан екен алдайтын жарыместі! Адам құлқы ешқашан өзгермеген, Күн астында тұрғанның бәрі де ескі! 460
Қарт Қасірет деймісің жайдан жай-ды? Қайталанбау тетігі сенде, Адамзат, Ал Жер Күнді басқаша айналмайды! 461
Өзіне өзі ор қазғаны, дей бер оны құрыды! Патша да аттап өте алмайтын Шындық мынау бір ұлы: Құлдық құлық өзегінде жатар жаулық ұрығы! 462
біреу тұр: "Арман жоқ, - деп, - сенде мүлде!..» О сұмдық! Неге арман жоқ?! Арман... арман... О онда... онда менің өлгенім де... 463
Санадан ажар тайып, жұтаңдайды. О шіркін, осындайда Ақымақтық міз бақпас!.. Жалпы, ол еш мұқалмайды!.. 464
Шошыма. Ол - ризық ертең елге. Ал әзиз жүректе жай жарқылдаса, Бір асыл сезім өлер өртенер де... 465
Ей, ұлық! Тыңдасаң - бар айтар сырым: бүк, шіктен басқа болар сиқы алшының... Мысал бұл. Ал өмірде айыра біл, Пікірін халық пенен итаршының! 466
Білмейді тым болмаса тыюды Аспан!.. Рухтың асқары мен қу нәпсінің құрдымы қалай-қалай қиюласқан?! 467
Жанға ие болсақ та ұғымы әлі айқындалған жоқ оның... Мен білсем, ол толқын-толқын сезімнен құрылады! 468
Бетіңе тура айтты деп сөкпе, жаным: сыртыңа теуіп тұр сыз, өкпек арын! Өкпеден өкпелессек от шығады, Сен де ескер менде де аздап... өкпе барын. 469
Білдің бе өмірден бар мән кетерін. Есте ұста есің болса: игіліктің - өткінші, ал ізгілік - мәңгі екенін! 470
Ел ме екен десе де ол "іргелі ел - мен!" Ал тажал тағылыққа түптің түбі – Не екенін Атамекен білмегеннен! 471
депті былай жұлдызшыға кезінде оған сенбеген: Жұлдыздардың ең жарығы тұрса мына басымда, ең ыстығы - жүрегімде, күдіктенем мен неден?! 472
Сауал бұл әрі қатал, қиын әрі. Жауапсыз да ғып қойған әдейі Алла... Өйтпесе - өмір бірден тиылады! 473
Бас қамшыны - асасың асқарлардан! Ергежейлі боп қалу - артыңды ойлап, Өткелінен өмірдің жасқанғаннан... 474
болғанға қызың гүлгүл, ұлың мықты!.. Тек, Тәңір, сақта бізді пендем десең, Ұрпақ қып қалдырудан зұлымдықты?! 475
Боратты ма тағы да сөзді құрғақ?! Құрсын, енді қарама бет-жүзіне! Жанмен қоса аларсың көзді былғап... 476
Біреуге "сен - данасың!" депті тіпті. Дана болу?! О-һо-һо!.. Ол пақырға Даналықты тану да жеткілікті... 477
Өмір бойғы айтқаның - жарты шындық!.. Жарты шындық жайласа мына әлемді?.. Ақырзаман... ал оның арты - Сұмдық! 478
Дей алар ма "жеңілдім, міне, өзгердім..." Дей алмайды! Өйткені ол - өршіл мінез. Мәңгі шайқас - шайқасы мінездердің! 479
Бар ма араша?.. Анау ма?.. О да залым... Залымдарды, о Тәңір, тисаң етті, Тым болмаса айында Оразаның?! 480
Сондықтан деп сұрама "анау неден?" Қайтесің мен бейбақтың мазасын ап, Көңілін жүрген күнде жамауменен... 481
Мейлі күтсін сиқырлап қызық алдан,- Сағынасың өткенді! Өйткені онда сүю, күю... бәрінің ізі қалған! 482
Қарушы едің отпен не ызғарменен! Су сепкен кім? Басылдың... қызық та жоқ... Кетті ме ол да қыр асқан қыздарменен? 483
Егделік - еркелікті қойған жыл ма? Жас күнде мөлдірейтін Уақыт та, Айналып кетіпті бір қоймалжыңға... 484
Ренжіме, мен бір жан назға сараң, "Сүйем, сәулем!" Осы сөз аз ба саған?.. Жалпы, адамды алдамшы етер көп сөз, Ал сезімтал болғаннан азбас адам! 485 Сезім жоқта мөлдіреп тұнып тұрған, Махаббат та суалып, құрып тынған. Жүректерде періште ғайып болып, Бір сұлуды бір сұлу ұмыттырған... 486
Еркелетсем - боп шығам олақ кілең... Мақтауға да, түсінші, шолақ тіл ем... "Махаббаттың мәңгүрті" десең де еркің, Сүйем сені... Әйтеуір соны-ақ білем! 487
Ұқыпсызбын, білемін әрі онымды. Тым болмаса бір гүлдің теңі етпеппін... Кешір, жаным! Өкпеңнің бәрі орынды. 488
Жағып ап көрге кірер кім күйені?.. Ал өзің ғайбаттама ешкімді де, Ар жағын Алла білер - кімге иеді. 489
Сен жосылсаң, жылдарым жорға жылмаң, Табан күйіп, ол тиген жол қарылған. Кеше жас ем, шапшаң-ақ шал еткендей, Қай жау қуды соншама соңдарыңнан? 490
Өзіне емес, бұйырды-ау арамға асы! Бір жалмауыз жемін ап тайып еді, Қайта шапты жебірлер "командасы"! 491
Мүттәйімді қосшы бір қалталыға, Парақорды үстіне сал тағы да... Құймасы оның не болды?.. - Ойбай, мынау Зұлымдықтың оқ өтпес қалқаны ма?!.. 492
Мендегі енді жетпейтін кемдік - өлім. Қиналам тек: сұм жалған "түзелді" деп, Өлгендерді қалайша сендіремін?.. 493
Сендік жүрек жаралған шын-ақ тастан! Махаббатты мақтауың маңайлатпай – Күнді ұнату сәулесін ұнатпастан! 494
Соңғы дауыл аздан соң соғар ана... Кешегімнің кемісін қайтсем екен?.. Тұра тұру керек пе өліарада?.. 495
Алатауды сағынып күрсінемін... Арқа жаққа арқалар Толағай жоқ, Қияр еді-ау Ата тау бір сілемін... 496
Тағың кетті бір күнде-ақ келмесіне, Кешегі ұлық, не түсті енді есіңе?.. Табам емес титтей де, құттықтаймын: сен де айналдың Алланың пендесіне! 497
Бар ма осы мансапта бір мағына? Жалпы, қалай қарайсың бұл бағыңа?.. - Мансап - бақыт демеймін... тек шүкірлік мансапқордан биіктеу тұрғаныма... 498
Құртты ол бәрін болғанның алғаш құнды!.. Бекзат жанды құл тәнге жығып беріп, Махаббатты секспен алмастырды!.. 499
Шындық үшін жан берер жан барлықтан. Ал Жамандық ол да адам кейпіндегі Алтын, күміс жалатқан Жалғандықтан! 500
Жауыздығын өзінің тыя алмаған неткен жұмбақ Адамзат!.. Жалпы, өзінің ақылына ақыры сыяр ма Адам?.. жүктеу/скачать 4,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|