«Жаратылыстану» пәні бойынша оқу жоспары (орта білім беру мазмұнын жаңарту аясында) 1-сынып Мазмұны

«Үшөлшемді» ұғымы кейбір оқушылардың түсінуіне қиын соғуы мүмкін. Математика бойынша кеңістіктік фигуралармен пәнаралық байланысты өткізіңіз. Жер толыққанды сфера болып саналмайды, бірақ бірінші сынып оқушыларына бұл сипаттама ұғынықты келеді.

BBC, Planetearth хабар тарату корпорацияларының бейне роликтерін көру мен іздеу үшін іздеу жүйелерін қолданыңыз. «Саяхат» тақырыбымен байланыс жасаңыз.

Бұл жаттығу оқушыларға өз білімдерін түйіндеп, сәйкес фактілерді таңдауға көмектеседі.

Берілген тапсырма бір сабақтан көп болуы мүмкін.

Шындығында, Жер атмосферасы мен ғарышты бөліп тұрған сызық жоқ. Мұны бірінші сынып оқушыларына қабылдау қиындау болады.

Альтернатива ретінде ғарышкерлер/ ракетаның ұшырылуы бейнеленген бейне роликтер көрсетіңіз.

Берілген тапсырманы бірнеше сабақ барысында қолдануға болады.

Глобус, жапсырғыштар

Газеттер, желім, қайшы, бояу, әуе шарлары, пластилин

Әлем картасы, жіп, кнопкалар

Демалыс брошюралары немесе интернеттен алынған суреттер

Глобус

Суреттер (интернеттен не кітапттардан)

жердің ғарыштан түсірілген суреттері

сурет салу жиынтығы

Қабілеттері төмен балаларға бояуға және бөліктерін енгізуге Жер шаблоны түрінде мүмкін тіректерді ойластырып қойыңыз.

Берілген тапсырманы бір топқа ұқсастықтарын, екінші топқа өзгешеліктерін тұжырымдауды ұсынып, өзгертуге болады.

«Жердің 3-Dүлгісі» бейнефильмі: https://www.youtube.com/watch?v=kvymLTh417U

Глобус, ғарыштан түсірілген Жердің бейне роликтері мен фотографиялары.

• 
  Уақыт деген не?
  
• 
  Өмірдің қай жерінде бізге уақытты бақылау керек?
  
• 
  Уақыт алтыннан да қымбат» мағынасы нені білдіреді?Адамның өмірінде уақыттың алатын орны қандай?
  

Бұл тапсырманы орындау үшін оқушылардың күн ілгері үй дайындығы талап етіледі.

Оқушыларға күн тәртібін өз жанұяларының ортасында құруды ұсыныңыз.

Анимация күн тәртібіhttps://www.youtube.com/watch?v=6tEzh_SREJE

• 
  Сағат
  
• 
  Секундомер
  
• 
  Күнтізбе
  

1-топ: сағатты жарнамалайды

2-топ: секундомерді жарнамалайды

3-топ: күнтізбені жарнамалайды

(ОТ, Т) Оқушыларға келесі жаттығуларды жасағанда, адамның қанша уақыт жұмсайтынын анықтауды ұсыныңыз:

• 
  10 рет отырып тұрады
  
• 
  20 рет дем алып, дем шығарады
  
• 
  10 рет көзін ашып-жұмады
  

Осы кезеңде оқушыларда уақытты өлшеуге арналған жабдықтар мен құралдардың ұғыну аппаратын қалыптастыру қажет.

Жарнаманың болашақ сценарийлерін балаларға ұсынуды ойластырыңыз.

Оқушылармен өмір қауіпсіздігі негіздерін еске түсіру және оларды сақтауы міндетті.

Сағат

Күнтізбе

Сағат, секундомер, күнтізбе, костюмдер

Секундомер

Оқушылардың осы бөлімнің тілдік мақсаттарына жетуіне көмектесу үшін, төменде сыныпта ғылыми тілді пайдаланудың тілдік мақсатына мысал көрсетілген оқушылардың пәндік мақсаттарға жетуіне көмектеседі

• 
  Жылыту жабдықтары мен құрылғыларды атайды
  
• 
  электр энергиясының адамдардың күнделікті өміріндегі маңыздылығын түсіндіреді
  
• 
  Магниттік қасиеттері бар жеке денелерді білетін болады
  

• 
  Қарапайым жылыту жабдықтарының өзгешеліктерін салыстырып түсіндіреді.
  

• 
  адамның электр энергиясының тұрмыста болуына тәуелділігін дәлелді түрде талқылайды
  
• 
  Магниттік қасиеттері бар жеке денелерді атайды;
  
• 
  Адам өмірінде магнитті қолдануды түсіндіреді.
  

• 
  Су радиаторы, электр май радиатор, пеш, көмір, отын, газ
  
• 
  , энергияның альтернативті қайнар көздері, электр энергиясын пайдалану, энергия көздері
  
• 
  магнит, магниттік қасиеттер, металдар, денелер, темірдің магниттік қасиеттерін пайдалану.
  

• 
  Мына жылыту жабдығы бізге жылуды … арқасында береді
  
• 
  Мына жылыту жабдығының атауы ….
  
• 
  Біздің үйде … жылыту жабдықтары қолданылады.
  
• 
  Тұрмыста сіздер электр энергиясын қаншалықты жиі қолданасыздар?
  
• 
  Электр энергиясының үйде болуы сізге қаншалықты маңызды?
  
• 
  Электр энергиясын неліктен үнемдеу маңызды?
  
• 
  Берілген дененің магниттік қасиеті бар, өйткені….
  
• 
  Бұл магнит, себебі...
  
• 
  Мынау ... магниттік қасиеттерге ие, ал .... оның қасиеттері
  

1.Бұрында ауылда піскен ыстық ботқасы бар қазанды тонға орайтын болған. Неге олай істейтін?

2. Айда ауа жоқ. Айда күн шыққанда, 120° ыстық болады, ал түнде күн көкжиекке кеткенде, Айдың бетінде 180° аяз болады. Неге Жер бетінде ондай аяз бен ыстық болмайды? Күн Жерден Айға қарағанда, алыс та емес, жақын да емес қой.
3. Кейбір ыстық елдерде адамдар жазда мақта халаттар мен жүн бас киімдер киеді. Неге олай істейді?
4. Солтүстікте адамдар кейде үйді қардан соғады. Неге қардан жасалған үйде далаға қарағанда жылы болады?

5. Бағаналардағы сымдар қай мезгілде тартылып тұрады – қыста ма әлде жазда ма?

9. Қалай ойлайсың, егер сенде сіріңке мен қорап бар болса, отты үйкелеп шығаруға бола ма?

10. Неліктен шақпақтың дөңгелегі тасқа соғылғанда, тастан ұшқындар шығады?
(МК,Т) Оқушыларға «Жұбыңды тап» атты жаттығу ұсыныңыз. Әрбір топқа жылыту жабдықтарының суреттері жиынтығын және олардың атауы жазылған карточкаларды таратыңыз. Топтағы оқушылар жылыту жабдықтарының суреттері мен атауларын сәйкестендіріп табулары керек.
(Ж) Оқушыларға жылыту жабдықтарының суреттері бар жұмыс қағазын беріңіз:

• 
  Су радиаторы (шойын, металл батарея)
  
• 
  Май радиатор (электрлік)
  
• 
  Пеш (көмірде, отында немесе газда істейтін)
  

Сұрақтардың өзге тұжырымдамасына жол беріледі. Ол оқушылардың мүмкіншіліктеріне байланысты.

Едәуір талапты балалар жылыту жабдықтарының атауларын өздері атай алады.

Оқушылардың жылыту жабдықтарын біздің үйлерді жылыту үшін жылу беретінін түсінуі өте маңызды.

Тапсырманы орындау кезінде, оқушыларға жылудың альтернативті қайнар көздерін ұсынуға болады (Күн, гейзерлер).

Сұрақтарға суреттер.

Жылыту жабдықтарының суреттері жиынтығы және олардың атауы жазылған карточкалар

Жылыту жабдықтарының суреттері, жұмыс қағаздары

• 
  Күнделікті мен келесі электр жабдықтарын қолданамын…
  
• 
  Біздің отбасы үшін ең маңызды электр жабдығы ол….
  

Көрстеілім барысында оқушылармен конструктивті диалог құрып, олардың альтернативті электр энергиясын пайдалану туралы ойларын дамытыңыз.

