Мысал: Релаксация әдісімен шешу:
(1.1.21)
Шешімі: (21) жүйені релаксацияға ыңғайлы түрге келтіреміз:
түбірдің бастапқы жуықтаулары ретінде нөльдік мәндерді аламыз: , сәйкесінше алшақтыларды табамыз:
Абсолюттік шамасы бойынша ең үлкенін таңдап , келесі жуықтаудың алшақтыларын аламыз:
Одан кейін деп алып, бұдан:
Кейін деп алып, келесіні аламыз:
Кейін және ; ; .
: ; ; .
: ; ; .
: ; ; .
: ; ; .
Барлық өсімшелерді қосып түбірлерінің мәндерін аламыз:
§1.2 Матрицаның меншікті мәндерін және
меншікті векторларын анықтау
1. Негізгі ұғымдар. – нақты сандардан құралған n–ші ретті квадрат матрица болсын. – қандай да бір белгісіз сан. (A–E) матрицасы А матрицасының сипаттамалық матрицасы деп аталады. Мұндағы Е – n-ші ретті бірлік матрица.
(1.2.1)
(1.2.2)
det (A–E) анықтауышын есептесек, ол n-ші дәрежелі -ға тәуелді көпмүшелікті береді, яғни осы анықтауышты анықтаған кезде мына түрдегі көпмүшелікті береді:
(1.2.3)
матрицаның сипаттамалық көпмүшелігі. Мұндағы – сипаттамалық сандар немесе А матрицаның меншікті мәндері, – сипаттамалық көпмүшеліктің коэффициенттері. – қандайда бір меншікті мәнге сәйкес келетін және
(1.2.4)
теңдігін қанағаттандыратын векторды А – матрицасының меншікті векторы деп атайды, яғни А – матрицасының x –векторға көбейтіндісі және –санының х векторына көбейтіндісі бірдей векторды береді.
Матрицаның әр i – меншікті мәніне xi меншікті вектор сәйкес келеді (i=1,2,…,n).
(1.2.4) теңдеуін төмендегідей түрде жазуға болады:
(1.2.4/)
Меншікті вектордың координатасын анықтау үшін
теңдеуін құрамыз немесе
* =0
Көбейткеннен кейін біртекті тұмендегі сызықты теңдеулер жүйесін аламыз
(1.2.5)
(1.2.5) жүйенің анықтауышы 0-ге тең, яғни det(A–E)=0, онда (1.2.5) - жүйесінің нөлдік емес шешімі бар, бірақ бұл шешім жалғыз емес.
Матрицаның меншікті мәндері мен меншікті векторларын анықтаған кезде, төмендегі екі есептің біреуі шығарылады:
1) Матрицаның барлық меншікті мәндерін және оларға қатысты меншікті векторларын анықтау;
2) Матрицаның бір немесе бірнеше меншікті мәндерін және оларға қатысты меншікті векторларын анықтау.
Бірінші есеп. Сипаттамалық анықтауышты n–дәрежелі көпмүшелік түрінде (яғни, - коэффициенттерін анықтау) жазып, 1, 2, …,n – меншікті мәндерді және меншікті векторлардың координаттарын анықтау болып табылады.
Екінші есеп. Сипаттамалық анықтауышты ашпай итерациялық әдіспен бір немесе бірнеше – меншікті мәндерді анықтау болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |