ОҚытудағы инновациялық технология – білім берудің жаңа сапасымен қамтамасыз етудің кепілі

Ғылым мен техниканың жедел дамыған, ақпараттық мәліметтер ағыны күшейген заманда ақыл-ой мүмкіндігін қалыптастырып, адамның қабілетін, талантын дамыту білім беру мекемелерінің басты міндеті болып отыр. Ол бүгінгі білім беру кеңістігіндегі ауадай қажет жаңару оқытушының қажымас ізденімпаздығы мен шығармашылық жемісімен келмек. Сондықтан да әрбір оқушының қабілетіне қарай білім беруді, оны дербестікке, ізденімпаздыққа, шығармашылыққа тәрбиелеуді жүзеге асыратын жаңартылған педагогикалық технологияны меңгеруге үлкен бетбұрыс жасалуы қажет. Өйткені мемлекеттік білім стандарты деңгейінде оқу үрдісін ұйымдастыру жаңа педагогикалық технологияны ендіруді міндеттейді.

Білім беру саласы қызметкерлерінің алдына қойылып отырған міндеттердің бірі – оқытудың әдіс-тәсілдерін үнемі жетілдіріп отыру және қазіргі заманғы педагогикалық технологияларды меңгеру. Қазіргі таңда оқытушылар инновациялық және интерактивтік әдістемелерін сабақ барысында пайдалана отырып, сабақтың сапалы әрі қызықты өтуіне ықпалын тигізуде.

Ұстаз алдындағы басты мақсат – сапалы білім мен саналы тәрбие беру, тұлғаның заман талабы мен ағымына сай қалыптасуына ықпал ету екендігін бәріміз білеміз. Сол мақсатқа жету үшін сұрақтар туындайды.

Сабақты қалай пайдалы, қызықты етіп өткізуге болады? Мектептен шыққан оқушы бүгін алған білімнің пайдасы, жаңалығы туралы айта алатын дәрежеде оқыту үрдісін қалай ұйымдастыруға болады? Оқушы болашақ маман ретінде бүгінгі күн талабына сәйкес болып, жаңа кәсіби міндеттерді шешуге дайын болу үшін не істеу керек?

Осы сұрақтарды шешудің бір жолы – оқытуда инновацияны қолдану, яғни мұғалімнің жаңа қаруы ретінде инновациялық әдіс–тәсілдерді кеңінен пайдалану. Инновация дегеніміздің өзі- жаңалықты енгізу, жаңалық әкелу, жаңа әдістеме мен жаңа технология.

Жаңа инновациялық оқыту технологиясы кәсіптік қызметтің ерекше түрі болып табылады. Инновациялық оқыту технологиясын меңгеру үшін педагогикалық аса зор тәжірибені жұмылдыру қажет. Бұл өз қызметіне шығармашылықпен қарайтын, жеке басының белгілі іскерлік қасиеті бар адамды қажет ететін жұмыс. Шындығында да әрбір педагог жаңа инновациялық технологияны меңгеру барысында өзін-өзі дамытады және өзін-өзі қалыптастырады. XXI ғасырда болашақ мамандарды даярлау, олардың кәсіби бейімделуін қалыптастыру мәселелері – кезек күттірмейтін өзекті қоғам талабы Болашақ мамандардың жаңа инновациялық педагогикалық технологияларды қолдануға даярлықты қалыптастыру мына көрсеткіштерді қамтиды: әрбір педагогтің инновациялық іс-әрекетін қалыптастырудың педагогикалық шарттары: инновация туралы білімі; инновацияны жан-жақты меңгеру; инновациялық іс-әрекет диагностикасын меңгеру; инновацияны тәжірибеге ендіру жұмыстары; инновацияны практикада дұрыс қолдану.

Инновациялық технологияларды қолданып, білім сапасын арттыру:

• 
  Әр сабақта интерактивті әдістерді қолдану;
  
• 
  Әр оқушының психологиялық ерекшеліктерін ескеру;
  
• 
  Міндетті деңгейдегі білімді қалыптастыра отырып, мүмкіндік деңгейлерін ашу;
  
• 
  Инновациялық технологияларды сынау арқылы тиімділігін арттыру, мектеп жағдайына бейімдеу;
  

Заман талабына сай технологияларды қолдану ауқымы, түрлері өзгеріп отырады. Бірақ, ең бастысы технологияларды тиімді, жүйелі қолдану керек.

Инновациялық технологиялар:

• 
  Жобалау технологиясы;
  
• 
  Саралап даралап оқыту;
  
• 
  Дамыта оқыту технологиясы;
  
• 
  Модульдік оқыту технологиясы;
  
• 
  Сын тұрғысынан ойлауды дамыту;
  
• 
  Сатылай комплексті талдау;
  
• 
  Деңгейлеп оқыту технологиясы;
  

• 
  Түрлі әдістерді пайдалану сабақтың нақты мәнін терең ашуға көмектеседі.
  
• 
  Оқушылардың барлығын сабаққа қатыстыруға мүмкіндік туады.
  
• 
  Олардың әрқайсысының деңгейін анықтай аласың.
  
• 
  Оқушылардың көбін бағалауға мүмкіндік аласың.
  
• 
  Оқушыларды ізденіске баулып, өз бетімен жұмыс істеуге үйретеді.
  
• 
  Оқушылардың қабілеттері, сөз саптау еркіндігі, ұйымшылдығы, шығармашылық белсенділігі артады.
  
• 
  Жеке тұлғалық сипатын дамытуға, шығармашылығын шыңдауда, өзіне деген кәсіби сенімін қалыптастырады.
  

Әрбір ұстаздың алдына қойған басты міндеті өз оқушыларының сапалы білім, саналы тәрбие алуын мақсат етіп, заман талабына сай үздіксіз өзгеріп отыратын оқу мен білім процесінің жаңа технологиясын қолдана отырып білім беру.

Оқыту – бұл жекелеген құбылыс немесе дағды емес, ол оқушылардың оқуға қабілетін жақсартуға мүмкіндік беретін педагогикалық тетіктердің бір тұтас кешені деп айқындалған. Іске тартылған педагогикалық тетіктердің ішінде мыналарды атап өтуге болады:

● оқыту негізін түсіну, оқыту стильдерін назарға алу және өмір бойы өзін-өзі оқытудың қажеттілігін мойындау және оның әдістерін таңдау;

● жүйелі ойлануға үйрету;

● шығармашылық таланттарын және оларды барынша жақсы пайдалану жолдарын зерттеу және анықтау;

● оқу үдерісі үшін және өзін-өзі тану әдісі ретінде оқуды жақсы көру;

● тілді, есептеуді жақсы игеру және кеңістіктік ойлау қабілетінің болуы;

● сандық технологиялар саласындағы жоғары құзыреттілік.

Осыларды басшылыққа ала отырып, біз оқушыларға қалай оқу керектігін үйретуіміз керек. «Оқуды үйретудің» қозғаушы күші «метатану» болып табылады. Басқаша айтқанда, оқу бар, бірақ сонымен бірге оқуды үйрету де бар. Адамдар ойлауға қабілетті және ойлау туралы ойлануға да қабілетті. Тап осы сияқты танымдық қабілет бар да, сол сияқты танымды тану да бар.

«Метатану» деп индивид қалай ойлайтынын, оқитынын қадағалау, бағалау, бақылау, кейінгі оқу үдерісінде мұндай ойлаудың нәтижелерін саналы қолдану үдерісі ретінде қолдануға болады. Бұл үдерісте мұғалім оқушыға:

● білім міндеті қоятын талаптарды түсінуге;

● жеке ойлау үдерістерін және олардың жұмыс қағидаттарын зерттеуге;

● міндеттерді орындау стратегияларын әзірлеуге және ойластыруға;

● нақты міндет үшін сәйкес келетін стратегияларды таңдауға көмектеседі.

Осы төрт тармақты іске асыру үшін оқушылардан оқуды үйрену талап етіледі. Мұғалімдер, өз кезегінде, өзінің сабақ беруін емес, оқушылардың оқу ептілігін дамытуға назар аударуы тиіс. Осы мақсатта мұғалім оқыту ортасын құру керек, соның арқасында оқушылар ақпаратты енжар қабылдамай, оқу үдерісіне белсенді қатысатын болады. Бұл жерде негізгі идеясы ақпарат беріледі дегенге саяды, бірақ білім мен түсінік оқушы бойында қалыптасады, ал мұғалім- бұл үдерісте көмек көрсететін жан.