Жаңалықтар студиясын безендіріп, интервью алуға жақсы жағдай жасау тиімді болады.

Берілген тапсырма «Блум түймедағы» сыни ойлау әдісіне негізделген.

Оқушыларға көмір, газ, мұнайды өртеген кезде, атмосфераға парниктік газдар ұшып, олар Жердің бетін қыздыратынын айтып кету керек. мұның бәрі жаһандық экологиялық мәселе болып табылатын парниктік әсерге әкеліп соқтырады.

Электр энергиясын тұрмыста қолдану туралы оқу презентациясы.

Плакаттар, сурет салу жиынтығы

Микрофон, бейнекамера.

«Аю үйде электр энергиясын үнемдеуді үйреніп отыр» мультфильм і https://www.youtube.com/watch?v=1H_HzoclVdE

1.2 Табиғатты тану әдістері

1.1.2.2 көрсетілген экспериментті түсіндіру

Балалар үшін әдетте жылтыраған заттардың көбісі темірден жасалмағандығы үлкен жаңалық болады. Олар «темір» деп үйреніп қалған (алюминий, никель, т.б.) металдарды магнит тартпайды екен. Магнит өзіне тек темірді тартады.

Оқу презентациясы

Магниттілік бойынша балаларға арналған тәжірибелер сайты http://www.tavika.ru/2013/02/experiments-with-magnets.html

Сурет салу жинағы, костюм

1.1.2.2 көрсетілген экспериментті түсіндіру

Оқушыға магнитті беріп, оның магнитті бірдей полюстермен бе әлде теріс полюстермен жақындата ма, осыны бақылаңыз.

Егер магниттік алқапта біраз тұрса, осының бәрі темір заттарға (шеге, ине, гайка) да жұғады.

Тәжірибете металл ұнтағының болуына байланысты, оқушылармен міндетті түрде қауіпсіздік техникасының нұсқаулық жүргізіңіз.

Тәжірибе нәтижелерін оқушылармен талқылаңыз.

Қорытынды: Магниттік алқап темір ұнтақтарды магнит сызығы бойынша орналасуына мәжбүрлейді.

Тәжірибе нәтижелерін оқушылармен талқылаңыз.
Қорытынды:

Магнит алқабын қолдан жасауға болады.

Егер сіздің сынып оқушыларыңыз төмендегі ақпаратты қабылдауға қабілетті деп санасаңыз, төмендегі ақпаратты ұсынуыңызға болады:

Олардың атомдары магнитті темірдегі атомдар секілді бір ретке тұрады да, өздерінің магниттік алқаптарын құрады.

Бірақ бұл алқап ұзаққа созылмайды. Затты тез бір соқса, жасанды магнит тез шашылып қалады. Болмаса, 60 градустан жоғары қыздырса да, солай болады. Зат ішіндегі атомдар өз бағдарын жоғалтады да, темір қарапайым формасына қайтып келеді.
Тәжірибете ине қолдануға байланысты, оқушылармен міндетті түрде қауіпсіздік техникасының нұсқаулық жүргізіңіз.

Қорытынды: 

Біздің Жер – үлкен магнит және оның полюстері ғаламшардың географиялық полюстеріне өте жақын орналасқан. Біздің барлық магниттердің магниттік алқаптары Жердің магниттік алқабымен өзара әрекеттеседі. Компастың жұмысы да осы, оның магниттік тілшесі жердің магниттік алқаптарының шекараларын жағалй қозғалып, ылғи солтүстікке нұсқап тұрады.

Қағаз парақтары, металл ұнтақтары, зертханалық көзілдіріктер.

Магнит, қыстырғыш

Компас, темір ине, су құйылған шыны ыдыс.

Оқушылардың осы бөлімнің тілдік мақсаттарына жетуіне көмектесу үшін, төменгі сыныпта ғылыми тілді пайдаланудың тілдік мақсатына мысал көрсетілген.

Жарықтың жасанды және табиғи көздерін ажырататын болады

• 
  Табиғи;
  
• 
  Жасанды;
  
• 
  Көзі;
  
• 
  Жарық;
  
• 
  Қараңғы.
  

• 
  Сіздің ойыңызша жарық қайдан пайда болады?
  
• 
  Сіздің ойыңызша, мына суретте «жасанды» немесе «табиғи» жарық көзінің қайсысы көрсетілген?
  
• 
  Біз қандай жасанды жарық көздерін қолданамыз?
  
• 
  Түнгі мезгілде қандай жұмыс орындары істейді?
  
• 
  Өзіңізді калай сезінесіз, қараңғы жерде болған тәжірибеңіз турадлы айтып беріңіз.
  
• 
  Қандай жануарлар қараңғыда тіршілік етеді?
  

Қауіпсіздік ережелері: Күнге тура қарама.

Айдың жарығы Күн жарығының шағылысуынан пайда болатынын түсіңдіріңіз.

Белгілер: жасанды және табиғи.

Жарық шығаратын заттар: балауыз, фонарлар, керосиндік шамдар.

Әңгіме.

1.5.2.3 жасанды жарықтың қажеттілігін және оның көздерін анықтау

Қалыптастырушы бағалау – оқушылар күнделікті өмірде қолданатын жарық көздерін анықтай алады.

«Қызғалдақтар» фестивалі мейрамы декорация қолдануымен өтеді,(сәуір-маусым аралығында).

Жергілікті циркке барыңыздар, - оқушылардың мектептен тыс серуен кезінде жолда жүру ережелерін сақтауын қадағалаңыз.

Фонарлар.

Жарықты қолдана отырып өткізілген шағын мерекелерге арналған реквизит.

Үңгір үлгісінде рөлдік ойын алаңын жасап қойыңыз.

Оқушылардың көзін байлау кезінде әрқайсысынан рұқсат сұраңыз, әйтпесе, кейбірі қорқуы мүмкін.

Оқиғаны жазатын үлгілер.

Дене шынықтыру пәнінде қолданылатын заттар.

Көз байлауға арналған орамал/таңғыш, суреттер, ақпараттар.

Оқушылардың осы бөлімнің тілдік мақсаттарына жетуіне көмектесу үшін, төменде сыныпта ғылыми тілді пайдаланудың тілдік мақсатына мысал көрсетілген оқушылардың пәндік мақсаттарға жетуіне көмектеседі

• 
  Дыбыс таралымының ерекшеліктерін атайды
  

• 
  Дыбыстың қалай барлық бағытта таралатыны турасында ойланады
  
• 
  «дыбыс көзі», «қатты», «жай» терминдерін дұрыс қолданады.
  

• 
  Дыбыс;
  
• 
  жақын, алыс;
  
• 
  табиғи, жасанды;
  
• 
  адам және жануарлар шығаратын дыбыс;
  
• 
  қатты, жай.
  

• 
  Сенің ойыңша, дыбыс қандай қашықтықтан шықты?
  
• 
  Сол дыбыс күшейді ме, әлде жайлады ма?
  
• 
  Сендер қандай дыбыстар естідіңдер?
  
• 
  Бұл дыбыс табиғи немесе жасағанды дыбыс па?
  
• 
  Біз музыканың даусын күшейткенде не жай қойған кезде дыбыс ұлғайтқыштағы күрішке қандай әсері болды?
  

Күрделі тапсырмалар таңдаңыз.

Дыбыс көздері.

Дифференциация: қойылған сұрақтардың деңгейі бойынша.

Қалыптастырушы бағалау - оқушылартабиғи және жасанды дыбыстарды таниды және анықтай алады.

Қалыптастырушы бағалау: табиғи және адам жасаған дыбыстар деп жіктей алады.

(Ұ, Ө,Қ) Түрлі жануарлар шығаратын дыбыстарды және олардың қалай дыбыстайтынын анықтаңыздар. Мысалы, шегіртке артқы аяқтарын ысу арқылы, құстардың әні т.б. Жануарлар дыбыстау түрлерін атаңыз – арыстанның ақыруы, жылқының кісінеуі т.б.

Қалыптастырушы бағалау: жануарлар дыбыстарын анықтай алады.

Дифференциация: оқушылардың әр тобына анықтау мақсатында түрлі дыбыс көздерін беріңіз.

Таныс және жаңа дыбыс көздерін таңдаңыз.

Таймер

Жануарлар және олардың дыбыстарын белгілеуге арналған кесте.