Мұғалімдік мамандық- бұл адамтану, адамның күрделі және қызықты, шым- шытырығы мол рухани жан дүниесіне үңіле білу (Сухомлинский) дегендей әр ұстаз өз бойындағы ізгі қасиеттерінің арқасында оқушыны жан- жақты танып, оқушы жүрегіне жол таба білуі керек. Осы жағдайларды дәстүрлі сабақтарымызда іске асыру мүмкін еместігін үш деңгейлік жаңа форматтағы Кембридж тәсілімен оқыту курсында ұқтым және бірінші бетпе-бет кезеңінен алған білімімді практикамен ұштастыру барысында өткізілген сындарлы оқыту сабақтарымда осы жағдайлардың орындалатынына көзім жетті және де мен үшін бұл курстың маңызы зор болды деп айта аламын.

Мен осы жаңа форматтағы оқуға дейін нені білдім:

● Дәстүрлі педагогикалық бағдарламаға сәйкес нәтижелі сабақ құруды;

● Құрылған сабақтың басты мақсаты, сабақ нәтижесіне жетуді;

● Жеке жұмыс беру арқылы, оқушыны нақты бағалауды;

● Жаңа сабақты түсіндіріп беруші, қайтадан жауап алушы ретінде;

● Сұрақ-жауап әдісі арқылы сабақты қорытындылап, бекітуді;

Оқушылар нені білді:

● Мұғалім тарапынан ұсынылған мәліметті алу мен беруді;

● Оқу үдерісіне қатысып отыруды;

● Өзіндік ойын, білімін жүйелеуді;

● Мұғалімнің ықпалы бойынша әрекет етуді.

Дәстүрлі сабақтарды оқыту кезіндегі қолданылған әдіс- тәсілдеріміз мұғалім тарапынан оқушыға сабақты меңгерту болатын. Осы жағдайда мұғалім оқушыға ешқандай зерттеу жұмыстарын жүргізбей, тек білім беруші тұлға болып саналатын. Оқушымен мұғалім арасындағы қарым- қатынастармен ғана шектеліп келдік. Дәстүрлі сабақ жоспарымыз қатып қалған қағида, яғни ұйымдастыру, үй тапсырмасын тексеру, жаңа сабақ, бекіту, үй тапсырмасы бөлімдерінен тұрды.

Дайын білім беруге негізделген «дәстүрлі» стиль арқылы алынған білім оқушылардың жинақтаған өзге білімдерімен тиімді сіңісе алмайды, сондықтан механикалық есте сақтау, үстірт білім алу жағдайлары орын алады. Дәстүрлі оқытудан алынған механикалық түрде есте сақталған мәліметтерді емтихан кездерінде ұтымды пайдалануға болады, бірақ мән- мағынасы терең меңгерілмей, жай ғана жатталғандықтан, тақырыпты оқыту немесе емтихан аяқталған соң керексіз болып қалады және оқушы оны өмірде тиімді пайдалана алмайды деген пайымдау ақиқат екеніне күмәнім жоқ, шындығындада оқушы өз білімін жетілдіруде тек қана оқулықпен шектелетіні рас.

Бірінші бетпе-бет кезеңінен кейін мектептегі машық кезінде бірінші бетпе- бет кезеңінде үйренген әдіс-тәсілдерімді қолдану барысында сабағымыздың өн бойы түгелдей және сонымен бірге өзіміз де өзгердік. Бұл жерде дәстүрлі сабағымыз

Блум өлшемдеріне негізделіп құрылған сындарлы сабақпен ауыстырылды. Орта білім беру жүйесінде әлемдік жоғары деңгейге қол жеткізген анағұрлым танымал оқыту әдістемелері арасында сындарлы (конструктивті) теориялық оқытуға негізделген тәсіл кең тараған. Бұл бағдарламаның басым бөлігі, түрлі тәсілдер қарастырылғанына қарамастан, сындарлы оқыту теориясы негіздерін қамтыған. Бұл теория оқушылардың ойлауын дамыту олардың бұрынғы алған білімдерін жүзеге асырады деген тұжырымға негізделеді.

Сындарлы оқытудың мақсаты- оқушының пәнді терең түсіну қабілетін дамыту, алған білімдерін сыныптан тыс жерде, кез- келген жағдайда тиімді пайдалана білуін қамтамасыз ету.

Сындарлы оқытуда мұғалім қызметіндегі маңызды дүние- жекелеген оқушылардың тақырыпты қабылдау ерекшеліктерін, оқушылардың түсінігін жетілдіру немесе жақсарту мақсатында олармен жұмыс жүргізу қажеттігін ұғынуы, сондай-ақ кейбір оқушылардың тақырыпты өзіне оңтайлы бірегей тәсілдермен меңгеретіндігін жете түсінуі керектігін толықтай мақұлдаймын.

Алдымен орта мерзімді жоспар кұруда нақты, дәл сабақтың мақсаты мен күтілетін нәтиженің қол жетімді болуы жәнеде түрлі әдіс- тәсілдер мен қосымша мәліметтер топтамасын алдын- ала жинақтап және де сабақ құру кезінде оқушы мүмкіндігін, қабілетін, оларға дайындалатын деңгейлік тапсырмалардың да ескерілуі сонымен бірге өз тарапымнан болатын іс- әрекетімізді де жан- жақты ойластырудың өзі мен үшін үлкен өзгеріс екеніне мектептегі тәжірибе кезінде көзім жетті. Осы мектептегі машық кезінде әдіс- тәсілдерімді қолдану барысында жетістіктермен бірге қиыншылықтар да болып отырды. Жаңа деңгейлік форматтағы оқытудың ең басты мақсаты- алдымен сыныпта ынтымақтастық атмосфера қалыптастыру болып табылады.

Сондықтан сындарлы оқытуда сабақты сергіту тренингін өткізуден бастадым (амандасу, сергіту тренингі, топқа бөлу). Осы өткізілген сергіту тренингтері мен топқа бөлу әдістері оқушыларда үлкен өзгерістің болғанын көрсетті. Сынып оқушылары арасында жағымды атмосфера туындап, сабағымыздың үздік әрі сапалы өтуіне үлкен әсерін тигізді.

Осы тәжірибе кезіндегі сабақтарымды өткізу барысында, үшінші сабағым басталмас бұрын үзіліс кезінде оқушыларымның «бүгінгі болатын сабағымыз қалай болады» деген сұрақтар қойды, олардан мен «неге сұрадыңыз, сабақтың бұлай өтуі ұнамайды ма» деп сұраған кезде олар өтіліп жатырған сабақтардың бір-біріне мүлдем ұқсамайтынына, бүгінгі сабақта қандай өзгеріс болатынына үлкен қызығушылық танытты, осы тұстардың өзінен үлкен өзгерісті көруге болатынына көзім жетті.

Себебі, дәстүрлі сабақтарымызда оқушы тарапынан мұндай сұрақтардың болмағаны қынжылтады.

Осы жерден мен дәстүрлі оқытудағы күнтізбелік жоспары мен сындарлы оқытудағы орта мерзімді және тізбектелген қысқа мерзімді жоспардың арасындағы алшақтық тұстары тайға таңба басқандай! Осыған дейінгі өткізіп келген дәстүрлі сабақтарымыздың мақсатын үш бағытта, яғни білімділік, дамытушылық, тәрбиелік деп құрған кезде сабақ барысында бұл қойылған мақсаттардың толықтай орындалуына терең үңілмей келгенімізді машық кезіндегі сындарлы сабақтарға құрылған орта және қысқа мерзімді жоспармен сабақ өткізу барысында дәстүрлі сабақтағы мақсатымызға қаншалықты қол жеткізгенімізді, нақты мақсаты жоқ сабақтар беріп келгенімізді түсіндік.

Осы жерден де өз тарапымда үлкен өзгерістің болғанын байқадым. Осы мектептегі тәжірибе кезінде сындарлы сабақ өткізу мұғалімнен жан- жақты да үлкен ізденісті талап ететінін түсіндім. Сындарлы оқыту кезіндегі тағы бір ерекшелік сабақ жоспарын құруда жеті модульді мүмкіндігінше ықпалдастыруды басшылыққа алсақ, ал дәстүрлі сабағымызда қолданған әдіс- тәсілдердің бір- бірімен байланысып ықпалдасуына еш назар аудармаппыз. Бағдарламада берілген жеті модульдің ішіндегі сыни тұрғыдан ойлауға уйрету модулін Блум өлшемі арқылы сабақтар құруда және оқушыға бағытталған сұрақтардың өзі осы Блум өлшемі арқылы құрылу да үлкен өзгеріс болып табылады. Осы бағытта оқушыға қойылатын сұрақ мұғалімнен үлкен шеберлікті талап етеді.

Оқушының білім алуын қолдау үшін сұрақ қоюдың түрткі болу, сынақтан өткізу және қайта бағыттау, төмен дәрежелі және жоғары дәрежелі сұрақтар сияқты әртүрлі техникаларын пайдалануға болады. Сұрақ қою маңызды дағдылардың бірі болып табылады, себебі сұрақ дұрыс қойылған жағдайда сабақ берудің тиімді құралына айналады және де оқушылардың оқуына қолдау көрсетіп, оны жақсарта және кеңейте алатынын түсіндім және алдағы уақытта сабақтарымда сұрақты дұрыс қоя білуде оқушының жан- жақты ізденіп, ойын саралап, жетілуіне көмегін тигізері сөзсіз.

Одан әрі әдіс-тәсілдердің ішіндегі оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау модуліне тоқталатын болсақ, бағалау- одан арғы оқу туралы шешімді қабылдау мақсатымен оқытудың нәтижелерін жүйелі түрде жиынтықтауға бағытталған қызметті белгілеу үшін қолданылатын термин. Бұрын дәстүрлі сабақта оқушы білімін бағалауда бес балдық шкаламен шектелдік және бұл жерде оқушы өзіне қойылған бағаның қалай қойылғанын, не себептен қойылғанын түсінген жоқ, ал сындарлы оқытуда дәстүрлі сабақтағы бағалауға ұқсамайтын формативті бағалаудың бармақпен, бағдаршам, мадақтау, екі жұлдыз, бір тілек, сэндвич әдіс-тәсілдерін қолдану оқушыға жігер беретінін, ынталандыратынын және де оқушылардың бірін-бірі әділ бағалайтынына куә болдым.

Алғашқыда формативті бағалаудың әдіс-тәсілдерін қолдану барысында кереметтей сәтті шықты деп айта алмаймын, бағалау барысында қиындықтар мен бұрмалаушылар кездесті, бірақ күнделікті сабақтарда қолданғаннан кейін оларда түсініп, оң қабақ таныта түсті. Осы күнделікті сабағымызда қолданудың нәтижесінде мынадай жетістіктерге қол жеткіздік, яғни, формативті бағалау тәсілінің өзінен сыныпта оқушылар арасында ынтымақтастық, достық қарым-қатынастың орнауы мен өздеріне деген сенімдерінің қалыптасуы мен үшін де, оқушы үшін де үлкен өзгеріс болды деп айта аламын және болашақта формативті бағалауды өз тәжірибемде жиі қолданамын деп жоспарлаймын. Алдағы уақытта бағалауды оқытудағы қиындықтарды анықтау барысында, кері байланыс арқылы өз ойларын білдіруде, сұрыптау мен болжау жасауда, оқытылатын бағдарлама мазмұнын басшылыққа ала отырып, оқыту стилінің мақсатын тиімді қолданамын.

Сыни тұрғыдан ойлау-бақылаудың, тәжірибенің, ойлау мен талқылаудың нәтижесінде алынған ақпаратты ойлауға, бағалауға, талдауға және синтездеуге бағытталған пәндік шешім. Ол болашақта әрекет жасауға негіз бола алады.

Сыни тұрғыдан ойлау көбінесе қарсы пікір айтуға, баламалы шешімдерді қабылдауға, ойлау және іс-әрекетімізге жаңа немесе түрлендірілген тәсілдерді енгізуге дайын болуға, ұйымдастырылған қоғамдық әрекеттерге және басқаларды сыни тұрғыдан ойлауға баулуды білдіреді.

Сыни тұрғыдан ойлау мән-мәтінді есепке ала отырып, бақылау мен тыңдау арқылы дәлелдер жинастыру және шешім қабылдау үшін талапқа сай өлшемдерді қолдану сияқты дағдыларды дамытуды қарастырады деп айтқандай осыған дейінгі дәстүрлі сабақтарымызда да сыни ойлаудың кейбір әдістерін қолдандық, бірақ сыни ойлауды тек жоғары деңгейлі оқушымыз көрсетіп келген болса, машық кезіндегі сындарлы сабақтарымызда қабілеті төмен оқушымыздың өзінде де бір серпілістің байқалғаны анық.

Яғни, оны сабақ өткізу барысында қолданылған тиімді әдіс-тәсілдердің арқасында мысалы, топпен, жұппен болған жұмыстардан алған әсерінің арқасында қабілеті нашар төмен деген оқушының өзі сыни ойлау арқылы өз ойынан шағын әңгіме жазып, оны топ алдына шығып оқуға бейімделгенін байқадым, осы сәттер мен үшін де, оқушым үшін де тамаша өзгерістің бірі деп білемін. Әрбір өтілетін сабағымды Блум өлшемімен және жеті модульді мүмкіндігінше ықпалдастырып отыруда тағыда бір сабағымыздың өн бойында жүріп отыратын оқыту мен оқудағы жаңа тәсіл диалог әдісі арқылы оқытудың да өзіндік ерекшелігі мол.

Олар:

● басқа адамдарда түрлі идеялардың болатындығын оқушылардың түсінулеріне көмектеседі;

● оқушылардың өз идеяларын дәлелдеуіне көмектеседі;

● мұғалімдерге оқушыларды оқыту барысында олардың оқушылары қандай деңгейде екендігін түсінуге көмектеседі.

Диалог негізінде оқыту мен оқу оқушылардың өзара сұхбаттасуы және мұғалім мен оқушы арасындағы диалогтің шәкірттердің өзіндік ой-пікірін жүйелеуі мен дамытуына көмектесетін амал екенін меңзейді.

Осы оқудан кейін өзім нені үйрендім:

● Сабақтарды өткізуде үйренген жаңа әдіс-тәсілерді жоспарлауды;

● Оқушылардың ойлау үдерістерін дамытуды ;

● Жеке жұмыс беру арқылы, оқушыны нақты бағалауды; жұптық, топтық жұмыс түрлерін ұйымдастыра білуді;

● Қойылатын міндеттермен, нәтижеге бағыттайтын сәйкес тұстарды қолдану мен таңдай білуі;

● Сабаққа деген қызығушылықтарының, ынталарының оянуын түсінуге тырысуы;

● Оқушылардың бір-бірін оқытуына мүмкіндік беруді;

Оқушыларым нені үйренді:

● Оқушылар қалай оқу керектігін түсінді;

● Оқушылар мұғалім жоспарлаған оқу үдерісінің тиімді, тиімсіз жақтарын ара жігін ажыратып бағалауды түсінді;

● Құрылған сабақтың мақсатына қарай нәтижелі болуын бағалауды үйренді;

● Оқу үдерісінде белсенділік танытуды;

● Алған білімін басшылыққа ала отырып, ойын жүйелеп, өз пайымдауын жасауға үйренді;

● Өзін-өзі бағалауды үйренді.

Білім сапасын арттырудағы жаңа инновациялық технологияларды оқып, үйреніп, сараптай келе, мынадай тұжырым жасауға болады:

• 
  білім алушылардың білім, білік сапасын арттырудағы жаңа инновациялық технология түрлері сан алуан, оларды таңдау жэне одан шығатын нәтиже оқытушының кәсіби біліктілігіне тікелей байланысты;
  

• 
  жаңа инновациялык технологияларды енгізу жүйелі әрі мақсатты түрде жүргізілгенде ғана жетістікке жетуге болады;
  
• 
  жаңа инновациялық оқыту технологияларын енгізу барысында әрбір оқу орнының материалдық-техникалық базасының бүгінгі талапқа сай еместігі, әрі жетіспеуі, кадрлық әлеуметтің төмендігі көп кедергі жасайды.
  

Қорыта келгенде, жаңа инновациялық педагогикалық технологияның негізгі, басты міндеттері мынадай:

• 
  әрбір білім алушының білім алу, даму, басқа да іс-әрекеттерін мақсатты түрде ұйымдастыра білу;
  
• 
  білім мен білігіне сай келетін бағдар таңдап алатындай дәрежеде тәрбиелеу;
  
• 
  өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру, дамыту;
  

• 
  аналитикалық ойлау қабілетін дамыту.
  

Жалпы осы үшінші деңгейлік оқуда мен өзім және де өскелең ұрпаққа тәрбие мен білім беру баспалдағының тағы бір жоғары сатысына көтерілдім.

1. Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру курстарының бағдарламасы. Мұғалімге арналған нұсқаулық. Үшінші базалық деңгей. ІІІ басылым. «Назарбаев Зияткерлік мектебі» ДББҰ, 2012.

2. «Интербелсенді әдістемені ЖОО-да қолдану мәселелері». Оқу құралы А.Әлімов Алматы-2013

3. Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру курстарының бағдарламасы. Мектептегі тәжірибе кезеңінде орындауға арналған тапсырмалар. Үшінші (негізгі) деңгей. ІІІ басылым. «Назарбаев Зияткерлік мектебі» ДББҰ,2012.

Білім беру жүйесінің алдына қойған мақсаты өмір сүріп отырған замандағы адамзаттың прогрестік ерекшелігіне, қоғамдық тарихи, саяси әлеуметтік экономикалық жағдайына сай негізделеді. Қоғам алға қарай дамыған сайын адамдардың өмірге деген көзқарастары, білімге, тілді үйренуге деген құлшыныстары арта түсуде. Білім беруде ақпараттандыру, пәндерді технологиялық ғылыми теориялық негізде оқыту мақсаты алға қойылуда. Кез келген мемлекеттің дамуы ақпараттық мәдениеттің деңгейіне байланысты.

Білім беру жүйесін ақпараттандыру бағыты жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы дамыта және дистанционды оқыту, дара тұлғаға бағыттап оқыту мақсаттарын жүзеге асыра отырып, оқу тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерінің тиімділігі мен сапасын көтеруді көздейді.

Интернет желісі мен электронды поштаның өсіп, оның күнделікті тұрмыста қолданысқа енуі оқушылардың ойлау жүйесінің артуына, ақпараттарды мол қабылдауына өз әсерін тигізіп отыр.

Оқытуды компьютерлендіруде компьютердің мүмкіндіктері өте кең: Электронды оқулықтардың көмегімен білім, жаттықтыру тапсырмаларын беру, оқушылардың білімін тексеру, тест алу, әр түрлі ойындар, интернет желісі арқылы сабақ өткізу. Оқыту үрдісінде компьютер оқыту нысаны және құралы болуы мүмкін. Яғни оқытуда компьютердің екі бағыты болады:

1.Компьютердің мүмкіндіктерін сезініп, оны әр түрлі жағдайда пайдалана білуге қажетті білім, дағды, іскерліктермен қаруландыру.

2.Компьютер оқытудың тиімділігін жоғарылатып, сапасын көтеретін күшті құрал болып табылады.

Білім беру үрдісінде белгілі бір қатып қалған әдіс тәсілдермен жұмыс істеу мүмкін емес, білім беру жүйесі үздіксіз жаңаруларды қажет етеді. Тек соңғы жылдары ғылым саласында білімнің жаңа бағыты ретінде педагогикалық инновация дамып келеді. Мамандығым тарихшы болғандықтан, педагогикалық инновацияны тарих сабағында жүзеге асыруда көптеген әдіс тәсілдерді қолдауды алдыма мақсат етіп қойдым.

1.Интернет желісін пайдаланып (флипчарт сабақ).

Оқыту әдісі: түсіндірмелі иллюстративті, интерактивті.

Құрал жабдықтар: интерактивті тақта, актив студионы пайдалану. Мұндай сабақта тірек сызбаны, деректі фильмдерден, кинолардан үзінділерді пайдалануға болады, жекелеген адамдардың, заттардың (паравоз, тігін машинасы т.б.) дыбыстары алынады. Ол ғаламтор арқылы жүзеге асырылады. Мысалы: 8-сыныпта Англия тақырыбын өткенде тақтаның жалпы қорынан Англия картасы, эмблемасы алынады.

Жаңа сабақты түсіндіргенде интерактивті тақтаның жалпы қорынан дауыстарға барып тігін машинасы, паравоз, бу кемесінің дыбысын алуға болады. Қаламның көмегімен жылжыту арқылы сәйкестендіруге болады.

9-сыныпта “Ұлыбритания” тақырыбын өткенде деректі фильмдерден (“ІІ дүние жүзілік соғыс немесе У. Черчилль туралы “cоғысты жеңген адам” т.б) үзінділер көрсетуге болады. Қазақстан мен Ұлыбританияның қазіргі кездегі достығы, Лондон олимпиадасындағы жеңімпаздар, олар туралы деректі фильмдердегі үзінді көрсету оқушылардың бойында патриоттық сезім мен Отанды құрметтеу, сүюмен бірге спортқа деген құлшынысын оятады.

2.Модификациялық инновация – қолда бар мәліметті дамыту, оның түрін өзгертумен айналысу. Мысалы: әкімшілік – территориялық бөліністерді өткен кезде тірек – сызбаларды пайдалану. Құқық негіздері пәнінен «Мемлекеттің функцияларын», «Құқық бұзушылық», т.б. тірек – сызбаларды пайдалануға болады. Бұл өте тиімді. Суреттерді пайдалану арқылы сабақты түсіндіру.

3. Комбинаторлық инновация-бұрын пайдаланылмаған, белгілі әдістеме элементтерін жаңаша құрастыру. Әр түрлі пікір –талас ойындарын сабаққа енгізу оқушының дүниетанымын кеңейтіп, саяси көзқарасының қалыптасуына әсер етеді. Мысалы: Қазақстан тарихынан «Жәңгір хан», «Әмір Темір» тақырыбына пікір-талас өткізуге болады.Бірінші топ қайраткерлердің игілікті істерін жақтаса, екінші топ көлеңкелі жақтарын талқыға салады.

«Кеңестік дәуірдегі Қазақстан» , «Тың игерудің нәтижелері мен салдарлары» атты пікір –талас өткізгенде 70 жыл ішінде болған оң өзгерістер мен жағымсыз жақтар сыналады.

З. Модульдік инновация – жеке дара тақырыптарды блок түрінде байланыстыру. Қазақстан тарихы пәнінен «Ежелгі көшпенділер», «ХІІІ-ХVI ғасырлардағы Қазақстанның мемлекеттері», «Алтын Ордадан бөлініп шыққан мемлекеттер» тақырыбын өткенде мемлекеттің тарихи шеңбері, негізін қалаушылар, астанасы, территориясы, шаруашылық, саяси тарихын салыстырып, оларға талдау жүргізіп, жаңалықтар енгізіп отырамын. Тарих сабағында сергіту, тест құрастыру, реферат жазу, т.б. тапсырмалар беремін. Қоғамда болып жатқан құбылыстарды оқушымен бірлесе отырып талдау – өте маңызды. Сабақтың ұйымдастыру бөлімінде жаңалықтарға шолу жасалынады.

Қазіргі кезде оқытушы сабақ мазмұны қызықты әрі жаңаша өту үшін өзінің бағалы уақытын қажетті материалды іздеу мен жүйелеуге жұмсайды. Ол үшін басты міндет – оқытуды компьютерлендірудің концептуалды аспектісін жасау. Осыған орай оқытуды ақпараттандыруда төмендегі сәттерді ескеру қажет:

• 
  Оқыту үрдісін компьютерлендіру кезінде тек бағдарламалау тілін немесе дербес компьютердің ақпараттық құралдарын емес, компьтерді белгілі бір үрдістерде, құбылыстарда, экономикалық жағдайда моделдеуге үйрету.
  
• 
  Компьютерлендіру оқытушыны оқыту үрдісінен шығарып тастамай, керісінше оқушымен неғұрлым тиімді жұмыс жасауға жағдай туғызуы керек;
  
• 
  Білімді топтық түрде бере отырып оқытуды даралауды күшейтіп, оқушының білім сапасының көтерілуіне мүмкіндік жасауға болады
  
• 
  Компьютерді алға қойылған педагогикалық мәселені сапалы және тез шешуге көмектесетін жағдайда пайдалану керек
  
• 
  Оқытуды компьютерлендіруді оқушы өз бетімен ойлап, шығармашылық белсенділік танытып дербес компьютерді саналы түрде пайдаланатындай етіп ойластырған жөн
  
• 
  Қазіргі кезде жекелеген пәндер үшін педагогикалық- психогиялық талапқа сай ана тілінде электронды оқулықтар жасалып жатыр. Ондағы теориялық материал, жаттықтыру тапсырмалары, тексеру тесттері, анықтамалықтар, т.б. білім сапасын арттыруға көмектеседі
  
• 
  Оқу үрдісін ұйымдастырудың негізгі формасы- сабақ. Оқушылардың таным белсенділігімен қызығушылығының, оқуға деген қабілетінің төмендеуінің негізгі себептері- сабақтың бір сарынды деңгейде өтуі. Оқытушы әдістемесінде күнделікті ізденістің болмауынан оқытудың қызығушылығы жойылады, сондықтан оқытушы оқытудың жаңа әдіс-тәсілдерінің бірі- «компьютер арқылы пәндік сабақтар» өткізуі қажет
  
• 
  «Адам мен қоғам» пәнінен «Демократия» тақырыбында компьютерді пайдалану арқылы сабақ өткізуге болады. Мақсаты – оқушыға демократиялық ұғымын түсіндіре отырып, Қазақстан Республикасының мемлекеттік құрлымы және демократиялық қоғам жөніндеашып айту. Отанды сүюге, ұлтжандылыққа, саясатқа араласуға тәрбиелей отырып, компьютермен жұмыс жасау дағдысын қалыптастыру.
  
• 
  Монитордан сабақтың тақырыбы, сабақ жоспары, игерілген білімді бекіту үшін тест, тапсырмалар , сөздікпен жұмыс, тірек-сызба беріледі. Оқушының айтуы бойынша тетіктің сол жағын басқанда гипермәтін беріледі. Оқытушы дәрісті баяндап, оқушылар комьютерден гипермәтінді оқып, қажет мәліметтерді жазып алады. Мысалы: бірінші сұрақ демократиялық ұғымымен белгілерін ашқанда Демократия дегеніміз не, оның принциптері қандай? деген сұрақтарға жауап алуға болады. Демократияның тікелей және өкілетті категорияларына сипаттама беріледі. Демократияның бес белгісі туралы айтылады
  
• 
  Екінші сұрақта деморатия теориялары- антикалық, классикалық, алуан түрлілік теориялары, олардың негізін салушылар жөнінде толық түсіндіріледі.
  
• 
  Үшінші сұрақта Қазақстан Республикасының мемлекетінің құрылым сипаттарына, демократиялық , зайырлы , әлеуметтік, құқықтық мемлекет түрлеріне сипаттама беріледі.
  
• 
  Демократиялық мемелекетті басқармада халық билігінің қамтамасыз етілуі, зайырлы – Қазақстанда діни мекемелер мен дін ұсталық мемлекеттен бөлек екендігін білдіреді. Жастардың арасында іріткі салушы, уағыздаушы діни секталардың зиянды іс-әрекеттері туралы ауызша айтылады.
  
• 
  Құқықтық мемлекет – заңды, әділеттілікті қалыптастыру және азаматтардың құқықтарын сақтауды қамтамасыз ету түсіндіріледі. Әлеуметтік мемлекет сұрағында халықтың әл- ауқатын арттыру басты нысана құрылады. Президент Жолдауына оқушымен бірлесе отырып, талдау жасалынады.
  
• 
  Терминдерді есте сақтау үшін сөздікпен жұмыс жүргізіледі. Қазіргі кезеңде оқу ақпаратының кең тараған формасы- интернет жүйесі арқылы ақпарат алу. Электронды пошта арқылы әлемдегі қоры бар кітапханалардан қажетті мәліметтерді алуға болады.
  
• 
  Электронды оқулықтар- ғылыми негізде дайындалған педагогикалық ақпараттық өнім. Электронды оқулықты дайындаудың негізі- модульдік оқытудың педагогикалық теориясы болып табылады. Онда теориялық тақырыпта кеңінен беріліп түсіндіріледі, географиялық иллюстрациялық, әр түрлі суреттер арқылы теориялық білім толықтырылады.
  
• 
  Қорыта айтқанда, әрбір ұстаз заманға сай өз кәсібін жетік білетін, ұлттық құндылықтарды меңгеріп, өз ісінде жаңа технологияны пайдаланатын, іс-әрекетінде әлемдік компьютерлік жүйенің ақпараттық мүмкіндіктерін қолдана алатын адам болуы керек. Сонда ғана ұстаз деген ұлағатты атқа лайық боламыз.
  
• 
  Оқыту үрдісінде компьютерді қолдануға негізделген жеке әдістемелер оқу мақсаттары мен жағдайларына байланысты қолданылуы қажет. Кейбір жағдайда оқушылардың сұранысын терең ұғыну қажет болады, келесі бір жағдайда пәндік саладағы білімді таңдау маңызды рөл атқарады, ал үшінші бір жағдайда оқытудың психологиялық ұстанымдарын ескеру басты рөл атқарады.
  
• 
  Ақпараттық технологияларды пайдаланудың негізгі артықшылықтары мынадай.
  

1. 
   Олар оқушыларға тақырып шеңберінде немесе белгілі бір уақыт аралығында айтылуға тиіс мәліметтер көлемін ұлғайтады.
   
2. 
   Білімге бір-бірінен үлкен ара қашықтықта орналасқан әр түрлі оқу орнында отырып қол жеткізуге болады.
   
3. 
   Оқыту жүйесінің көп деңгейлі жетілдіру олардың таралымдалуы мен оқу материалының сапасын арттырады.
   
4. 
   Компьютердің көмегімен оқушы өз бетінше, сондай-ақ өзгеше оқушылармен топтасып бірге жұмыс істеуге мүмкіндік алады.
   

1. Нокс Дж. Что могут дать компьютеры педагоике: взгляд из амнреканской школы. Информатика и образования №1 1990, 31-37-б

2. Караев.Ж.ААктивизанция познавательной девательной деятельности учащихся я условиях применения компьютерной техналогии А., 1994 ,46-б

3. Жалпы тарих және құқықтану мектеп №3, 2005 25-26-б

Истерия вокруг высшего образования – болезнь, достигшая эпидемического масштаба. Каждый июнь в семьях выпускников наступают тяжелые времена – родители ждут результатов ЕНТ, а когда дети не поступают в ВУЗы, можно подумать, что настал конец света.

Мы так стремимся научить своих детей всему и сразу! Бешеная гонка за славой и успехом начинается задолго до школы. Специалисты, которые работают с детьми, начинают понимать, к чему приводит такая родительская озабоченность. Учителя и школьные психологи отмечают все большее психологическое напряжение у учащихся.[1]

Итак, на наших глазах развивается такой же подход к детству, росту и развитию, как к современной науке. Мы живем в эпоху, когда наука и технология стали новой религией, путем к спасению.

Стремясь познать все и понять собственную природу, мы использовали методы и процедуры, совершенно не допустимые в общении между людьми, а в результате отошли от собственной человечности и нравственности.

Нам постоянно твердят, что нашим детям предстоит жить в мире, где объем доступных и необходимых знаний и сведений будет нарастать в геометрической прогрессии, и если мы хотим, чтобы впоследствии дети смогли все эти знания усвоить, нам нужно научить их в детстве как можно лучше. Но все больше детей не могут освоить школьную программу. Они терпят неудачу, потому что боятся…они боятся главным образом самой неудачи, а еще – разочаровать, огорчить множество взрослых вокруг, чьи беспредельные надежды и ожидания нависают над детскими головами грозовой тучей. Ожидание и страх неудачи – если они достаточно сильны – могут привести к тому, что дети начинают вести себя и думать особым образом…как животное, убегающее от опасности.

Ирония судьбы заключается в том, что хотя морально-этическое воспитание ребенка становится все важнее , учим мы подобным материям все меньше и меньше.

В крупных городах учащиеся школ не понаслышке знакомы с преступностью и насилием, распадом семьи, школьной неуспеваемостью и прогулами, и практически мало в какой из этих школ есть гибкая, осмысленная программа, которая помогла бы ученикам справиться с такими проблемами повседневной жизни. Обсудить подобные вопросы им не с кем, не существует никаких курсов поддержки для учащихся, столкнувшихся с этими проблемами в своей жизни, нет никакой возможности научиться жить в мире, в котором человек сталкивается с неимоверными социальными трудностями. Вместо этого мы озабочены сочинением учебных программ, правил для борьбы с нарушениями дисциплины и изобретением всевозможных способов затолкать побольше фактов в головы, невосприимчивые к теоретическим знаниям, потому что они заняты совсем другим. В таких обстоятельствах необходимо отмести большую часть школьной программы, реформировать методы обучения, создать небольшие группы и обучить педагогов, которые могли бы вести уроки человеческих взаимоотношений, а мы ломимся вперед, словно ничего не происходит.

Дегуманизированное общество должно быть готово к последствиям своих поступков.

Нам грозят серьезные неприятности, если мы вздумаем отделять интеллект от таких эмоциональных и социальных качеств, как душевная теплота и сострадание, способность к рефлексии, творчество и чувство общности с другими людьми.Изучить себя во многом помогает курс предмета «Самопознание».

Непомерно высокий статус объективных оценок, переполненные классы в начальной школе, из-за чего делается упор на предмет, а не на отношения маленького человека с учителем, возвращение к идеи сверхценности изучения отдельных предметов в противоположность исследованию как таковому - всё это отражает склонность к обезличиванию детей и, по всей видимости, безразличие ко многим важным аспектам личностного роста и развития.

То, что в школах становится все больше неуспевающих , не случайно. И не случайно, что некоторые из самых способных учеников разочаровываются в жизни.

Обезличенные сообщения, имеющие судьбоносный смысл, - это реалия повседневной жизни наших детей, и самое страшное , они быстро приучаются так жить!

Технология наводнила мир богатством и роскошью и навсегда изменила жизнь наших детей. Дети стали крупнейшим экономическим рынком. Детей бомбардируют предложениями, а значит, и нас бомбардируют предложениями, и оказывается, что дети окружены всевозможными материальными благами, для приобретения которых им не нужно напрягать воображение, не нужно развлекать самих себя, и всё их имущество до смерти им наскучило. Изобилие предоставляет детям удовольствия, к которым они не готовы, и вещи, которые им не нужны .[2]

Мы хотим, чтобы дети нас любили каждый день и каждый час. Мы хотим, чтобы они были счастливы, легко учились, были усидчивы и при этом спортивны, независимы и почтительны, уравновешенны и интересны. И если, несмотря на все усилия, нам почему-то не удается превратить нормальных симпатичных маленьких разбойников в человекоподобных роботов, мы пугаемся, злимся и мучаемся от ощущения полного провала. Какими бы умными мы ни были, у детей всегда бывают сложности и отклонения, взрослеть всегда трудно и всегда было трудно, и всегда будет; дети неизбежно узнают, что такое неловкость, грусть, подавленность, раздражение, разочарование, досада, страхи и нервное напряжение.

Итак, по моим представлениям, мы пытаемся уничтожить детство, и именно поэтому быть ребенком в наши дни так трудно. Какие бы страшные испытания ни выпадали на долю детей в прошлом, никогда главным врагом не становилось детство как таковое. И самое печальное , нынешняя склонность к истреблению детства и состоит в том, что все, кто каким бы то ни было образом был связан с развитием детей в последние 50 лет, единодушно соглашаются: ни в коем случае нельзя упустить ни одного аспекта детства, дети не могут вырасти сильными и цельными, если на каждой стадии роста не удовлетворять психологические, физические, интеллектуальные и социальные потребности. Антидетский социальный климат лишает детей самого естественного и человечного в них самих и обрекает всех нас на страшную духовную нищету.

Невинность, восторг, любопытство, живость, открытость миру - нам всем так нужны эти детские качества. Без них мы теряем связь со всем тем, что молодо, нежно и полно творческих сил в нас самих. Теряя терпение при столкновении с детством, лишив себя радостей детства, мы теряем связь со своим глубинным «я», с собственным ростом и становлением. Отчуждаясь от детства, мы отчуждаемся и от источников чувства в себе. Если мы и вправду утратили связь с детством, значит, мы страшно измельчали и не живем, а существуем.

Конечно, я нарисовала мрачную картину. Но я бы не стала трудиться, если бы у меня не было фундаментального оптимизма, твердой веры в то, что мы способны что-то изменить.

Я прекрасно знаю о том, что тысячи педагогов и родителей преданно и мудро делают все возможное, чтобы дети нормально росли, я знаю, как чудовищно сложны наши проблемы и какая на нас лежит немыслимая ответственность, но все мы - сообща, со всеми нашими талантами и способностями - мы сумеем начать новые программы, выработать новые подходы, найти новые способы совладать с трудностями, которые встали перед нами.

Литература

1.Тольчин М. Дети под давлением.

2.Шан Э. Верните главный смысл в воспитании ребенка.-С-П., 2009

3.Хольт Д. Как дети терпят неудачу.

В современной науке существует много различных подходов к определению термина "информационно-коммуникационные технологии". Согласно словарю Педагогического обихода (под ред. д.п.н. Л.М. Лузиной), информационно-коммуникационные технологии (ИКТ) – это совокупность средств и методов преобразования информационных данных для получения информации нового качества (информационного продукта).

Информационные технологии можно классифицировать по их функциональному назначению. Выделяют следующие виды информационных технологий: презентации, обучающие игры и развивающие программы, дидактические материалы, программы – тренажеры, системы виртуального эксперимента, электронные учебники, электронные энциклопедии.

Наиболее распространенными информационными технологиями, применяемыми в работе педагога дошкольной организации, являются презентации, интерактивные программы- тренажёры, интернет-ресурсы.

В дошкольных организациях в работе с детьми и родителями применяется следующая систематизация направлений применения информационно-коммуникативных технологий, используемых педагогом в своей работе.

• 
  Использование ИКТ в организованной учебной деятельности.
  
• 
  Использование ИКТ в свободной жизнедеятельности дошкольников.
  
• 
  Использование ИКТ в самообразовании педагога и учебно-методической работе дошкольного учреждения.
  
• 
  Использование ИКТ в работе с родителями.
  
• 
  Использование ИКТ в создании оборудования для групповой комнаты
  

• 
  Презентация дидактического материала, простейших тестов, схем, таблиц, а может даже решение проблемных вопросов.
  
• 
  Мультимедиа-ресурсы:
  

• 
  аудиокниги;
  
• 
  видеофильмы (художественные, научно-популярные);
  
• 
  виртуальные экскурсии;
  
• 
  он-лайн курсы познания мира;
  
• 
  интерактивные лексико-грамматические упражнения и задания.
  

На занятии по формированию элементарных математических представлений образовательной области «Познание»- объяснение способа сложения и вычисления; сообщение интересных фактов и сведений по теме (например, о геометрических телах и фигурах) и т.д.

ИКТ позволяют активизировать непроизвольное восприятие путём выделения отдельных элементов с помощью изменения цвета, анимации, выгодного расположения информации на экране. При изучении какого-либо явления или процесса анализ можно реализовать расчленением его на отдельные части, выделением определённой детали или образа различными приёмами. Синтез может быть осуществлён путём получения конструкции или образа из отдельных элементов.

Дидактические игры, проводимые с использованием средств ИКТ, могут решать развивающие задачи. Одни игры помогают формировать и отрабатывать у старших дошкольников навыки контроля и самоконтроля. Другие, построенные на материале различной степени трудности, дают возможность осуществлять дифференцированный подход к обучению старших дошкольников с разным уровнем знаний. Через игру ребёнок познаёт окружающий мир и самого себя, учится анализировать, обобщать, сравнивать. Наглядность, преподнесённая в игровой форме, способствует конкретизации изучаемого материала.

С целью здоровьесбережения используются различные физминутки для снятия напряжения глазных мышц и динамические паузы. В физминутках для глаз применяю различные эффекты анимации: посчитать количество быстро меняющихся предметов; составить пословицу из возникающих и исчезающих слов в разных частях экрана; проследить глазами, не двигая при этом головой, за перемещением какого-либо предмета и т.д.

Применение ИКТ помогает педагогу не только в обучении, но и в организации интеллектуального досуга старших дошкольников. Викторины, досуги, КВНы, увлекательные путешествия с использованием презентаций позволяют более глубоко донести до сознания детей тот или иной материал, помогают в нравственном воспитании подрастающего поколения. Использование информационных обучающих средств позволяет создать условия для формирования социально успешной личности, обладающей высоким интеллектом, творческими способностями и стремлением к лидерству.

И самое главное. Организация контроля знаний на основе ИКТ является одной из актуальных при системе постоянного учёта уровня у развития компетентности старшего дошкольника в рамках пяти образовательных областей. Диагностика может представлять собой варианты, ответы на которые через смену слайдов определяет ребенок. Смена слайдов может быть настроена на автоматический переход через определенный интервал времени и т.д.

ИКТ в работе с родителями позволяет увеличить процент посещения родительских собраний. Родители с интересом просматривают презентации занятий и даже целые видеофильмы о деятельности своих детей в детском учреждении, анализируют успехи, что решает одно из требований к организации работы с семьей ГОСО 2012.

В современной системе образования сложилась ситуация, когда устоявшиеся методы, приемы и формы обучения требуют осмысления, коррекции и новых педагогических решений. Это обусловлено, прежде всего, повсеместным внедрением и широким использованием информационно-коммуникативных технологий.

Эффективность применения ИКТ зависит от способов и форм применения этих технологий, от того, насколько грамотно педагог владеет методикой работы с ними, от используемых им электронных ресурсов.

Существует большое разнообразие средств ИКТ, которые классифицируются в зависимости от задач, применяемых в ИКТ, от их функционального значения и в зависимости от направлений применения ИКТ. Педагогу-дошкольнику следует четко представлять, какие формы ИКТ следует использовать на данном этапе занятия, и оправдано ли это использование. Необходимо заранее подбирать материал к занятию с использованием ИКТ, руководствуясь определенными критериями, адаптировать отобранный цифровой материал в соответствии с задачами и условиями обучения. Современному педагогу в настоящее время необходимо научиться пользоваться компьютерной техникой, так же, как он использует сегодня авторучку или мел для работы на уроке, владеть информационными технологиями и умело применять полученные знания и навыки для совершенствования методики урока.

Для педагога компьютер - это уже не роскошь – это НЕОБХОДИМОСТЬ.

1. 
   Государственный общеобязательный стандарт дошкольного воспитания и обучения, Астана, 2012г.
   
2. 
   Гуненкова Е. В. Для чего на уроке компьютер? //Начальная школа плюс До и После. – 2007. - №7.
   
3. 
   Каминский В.Ю. Использование образовательных технологий в учебном процессе. – Научно-практический журнал «Завуч» №3, 2005.
   
4. 
   Колесникова Ю. А. Первое место - компьютеру. //Начальная школа плюс До и После.–2007.-№7.– С. 34 – 37.
   
5. 
   Лунёва С.В. Рабочий конспект: Информационно-коммуникационные технологии в начальной школе. В чем их эффективность? [Электронный ресурс].- МОУ «Начальная общеобразовательная школа №8» г. Камень-на-Оби каталог статей. Режим доступа : http://www.mounoch8.ucoz.ru (19 декабря 2011 г.)
   
6. 
   Киселёв Г.М. Информационные технологии в образовании. –М: «Дашков и К», 2012.
   
7. 
   Кехтер Т.А. Необходимость применения в практике работы учителя начальных классов информационно-коммуникативных технологий. kexter@mail.ru
   
8. 
   Макиян С.А. Рабочий конспект: современные обучающие педагогические технологии как фактор повышения качества образования [Электронный ресурс].- Школа будущего. Режим доступа : http://www.len-kulikova200.ucoz.ru (19 декабря 2011 г.)
   
9. 
   Попова Н.Г. Информатизация учебного процесса. – Журнал «Начальная школа» №11, 2000.
   
10. 
    Стадник М.В. Использование медиауроков для развития мышления младших школьников. Библиотека сообщества учителей начальных классов. Образовательный портал «Сеть творческих учителей».
    
11. 
    Суровцева И. В. Добываем знания с помощью компьютера. //Начальная школа плюс До и После. – 2007. - №7. – С. 30 – 32.
    

«К достижению качества- через достижения личности» - вот, пожалуй, лозунг современного дошкольного образования. Традиционная практика приказов и предписаний сегодня явно требует дополнений, а в иных случаях и прямой замены.

Представим типичную ситуацию: воспитатели обращаются к заведующей или методисту с просьбой составить конспект по подготовке собрания, проведения открытого занятия, решить ситуацию с родителями и т.п. Иногда руководители с удовлетворением говорят о такой ситуации, принимая ее за свидетельство собственной значимости, иногда – с раздражением, подразумевая непрофессионализм и пассивность сотрудников, а чаще всего, просто бесстрастно констатируя факт.

Что вы делаете в ситуации, когда заведующая приказывает, а методист дает совет, независимо от того, спрашивали вы его или нет? Вы начинаете действовать в соответствии с полученными указаниями, но результат получается плохим.

В этом случае вы наверняка обвините руководителя в том, что он дал плохой совет

в силу своей ограниченной компетентности,

желания навредить вам,

лишь бы настоять на своем.

В действительности же причина неудачи может быть как в плохом приказе (совете), так и в вас самих.

На рабочем месте, где совет является приказом или указанием, личная ответственность сводится к нулю. Это приводит к тайному возмущению в коллективе и даже открытому противодействию.

Конечно, нельзя полностью отказаться от приказов и распоряжений, как и от советов. Но можно и нужно дополнить их, а в большинстве ситуаций и заменить стратегией, которая называется «коучинг». Приведем два разных способа решения одной и той же ситуации.

Традиционный вариант:

Воспитатель: В моей группе двое детей все время ссорятся и мешают мне проводить занятия. Я не знаю, что делать?

Совет методиста: вы проведите занятия по подгруппам, разделите детей, и все будет хорошо.

Что мы имеем? Есть совет, но на самом деле ситуация не решена: дети продолжают ссориться; остались не выясненными причины этих ссор; воспитательница не научилась справляться с конфликтами в режиме реального времени; ожидание того, что «все будет хорошо», не оправдалось; педагог ждет новых советов. Ситуация подается как жалоба на детей. В способе решения нет профессионального роста.

Через десять минут методист возвращается к разговору, но за это время воспитателем уже вольно или невольно проведен анализ ситуации. Была проведена рефлексия, как основа педагогической деятельности; самостоятельный поиск причин и следствий, а, значит, и тренинг самостоятельности в способах ответственного реагирования. Ситуация становится толчком для поиска педагогических действий, а не жалобой. От обвинений детей в данном случае идет переход к профессиональным действиям. Затем методист и воспитатель могут вместе выбрать один (или несколько) способов действий, договориться о наблюдении за их эффективностью и о встрече для продолжения разговора. Методист перестает быть «ресурсом», он становится профессиональным коллегой.

При таком подходе прийти к заведующей или методисту с описанием ситуации, с которой воспитатель не справляется, равноценно «самозаключению». В ситуации же коучинга управленческими ценностями и целями, а значит, и стратегиями, становятся открытость, честность, осознанность и ответственность. Открытое признание воспитателя становится основой для анализа, долгосрочного профессионального сотрудничества не только с руководителем, но и с другими педагогами, а также с родителями.

Изменения в управлении нужны не ради самих изменений, а для более высокого уровня производительности. Чаще всего руководители говорят об изменениях в таких выражениях: «получить большую отдачу от сотрудников», «задействовать скрытый потенциал». Пока руководитель не поверит в то, что сотрудники обладают большими способностями, чем те, которые они уже проявили, он не сможет помочь им реализоваться.

Тотальный контроль в таких случаях уже не срабатывает: слишком много направлений работы. Люди сегодня хотят получать от работы больше, в том числе, и удовлетворение.

В ситуации ссорящихся детей у воспитателя сложилось несколько стереотипов: дети ссорятся всегда, ссорятся именно эти дети, именно они дезорганизуют занятие. Совет «разделить детей по подгруппам» вреден для детей, не эффективен для профессионального развития воспитателя, он лишает его необходимости осмысливать ситуацию, снимает с него ответственность за результат.

Например, руководитель может задать вопрос, чтобы решить что-то для себя или предложить совет (решение) кому-то. Однако, если он использует стратегию коучинга, ответы для него имеют второстепенное значение. Информация не предназначена для его использования, и может быть неполной. Как руководитель, он всего лишь должен убедиться, что данный педагог владеет нужной информацией. Ответы всегда подсказывают, как задать последующие вопросы, и в то же время позволяют видеть направление мысли сотрудника. По определению, коучинг- это технология для раскрытия потенциала человека. Однако это больше, чем технология, это- способ мышления. Поэтому основной задачей коучинга является не научение чему-либо, а стимулирование самообучения, чтобы в процессе деятельности человек смог сам находить и получать необходимые знания.(2) В коучинге переплелись вековая мудрость древних и современные управленческие технологии. Справедливо будет отметить, что идеи коучинга в большинстве своем провозглашал еще Сократ. Он говорил: «Я не могу никого научить, Я только могу заставить думать». Заслуга же Томаса Леонарда, Тимоти Голлвея, Джона Уитмора, основателей коучинга, в том, что , осознав необходимость личностной поддержки профессиональной деятельности, идеи коучинга обрели более совершенную форму. Коуч, в переводе с английского, означает тренировка, репетиторство, развивающее консультирование, поэтому заведующая, специалист райгорОО, методист, используя данную технологию на уровне коуча,: (3)

• 
  терпеливо прорабатывают с каждым человеком аспекты его деятельности;
  
• 
  постоянно извлекают и помогают извлекать уроки из различных ситуаций и общения с различными людьми;
  
• 
  не налагают никаких ограничений на действия сотрудников и всей команды;
  
• 
  концентрируются на повышении качества деятельности;
  
• 
  преданы тем, с кем работает;
  
• 
  говорят «мы» и «нас», а не «вы» и «они»;
  
• 
  подают окружающим пример для подражания;
  
• 
  отходят в тень и позволяют другим получать награды.
  

Попробуйте стать коучами – это интересно и полезно для всех!

1. 
   Уитмор Дж.Соаchіng – новый стиль менеджмента и управления персоналом: Практическое пособие: пер, с англ, - М.: Финансы и статистика, 2000г.
   
2. 
   Иен Флеминг и Алан Дж.Д.Тейлор. Коучинг: Карманный справочник/ пер.с англ. М: НРРО, 2004.
   
3. 
   Майлз Дауни. Эффективный коучинг – уроки тренера коучей. М., Добрая книга, 2005г.
   

Высокое качество образования сегодня – высокое качество жизни завтра.

В настоящее время качество образования находится в зоне пристального внимания педагогов - ученых, педагогов – практиков, всего общества и прежде всего тех, кто непосредственно соприкасается с системой образования - учащихся и родителей. Желание учеников – получить, а педагогов – давать качественное образование, присутствовало наверно всегда.

Что такое качество образования? В настоящее время однозначного толкования нет.

Под понятием качества понимается целостная совокупность относительно устойчивых свойств, определяющих специфику того или иного предмета.

Качество образования – это мера соответствия образования заранее установленным требованиям.

В настоящее время в республике сформирована и действует Национальная система качества образования, позволяющая оценить компоненты качества образования на разных уровнях управления: национальном, областном, районном, в каждой организации образования.

Качество образования зависит от качества целей, условий, образовательного процесса. Качества конечного результата.

Качество как понятие имеет два аспекта:

-соответствие стандартам или спецификации

-соответствие запросам потребителя.

Одним из показателей такого соответствия стандартам являются результаты сдачи ЕНТ и ВОУД. Качество образовательных достижений учащихся. Эти показатели отражают эффективность работы системы образования, но не результаты качества образования в целом. При оценке качества образования следует выделить следующие положения:

Второе соответствие формируется потребителями образовательных услуг и приобретает различные характеристики потребительского спроса, часто противоречивые;

• 
  так государство хочет, чтобы были созданы условия для развития свободной, мыслящей, деятельной, социально – адаптированной личности, получившей качественное общее образование;
  
• 
  родители, например, могут соотносить качество образования с развитием индивидуальности их детей;
  
• 
  для учителей может означать наличие качественного учебного материала, обеспечение учебным материалом;
  
• 
  для учащихся качество образования, несомненно, связано с внутришкольным климатом;
  
• 
  для бизнеса и промышленности качество образования соотносится с жизненной позицией, умениями, навыками, знаниями выпускников;
  
• 
  для общества качество связано с теми ценностными ориентациями и, более широко, ценностями обучающихся, которые найдут свое выражение, например, в гражданской позиции, в гуманистической направленности их профессиональной деятельности.
  

• 
  оценка качества не сводится только к тестированию знаний учащихся (хотя это и остается одним из показателей качества образования);
  
• 
  оценка качества образования осуществляется комплексно, рассматривая образовательное учреждение во всех направлениях его деятельности.
  

Образование не отвечает вызовам, диктуемым изменяющейся экономикой. Как следствие, общество не всегда удовлетворено качеством образования:

1. 
   Учебные программы требуют доработки в плане преемственности тем, межпредметной интеграции. Содержание учебных программ должно быть направлено не только на углубленное изучение предметов, но и на применение полученных знаний в жизни.
   
2. 
   Ухудшаются параметры физического развития, здоровья школьников. Не во всех школах функционируют лицензированные медицинские кабинеты или вообще школьное здравоохранение отсутствует. Нет достаточной материальной базы для занятий спортом, развития физических навыков.
   
3. 
   Большинство школ не имеет отличников в среднем звене, т.е. идет снижение качества образования на средней и старшей ступени образования. Педагогическим коллективам необходимо пересмотреть свою деятельность в обеспечении преемственности, целенаправленности и системности начального и среднего уровня образования
   
4. 
   Большинство детей не получают необходимого питания в образовательных учреждениях, даже там, где организовано горячее питание. Оно не сбалансировано с учетом возраста, состояния здоровья, нагрузок учащихся, режима функционирования образовательного учреждения.
   
5. 
   Материально – техническая и технологическая база некоторых образовательных учреждений находится на недостаточном уровне.
   
6. 
   Медико – психологическая и социально – правовая поддержка детей, направленная на успешную социализацию, желает лучшего.
   
7. 
   Требует существенной доработки система интегрированного обучения в образовательных учреждениях детей с ограниченными возможностями. Отсутствуют квалифицированные педагогические кадры. Дефицит педагогических кадров ощутим не только в организации инклюзивного образования, но и в общем образовании.
   
8. 
   Кадровый потенциал системы образования находится на низком уровне.
   
9. 
   Система дополнительного образования детей, призванная обеспечить поддержку одаренных детей, особенно в сельской местности , часто отсутствует.
   
10. 
    Назрела насущная необходимость непрерывного совершенствования качества и эффективности общего среднего образования, оптимизации нагрузки учащихся, обновления и развития сельских малокомплектных школ.
    
11. 
    Большая перегрузка учителя. Количество бумаг, которые должен написать и сдать учитель с каждым годом становится все больше,лишая времени для творчества и профессионального самообразования.
    
12. 
    Обозначенная выше роль и место учителя в системе управления качеством образования весьма проблематичны, если он лишен должной самостоятельности, полномочий, если он не участвует в реализации функций по управлению качеством в школе на более высоком уровне, в качестве творческих проблемных групп, если в образовательном учреждении не проводится системное и систематичное обучение педагогов, если отсутствуют эффективные каналы профессионального общения по данному направлению.
    

Несмотря на ряд обозначенных проблем в нашей Республике государственными органами, педагогами ведется практическая и теоретическая работа по обеспечению организации качественной образовательной деятельности школ. А также создание в государстве таких условий, при которых сам образовательный процесс станет более доступным, привлекательным, прозрачным, многоплановым и престижным.

Ежегодно государством увеличивается и совершенствуется финансирование школ (с внедрением принципов подушевого финансирования), повышается материально – техническое обеспечение, школы оснащаются кабинетами новой модификации, мультимедийными кабинетами, улучшен менеджмент образования, идет полный охват дошкольным воспитанием и обучением (развитие альтернативной сети дошкольных организаций по госпрограмме «Балапан»).

«Назарбаев Университет» уже сегодня флагман всей образовательной системы будущего Казахстана.

Пример ноу-хау для современного казахстанского образования – внедрение и апробация системы электронного обучения. Проще говоря, суть этого направления в активном использовании всех возможных электронных новинок, с подключением к Интернет-услугам.

Сегодня в Республике Казахстан сформировалась общая концепция образования, ориентированного на результат в формах базовых, ключевых, предметных компетенций. Определены этапы разработки и внедрения нового типа стандартов образования, начаты опытно – экспериментальные поиски содержательно – технологических средств педагогического обеспечения формирования компетенций учащихся, ведется разработка педагогического инструментария, контроля и оценки компетенций учащихся.

В 2015 году начинается переход на 12 – летнее образование. Мы видим, что постепенно ключевые образовательные компетенции превращаются в средства развития личных качеств и личных смыслов учащихся. Образование выходит на новую ступень. Способны ли мы, уважаемые коллеги, вывести наших учеников на новый уровень? Думаю, каждый из нас сегодня должен задуматься о том, что одним из условий является компетентность не только ученика, но и самого учителя, ведь именно от него во многом зависит образ будущего выпускника.

Происходит повышение статуса педагога, усиление государственной поддержки и стимулирования труда педагогических работников. Учителя владеют современными информационно – коммуникативными технологиями обучения, опираются в работе на научную организацию труда.

Повышается проектно – исследовательское обучение уже с начальной школы, как средства развития познавательного интереса и становления мотивации к учебной деятельности, как способ обновления содержания образования.

Реалии современного мира предъявляют высокие требования к уровню образования выпускников школы. Поэтому школьное образование должно быть нацелено на формирование у учащихся компетенций, способствующих их самореализации. При реформировании систем возникают такие вопросы, как «Чему обучать учащихся», «Что они должны знать, понимать и уметь?, «Как их этому обучать?», «Какими должны быть их ценностные ориентиры?». Отвечая на них, необходимо помнить, что знания имеют значение только тогда, когда они могут быть использованы в жизни.

Завершая выступление, хочу сказать, что мной затронуты далеко не все проблемы качества образования. Думаю, вы согласитесь, что, несмотря на все проблемы и трудности, система образования не стоит на месте, а движется вперед! Кто-то из великих сказал, что человек, почувствовавший ветер перемен, должен строить не щит от ветра, а ветряную мельницу!